Inleiding: een stamboom
Cooler Master heeft zijn eerste behuizing in de 690-serie al weer zeven jaar geleden uitgebracht. De opvolger, de 690 II, volgde in 2010, dus het werd in het najaar van 2013 hoog tijd voor de derde behuizing in die serie: de CM 690 III.
De CM 690 III heeft flinke schoenen te vullen; de 690 II was vrij populair onder tweakers. Enerzijds waren de features dik in orde en anderzijds was de behuizing aantrekkelijk geprijsd. Met de update naar de Advanced-versie kreeg de 690 II de beschikking over moderne usb 3.0-poorten en de behuizing was in diverse uitvoeringen en kleuren beschikbaar.
Met de 690 III heeft Cooler Master de logische update gepresenteerd en de derde versie voldoet dan ook aan moderne eisen. Zo is er ruimte voor waterkoeling ingebouwd en zijn de drivebays aangepast aan solid state drives. Bovendien is de prijs niet substantieel veranderd; de 690 III is nog altijd een betaalbare behuizing./i/1391679694.jpeg?f=imagenormal)
Uiterlijk: weinig veranderd
Op het eerste gezicht is de 690 III niet schokkend veel veranderd ten opzichte van de vorige generatie. De voorkant is nog altijd voorzien van veel roosters, afgeronde hoeken en een chromen afwerking. In sommige details zijn echter wel veranderingen te zien.
Ten eerste is de 690 III wat ondieper geworden, maar die ruim twee centimeter zal je niet erg opvallen. De extra breedte van anderhalve centimeter van de nieuwe behuizing heeft meer kans om je te bekoren; die levert meer ruimte voor koelers en kabelmanagement op. De hoogte is ook met een centimeter toegenomen.
De voorkant is voorzien van een rooster waarin drie 5,25"-drivebays zijn aangebracht. Het rooster volgt de afgeronde hoek van de behuizing en de onderste helft van het metaal verbergt de ventilators.
:fill(white)/i/1391679685.jpeg?f=thumb)
De powerknoppen en frontpaneelconnectors zitten aan de bovenkant, verstopt achter een schuifje. Datzelfde schuifje kan verder naar achteren worden geschoven om een bakje voor losse onderdelen te onthullen. Het klepje schuift niet netjes en zit los als het verder naar achteren geschoven wordt. De power- en resetknoppen zijn wel stevig. De 690 III heeft twee usb 2.0-aansluitingen, twee usb 3.0-aansluitingen en twee audiopoorten.
/i/1391679679.jpeg?f=imagenormal)
Eenzelfde metalen rooster als aan de voorkant is aangebracht, zit boven op de behuizing en schermt de optionele topventilator af. Het chromen randje dat langs de randen van de voorkant loopt, loopt door aan de bovenkant en een stukje van de achter- en onderkant.
Het linkerzijpaneel is niet van een venster voorzien, maar er is wel een rooster met bevestigingspunten voor optionele extra ventilators. Het rechterzijpaneel is voorzien van een bolling, zodat de dikkere kabels makkelijker achter het moederbord gerouteerd kunnen worden. Aan de achterkant zijn de gebruikelijke elementen te vinden, zoals een i/o-opening, een ventilatorrooster met gaten eronder voor waterkoeling en de uitbreidingssleuven.
/i/1391679686.jpeg?f=imagenormal)
Over de onderkant is, buiten het verwijderbare stofrooster voor de voeding en de grote rubberen voetjes op plastic poten, weinig op te merken.
Het interieur: semimodulair
Zoals gebruikelijk is het zijpaneel te verwijderen met twee schroeven die in principe met de hand losgedraaid kunnen worden. Het sluitmechanisme van de panelen is de standaard-gat-sleufcombinatie, waarin een metalen lip valt, maar dit functioneert beter dan bij menige andere behuizing.
Aan de binnenkant is alles uiteraard netjes zwart afgewerkt, inclusief de bekabeling voor de frontpanelconnectors en de kabels van de ventilators. De afwerking is redelijk, hoewel de coating wat gevoelig is en de gaten voor de kabels niet zijn voorzien van rubberen afdichtringen, en dus gewoon open zijn./i/1391679689.jpeg?f=imagenormal)
Het moederbord wordt op de tray geschroefd, atx-borden en kleiner passen in de behuizing, en twee afstandsbusjes zijn al voorgeïnstalleerd. Een grote uitsparing voor processorkoelers is uiteraard aanwezig. De voeding wordt onderin op vier rubberen voetjes geplaatst om vibraties te voorkomen.
De bovenste drivecages zijn gereserveerd voor 5,25"-drives, die met plastic clips op hun plaats worden gehouden. De drie bays zijn overigens niet anders in te zetten, voor bijvoorbeeld 3,5"-drives.
Standaard is de 690 III geconfigureerd voor ssd's. De drivecages zijn semimodulair, wat inhoudt dat ze met schroeven en metalen onderdelen van configuratie veranderd kunnen worden. De onderste drivecage voor drie drives is geschikt voor drie 3,5"-drives, maar de drivecaddies kunnen ook voor 2,5"-drives gebruikt worden.
/i/1391679688.jpeg?f=imagenormal)
De tweede cage is voor vier 2,5"-drives bedoeld, maar een van de zijwanden ervan kan verplaatst worden om de kooi breed genoeg te maken voor vier 3,5"-drives. Eventueel kan de onderste drivecage smaller worden gemaakt om 2,5"-drives te herbergen. Zo kunnen maximaal zeven 3,5"-drives ingebouwd worden, maar de 690 III heeft ruimte voor nog iets meer 2,5"-drives.
Achter op de moederbordtray kan een extra 2,5"-drive worden gemonteerd, net als onder de 5,25"-drivecage en op de bodemplaat. Daarmee komt het totale aantal 2,5"-drives op tien. Wellicht is het het beste idee om je ssd achter op de moederbordtray te monteren en de overige cages voor grotere 3,5"-drives te reserveren./i/1391679680.jpeg?f=imagenormal)
De drivecaddies zijn ingenieus ontworpen. Ze zijn geschikt voor 3,5"-drives die toolless gemonteerd kunnen worden door de caddies 'uit te rekken'. Een plastic sluitmechanisme kan ook ingedrukt worden om de caddies smaller te maken, voor 2,5"-drives. Plastic liggers kunnen dan neergeklapt worden om de ssd's op te leggen. Tot slot kunnen de caddies ook gebruikt worden om 2,5"-drives op vast te schroeven in de 3,5"-configuratie, zodat ze in de bredere cages passen.
Koeling en kabelmanagement
Standaard zijn twee ventilators ingebouwd en meegeleverd; aan de achterzijde is een kleine 120mm-ventilator gemonteerd en aan de voorkant is een 200mm-ventilator te vinden, die koele lucht aanvoert. Beide ventilators zijn standaard voorzien van een molex-aansluiting, waarmee ze direct en ongereguleerd op de voeding worden aangesloten. Die stekkers kunnen echter losgekoppeld worden, zodat ze met standaard-driepinsconnectors op de moederbordheaders kunnen worden geprikt.
:fill(white)/i/1391679692.jpeg?f=thumb)
In de behuizing is ruimte voor flink wat extra koelcapaciteit. De 200mm-ventilator aan de voorkant kan vervangen worden door twee 120mm- of 140mm-ventilators, of een enkele 180mm-ventilator. Aan de bovenkant kan een tweede 200mm-ventilator worden gemonteerd, of twee 120mm- of 140mm-exemplaren. In het zijpaneel kunnen twee 120mm-ventilators, of een enkele 180mm- of 200mm-ventilator worden vastgeschroefd. Ten slotte kunnen we zowel in de bodemplaat als de drivecage nog een 120mm-ventilator kwijt. Daarmee komt het totaal op maximaal negen ventilators.
Ventilators zijn niet de enige optie; de 690III is ook geschikt voor waterkoeling. Aan de achterkant is dat beperkt tot een kleine 120mm-radiator, maar aan de voorkant en bovenin is ruimte voor een 240mm-radiator. De ventilators worden schoongehouden door stoffilters. Onderin is het rooster eenvoudig verwijderbaar. Het filter bovenin is met een enkele schroef los te halen, terwijl het filter voor in het frontpanel moet worden losgehaald.
Niet alleen de voeding wordt op rubberen voetjes gemonteerd. Cooler Master levert ook rubberen ringen mee voor de montage van ventilators. Ook voor de drives zijn rubberen ringen aanwezig, maar alleen voor de 2,5"-drives die op metalen onderdelen worden gemonteerd.
Kabelmanagement
De gaten om de kabels door te voeren zijn, zoals eerder aangegeven, niet van rubberen afdichtringen voorzien en zeker het gat voor de 24-pinskabel naar het moederbord is wat krap bemeten. Wel is er, mede dankzij de bolling in het zijpaneel, voldoende ruimte om die kabels achter de moederbordtray te routeren.
:fill(white)/i/1391679701.jpeg?f=thumb)
Ook zijn er meer dan voldoende punten om kabelbinders aan te bevestigen en Cooler Master levert voldoende binders mee.
Tussen de moederbordtray en de bolling in het zijpaneel is er tot 27mm ruimte voor kabelmanagement. Overigens is de maximale hoogte van een processorkoeler 171mm en de maximale lengte van videokaarten bedraagt 423 millimeter.
Prestaties: temperaturen
Zoals gebruikelijk hebben we ons standaardtestsysteem ingebouwd en de geluidsproductie en warmteontwikkeling in verschillende omstandigheden gemeten. Daarbij hebben we gebruikgemaakt van een MSI XPower 990FX-moederbord met een AMD Phenom II X6 1100T. De cpu werd voor extra warmteproductie met een Vcore van 1,4V overgeklokt tot 3,8GHz en gekoeld door een Zalman CNPS10X. De videokaart is een passief gekoelde AMD HD 4830 en verder bevat het systeem twee Corsair XMS3-modules van 2GB per stuk, een Intel Postville-ssd van 80GB met Windows 7 erop, een Samsung Spinpoint-harddisk van 500GB en een Corsair HX850W-voeding.
We hebben de warmteontwikkeling gemeten met behulp van MSI Control Center om de cpu- en systeemtemperaturen uit te lezen en Gpu-Z om de gpu-temperatuur uit te lezen. We voerden de metingen uit op het systeem nadat dat geruimte tijd alleen de desktop weergaf met de ventilators op de laagste stand. Vervolgens hebben we gemeten na tien minuten belasting van Furmark en Prime95, voor respectievelijk de gpu en de cpu, met alle ventilators op topsnelheid. De vermelde temperaturen zijn relatief ten opzichte van de omgevingstemperatuur.
Temperaturen idle
De processor blijft zonder belasting lekker koel en ook de systeemtemperatuur is keurig onder controle. De gpu is wat warm vergeleken met de rest van de geteste behuizingen, maar dat enkele graadje meer mag geen naam hebben.
Temperaturen onder belasting
Onder belasting blijkt de 690 III nog steeds uitstekend te presteren. De componenten blijven keurig koel, waarbij we vooral de 200mm-ventilator ervan verdenken een uitstekende airflow te veroorzaken. Deze grote ventilator maakt daarbij weinig omwentelingen; de rotatiesnelheid komt net boven de 700rpm uit.
Prestaties: geluidsontwikkeling
De geluidsmetingen werden uitgevoerd met een Voltcraft-geluidsdrukmeter in een ruimte met een omgevingsgeluidsdruk van ongeveer 30,5dBA. We hebben de meter op een afstand van twintig centimeter van de voorkant van de behuizing opgesteld.
We hebben gemeten met ventilators en cpu-koeler op de laagste stand, met ventilators op de laagste en de cpu-koeler op de hoogste stand, en met alle ventilators op de hoogste stand.
Idle
Load
Met de ventilators op de laagste stand is de 690 III een aardige middenmoter. Vergeleken met de extreem stille behuizingen van Fractal Design maakt de 690 III nog aardig wat geluid. Worden de ventilators echter op de hoge stand gezet, dan blijkt de 690 III eigenlijk heel stil. De 200mm-inlaat draait op slechts 700-750rpm en produceert dan weinig geluid. De geluidsontwikkeling van de processorkoeler wordt zo goed gedempt dat deze niet voorbij de 200mm-ventilator komt.
Specificaties en fotogalerij
Merk en uitvoering |
|
Categorie |
Behuizingen |
Merk |
Cooler Master |
Product |
Cooler Master CM 690 III |
Uitvoering |
CM 690 III Closed |
Afbeeldingen |
:fill(white)/i/1377704393.jpeg?f=thumblarge) |
Prijs en beoordeling |
|
Laagste prijs |
€ 77,98 Vergelijk prijzen |
Aantal aanbieders |
25 winkels |
Eerste prijsvermelding |
donderdag 29 augustus 2013 |
Beoordeling |
Score: 5 (1 review) |
Technische specificaties |
|
Behuizingtype |
Desktop |
Form Factor |
ATX (Standard), Micro-ATX (µATX) |
Fysieke specificaties |
|
Behuizingpaneel |
Closed, Fan |
Materialen |
Kunststof, Staal |
Kleuren |
Zwart |
Bays en aansluitingen |
|
Behuizing-bay intern |
10x 2,5", 7x 3,5" |
Behuizing bay extern |
3x 5,25" |
Aansluitingen voorzijde |
3,5mm-headset, Microfoon, 2x USB 2.0, 2x USB 3.0 |
Voeding |
|
Inclusief voeding |
Nee |
Voedingplaats |
Onder |
Airflow |
|
Fan-poorten |
9 |
Meegeleverde fans |
2 |
Afmetingen en gewicht |
|
Hoogte |
507mm |
Breedte |
230mm |
Diepte |
502mm |
Meer informatie |
|
Specs van fabrikant |
Productinformatie van de fabrikant |
Alternatieven
Het vergelijkingsmateriaal voor de CM 690 III selecteerden we op prijs en op beschikbaarheid in de benchmarkdatabase. Daarnaast hebben we de onmisbare CM 690 II Advanced meegepakt, de voorganger van de 690 III. De prijsklasse waarin we vergelijken, is die van rond de 80 euro.
De CM 690 II Advanced is nog even duur als zijn opvolger. Cooler Master heeft een aantal extra's in de Advanced die niet in de opvolger terugkomen. Zo heeft de Advanced een hotswapbay en verlichte ventilators, en worden er drie ventilators meegeleverd. De inlaat aan de voorkant is met 140mm wel kleiner dan de 200mm van de 690 III. Het luxe sluitmechanisme van de drivetrays in de 690 II Advanced is in de III verdwenen.
Fractal Design levert bijzonder net afgewerkte behuizingen voor een prijs die zeer acceptabel is. De Arc Midi R2 heeft de eerste Arc Midi op een aantal punten overtroffen, maar heeft een wat beperkt kabelmanagement en is vrij luidruchtig. Het aanpassen van de drivecage is iets eenvoudiger, maar de koelopties zijn wat minder.
Met de Define R4 is de concurrentie wat lastiger; de R4 is een van de stilste behuizingen die we getest hebben. Daarbij opgeteld heeft Fractal Designs behuizing volop mogelijkheden tot kabelmanagement en de koeling is niet alleen stil, maar ook effectief. Bovendien heeft de behuizing een aantal extra's, zoals een fancontroller, maar geen kaartlezer.
De Carbide-serie is Corsairs interpretatie van een budgetbehuizing, waar dat bij andere merken de midrange zou vormen. De 500R is al wat ouder, zoals aan de vier (!) 5,25"-drivebays en de aanwezigheid van een firewire-poort te zien is. Er worden vier ventilators meegeleverd en ook voor waterkoeling is de 500R geschikt. De fancontroller en verlichte i/o-poorten zijn leuke extra's.
De 400R is een paar euro goedkoper dan de 500R en heeft een vergelijkbare indeling. De extra's die op de 500R te vinden zijn, ontbreken echter op deze variant en Corsair levert ook een ventilator minder mee. Met het prijsverschil van een paar euro is de 500R dan ook de betere keuze.
De behuizing is inmiddels wat minder goed verkrijgbaar, maar deze flinke toren heeft een binnenruimte die vergelijkbaar is met die van de 690 III. Zo kunnen er zes harde schijven en twee ssd's gecombineerd worden met drie 5,25"-drives. In deze behuizing kunnen dankzij het grotere formaat ook eatx-moederborden ingebouwd worden.
Conclusie: geven en nemen
Vergeleken met zijn voorganger heeft de 690 III een aantal aanpassingen ondergaan. Zo is het inbouwen van harde schijven en vooral ssd's wat makkelijker geworden, maar dat ging ten koste van het luxe sluitmechanisme waarmee de drivetrays in de bays worden vastgeklikt. De standaardconfiguratie van de drivebay voor 2,5"-drives lijkt ons wat vreemd; veel meer dan twee ssd's zullen niet ingebouwd worden, waardoor een configuratie voor 3,5"-drives logischer lijkt. Een kleine aanpassing voor de inbouw van een paar harde schijven is dus gewenst.
De verlichting van de ventilators zullen we niet missen, maar de hotswapbay die in de CM 690 II Advanced zat, is voor sommigen wellicht wel een gemis. De koeling in de 690 III is wel beter verzorgd, met een flinke 200mm-inlaat en legio uitbreidingsmogelijkheden.
De bouwkwaliteit van de 690 III is prima, met één uitzondering: het klepje voor de frontpaneelconnectors en het onderdelenbakje. Dat is slap en zit los, en heeft eigenlijk geen nut. Ook het aanpassen van de drivecages en de bereikbaarheid van het voorste stoffilter zouden beter kunnen.
Wat prestaties betreft is de 690 III een prima behuizing. De koeling is meer dan dik in orde en onder belasting blijft ons testsysteem netjes koel. Wat de geluidsproductie betreft zijn alleen de behuizingen van Fractal Design iets stiller. Daarmee heeft Cooler Master een prima balans tussen geluidsproductie en koelcapaciteiten gevonden.
De 690 III is met een goede mix tussen koeling en stilte een prima keus. Ook wat afwerking betreft hebben we niets te klagen. Het inbouwen van sommige componenten, zoals meer dan drie 3,5"-drives, had wat makkelijker gekund. De middelste drivebay moet voor langere videokaarten al snel verwijderd worden. Ook zijn sommige schroeven door de verf wat stroef in te draaien. De enige echte minpunten zijn het krakkemikkige klepje boven de poorten en het stoffilter dat wat makkelijker schoon te maken had mogen zijn. Al met al krijgt de CM 690 III een 'Goed'-predikaat.
Pluspunten
-
Handige drivetrays voor 2,5"- en 3,5"-drives
-
Veel koelmogelijkheden
-
Goede prestaties
Minpunten
-
Slap klepje voor poorten
-
Weinig ruimte voor veel drives icm lange videokaarten
Eindoordeel