Inleiding: 290 zonder X
Inleiding: 290 zonder X
In gpu-land is het oorlog. Rood en groen proberen elkaar de loef af te steken door steeds een iets snellere videokaart uit te brengen of drivers verder te optimaliseren en daarmee de gunst van de gamers voor zich te winnen. Lange tijd sluimerde die oorlog; toen had Nvidia met de GTX Titan de snelste single-gpu-videokaart op de markt, terwijl AMD met zijn high-end kaarten op prijs wist te concurreren.
Die status quo werd in de zomer van 2013 verbroken en het gevecht laaide weer op doordat Nvidia de GTX 760, 770 en 780 uitbracht. Het antwoord van AMD liet even op zich wachten, maar begin oktober kwamen de Radeon R7- en R9-videokaarten, en een aantal weken later arriveerde AMD's vlaggenschip in de serie, de Radeon R9 290X. Deze kaart bleek in veel benchmarks sneller dan de GTX Titan en bovendien een stuk scherper geprijsd.
/i/1383639917.jpeg?f=imagenormal "AMD Radeon R9 290")
Nvidia anticipeerde al op AMD's 290X en bracht vlak voor de release van die videokaart de R331-driver uit, die de prestaties van de GTX 770, 780 en Titan in een groot aantal games opschroefde. Daarnaast heeft Nvidia al een vervanger voor de Titan klaarstaan; met de GTX 780Ti wil Nvidia het feestje van de R9 290X verpesten. Die videokaart komt op 7 november uit, maar voor die tijd brengt AMD de Radeon R9 290 uit, die het de 'gewone' GTX 780 moeilijk moet maken.
De 290 lijkt de papieren te hebben om het de GTX 780 moeilijk te maken
De R9 290, zonder X dus, is het kleine broertje van de R9 290X. 'Klein' is overigens betrekkelijk; de 290 beschikt over dezelfde gpu als de 290X, maar dan met 40 actieve compute-units in plaats van 44. Het aantal shadercores komt daarmee op 2560, 256 minder dan bij de 290X, en de maximale klokfrequentie van de gpu is teruggeschroefd naar 947MHz. Daarmee lijkt de 290 de juiste papieren te hebben om het de GTX 780 moeilijk te maken.
Nvidia heeft bij de subtopkaarten alvast maatregelen getroffen om de R9 290 op te vangen. De adviesprijs van de GTX 780 werd met maar liefst 150 dollar verlaagd en de GTX 770 staat dankzij een prijsverlaging al voor 265 euro in de Pricewatch, terwijl deze kaart bij introductie nog een adviesprijs van 400 euro meekreeg. We gingen na of AMD's nieuwe R9 290 het leven van Nvidia's GTX 780 inderdaad zuur weet te maken en hoe de prestaties van de 290 zich verhouden tot die van zijn grote broer.
Hawaii Pro
De R9 290 maakt net als de R9 290X gebruik van de nieuwe AMD Hawaii-gpu. De 290X krijgt codenaam Hawaii XT mee, terwijl de R9 290 geleverd wordt met de Hawaii Pro-gpu. Het verschil zit 'm in een lager aantal actieve compute-units bij de 290, die er 40 heeft. Dat resulteert in 2560 streamprocessors en 160 texture-units.
| | R9 290X | R9 290 | R9 280X / 7970GHz |
|---|
| Streamprocessors |
2816 |
2560 |
2048 |
| Texture-units |
176 |
160 |
128 |
| ROP's |
64 |
64 |
32 |
| Klokfrequentie (max.) |
1GHz |
947MHz |
1GHz |
| Rekenkracht |
5,6Tflops |
4,9Tflops |
4,1Tflops |
| Geheugen |
4GB gddr5 |
4GB gddr5 |
3GB gddr5 |
| Geheugenbus |
512bit |
512bit |
384bit |
| Geheugensnelheid (effectief) |
5,0Gbit/s |
5,0Gbit/s |
6,0Gbit/s |
| Geheugenbandbreedte (max.) |
320GB/s |
320GB/s |
288GB/s |
| Voeding |
1x6-pins + 1x8-pins |
1x6-pins + 1x8-pins |
1x6-pins + 1x8-pins |
| AMD TrueAudio |
Ja |
Ja |
Nee |
Behalve een lager aantal compute-units is ook de klokfrequentie van de R9 290 aangepast. Deze bedraagt maximaal 947MHz, in plaats van 1GHz bij de 290X. De geheugenbus en -frequentie zijn wel dezelfde als bij de grote broer, wat goed is voor een geheugenbandbreedte van 320GB/s. Daarnaast ondersteunt de 290, net als de 260X en de 290X, CrossFire zonder bruggen en AMD's TrueAudio. Vanzelfsprekend is er ook ondersteuning voor OpenGL 4.3, DirectX 11.2 en Mantle. Mantle zullen we niet eerder dan half december kunnen testen, wanneer Battlefield 4 via een patch ondersteuning hiervoor krijgt.
Drivers en testsysteem
Dankzij de komst van Ivy Bridge-E in september zagen we enkele weken geleden kans om ons testsysteem te upgraden. We stapten over op de nieuwe Intel-processor, 16GB geheugen en Windows 8.1. Helaas betekent een nieuw testysteem ook dat de bestaande benchmarkresultaten niet meer gebruikt kunnen worden en dat we alle relevante videokaarten opnieuw moesten testen. Dat nam aardig wat tijd in beslag en het was enigszins frustrerend dat Nvidia, vlak voordat de review van de R9 290X online ging, de 327.23 whql-driver verving door de 331.58 whql-driver. Laatstgenoemde driver zou de prestaties van de GTX 770, 780 en Titan aanmerkelijk verbeteren.
Inmiddels lopen we weer gelijk met Nvidia's laatste driver en zijn de GTX 770, 780 en de Titan met die laatste driver getest, zodat we een eerlijke vergelijking met AMD's R9 290 kunnen maken.
| Testsysteem | |
|---|
| Moederbord |
Asus RoG Rampage IV Extreme |
| Processor |
Intel Core i7 4960X |
| Geheugen |
Kingston HyperX KHX1866C9D3K4/16GX |
| Ssd |
Kingston HyperX 240GB |
| Koeler |
Intel Thermal Solution RTS2011LC |
| Voeding |
Corsair Professional Gold AX750 |
| Monitor |
Dell U2711H |
Drivers en benchmarks van de R9 290
Net als op de R9 290X maakt AMD gebruik van een vernieuwde versie van Powertune om het energieverbruik en de temperatuur van de R9 290 binnen de perken te houden, bij een zo hoog mogelijke gpu-clock. Er kan een maximum voor het stroomverbruik, de ventilatorsnelheid en de temperatuur worden ingesteld, en de videokaart klokt zichzelf binnen de gegeven parameters zo lang mogelijk naar de maximale frequentie van 947MHz. Zodra de limiet van een van de opgegeven parameters wordt bereikt, klokt de kaart zichzelf terug tot uiterlijk 662MHz om die limiet niet te overschrijden. Wordt de gpu bij 662MHz alsnog te warm, dan zal de ventilator het ingestelde maximum toch overschrijden om te voorkomen dat de gpu wordt beschadigd, maar dit komt normaal gesproken niet voor.
Bij de eerste tests die we uitvoerden met de 290 in combinatie met de 13.11 Beta V6-driver bleek al dat de kaart zich vrij snel terugklokte. Bij deze driver staat de maximale temperatuur op 95°C ingesteld en de maximale ventilatorsnelheid bedraagt 40 procent. Daarmee gebruikt de 290 dezelfde standaardinstellingen als de 290X, die ook niet genoeg bleek te hebben aan de maximale ventilatorsnelheid van 40 procent, en zich daardoor ook af en toe terugklokte. Het probleem leek bij de 290 nog een tikje erger te zijn dan bij zijn grote broer. De oorzaak daarvan is ons onduidelijk; wellicht is er te veel koelpasta gebruikt of sluit de koeler minder goed aan dan bij de 290X.
Het is raadzaam om de limiet van de ventilator handmatig te verhogen
We besloten in ieder geval om alle benchmarks dubbel uit te voeren, op standaardinstellingen en met een vast ingestelde ventilatorsnelheid van 60 procent. Bij deze ventilatorsnelheid bleek de gpu van onze 290 koel genoeg te blijven om continu op het maximum van 947MHz te tikken. Dat geeft net als bij de 290X aan hoe afhankelijk de videokaart is van gebruikersinstellingen. In een gesloten behuizing met een slechte airflow zal de kaart slechter presteren dan wanneer er goede koeling voor handen is. Het is in ieder geval raadzaam om de limiet van de ventilator handmatig te verhogen, ook als er niet overgeklokt wordt.
We hadden net de dubbele benchmarks met de 13.11 Beta V6-driver tot een goed einde gebracht, toen AMD met een nieuwe driver voor de R9 290 kwam, 13.11 Beta V8. De nieuwe bèta-driver zou een behoorlijke snelheidsverhoging opleveren, wat de 290 sneller dan een GTX 780 zou maken. Welke wijzigingen er precies in de nieuwe driver zijn meegenomen weten we niet, maar één ding viel meteen op, en dat is de verhoging van de minimale ventilatorsnelheid van 40 naar 47 procent. Daardoor kan de 290 langer hogere snelheden aanhouden voordat de gpu zichzelf terugklokt.
In onze Crysis3-benchmark bleef de gpu-clock gedurende de drie tests die we achter elkaar uitvoeren in ieder geval netjes op de maximale 947MHz tikken, wat met de Beta V6-driver nog niet het geval was. Voor de zekerheid gingen we na of de nieuwe driver ook invloed had op de ventilatorsnelheid van de 290X en dat bleek inderdaad het geval te zijn. In plaats van 40 procent bleek het maximum bij de 290X verhoogd naar 55 procent. Ook deze kaart testten we daarom opnieuw.
Synthetische benchmarks
Om te weten wat voor vlees we in de kuip hebben, draaiden we allereerst 3DMark en Heaven 4.0.
In 3DMark doen de kaarten van AMD het bijzonder goed. De 290X is sneller dan de Titan en de 290 is sneller dan de GTX 780. De hogere snelheid van de ventilator bij de 290 met Beta V6-driver heeft geen effect op de score in 3DMark.
| Unigine Heaven 4.0 - normal |
|---|
| Videokaart | Driver | In punten, hoger is beter |
|---|
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*******
2373,00 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*******
2361,00 |
| GTX 780 |
331.70 |
*******
2251,00 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*******
2235,00 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
*******
2214,00 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
******
2092,00 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
*****
1720,00 |
| GTX 770 |
331.70 |
*****
1676,00 |
| GTX 680 |
327.23 |
*****
1566,00 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
****
1299,00 |
| R9 270X |
13.11 beta v1 |
****
1207,00 |
In Heaven zijn de rollen omgedraaid. De Titan is de 290X te snel af en de GTX 780 streeft de 290 voorbij. De Nvidia-kaarten met de nieuwste 331.70-driver en de AMD-kaarten met de laatste Beta V8-driver zijn behoorlijk aan elkaar gewaagd.
1920x1080: Battlefield, Crysis en Far Cry
De ingame-benchmarks zijn zowel op 1920x1080 als op 2560x1440 pixels gedraaid. Ten opzichte van vorige reviews is de benchmark van Battlefield 3 vervangen door Battlefield 4. Alleen bij de benchmark met de overgeklokte videokaart komt Battlefield 3 nog even om de hoek kijken.
| Battlefield 4 - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
49,7 / 73,0 |
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
49,7 / 72,0 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
****
+
**
47,3 / 67,5 |
| GTX Titan |
331.70 |
****
+
**
41,7 / 66,2 |
| GTX 780 |
331.70 |
****
+
**
40,0 / 64,5 |
| GTX 770 |
331.70 |
***
+
**
31,7 / 49,1 |
Bij de ontwikkeling van Battlefield 4 hebben AMD en EA nauw samengewerkt en dat blijkt uit de benchmarkresultaten. De R9 290 is zelfs sneller dan een GTX Titan. De Beta V8-driver heeft geen positieve invloed op de prestaties van de 290X.
| Crysis 3 - 1920x1080 - Very High |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX Titan |
331.70 |
*****
+
**
48,0 / 61,7 |
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
42,7 / 60,7 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
42,5 / 60,2 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
42,8 / 58,5 |
| GTX 780 |
331.70 |
*****
+
**
43,7 / 58,1 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
*****
+
**
43,7 / 57,3 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
*****
+
**
41,0 / 55,4 |
| GTX 770 |
331.70 |
*****
+
*
42,0 / 51,4 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
*
38,0 / 47,5 |
| R9 270X |
13.11 beta v1 |
***
+
*
30,0 / 37,1 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
28,8 / 36,2 |
In Crysis 3 is de GTX Titan de snelste. De 331-driver zorgt ervoor dat de kaart net eindigt boven de 290X, die met de nieuwe bèta-driver nipt sneller is dan met de vorige bèta-driver. De 290 verslaat de GTX 780 dankzij de nieuwe bèta-driver op een haar na, hoewel de minimale framerate van de 780 hoger ligt.
| Far Cry 3 - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX Titan |
331.70 |
******
+
*
60,7 / 70,5 |
| GTX 780 |
331.70 |
*****
+
*
54,0 / 64,8 |
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
*
49,7 / 61,4 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
*
49,0 / 61,3 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
*
46,7 / 57,1 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
*****
+
*
47,0 / 56,9 |
| GTX 770 |
331.70 |
****
+
*
46,0 / 53,3 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
***
+
*
34,7 / 47,5 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
**
+
*
25,3 / 35,2 |
| R9 270X |
13.11 beta v1 |
**
+
*
25,0 / 35,2 |
Far Cry 3 draait het beste op Nvidia-kaarten. De AMD-kaarten hebben in deze game merkbaar last van microstuttering, wat bij de Nvidia-kaarten een stuk minder is. Daarnaast ligt de gemiddelde framerate van de AMD-kaarten lager dan bij Nvidia. Zowel de GTX Titan als de 780 is sneller dan AMD's 290X.
1920x1080: Grid, Shogun en Sleeping Dogs
Sinds kort draaien we Grid 2 als vervanger van DiRT: Showdown. Shogun en Sleeping Dogs zijn oude bekenden.
| Grid 2 - 1920x1080 - Ultra - 8xMSAA |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
87,4 / 111,9 |
| GTX Titan |
331.70 |
*****
+
*
88,7 / 107,1 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
81,5 / 106,2 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
82,2 / 104,1 |
| GTX 780 |
331.70 |
*****
+
*
84,9 / 103,4 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
****
+
**
72,5 / 98,2 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
*****
+
*
73,4 / 93,8 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
*
70,5 / 89,2 |
| GTX 770 |
331.70 |
****
+
*
65,0 / 83,1 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
50,1 / 64,2 |
In Grid 2 blijkt AMD de snelste, met dank aan de Beta V8-driver. De 290X is sneller dan de Titan en de 290 is sneller dan de GTX 780. Met eerdere AMD-drivers waren de rollen nog omgekeerd.
| Shogun 2: Total War - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX Titan |
331.70 |
*****
+
**
66,5 / 92,4 |
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
67,0 / 88,5 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
65,0 / 87,2 |
| GTX 780 |
331.70 |
****
+
**
60,0 / 83,1 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
61,7 / 82,0 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
****
+
**
59,7 / 80,8 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
****
+
**
59,0 / 80,2 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
*
54,0 / 70,0 |
| GTX 770 |
331.70 |
****
+
*
51,0 / 68,6 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
40,0 / 51,7 |
In Shogun 2 doet de GTX 780 het nipt beter dan de R9 290 en de GTX Titan is opnieuw de snelste. Ook hier levert de Beta V8-driver net twee frames per seconde meer op.
| Sleeping Dogs - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
****
+
***
76,9 / 122,7 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
80,5 / 120,2 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
****
+
**
75,6 / 115,8 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
****
+
**
74,0 / 112,9 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
***
+
***
60,4 / 107,8 |
| GTX Titan |
331.70 |
***
+
**
61,6 / 100,8 |
| GTX 780 |
331.70 |
***
+
**
61,0 / 98,2 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
**
68,2 / 97,5 |
| GTX 770 |
331.70 |
***
+
**
55,6 / 86,8 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
50,8 / 73,7 |
Sleeping Dogs draait beter op AMD-kaarten dan op Nvidia-gpu's. De Beta V8-driver levert een flinke prestatiewinst op ten opzichte van de eerdere bèta-driver.
2560x1440: Battlefield, Crysis en Far Cry
Alle benchmarks zijn zowel op 1920x1080 als op 2560x1440 pixels uitgevoerd. Van een high-end kaart als de R9 290 verwachten we dat deze de 2560x1440 pixels zonder veel moeite aankan.
In Battlefield 4 zijn nog niet alle videokaarten getest. Het mag echter duidelijk zijn dat de AMD-kaarten opnieuw goed scoren in de game waarmee AMD zich nauw verbonden heeft. De 290 en 290X zijn op deze resolutie sneller dan de GTX Titan. De framerates houden, gelet op het minimum, niet over.
| Crysis 3 - 2560x1440 - Very High |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
34,0 / 43,6 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
34,0 / 43,2 |
| GTX Titan |
331.70 |
*****
+
**
32,7 / 41,6 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
31,7 / 40,6 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
*****
+
**
31,3 / 40,2 |
| GTX 780 |
331.70 |
*****
+
*
29,3 / 37,9 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
****
+
**
26,0 / 35,7 |
| GTX 770 |
331.70 |
****
+
*
27,0 / 32,8 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
*
25,3 / 32,2 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
19,0 / 24,0 |
In Crysis 3 helpt de nieuwe driver de prestaties van de 290 net boven die van de GTX 780 uit.
| Far Cry 3 - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX Titan |
331.70 |
******
+
*
42,0 / 47,2 |
| GTX 780 |
331.70 |
******
+
*
38,0 / 43,8 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
*
34,8 / 43,0 |
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
*
35,0 / 42,7 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
*
31,7 / 39,2 |
| GTX 770 |
331.70 |
****
+
*
30,7 / 35,0 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
****
+
*
26,0 / 34,7 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
*
26,0 / 33,1 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
**
+
*
17,0 / 24,1 |
Far Cry 3 is ook op 2560x1440 pixels geen game voor AMD-kaarten. De R9 290 werd zelfs ingehaald door de GTX 770, al doet de laatste driver die winst weer teniet.
2560x1440: Grid, Shogun en Sleeping Dogs
De tweede reeks games op 2560x1440 pixels bestaat uit Grid 2, Shogun 2 en Sleeping Dogs.
| Grid 2 - 2560x1440 - Ultra - 8xMSAA |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
67,5 / 84,9 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
64,1 / 81,9 |
| GTX Titan |
331.70 |
*****
+
*
64,4 / 78,1 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
*
61,8 / 77,6 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
*****
+
*
58,0 / 74,4 |
| GTX 780 |
331.70 |
*****
+
*
62,4 / 74,0 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
****
+
*
55,0 / 69,5 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
*
53,2 / 66,8 |
| GTX 770 |
331.70 |
****
+
*
46,7 / 59,7 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
38,2 / 48,0 |
Op deze hoge resolutie laat Grid 2 hetzelfde beeld zien als bij 1920x1080 pixels; de AMD-kaarten zijn nipt sneller, maar veel verschil is er niet.
| Shogun 2: Total War - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX Titan |
331.70 |
*****
+
**
42,0 / 57,6 |
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
42,0 / 56,3 |
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
42,0 / 55,7 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
39,3 / 52,2 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
*****
+
**
40,0 / 51,7 |
| GTX 780 |
331.70 |
*****
+
**
37,7 / 51,6 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
*****
+
**
39,0 / 51,5 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
**
31,7 / 42,8 |
| GTX 770 |
331.70 |
****
+
**
31,7 / 42,8 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
23,0 / 31,5 |
Shogun 2 draait bij 2560x1440 pixels iets sneller op de 290 dan op de GTX 780, terwijl dat bij 1920x1080 pixels andersom was.
| Sleeping Dogs - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Driver | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X |
13.11 beta v5 |
*****
+
**
55,7 / 82,0 |
| R9 290X |
13.11 beta v8 |
*****
+
**
55,5 / 81,4 |
| R9 290 |
13.11 beta v8 |
****
+
**
51,9 / 75,8 |
| R9 290 - fan 60% |
13.11 betav6 |
****
+
**
50,8 / 75,2 |
| GTX Titan |
331.70 |
****
+
***
42,5 / 74,1 |
| GTX 780 |
331.70 |
***
+
**
40,8 / 67,8 |
| R9 290 |
13.11 betav6 |
***
+
**
38,8 / 63,4 |
| R9 280X |
13.11 beta v1 |
****
+
**
44,0 / 63,3 |
| GTX 770 |
331.70 |
***
+
**
37,6 / 59,9 |
| HD 7950 |
13.11 beta v1 |
***
+
*
31,9 / 45,8 |
Sleeping Dogs, tot slot, doet het opnieuw het beste op AMD-kaarten. De R9 290 klokte zich duidelijk terug bij het gebruik van de Beta V6-driver, waarbij de maximale ventilatorsnelheid niet boven de 40 procent uitkwam.
Energieverbruik en geluid
Naast het aantal frames dat de R9 290 eruit weet te persen hebben we ook gemeten hoeveel energie daarvoor nodig is. Daarbij hebben we de R9 290 vergeleken met de 290X en Nvidia's GTX 770, 780 en Titan.
Idle valt het verbruik van de AMD-kaarten wat hoger uit dan dat van de Nvidia-concurrentie; de 290 is iets zuiniger dan de 290X. Overigens kan AMD wel zuiniger zijn dan Nvidia in idle-modus. Als het beeldscherm zich uitschakelt, bijvoorbeeld als de pc een tijd niet gebruikt wordt, activeert AMD de ZeroCore-energiebesparende modus. Daarmee daalt het verbruik van het systeem naar een watt of 67. We testten de videokaarten echter met het beeldscherm aan en dan komt de 290 niet onder de 80 watt.
We meten het load-verbruik met Furmark, maar vanwege de verschillende beveiligingen die AMD en Nvidia voor deze software inbouwen, hechten we niet veel waarde aan de resultaten. Furmark leidt tot een onrealistisch hoge belasting van de gpu en toont dan ook een uiterste dat in de praktijk vaak niet gehaald wordt. Het kan wel interessante informatie opleveren; de minimale gpu-frequentie van 662MHz op de R9 290 werd gemeten tijdens een test met Furmark.
Het meest representatief voor het energieverbruik van een videokaart is de ingame-test, die we simuleren door Unigine Valley 20 minuten te laten draaien en vervolgens de energiemeter het verbruik over die periode te laten uitlezen. Ook uit deze test blijkt de grotere energiehonger van de AMD-kaarten. De 290 is wel zuiniger dan de 290X.
Geluidsdruk
AMD's R9-kaarten verstoken dus wat meer energie dan de Nvidia-kaarten en de ventilator moet ook harder werken om de hitte die gegenereerd wordt weer af te voeren. De koeler van de R9 290 draait standaard niet harder dan 47 procent en daarbij is het toerental rond de 2500 toeren per minuut. Het geluidsniveau bedraagt dan 57,7dB(A).
Idle en onder load is de standaard-AMD-koeling luidruchtiger dan die van Nvidia. Het energieverbruik van de AMD-kaart is ook hoger, waardoor er meer warmte afgevoerd moet worden.
In het zeldzame geval dat de ventilator op 100 procent draait, weet de de R9 290 menig stofzuiger jaloers te maken. Gelukkig zal dat niet snel voorkomen; op onze open testbank was 60 procent genoeg om de videokaart overgeklokt en onder volle belasting op temperatuur te houden.
Overklokken: sneller dan een 290X
Uit de benchmarks op de voorgaande pagina's is al gebleken dat de R9 290 geen trage videokaart is, maar we waren ook nieuwsgierig of er nog meer uit de Hawaii Pro-gpu te halen valt. Bij het overklokken van de 290X boekten we al goede resultaten en was een 10 procent overklok vrij gemakkelijk te realiseren. Daarom begonnen we vol goede moed aan het overklokken van de 290 en we werden niet teleurgesteld.
Het is ondertussen duidelijk dat de R9-kaarten van AMD baat hebben bij een goede koeling, dus aanvankelijk zetten we de ventilatorsnelheid vast op 70 procent. Na wat testwerk bleek dat ruim voldoende en konden we de snelheid verlagen naar 60 procent zonder dat de gpu te warm werd en zich terugklokte.
Enige tijd dachten we de 1100MHz-barrière doorbroken te hebben
De maximale gpu-frequentie bleef net als bij de 290X hangen op 1100MHz. Enige tijd dachten we die barrière doorbroken te hebben en 1110MHz stabiel te kunnen draaien, maar uiteindelijk zagen we toch kleine artefacten in beeld verschijnen, dus moesten we terug naar 1100MHz, wat wel stabiel bleek en zeker geen slechte score is.
Het overklokken van het geheugen viel wat tegen. We hadden de stille hoop het gddr5-geheugen, dat standaard op 1250MHz tikt, zonder omkijken op 1500MHz te kunnen klokken, maar daar was het niet van gediend; de test-pc viel uit. Vervolgens zijn we de geheugensnelheid in kleine stapjes gaan opvoeren, waarmee we uiteindelijk op een maximum van 1350MHz uitkwamen, wat effectief neerkomt op 5,4GHz.
De synthetische benchmarks laten zien dat de overgeklokte R9 290 sneller is dan een R9 290X op standaardsnelheden. Een R9 290 is ook sneller dan een standaard geklokte GTX Titan.
| Battlefield 3 - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X OC |
******
+
*
58,8 / 70,9 |
| R9 290 OC |
*****
+
*
50,8 / 64,7 |
| R9 290X |
*****
+
**
47,8 / 62,7 |
| GTX Titan |
*****
+
**
46,5 / 60,8 |
| R9 290 |
*****
+
*
48,3 / 59,0 |
| GTX 780 |
****
+
**
41,7 / 56,7 |
Helaas konden we wegens tijdgebrek de overgeklokte kaarten niet in Battlefield 4 testen. In deel drie levert de overklok goede prestaties op, sneller dan een 290X en sneller dan een op standaardsnelheden geklokte GTX Titan.
| Crysis 3 - 2560x1440 - Very High |
|---|
| Videokaart | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X OC |
*****
+
**
38,0 / 48,6 |
| R9 290 OC |
*****
+
*
35,7 / 45,1 |
| R9 290X |
*****
+
*
34,0 / 43,6 |
| GTX Titan |
*****
+
*
32,7 / 41,6 |
| R9 290 |
****
+
*
31,7 / 40,6 |
| GTX 780 |
****
+
*
29,3 / 37,9 |
| Grid 2 - 2560x1440 - Ultra - 8xMSAA |
|---|
| Videokaart | Minimum- / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| R9 290X OC |
*****
+
**
74,3 / 93,4 |
| R9 290 OC |
*****
+
**
69,6 / 88,3 |
| R9 290X |
*****
+
*
67,5 / 84,9 |
| GTX Titan |
*****
+
*
64,4 / 78,1 |
| R9 290 |
*****
+
*
61,8 / 77,6 |
| GTX 780 |
*****
+
*
62,4 / 74,0 |
In Crysis 3 en Grid 2 laat de overgeklokte 290 hetzelfde beeld zien als in Battlefield 3, sneller dan een 290X en een GTX Titan op standaardsnelheden.
Conclusie
Het kostte flink wat tijd om de R9 290 te benchmarken. Dat kwam niet alleen door het rappe tempo waarmee AMD een reeks videokaarten op de markt bracht, maar ook door de manier waarop Nvidia en AMD elkaar met steeds snellere drivers de loef willen afsteken.
Uit het testwerk blijkt dat de 290 een interessante videokaart is voor gamers die op zoek zijn naar hoge prestaties, maar geen 480 euro overhebben voor een R9 290X. De 290 draait alle games die we hem voorschotelen soepel af en er blijkt nog ruimte te zijn voor hogere prestaties. Met 16 procent overklok op de gpu en een bescheiden 8 procent overklok op het geheugen zet de 290 hogere prestaties neer dan een op standaardsnelheden geklokte R9 290X, terwijl de adviesprijs van de 290 130 euro lager ligt dan die van zijn grote broer.
/i/1383639916.jpeg?f=imagenormal "AMD Radeon R9 290")
Een nadeel van zowel de eerder geteste 290X als de 290 is de honger naar energie van de beide kaarten. Die blijkt hoger te zijn dan die van hun Nvidia-collega's en daar hangt ook de hogere geluidsproductie van de koeling mee samen. Het is onduidelijk of er R9-kaarten met aangepaste koeling zullen verschijnen; de 290X'en die momenteel leverbaar zijn, zijn allen voorzien van de door AMD ontworpen koeling.
| | Videokaart | Prijs |
|---|
| #1 |
R9 290X |
€ 480 |
| #2 |
GTX Titan |
€ 850 |
| #3 |
R9 290 |
€ 350 |
| #4 |
GTX 780 |
€ 440 |
Van de concurrentiestrijd kunnen alle gamers profiteren
Als we een ranglijst maken van de snelste videokaart, waarbij we uitgaan van de benchmarkresultaten in onze tests, dan komt de 290X het vaakst als winnaar uit de bus. Het verschil met de Titan is niet groot, maar het prijsverschil is dat wel. Voor de GTX 780 en de R9 290 geldt hetzelfde; de 290 is over het algemeen iets beter en kost, afgaande op de adviesprijs, 90 euro minder dan een GTX 780.
Daarmee wordt één ding in ieder geval duidelijk; dankzij de R9 290- en 290X-kaarten heeft AMD een weerwoord op de GTX 780 en de GTX Titan, en van die concurrentiestrijd kunnen alle gamers profiteren. Een GTX 780 kostte tot voor kort ruim 550 euro, maar Nvidia voelde zich ongetwijfeld door AMD gedwongen de prijzen te verlagen, waardoor er ondertussen een GTX 780 is voor 440 euro. AMD's 290X is een stuk sneller en kost maar 40 euro meer, maar is momenteel nog slecht verkrijgbaar. De prestaties van de AMD- en Nvidia-kaarten liggen dus dicht bij elkaar, maar prijstechnisch is AMD in het voordeel. Of de R9 290 al op korte termijn leverbaar zal zijn en of de prijs in eerste instantie ook 350 euro bedraagt, is nog even afwachten.
Leverbaar of niet, met de oplaaiende strijd tussen AMD en Nvidia zijn er voor gamers in ieder geval mooie tijden aangebroken.
:strip_exif()/i/1383301868.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2000607013.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1383637084.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1383643385.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/u/365868/crop5f05b255c267a_cropped.jpeg?f=community)
:fill(white):strip_exif()/i/1383644158.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1383642046.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1383644793.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1383643122.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1383642736.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1383643963.jpeg?f=thumbmedium)
/u/148736/plastikman%2520zelf.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/4580/crop63277a49e9b9d_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/398108/avahwi2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
/u/100974/SunbeamTech%2520logo%2520avatar.png?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/441081/crop57bef5e69740a.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/322814/crop56a2ab3f2084f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/356144/crop5a0b2a83c933d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/295418/crop66c10595e4370_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/341378/crop5dd104c3d5247_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/122911/hehe.PNG?f=community){kind=small}
)
/u/341337/oog.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/13224/icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_exif()/u/316733/Mommy%2520square.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/105829/crop5dafb3f448ec1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/324515/crop627103b05ba2e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/109762/crop63cfada0dde8a_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/438628/Brickster_LI1%2520-%2520Copy.png?f=community){kind=small}
/u/425591/avatar2.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/447427/crop5fb2e998b7f9b.jpeg?f=community){kind=small}
/u/226258/tweakersavatar.png?f=community){kind=avatar}
