Inleiding
Inleiding
Eind juni bracht Nvidia zijn nieuwe mainstream-videokaart uit: de GTX 760. De GTX 760 volgt de GTX 660 Ti op, die op dezelfde GK104-gpu is gebaseerd. Ondanks Nvidia's keuze om geen nieuwe gpu, maar een iets gewijzigde, oude gpu te gebruiken, waren we onder de indruk van de prestaties van de GTX 760. De videokaart, die een adviesprijs van 240 euro meekreeg, bleek beter te presteren dan zijn voorganger en de concurrentie in die prijsklasse. We hebben toen alleen het referentieontwerp getest, omdat er nog geen andere videokaarten beschikbaar waren, maar intussen is dat wel het geval.

Daarom zetten we drie GTX 760's tegenover elkaar om te zien welke van die drie het interessantst is. De drie geteste kaarten zijn overgeklokte varianten en zijn afkomstig van Asus, Gigabyte en MSI. Naast de kloksnelheden zijn ook de koelers van de videokaarten gewijzigd; iedere fabrikant heeft een eigen exemplaar geplaatst.
Van het drietal is Gigabytes 760 een vreemde eend in de bijt, omdat de kaart met 4GB geheugen is uitgerust, waar de andere kaarten het met 2GB moeten doen. Dat schept echter wel meteen een mooie gelegenheid om te kijken hoeveel invloed dat videogeheugen op de prestaties van de 760 heeft.
In deze review houden we het bij de vergelijking tussen de drie verschillende videokaarten. De prestaties van de GTX 760 ten opzichte van andere videokaarten is te lezen in de review van het referentieontwerp.
Trio: Asus, MSI, Gigabyte
Asus GTX760-DC2OC-2GD5
De DC2OC-2GD5 is onmiskenbaar afkomstig van Asus. De fabrikant heeft een compacte variant van de welbekende DirectCU II-koeler op de kaart gemonteerd. Het pcb van de videokaart is korter dan die van de concurrenten, waardoor de uiteindelijke lengte op 21,5 centimeter uitkomt. De beide fans hebben een doorsnede van 80 millimeter.

Asus klokt de gpu van de videokaart op 1006MHz en de boostfrequentie haalt 1072MHz. Het geheugen draait op 1502MHz, wat resulteert in een gddr5-snelheid van 6008MHz. Om de videokaart compact te houden heeft Asus ervoor gekozen om de stroomtoevoer van de kaart via één achtpinsconnector te laten verlopen.
MSI N760 TF 2GD5/OC
Net als Asus monteert MSI een bekende koeler op zijn GTX 760. De Twin Frozr-koeler van MSI is wel flink groter dan die van Asus, wat resulteert in een langere videokaart. De doorsnede van de twee fans is 92 millimeter.

Ten opzichte van de videokaart van Asus doet MSI nog een schepje boven op de klokfrequenties. De gpu is standaard overgeklokt naar 1020MHz. De boostfrequentie bedraagt 1085MHz en het werkgeheugen tikt op een ongewijzigde gddr5-snelheid van 6008MHz. MSI monteert een zespins- en een achtpinsconnector voor de stroomtoevoer.
Gigabyte GV-N760OC-4GD
De derde videokaart in de vergelijking is de imposantste van het trio. Gigabytes Windforce-koeler beschikt over maar liefst drie fans, waardoor de totale lengte van de videokaart 28 centimeter bedraagt.
De Gigabyte is van het drietal ook het hoogst geklokt; met 1085MHz gaat het bij Gigabyte verder waar het bij MSI ophoudt. De boostfrequentie ligt nog eens 65MHz hoger, op 1150MHz. Gigabyte heeft de geheugensnelheid ongemoeid gelaten. Net als de GTX 760 van MSI krijgt de Gigabyte zijn prik via een zespins- en een achtpinsconnector.
Benchmarks en testsysteem
De games die we hebben getest zullen de regelmatige bezoeker bekend voorkomen; we doorliepen het gebruikelijke lijstje van Aliens vs Predator tot aan The Witcher 2, zodat we een beeld kregen van de prestaties van de drie videokaarten. Omdat een aantal games al redelijk verouderd is en er ook een aantal mooie, nieuwe games in het verschiet ligt, zullen we de testsuite binnenkort aanpassen.
De gebruikte driver heeft versienummer 320.39 meegekregen van Nvidia. Deze driver kwam beschikbaar toen Nvidia de GTX 760 uitbracht. Intussen heeft Nvidia de 320.49 whql-driver beschikbaar gesteld, maar omdat we al een videokaart volledig getest en teruggestuurd hadden, zijn we de 320.39-driver blijven gebruiken. Wel draaiden we een aantal benchmarks opnieuw met de nieuwe driver en daaruit bleek dat de 320.49 whql-driver geen snelheidswinst laat zien in de door ons gebruikte games.
Om te testen of vier gigabyte werkgeheugen een prestatiewinst oplevert ten opzichte van de standaard twee gigabyte, hebben we de videokaart van Gigabyte ietsje teruggeklokt, zodat deze even snel loopt als de kaart van MSI. De resultaten van de teruggeklokte videokaart van Gigabyte zijn in de tabellen weergegeven als 'Gigabyte (1020/1085)'.
Testsysteem
Het testsysteem bevat Intels Sandy Bridge E-cpu, gecombineerd met de X79-chipset. Van Intel kregen we een Core i7 3960X-cpu, die in een Asus Rampage IV Extreme-moederbord wordt gestoken. Deze cpu wordt naar 4,3GHz overgeklokt en met de standaardwaterkoeler van Intel op temperatuur gehouden. Verder gebruiken we 8GB op 1600MHz geklokt ddr3-geheugen, een Kingston Sandforce 2281-ssd van 240GB en een Corsair AX750W Gold-voeding. Alle hardware wordt op een benchtable van CoolerMaster gemonteerd.
Testsysteem | |
Moederbord |
Asus RoG Rampage IV Extreme |
Processor |
Intel Core i7 3960X |
Geheugen |
Kingston KHX1600C9D3K4/8GX |
Ssd |
Kingston HyperX 240GB |
Koeler |
Intel Thermal Solution RTS2011LC |
Voeding |
Corsair Professional Gold AX750 |
Als benchmarks hebben we gekozen voor de games Battlefield 3, Aliens vs. Predator, DiRT: Showdown, Sleeping Dogs, The Witcher 2, Shogun 2: Total War, Crysis 3 en Far Cry 3. Van deze games worden, voor zover beschikbaar, alle patches geïnstalleerd. Waar mogelijk worden de interne benchmarks van de games gebruikt. Voor de benchmarks gebruiken we Nvidia's 320.39-driver.
Elke game wordt getest met een Dell U2711-beeldscherm, dat een maximale resolutie van 2560x1440 pixels kan weergeven. De instellingen verschillen per game en worden daarom telkens vermeld. In principe wordt altijd anti-aliasing toegepast, tenzij dit resulteert in onspeelbaar lage framerates. Hetzelfde geldt voor sommige in-game-instellingen, die naar beneden worden bijgesteld als de videokaart anders onvoldoende fps produceert. Ook passen we altijd 16x af toe. Bij games die dat niet ondersteunen, wordt deze instelling afgedwongen met behulp van Nvidia's Control Panel. In Nvidia's Control Panel staat de anti-aliasing-transparancy-modus op multisampling en is de texture quality op 'quality' ingesteld.
3DMark en Unigine Heaven
Om een idee te krijgen van de verschillen tussen de drie videokaarten draaien we de synthetische benchmarks van 3DMark en Unigine.
In 3DMark Fire Strike scoort de Gigabyte-kaart duidelijk een stuk hoger dan de rest. Zowel de grotere hoeveelheid werkgeheugen als de hogere klokfrequentie draagt daaraan bij. Verlagen we de klokfrequentie naar het niveau van de MSI, dan ligt de score nog ruim honderd punten hoger. Ondanks de lagere klokfrequentie scoort de Asus negen punten hoger dan de MSI. Het verschil tussen de beide drivers is verwaarloosbaar.
Unigine Heaven 4.0 - Normal |
Videokaart | In punten, hoger is beter |
GTX 780 |
*******
2437,00 |
Asus GTX 770 DirectCU II OC |
*****
1678,00 |
HD 7970 GHz |
*****
1657,00 |
Gigabyte GTX 760 |
****
1469,00 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
****
1422,00 |
Asus GTX 760 |
****
1358,00 |
MSI GTX 760 |
****
1349,00 |
Nvidia GTX 760 (320.49) |
****
1318,00 |
HD 7950 AMD |
****
1303,00 |
Nvidia GTX 760 (320.39) |
****
1293,00 |
In Unigine Heaven ontstaat hetzelfde beeld, ook hier is het verschil tussen de driverversies verwaarloosbaar.
AvP en Battlefield 3
We draaien het lijstje alfabetisch af en beginnen de benchmarks met Aliens vs Predator en Battlefield 3.
Aliens vs Predator - 1920x1080 - High - 2x aa |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
****
+
***
42,7 / 69,5 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
****
+
***
41,7 / 67,9 |
MSI GTX 760 |
****
+
***
41,0 / 67,0 |
Asus GTX 760 |
****
+
***
40,7 / 67,0 |
Nvidia GTX 760 (320.39) |
****
+
***
39,7 / 67,0 |
Nvidia GTX 760 (320.49) |
****
+
***
39,8 / 66,8 |
In AvP ontlopen de prestaties van de drie videokaarten elkaar nauwelijks. De GTX 760 van Gigabyte is de snelste, dankzij de hoge kloksnelheid. Als we de gpu-snelheid omlaag bijstellen naar 1020MHz om de snelheden van MSI's GTX 760 te matchen, blijkt het verschil nihil. In AvP heeft de verdubbeling van het werkgeheugen duidelijk geen zin.
Battlefield 3 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
*****
+
**
46,0 / 60,9 |
MSI GTX 760 |
*****
+
**
43,7 / 60,1 |
Asus GTX 760 |
*****
+
**
44,3 / 59,7 |
Nvidia GTX 760 |
*****
+
**
42,8 / 58,8 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
*****
+
**
44,3 / 58,3 |
Ook Battlefield 3 loopt het lekkerst op de kaart van Gigabyte, maar de kaarten van MSI en Asus volgen in zijn kielzog. Gemiddeld gezien is de MSI met 2GB geheugen sneller af dan een gelijkgeklokte kaart met 4GB geheugen.
Crysis 3 en DiRT: Showdown
Crysis 3 is een van de zwaarste spellen die we testen. DiRT: Showdown is juist een van de makkelijkst te draaien spellen.
Crysis 3 - 1920x1080 - Very High |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
******
+
*
38,0 / 46,1 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
*****
+
*
36,7 / 44,2 |
Asus GTX 760 |
*****
+
*
36,0 / 43,9 |
MSI GTX 760 |
*****
+
*
34,0 / 42,6 |
Nvidia GTX 760 |
*****
+
*
31,7 / 40,6 |
Met Crysis 3 moeten de drie videokaarten zich flink in het zweet werken. Speelbare minimumframerates worden gehaald, maar het houdt niet over. De videokaart van Asus doet het opvallend goed, terwijl we van de MSI iets meer hadden verwacht. Alle overgeklokte exemplaren doen het in ieder geval een stuk beter dan het referentieontwerp.
DiRT: Showdown - 1920x1080 - Ultra - 4x aa |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
******
+
*
86,6 / 105,8 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
*****
+
*
83,7 / 101,9 |
Asus GTX 760 |
*****
+
*
82,4 / 101,7 |
Nvidia GTX 760 (320.39) |
*****
+
*
80,3 / 98,2 |
Nvidia GTX 760 (320.49) |
*****
+
*
79,7 / 97,5 |
MSI GTX 760 |
*****
+
*
72,0 / 89,6 |
DiRT: Showdown is een ander verhaal dan Crysis 3; het spel is op de hoogste instellingen makkelijk te spelen en gemiddeld komen we rond de 100fps uit. Met het testen van MSI's GTX 760 is duidelijk iets misgegaan. Helaas kwamen we daar te laat achter en kon de benchmark niet opnieuw gedraaid worden.
Far Cry 3 en Shogun 2
Far Cry 3 weet de geteste videokaarten meestal aardig te belasten. Shogun 2 is wat lichter.
Far Cry 3 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
******
+
*
39,8 / 46,2 |
MSI GTX 760 |
******
+
*
38,7 / 44,7 |
Asus GTX 760 |
******
+
*
38,7 / 44,3 |
GTX 760 |
******
+
*
37,0 / 42,9 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
*****
+
*
35,7 / 40,9 |
De framerates in Far Cry 3 zijn acceptabel bij 1920x1080 pixels op ultra-instellingen. Met dezelfde kloksnelheden als de MSI-kaart presteert de Gigabyte met 4GB geheugen beduidend slechter dan de rest.
Shogun 2: Total War - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
*****
+
**
44,0 / 57,8 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
*****
+
**
42,7 / 55,5 |
MSI GTX 760 |
*****
+
**
42,0 / 55,1 |
Asus GTX 760 |
*****
+
**
42,0 / 55,1 |
Nvidia GTX 760 (320.39) |
*****
+
**
39,3 / 52,7 |
Nvidia GTX 760 (320.49) |
*****
+
**
38,7 / 52,1 |
In Shogun 2 leidt de extra hoeveelheid geheugen weer tot een paar tienden extra. Gecombineerd met de hogere klokfrequenties gaat de Gigabyte in deze benchmark weer met de winst aan de haal. Het verschil met de andere videokaarten bedraagt niet meer dan vijf procent.
Sleeping dogs en The Witcher 2
We besluiten het rijtje benchmarks met Sleeping Dogs en The Witcher 2.
Sleeping Dogs - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
****
+
***
49,7 / 80,5 |
MSI GTX 760 |
****
+
***
46,9 / 76,7 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
****
+
***
46,8 / 75,1 |
Asus GTX 760 |
****
+
***
45,5 / 73,5 |
Nvidia GTX 760 (320.49) |
****
+
***
43,7 / 73,4 |
Nvidia GTX 760 (320.39) |
****
+
***
42,6 / 72,1 |
In Sleeping Dogs is MSI's GTX 760 sneller dan de gelijkgeklokte GTX 760 met 4GB. Asus is de langzaamste van de overgeklokte kaarten, maar het verschil in framerates met het referentieontwerp is duidelijk zichtbaar.
The Witcher 2 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
Gigabyte GTX 760 |
*****
+
**
45,7 / 61,8 |
Gigabyte GTX 760 (1020/1085) |
*****
+
**
44,5 / 59,6 |
MSI GTX 760 |
*****
+
**
43,7 / 59,6 |
Asus GTX 760 |
*****
+
**
44,0 / 59,4 |
Nvidia GTX 760 |
*****
+
**
44,3 / 58,1 |
Geen verrassingen bij The Witcher 2; de videokaarten komen netjes binnen in de volgorde waarin je ze zou verwachten. Gigabyte scoort opnieuw goed, terwijl MSI en Asus op kleine afstand volgen.
En 2560x1440 dan?
Nvidia heeft bij het uitbrengen van de GTX 760 aangegeven dat het de videokaart bedoeld heeft voor games die op een resolutie van 1920x1080 pixels draaien. Wil je op hogere resoluties gamen, dan moet je blijkbaar een GTX 770 of 780 aanschaffen. Toch zijn we benieuwd of de dubbele hoeveelheid geheugen op Gigabytes GTX 760 bij een resolutie van 2560x1440 pixels een groter verschil maakt dan op 1920x1080 beeldpunten. We klokken daarom de videokaarten van Asus en Gigabyte op dezelfde frequentie en draaien drie benchmarks nog eens.
Net als bij 1920x1080 beeldpunten zijn de verschillen bij een nog hogere resolutie van 2560x1440 pixels nauwelijks aanwezig. Wellicht is het verschil tussen de 2GB- en 4GB-modellen bij een set-up met drie beeldschermen en een resolutie van 5760x1080 pixels groter, maar het is dan nog maar de vraag of de gpu snel genoeg is om al dat geheugen te benutten.
Geluid, energie en warmte
Uit de benchmarks blijkt dat de verschillen in prestaties tussen de drie kaarten vrij subtiel zijn. Het ontwerp van de gemonteerde koelers verschilt echter wel behoorlijk en daarom waren we benieuwd naar de verschillen in energieverbruik, warmte en natuurlijk de geluidsproductie van de fans.
Energieverbruik
Om het idle-verbruik te testen starten we het testsysteem en wachten tot het draait, met zo weinig mogelijk achtergrondprocessen. Gigabytes GTX 760 blijkt iets meer stroom te verbruiken dan de andere drie kaarten, waarvan het verschil in verbruik beneden één watt ligt.
We hebben de benchmark voor het in-gameverbruik van de videokaart enigszins aangepast. Voorheen draaiden we onze gebruikelijke benchmarks in Far Cry 3 en Crysis 3, en keken we naar het maximale verbruik in die games. Omdat de benchmarks van de games vrij kort duren en de cpu-belasting per game verschilt, hebben we voor een preciezere, nieuwe methode gekozen. We draaien de Valley-test van Unigine gedurende twintig minuten en gebruiken de registratiemogelijkheid van de Voltcraft Energy Logger 3500 om het gemiddelde verbruik vast te leggen.
Voordeel van deze test is een langere duur, waardoor we preciezere meetresultaten krijgen, en de lagere processorbelasting in deze benchmark, waardoor het verbruik van de videokaart een grotere invloed heeft op de gemeten waarde. Het gemeten verbruik valt daardoor lager uit dan bij de testmethode die we voorheen gebruikten en moet daarmee dus ook niet vergeleken worden. Ook in deze test blijkt de Gigabyte weer het meest te verbruiken. Het verschil met het reference design van Nvidia is bijna 15 procent.
Geluidsproductie en temperaturen
Op alle drie de videokaarten treffen we bekende custom koelers aan. Op een open testopstelling richten we de geluidsmeter op een afstand van twintig centimeter op de videokaarten.
Als de gpu's geen noemenswaardige taken uit te voeren hebben, zijn de koelers van alle drie de kaarten fluisterstil en is er nauwelijks verschil in geluidsproductie te onderscheiden.
Met behulp van Furmark kijken we hoeveel warmte de videokaarten maximaal produceren en hoeveel herrie de koeling daarbij maakt. MSI's TwinFrozr-koeler blijkt met een geluidsproductie van 39,6dB erg stil te zijn. De temperatuur loopt daarbij op tot maximaal 77°C, wat voor een gpu niet alarmerend hoog is. De koelers van Asus en Gigabyte zijn het luidst, maar de videokaart van Asus blijft wel de koelste van het trio. Gigabyte scoort het slechtst in deze test; de koeling produceert het meeste geluid, maar koelt niet als beste.
De geluidsmetingen worden, zoals gezegd, op een open testbench uitgevoerd, waardoor de resultaten zullen verschillen met de temperaturen en de geluidsdruk die de kaarten in een gesloten behuizing produceren. Om de maximale geluidsproductie te meten laten we de ventilators op hun maximale snelheid draaien en meten we de geluidsdruk. De koeling van Asus scoort dan opvallend goed, maar lijkt wel een stuk minder lucht te verplaatsen dan de koelers van MSI en Gigabyte.
Specificaties en fotogalerij
Conclusie
We hebben drie verschillende videokaarten met drie dezelfde gpu's naast elkaar gelegd en gekeken welke van het trio de snelste is. Die bleek uiteindelijk bij Gigabyte vandaan te komen. Die conclusie kwam niet bepaald uit de lucht vallen, want de Gigabyte-kaart beschikt over de hoogste klokfrequenties en het meeste werkgeheugen.
Een kanttekening bij de goede scores van de Gigabyte-kaart is dat de voorsprong niet enorm is. Het verschil ten opzichte van een standaard-GTX 760 bedraagt, afhankelijk van de benchmark, twee tot zeven procent. Als we de klokfrequenties gelijktrekken, blijkt de invloed van de grotere hoeveelheid geheugen helemaal klein en in sommige gevallen blijkt 4GB langzamer dan een gelijkgeklokte kaart met 2GB geheugen. Tel daarbij op dat de geluidsdruk van de fans en het energieverbruik van de kaart tegenvallen ten opzichte van wat de concurrenten doen, en wij houden de vijftig euro die de Gigabyte extra kost liever in de portemonnee.

Voor iets minder dan 230 euro ligt de GTX 760 van Asus in de schappen. Het kaartje is met een lengte van 21,5 centimeter lekker compact en presteert ongeveer even goed als de kaart van MSI, die 14MHz sneller geklokt is. Voor gamers met een mITX-systeem is dezelfde kaart zelfs nog in een extra korte variant te krijgen, die slechts 17 centimeter lang is. De compacte koeler levert wel een hogere geluidsproductie op dan die van de kaarten van Gigabyte en MSI. Bovendien lijken de twee relatief kleine ventilators van de Asus minder lucht te kunnen verplaatsen dan de twee concurrenten, dus in behuizingen met weinig airflow is de GTX 760 van Asus wellicht niet de beste optie.
Onze keuze zou daarom op MSI's GTX 760 vallen. De koeler produceert de minste herrie en het energieverbruik is het laagste, terwijl de prestaties niet onderdoen voor die van de concurrentie. De koeler is duidelijk afgesteld op een lage geluidsproductie en daarom wordt de gpu tijdens de stresstest wat warmer dan de concurrenten, maar 77°C is voor een gpu een prima maximum. Met een prijs van 236 euro is MSI's GTX 760 met Twin Frozr-koeler bovendien niet enorm veel duurder dan de goedkoopste 760 in de Pricewatch, waarvoor 220 euro neergelegd moet worden.