Inleiding: tijd voor een nieuw begin
Inleiding: tijd voor een nieuw begin
Het is alweer 6,5 jaar geleden dat Apple zijn eerste iPhone aankondigde. Hoewel de fabrikant sindsdien veel, heel veel features heeft toegevoegd aan iPhone OS, later omgedoopt tot iOS, is de basis van het uiterlijk en de interface hetzelfde gebleven. De look & feel wijkt niet af van die van de allereerste iPhone en het was tijd om dat te veranderen.
Waarom Apple de noodzaak zag om de iPhone-interface om te gooien? Daarvoor zijn enkele oorzaken en aanleidingen aan te dragen. Ten eerste is het simpelweg tijd; iOS doet al lang met deze interface en hoewel de verkoopcijfers er nog niet onder lijden, zag Apple de kritiek op zijn 'ouderwetse' interface aanzwellen. Het deed soms denken aan de kritiek op de interface van Nokia van vijf of zes jaar geleden; echte innovaties bleven uit, waardoor het wel vertrouwd, maar niet langer vernieuwend was.
Daar komt bij dat de gebruikers iets anders willen dan 6,5 jaar geleden. Dit besturingssysteem was het eerste dat gemaakt was voor capacitieve touchscreens, voor bediening met vingertoppen. Daarvoor waren het skeuomorfisme en de duidelijke knoppen op het scherm voor 'terug' en diverse opties hard nodig. De gebruiker moest immers niet alleen wennen aan een nieuw besturingssysteem, maar ook een nieuwe manier van input.
Inmiddels ligt dat anders. Een groot aantal gebruikers is al gewend aan het touchscreen en dus is de tijd gekomen om de interface aan te passen, zo redeneert Apple. Intern kwam dat ook op een logisch moment; Apple stelde in het afgelopen jaar hardwareontwerper Jony Ive aan het hoofd van de ontwikkeling van iOS en dat bleek op tijd om een geheel nieuwe versie uit de grond te stampen, al was het volgens diverse insiders kielekiele of deze iOS-versie op tijd klaar zou zijn.
Zoals altijd heeft Apple vlak na de keynote een eerste testversie van iOS 7 online gezet, maar vooralsnog alleen voor de iPhone. De iPad-versie volgt later. Tweakers ging alvast aan de slag met het nieuwe iOS. We deden de nodige benchmarks, maar accutests stellen we uit tot een later moment, als iOS 7 af is; de resultaten zullen nu weinig zeggen.
Design: plat en kleurrijk
Er valt niet aan te ontkomen dat vanaf het moment waarop je de iPhone aanzet, iOS 7 een andere aanblik biedt dan voorgaande iOS-versies. Dat begint al bij het welkomstscherm: een wit scherm met alleen het woord 'hallo' erop en de tekst 'configurer' eronder. 'Configureren' past niet in de ruimte die Apple ervoor heeft ingeruimd, iets wat in de bèta vaker voorkomt.
In de hele set-up valt op dat een interface ontbreekt. Knoppen zijn simpelweg blauwgekleurde woorden. Omdat de knoppen zo gelijk zijn aan normale tekst, gebeurde het diverse malen dat ik tijdens de set-up ergens probeerde te klikken waar niet geklikt kon worden. Bovendien is het even zoeken naar welke onderdelen knoppen zijn. Het idee dat iets klikbaars blauw is, is niet vreemd, maar wel wennen op een mobiel apparaat.
/i/1370936214.png?f=thumb)
Hoewel knoppen dus simpeler, maar niet noodzakelijkerwijs duidelijker zijn geworden, zijn er ook andere zaken in de bediening veranderd. Acties kunnen over het hele scherm worden uitgevoerd; de terugknop is nu geen knop meer, maar tekst. Over de hele linkerkant van het scherm kun echter je vegen om de actie uit te voeren. Op het lockscreen kun je overal vegen om de telefoon te ontgrendelen.
Het ontwerp is ook ontdaan van alle franje. Of je het mooi vindt, zal van persoon tot persoon verschillen. Het lettertype is gewijzigd in een dunner font met op het oog meer rondingen, waardoor teksten moderner ogen. Wat ook direct opvalt zijn de kleuren die worden gebruikt. Die zijn licht en redelijk fel, in tegenstelling tot de wat donkerdere tinten in iOS 6 en daarvoor.
/i/1370936246.png?f=thumb)
Daarnaast kunnen wallpapers live zijn. Naast het parallaxeffect, waarbij de wallpaper meedraait met de beweging van de telefoon om de illusie te wekken dat de iconen voor de achtergrond zweven, kunnen sommige wallpapers ook uit zichzelf bewegen. Daarvan zijn er twee beschikbaar.
/i/1370936227.png?f=thumb)
De interface is in elk geval nieuw. Vrijwel alle elementen, van de iconen en de knoppen tot aan de schakelaars in het instellingenmenu aan toe, zijn vernieuwd. Het is goed te zien dat Apple het lef heeft om de look van zijn mobiele besturingssysteem zo om te gooien, al wordt deze interface vermoedelijk onderwerp van discussie; niet iedereen lijkt hem op het eerste oog mooi te vinden. Wel is het totaal anders en dat maakt dat de hele telefoon nieuw aanvoelt.
Interface: toggles, multitasking en meer
Niet alleen het uiterlijk van iOS is op de schop genomen, ook de indeling van het besturingssysteem is goeddeels anders. Laten we beginnen met wat onveranderd is. De homescreens zijn nog altijd rijen iconen met onderaan een dock met vier iconen. Ook het indelen van de homescreens werkt hetzelfde, de indeling van de instellingenmenu's komt overeen en ook de interface van apps van derden is dezelfde; die verandert niet ineens op magische wijze, dat moeten ontwikkelaars zelf doen.
Voor het overige is er veel op de schop gegaan. Het lockscreen heeft goeddeels dezelfde functies, al kan het notificatiecentrum wel geopend worden op het lockscreen. De knop met de pijl die naar rechts moet worden geschoven is echter weg en vervangen door alleen de tekst. De ontgrendeling werkt hetzelfde, maar er is geen visuele aanwijzing voor, geen pijl met de richting waarin je moet vegen. Het is simpelweg uitproberen.
Datzelfde geldt voor het snel openen van de camera. Vanaf het icoon van de camera moet omhoog worden geveegd, maar er is niets wat daarop wijst, ook niet als je een foute poging doet. Daarmee is het lockscreen oversimplistisch; er zijn zo veel elementen weggehaald, dat gebruikers gemakkelijk in de war raken. Uiteraard went het snel, maar het is niet langer intuïtief; je moet eerst gokken en het daarna een aantal keer doen om de besturing in je motorische geheugen op te slaan.
Op de homescreens valt op dat Spotlight is verdwenen. Dat zit niet langer op een apart scherm links van het linker homescreen, maar kan geopend worden door de iconen omlaag te trekken. Het kan nog altijd niet zoeken in de instellingen, waarmee gebruikers net als onder iOS 6 soms ellenlange lijsten instellingen door moeten om de juiste schakelaar te vinden.
De interface om van apps te switchen is ook opgefrist; weg is de balk met iconen onder aan het scherm. In plaats daarvan is het een rij vensters geworden met iconen eronder, die gesloten kunnen worden door omhoog te vegen. Deze manier van bediening komt al uit WebOS uit 2009, maar is op bijna dezelfde manier al anderhalf jaar geleden geïmplementeerd in Android.
Een nieuwe manier van bediening is het 'bedieningspaneel'. Dit commandocentrum kan geopend worden door van onder het scherm omhoog te vegen. Het biedt veel instellingen waarvan je de iconen moet kennen; er is bijna geen letter te vinden in het venster met uitleg. Ook dat het bedieningspaneel bestaat, moet je maar net weten; daar is evenmin een link naar of uitleg over.
Bovenaan staan toggles voor vliegtuigmodus, wifi, bluetooth, nachtmodus en rotatieslot. Daaronder is een balk voor het instellen van de helderheid. Daar weer onder zitten regelaars voor muziek en volume. De op een na onderste is een instelling voor AirDrop en op de onderste rij staan snelkoppelingen voor zaklamp, wekker, rekenmachine en camera.
Het bedieningspaneel is een toevoeging waarom veel gebruikers al jaren vroegen. En terecht, het kan bij dagelijkse handelingen veel tijd besparen. Het zou nog fijner zijn als de indeling, toggles en snelkoppelingen in te stellen waren. Curieus is wel dat de iconen niet met elkaar overeenkomen. Zo is de rekenmachine op het homescreen heel anders dan die in het bedieningspaneel.
Het notificatiecentrum is ook aangepakt. De leren achtergrond is weg ten gunste van een beetje doorzichtige achtergrond. Er zijn drie tabs: vandaag, alles en gemist. Bij vandaag staan de datum en een kort weerbericht, met daaronder agenda-items, aandelenkoersen en meer. Bij gemist staat een overzicht van nieuwe notificaties.
Ook de interface van standaard-apps is aangepast. De grootste wijziging is wellicht Safari. De adresbalk en zoekbalk zijn samengevoegd, en zijn er nieuwe opties, zoals het lezen van links die zijn gedeeld door personen die de gebruiker volgt op Twitter.
Features en eerste benchmarks
Om te beginnen: het systeem is nog verre van stabiel. Diverse apps crashen zonder enige waarschuwing voor- of achteraf. De browser stopt soms ineens met het laden van een site en laat ineens een blanco pagina zien. Ook zijn in de Nederlandse versie sommige dingen nog niet vertaald en passen niet alle Nederlandse teksten in de vakjes. Het is duidelijk dat deze versie niet bedoeld is om te worden uitgebracht; meestal komt Apple met een stuk of vijf bèta's voordat een iOS-versie echt uitkomt.
Er zitten enkele belangrijke nieuwe features in iOS. Een daarvan zit in de camera. Nee, Apple heeft niet besloten om de gebruiker meer controle te geven over instellingen als witbalans en iso, maar er zijn wel meer opties bijgekomen. De meest significante is misschien wel 'square', een manier om vierkante foto's met filtertjes te maken. Dit lijkt een reactie van Apple op diverse populaire foto-apps voor iOS die hetzelfde doen.
Daarnaast is multitasking verbreed. Apps mogen nu in de achtergrond draaien, maar niet altijd en niet de hele tijd. In plaats daarvan houdt iOS bij welke apps je wanneer gebruikt en laat het de app daarvoor zo mogelijk alvast op de achtergrond data ophalen. Als je bijvoorbeeld elke ochtend vlak nadat je wekker gaat Facebook checkt, zal iOS de app al op de achtergrond starten. Ook mogen apps draaien als je een notificatie krijgt. Daarmee is het beleid voor multitasking in iOS behoorlijk versoepeld, volgens Apple zonder gevolgen voor de accuduur. Hoe goed het werkt, is bij zo'n hands-on lastig te checken.
Een andere nieuwe functie is AirDrop, een manier om via wifi-direct bestanden te delen met anderen die fysiek in de buurt zijn. Daarvoor is geen internetverbinding nodig; wifi-direct zet een directe verbinding op tussen twee apparaten. Het werkt alleen tussen Apple-apparaten. Op de redactie van Tweakers kregen we AirDrop nog niet aan de praat.
Ook heeft Apple iTunes Radio toegevoegd aan de Muziek-app, maar die functie is in deze bèta vooralsnog onvindbaar. Dat heeft hoogstwaarschijnlijk te maken met de deals die Apple heeft gesloten: die gelden vermoedelijk niet voor Nederland en België.
De grootste verandering in de App Store is dat apps zichzelf automatisch updaten, zonder dat de gebruiker daar iets voor hoeft te doen. Ook zijn er lokale apps te ontdekken, al werkt dat vooralsnog uiteraard niet, omdat niemand nog iOS 7 gebruikt. De App Store lijkt wel wat soepeler en sneller te werken dan onder iOS 6.
/i/1370936249.png?f=thumb)
Gebruikservaring
Zoals gezegd is iOS 7 nog niet bugvrij, maar op de iPhone 5 werkt het wel als een zonnetje. Overgangen en animaties zijn vloeiend, apps starten op het oog even snel als onder iOS 6 en behalve de bugs loopt alles goed.
Op een iPhone 4S is dat een heel ander verhaal; de hele telefoon is na de update een stukje trager. Bovendien verlopen de schermanimaties vaak niet vloeiend, maar zijn er bij simpele zaken als het openen van een eerste app na het starten al framedrops zichtbaar. Er zijn veel mensen met een oudere iPhone en updates hebben volgens veel gebruikers oudere iPhones in het verleden veelal trager gemaakt. Met deze eerste bèta lijkt dat opnieuw het geval te zijn, maar hopelijk zijn de vertragingen verdwenen bij de release dit najaar.
Benchmarks
Uiteraard hebben we al wat eerste benchmarks gedraaid onder iOS 7. Op het gebied van cpu en gpu is er niets veranderd, dus wat dat betreft is er niets nieuws te melden. Een van de prominentste benchmarks, GFXBench, werkte trouwens niet onder iOS 7 en crasht bij elke start. Bovendien willen we benadrukken dat het slechts gaat om een eerste bèta en aan de resultaten kan dus wel wat afgelezen worden, maar het is nog veel te vroeg voor echte conclusies.
De enige wijzigingen zijn te verwachten op gebied van de browser, die immers bij elke major release een update krijgt. Wat de browser betreft is er uit de benchmarks nog niet veel af te leiden; hij is op het oog niet sneller, maar bij Mozilla's op de toekomst gerichte benchmark Kraken scoort hij juist veel beter.
De telefoons scoren met iOS 7 in deze test, het laden van een statische frontpage van Tweakers, iets minder dan onder iOS 6, omdat deze test zwaar leunt op de cache en de manier waarop de browser daarmee omgaat. Vooral de performance van de iPhone 4S valt op en het is ook te merken in dagelijks gebruik; Safari voelt op de 4S iets minder snel aan. We hebben ook de browserbenchmark Peacekeeper gedraaid, maar die bleek onverklaarbare resultaten te geven, waardoor we niet precies weten wat de resultaten te betekenen hebben; de iPhone 4S scoort een stuk beter onder iOS 7, de iPhone 5 juist minder.
Op Kraken is te zien dat Apple weer stappen heeft gezet op het gebied van het ondersteunen van huidige en toekomstige webtechnologie. De iPhones zijn beduidend sneller klaar met deze benchmark, die vooral dat meet. Dat duidt erop dat Apple inderdaad nog aan het sleutelen is aan zijn mobiele browser.
Fotogalerij
Tot slot
In de basis is iOS 7 uiteraard hetzelfde besturingssysteem als iOS 6; alles werkt hetzelfde, er zijn nog altijd geen widgets als in Android of live tiles als in Windows Phone, en ook de manier van apps gebruiken en notificaties ontvangen gebeurt nog altijd als voorheen.
Is iOS 7 dan een nieuwe laklaag over een inmiddels volwassen besturingssysteem? Grotendeels is dat zeker waar. De kleurrijke iconen, knoppen zonder het uiterlijk van knoppen, het dunne lettertype en de oprfrisbeurt van het notificatiecentrum zijn allemaal slechts uiterlijkheden. Voor sommige mensen maakt dat een groot verschil, ten goede of ten kwade, voor anderen is dat niet relevant.
Uiteraard zijn er wel nieuwe functies en daarvan had Apple er een paar te lang uitgesteld. Het bedieningspaneel met toggles is daarvan een goed voorbeeld, maar ook het nieuwe menu om van apps te switchen had al in een eerdere iOS-versie kunnen en misschien moeten zitten. AirDrop is een van de weinige nieuwe toevoegingen die echt iets toevoegt.
Apple toont lef met iOS 7, door een interface neer te zetten die sommige gebruikers wellicht zal vervreemden en anderen de wenkbrauwen doet fronsen. Er is bovendien nog veel werk aan de winkel, maar Apple gunt zichzelf nog een paar maanden.
Het is vooral een noodzakelijke upgrade en, zoals Apple terecht zei bij de presentatie, de grootste verandering aan iOS sinds de eerste iPhone. Met een grondige verbouwing lijkt een huis misschien weer even als nieuw, maar aan veel elementen verander je niets. Daarmee probeert Apple bestaande gebruikers niet te vervreemden en tegelijk mensen terug te halen of te behouden die iOS saai begonnen te vinden. Of dat gelukt is, zal moeten blijken, maar iOS 7 is in elk geval totaal anders en dat iets wat we sinds 2007 of 2008 niet meer konden zeggen van het besturingssysteem van de iPhone.
/i/1370936234.png?f=imagenormal)