Epox 4G4A+ moederbord review

Inleiding

Vorige week kondigde Intel de Pentium 4 Celeron aan en vandaag is de eerste Pentium 4 chipset met geïntegreerde graphics geïntroduceerd. Het is duidelijk dat Intel de tijd rijp acht voor de Pentium 4 om een plaatsje te veroveren in de budgetmarkt. Wij nemen in deze review een kijkje naar het Epox 4G4A+ moederbord gebaseerd op de nieuwe i845G chipset uitgerust met geïntegreerde graphics.

De i845G chipset

De i845G chipset is een broertje van de eveneens vandaag geïntroduceerde i845E chipset. De i845E verschilt op twee punten met de i845D chipset: er is ondersteuning toegevoegd voor processors met een 533MHz FSB en daarnaast wordt er gebruik gemaakt van de ICH4 southbridge in plaats van de ICH2 southbridge. De i845G voegt nog één punt aan dit lijstje toe: geïntegreerde graphics.

De ICH4 southbridge ondersteunt een zestal USB-poorten, 5.1 AC'97 audio en ATA/100. Dat de i845G bedoelt is voor de onderkant van de markt blijkt uit het ondersteunde geheugen. In tegenstelling tot de i845E wordt registered ECC geheugen niet ondersteund wat de chipset niet aantrekkelijk maakt om te gebruiken in bijvoorbeeld simpele webservers (waar geïntegreerde graphics erg handig zijn). Officieel ondersteunt de northbridge geen PC2700 geheugen, maar de situatie is vergelijkbaar met de i850E en PC1066 geheugen: het werkt wel.

Aanwezig in de i845G northbridge is een grafische core die op 200MHz loopt en om de performance te verbeteren zijn enkele slimme technologieën aanwezig. De geïntegreerde graphics maken gebruiken van dynamisch geheugen; tijdens het opstarten wordt 8MB gereserveerd voor de videokaart en als er meer geheugen nodig is wordt dat door de videodriver geregeld. Het voordeel hiervan is dat het geheugen weer vrij komt voor andere applicaties en het besturingssysteem als de 'videokaart' het niet langer nodig heeft. Met de huidige driverversie kan de geïntegreerde videokaart maximaal 48MB geheugen gebruiken en met een nieuwe drivers zal dit verhoogd worden naar 64MB.

De chip is ook uitgerust met een technologie genaamd Intelligent Memory Management (IMM) waardoor er efficiënter gebruik gemaakt wordt van de aanwezige geheugenbandbreedte. Aanwezig zijn deep display buffers en de chip ondersteunt tiled memory adressing. Een andere verbetering is genaamd Zone Rendering (ZR) technologie. De kaart deelt de scène op in kleine vierkanten stukjes met behulp van een interne rendering cache. Vervolgens worden deze stukjes één voor één gerenderd. In een presentatie van Intel staat ergens nonchalant vermeld dat elke pixel slechts één maal gerenderd wordt wat doet vermoeden dat er gedaan wordt aan HSR (Hidden Surface Removal). De huidige drivers hebben echter nog geen ondersteuning voor de zone rendering technologie.

Standaard zijn i845G moederborden uitgerust met één analoge monitor aansluiting, maar met behulp van een zogenaamd ADD kaartje kan een digitale monitor aansluiting en een TV-out toegevoegd worden. Dit zijn uiterst simpele kaartjes die plaats kunnen nemen in een AGP-gleuf. Hoewel de grafische core dus enkele verbeteringen heeft ondergaan ten opzichte van de zwaar gedateerde i815 grafische core stelt het niet veel voor. Features die we jaren geleden al op losse videokaarten tegenkwamen ontbreken nog steeds.

Het Epox 4G4A+ moederbord

Het Epox 4G4A+ moederbord is gebaseerd op de Intel i845G chipset en uitgerust met één AGP, zes PCI, één CNR en drie DIMM-gleuven. Evenals de i845D of de i845E ondersteunt de i845G chipset officieel slechts twee DIMM-gleuven, maar zoals meer fabrikanten heeft Epox zich hier niks van aangetrokken en het moederbord uitgerust met drie geheugenbanken. De plaatsing van de componenten is goed gedaan door Epox. Alleen de ATX-aansluiting zit op een vervelende plaats, een fout die moederbordfabrikanten vaak maken.

Opvallend is de kleur van het moederbord: het PCB heeft een hip zwart kleurtje gekregen in plaats van traditioneel groen. Een slimme zet van Epox in mijn ogen: het percentage mensen dat de keuze van een moederbord af laat hangen van de kleur is wellicht klein, maar het prijsverschil tussen zwarte of groene kleurstof kan niet groot zijn (als er überhaupt al een prijsverschil is). In andere woorden: "baat het niet dan schaadt het niet".

Op het moederbord vinden we een handig LED-displaytje dat tijdens het booten de status weergeeft. Als de computer besluit om tijdens het opstarten te stoppen met werken is het probleem makkelijk te vinden: in de handleiding staan bijna alle foutcodes beschreven. Een stuk praktischer dan vage beep geluiden waarvan de betekenis soms niet eens te vinden is in de handleiding.

Wat betreft onboard apparatuur is het moederbord compleet uitgerust. Aanwezig is een HPT372 chip van HighPoint die twee ATA/133 aansluitingen op het moederbord toevoegt met ondersteuning voor RAID 0, 1 en 0+1. De aansluitingen staat parallel met de PCI-sloten wat problemen kan opleveren indien er grote PCI-kaarten geïnstalleerd moeten worden. De kans dat dit voorkomt is echter klein.

Dankzij de aanwezigheid van de ICH4 southbridge beschikt het moederbord over een viertal USB 2.0 aansluitingen aan de achterzijde (twee extra zijn optioneel). Verder vinden we er 5.1 AC'97 onboard geluid en een 10/100Mbit ethernet aansluiting die verzorgd wordt door een Realtek chip. Daarnaast vinden we natuurlijk een analoge aansluiting voor een monitor.

Close-up van de i845G northbridge

Onder de motorkap ziet het moederbord er zeer goed uit, alle denkbare overklok opties zijn aanwezig. Het is mogelijk om de FSB in stapjes van 1MHz van 90MHz tot 200MHz in te stellen. Er zijn instelbare multipliers aanwezig om het geheugen op DDR200, DDR266 of DDR333 snelheden te laten lopen. Tevens is het mogelijk om de AGP en PCI frequentie vast te zetten op 66 respectievelijk 33MHz om zo te voorkomen dat insteekkaarten nadelige invloeden ondervinden van het overklokken. Ook de aanwezige opties om verschillende voltages in te stellen zijn ruim voldoende. Het voltage over de processor kan van 1,5V verhoogd worden naar 1,85V, het AGP voltage kan van 1,5V naar 1,9V verhoogd worden en het voltage over het geheugen kan van 2,5V naar 3,2V verhoogd worden. Om het geheel af te maken zijn de broodnodige instellingen aanwezig om de geheugenprestaties te verbeteren.

De belangrijkste BIOS-opties van het Epox 4G4A+ moederbord

Benchmarks

Voor het testen van het Epox 4G4A+ moederbord hebben gebruik gemaakt van het onderstaande systeem in combinatie met Windows XP Professional. Verder waren Intel Inf drivers v 4.00.1009 en de Intel videodrivers v 6.13.1.3055 aanwezig. De nVidia videokaarten waren allemaal uitgerust met de 28.32 detonator drivers. We hebben gekozen om de geïntegreerde graphics te vergelijken met de GeForce4 Ti 4400, de GeForce4 MX 440 en de GeForce 256. Respectievelijk een high-end videokaart, een budget kaart en de oudste telg uit de GeForce familie. Voor een vergelijking van de performance van DDR- en RDRAM-geheugen op het Pentium 4 platform verwijs ik naar deze test. Een vergelijking met DDR333 geheugen zou nog wel interessant zijn geweest, maar dat was jammer genoeg niet mogelijk in het tijdsbestek waarin deze review geschreven moest worden.

Het testsysteem Processor Intel Pentium 4 2,4B Geheugen 512MB Dane-Elec Moederbord Epox 4G4A+ Videokaart Leadtek GeForce4 Ti 4400 Asus GeForce 4 MX 440 Asus GeForce 256 Onboard Intel Graphics Hardeschijf Maxtor D740x, 40GB CD-ROM 52x LG Voeding 340W Chieftec Netwerk 10/100Mbit 3Com

Met dank aan Exile voor het beschikbaar stellen van de GeForce4 MX 440.

Quake III Arena

Quake III Arena laat zien dat de geïntegreerde graphics van de i845G chipset flink achterlopen vergeleken met de huidige videokaarten. Dat de geïntegreerde graphics slecht presteren is natuurlijk ook niet verrassend; het is onmogelijk dat een chipset die 44 dollar kost hetzelfde kan als een videokaart die 400 dollar kost. Maar dat neemt niet weg dat de resultaten slecht zijn, ook mijn stoffige, meer dan twee jaar oude GeForce 256 is nog altijd driemaal zo snel. De GeForce4 Ti 4400 verpletterd de 'Extreme' Graphics van Intel helemaal met een score die bijna twintig maal zo hoog is (op 1600x1200). De GeForce4 MX 440, volgens de huidige maatstaven een matige kaart, is bijna tien maal zo snel.

Serious Sam: The Second Encounter

Deze test laat procentueel gezien eenzelfde beeld zien als Quake III Arena. Omdat Serious Sam: SE een aantal jaren nieuwer is dan Quake III Arena zijn de absolute waarden wel een stuk lager. Een framerate van 18,3FPS op 640x480x32 is niet bepaald een score om over naar huis te schrijven, het is zelfs onspeelbaar. Om dit spel dus nog enigszins speelbaar te maken zullen de grafische instellingen om een zo laag mogelijk niveau gezet worden (16-bit graphics etc.).

3DMark 2001 SE

In 3DMark 2001 Se doet de geïntegreerde videokaart van Intel het iets beter. Op 1600x1200 is de GeForce4 Ti 4400 'slechts' ruim vijftien maal zo snel en de GeForce4 MX 440 scoort ongeveer zeven maal zo hoog. Een score van de GeForce 256 ontbreekt op deze resolutie omdat voor de kaart is uitgerust met 32MB geheugen wat te weinig is voor deze resolutie bij deze benchmark. Op de lagere resoluties scoort de Intel 'Extreme' Graphics relatief gezien beter in vergelijking met de GeForce4, maar dat wordt voornamelijk veroorzaakt door onder andere de processor en het geheugen die een bottleneck beginnen te vormen bij deze hoge framerates.

Hierbij moet wel opgemerkt worden dat Intel claimt dat nieuwe drivers in de toekomst voor een flinke performance boost zullen zorgen. Drivers uitgerust met ondersteuning voor de zone rendering techniek zullen ongeveer 50 procent sneller zijn volgens Intel. Tevens maken deze drivers het mogelijk om 64MB dynamisch geheugen te gebruiken in plaats van 48MB. Of dat laatste ook een echte verbetering is, is twijfelachtig. Hoge resoluties zoals 1600x1200, waar deze hoeveelheid geheugen nodig zou kunnen zijn, zijn toch niet bruikbaar gezien de geringe snelheid van de geïntegreerde graphics. Als je een fatsoenlijke framerate wilt halen zul je moeten denken aan 640x480 of 800x600, niet hoger.

Conclusie

Het zal duidelijk zijn dat de i845G chipset niet bedoeld is voor gamers of andere mensen die veel gebruik maken van 3D-applicaties. Maar voor kantoorgebruik is het ideaal. In combinatie met de recent gelanceerde 1,7GHz Pentium 4 Celeron is het voor het eerst mogelijk om een goedkoop officesysteem in elkaar te knutselen gebaseerd op de Pentium 4. De i845G en zijn goedkopere broertje, de i845GL, zullen het ongetwijfeld goed gaan doen bij de grote OEM's. Tweakers doen er echter verstandig aan om de geïntegreerde graphics links te laten liggen en gebruik te maken van een fatsoenlijke externe videokaart.

Het is daarom ook verrassend om te zien dat de Epox 4G4A+ gebruik maakt van de i845G chipset in plaats van de i845E variant. Met een hoeveelheid overklokopties die ik nog niet eerder ben tegengekomen is het zelfs voor de extreme overklokker een geschikt moederbord. Tel hierbij features op zoals onboard RAID, onboard USB 2.0 en onboard ethernet en je hebt een combinatie die niet gemakkelijk te evenaren zal zijn door andere moederbordfabrikanten. Maar om een paar euro's te besparen kan je beter op zoek gaan naar het broertje van dit moederbord gebaseerd op de i845E chipset. De 4BEA+ plank heeft dezelfde features als het hier geteste 4G4A+ moederbord, alleen geïntegreerde graphics ontbreken wat een positieve invloed heeft op de prijs.

Reacties (18)

[ChUcKiE]

Waarom wordt er nou helemaal niets gezegd over de 2D kwaliteit?

Ten eerste is dat het belangrijkste voor het hoofddoel van de fabrikant, namelijk het kantoor/bedrijfsleven. Uiteraard erg leuk dat hier spellen/3d marks etc. getest worden, maar daar zit je uiteraard (gezien het doel van het bordje) bij dit bord niet op te wachten.
Vergelijk de kwaliteit eens met een Matrox G550 ofzo en trek dan je conclusies!

Daarnaast zou ik een update van de review uitbrengen indien er een (grootse) driver update komt, om zo dit bordje weer iets meer tot zijn recht te laten komen!

En vertel dan trouwens ook direct iets meer van bijvoorbeeld de stabiliteit van het bordje, iets wat vooral in het bedrijfsleven zo interessant is.

Dus op zich leuke review, maar kijk de volgende keer bij vergelijkbare reviews eens of het product geschikt is voor de doelgroep! Leg daar het zwaartepunt van je review en vertel er los bij of het product ook geschikt is voor de zogenaamde "tweakersdoelgroep".
Indien dit dan niet relevant is voor deze site, plaats deze review dan niet zou ik zeggen!

Dus....just my two (euro)cents

[Hielko]

Je hebt gelijk dat het vermelding van de 2D kwaliteit en de stabiliteit relevant zou zijn, maar je vergist je als je denkt dat, dat belangrijk is voor het bedrijfsleven. Bij de meeste kantoormachines wordt gebruik gemaakt van de eerste de beste videokaart of geintergreerde graphics, zolang het maar goedkoop is. Een Matrox G550 zul je zelden vinden in het gemiddelde kantoorsysteem, en dat is ook geen probleem: een grote monitor met hoge resoluties waarbij de beeldkwaliteit echt merkbaar is, zie je ook zelden.

En wat betreft waar het zwaartepunt van de review moet liggen ben ik het niet helemaal met je eens. Pas tijdens het reviewen blijkt of het product geschikt is voor de tweakersdoelgroep. Tevens zijn er ook zat tweakers die het wel interessant vinden om te weten hoe dit presteert hoewel ze zelf nooit zo'n systeem zullen aanschaffen.

[ChUcKiE]

Misschien heb ik het ook iets te zwart-wit bekeken, maar ik vind het eigenlijk een beetje een trend in dit soort reviews, maar zeker ook het niveau van de reacties op de voorpagina en op GoT.

Ononderbouwde reacties als, het is dus niets, omdat quake3 maar 30fps oplevert frustreerd soms.

Zelfde als Compaq is prut spul.

Er wordt hier naar mijn mening net iets te vaak gekeken naar de thuisgebruiker (vaak terecht), maar zo leren deze mensen het nooit.

Daarnaast zet je wel in de review, dat met name OEM-fabrikanten zeer tevreden zullen zijn met dit bord. Zet er dan ff bij waarom juist dat het geval is, dit scheelt ook weer nutteloze opmerkingen over geintegreerde/onboard hardware.

Pas als je ooit eens in het bedrijfsleven hebt rondgelopen, draai je wel bij. Ik denk dat met name met dit soort reviews je hier wat winst uit kunt halen.

Daarom was ik ook zeer tevreden met die review over die Compaq Thin Client van een tijd terug. Wij werken daar al een tweetal jaar mee en het zijn echt perfecte apparaatjes! Op deze manier verbreed je je horizon qua voorstellingsvermogen van automatisering.

Gaat misschien wat ver, maar vind toch dat zoiets gezegd mag worden!

[^Stalkie^]

Quake III Arena laat zien dat de geïntegreerde graphics van de i845G chipset flink achterlopen vergeleken met de huidige videokaarten.

Geen game bak dus... Maar ja, Budget is nu eenmaal budget. Hoewel je met een beetje geld ook een betere pc kan kopen. Voor op kantoor is het wel leuk...

[Skaah]

Evenals de i845D of de i845E ondersteund de i845G chipset officieel slechts twee DIMM-gleuven, maar zoals meer fabrikanten heeft Epox zich hier niks van aangetrokken en het moederbord uitgerust met drie geheugenbanken.

Doen ze het dan ook alledrie? Want als die chipset het niet ondersteunt, hoe heeft Epox het dan voor elkaar gekregen?

[Hielko]

Er is een verschil tussen officiele ondersteuning en de daadwerkelijke ondersteuning. Het werkt wel, alleen Intel garandeert niet dat het werkt. Zelfde geldt voor bijvoorbeeld het gebruik van PC2700 geheugen: dat werkt ook, terwijl dat niet officieel ondersteund wordt.

[Daniel]

De i845 chipset (alle varianten) ondersteund maar 2 double-sided DIMM's. Als je drie modules wilt gebruiken kan dat alleen maar door 1 double-sided en 2 single-sided DIMM's te gebruiken. 4 modules zou in theorie ook nog kunnen, als het maar allemaal single-sided gevallen zijn.

[John_Glenn]

Bij de meeste van dit soort borden is het zo dat je bij volle bezetting je mem niet meer op full-speed kan laten knallen. Dus dan bijv. op 133MHz ipv 166.

[Verwijderd]

Ik snap ook niet dat ze een realtek chip gebruiken voor netwerk, ik denk dat mensen best wat meer willen uitgeven voor een intel chippie.

[Hielko]

Dat kost extra geld en dat maakt het moederbord duurder. Jij vind dat misschien geen probleem, maar een koper die een moederbord wilt met geintergreerde graphics wilt duidelijk een budget systeem. En daar past een relatief dure 3Com of Intel netwerk chip niet bij.

[kieltju]

Ik snap ook niet dat ze een realtek chip gebruiken voor netwerk

maar ik snap het niej (mischien dat k het niej zo goei heb gelezen, t is al laat) er staat 'Netwerk 10/100Mbit 3Com' en jij heb eht over een realtek, dat zij toch 2 verschillende netwerk gebeuren? het is toch 3com of realtek of gebruikt 3com realtek?

* 786562 kieltju

[Dj Neo Ziggy]

Het voordeel hiervan is dat het geheugen weer vrij komt voor andere applicaties en het besturingssysteem als de 'videokaart' het niet langer nodig heeft!

Volgens mij heeft dat wel een nadeel op de Processor, die moet constant die driver in de gaten gaan houden, wat dat geheugen doet!

[Verwijderd]

Tuurlijk niet, als je hem uitschakeld, dan bestaat hij simpelweg voor het OS niet, en wordt gewoon je normale videokaart gezien. En zelfs al was dat niet zo, dan hoeft het systeem nog steeds niet continu op de driver te letten, die wordt gewoon als iedere andere videodriver behandeld.

[Tomsworld]

Is er ergens al een richtprijs bekend. (Of lees ik erover). Lijkt me wel een leuk bordje voor simpele kantoorsysteempjes.

[Spice]

zeker Priced at USD 134.00 (pricewatch.com)

[Hielko]

Wat de richtprijs van het moederbord is, is mij niet bekend, maar ik verwacht dat de plank binnen een aantal dagen wel zal verschijnen op de Tweakers.net Pricewatch.

[Bluppy2]

en hoe zit het met bijvoorbeeld de geheugenperformance van dit bord?? dat vind ik persoonlijk ook wel belangrijk. Een paar office benchmarks waren misschien wel mooi geweest (nofi)...

[Hielko]

Heb je wel gelijk in, maar zoals ook in de review te lezen valt was daar geen tijd meer voor. Ik kwam er pas op het laatste moment achter dat het moederbord DDR333 geheugen ondersteund, en dat heb ik niet hier liggen. En testen hoe het moederbord presteert met DDR266 geheugen is niet zo interessant, hoe de Intel 845 familie het doet met dit type geheugen weten we al lang.