Inleiding: het web als basis voor telefoons
Inleiding: het web als basis voor telefoons
Mobiel internet heeft de toekomst en wie dus nu groot wordt in mobiel, is straks leidend in de techindustrie. Nu Firefox niet meer groeit op de desktop, probeert Mozilla de markt voor smartphones te bestormen. Dat gebeurde eerst alleen met een browser voor Android, maar anderhalf jaar geleden kwam daar een nieuw initiatief bij: Firefox OS.
Firefox OS begon als Boot2Gecko, maar hoewel de naam veranderde, is het idee vanaf het begin hetzelfde gebleven: alle applicaties zouden als webapp moeten draaien, in html5, css3 en Javascript. Dat geldt niet alleen voor apps van derden, maar ook voor native apps als de telefoon-app en de berichten-applicatie. In de testversies kon je zelf de broncode bekijken van de apps, die inderdaad vol stonden met html-tags en Javascript-code. Dat alles is gebaseerd op webstandaarden, betekent niet dat de telefoon continu online hoeft te zijn: ook offline werkt alles - zolang er maar geen data verzonden of ontvangen hoeft te worden.
Mozilla wil met Firefox OS het mobiele internet zoveel mogelijk vrij maken van de gesloten downloadwinkels van Apple, Google en Microsoft. Mozilla ziet naar eigen zeggen dezelfde situatie als meer dan tien jaar geleden, toen Internet Explorer 6 met zijn slechte ondersteuning voor open standaarden de markt domineerde. Firefox en later Chrome veroverden groot marktaandeel, waarna Microsoft met Internet Explorer zich ook genoodzaakt zag zich beter aan webstandaarden te houden.
Firefox OS moet hetzelfde doen: door een substantieel marktaandeel te veroveren, moeten Apple en Google ertoe worden gedwongen om ook apps te ondersteunen die op basis van html, css en Javascript zijn gemaakt. De open webstandaarden zijn de basis voor websites en zouden dan ook moeten zijn voor smartphone-apps, zo redeneert Mozilla
Tijdens telecombeurs MWC bleek hoeveel steun Mozilla heeft: naast providers als T-Mobile en Telefonica staan ook fabrikanten als Huawei, LG en Sony achter het initiatief. Ook toonden Alcatel One Touch en ZTE de eerste toestellen die vanaf halverwege dit jaar met het OS verkocht gaan worden.
Providers hebben zo hun eigen redenen om Firefox OS te ondersteunen. Open webstandaarden interesseert ze niet, tenzij ze er geld aan kunnen verdienen. En dat kan: Mozilla belooft dat providers een deel van de opbrengsten uit de downloadwinkels kunnen krijgen en eigen dowloadwinkels op toestellen mogen zetten. In tegenstelling tot Google en Apple wil Mozilla niet de controle over het hele ecosysteem.
Mozilla zelf liet op de stand de ZTE Open zien. Tweakers ging langs om te kijken hoe het op webstandaarden gebaseerde besturingssysteem in de praktijk werkt.
Interface: hoe het werkt
De interface van Firefox OS is klassiek ingedeeld en toch ook weer niet. Centraal staat het homescreen met items als de tijdweergave. Links daarvan zit een zoekscherm; daarmee zoek je niet alleen in applicaties op de telefoon, maar ook online en in webapps.
Rechts van het homescreen zit het hoofdmenu, met daarin iconen voor alle apps. Het hoofdmenu werkt identiek aan dat in alle andere besturingssystemen. Ook bekend is de notiticatiebalk, die bovenin zit en naar beneden getrokken kan worden. Daarin staan toggles voor onder meer wifi en bluetooth.
/i/1361894055.jpeg?f=imagenormal)
Firefox OS is nog niet bugvrij. De meest prangende fout is misschien wel dat veel apps bij het sluiten wachten op een dataverbinding om de een of andere reden. Het gevolg is dat als de telefoon een trage internetverbinding heeft, afsluiten ook lang duurt. Ook irritant is de bug dat na het sluiten van een app alleen de wallpaper zichtbaar is, waarna na een tijdje pas het homescreen of hoofdmenu verschijnt.
De meeste apps hoeven niet geinstalleerd te worden. Het zijn webapps, die in een apart venster zonder browsercontrols openen; apps zijn immers vrijwel altijd browservensters. Dat maakt dat installatie niet vereist is; alles wordt van internet gehaald.
Er zijn behalve de Home-knop geen knoppen en dat kan lastig zijn voor overstappende Android-gebruikers, die immers de Terug-knop gewend zijn. De Terug-knop staat bovendien niet altijd in het scherm, omdat het geen vast onderdeel van het besturingssysteem is; elke ontwikkelaar moet hem er zelf inzetten.
Firefox OS is in zijn huidige vorm vooral traag: vrijwel alles duurt seconden, zaken reageren slecht en zelfs de door Mozilla gemaakte apps zijn vaak niet snel: de browser is een van de weinige echt goed werkende apps. Ook het onscreen toetsenbord is niet best: toetsen worden vaak niet juist aangeslagen.
Volgens Mozilla wordt dat uiteraard allemaal beter, maar de tijd dringt: de release moet deze zomer plaatsvinden en voor die tijd moet de boel uiteraard nog grondig getest worden. Het zou best kunnen dat Firefox OS in een slechts licht gewijzigde vorm wordt uitgebracht - en als dat het geval is, gaat dat veel frustratie bij toekomstige klanten opleveren.
Het eerste toestel: goedkoop
Huawei en LG gaan toestellen met Firefox OS maken en ook Sony lijkt zich achter het initiatief te scharen. Er zijn voorlopig echter maar twee telefoons die zich in een vergevorderd stadium bevinden: de Alcatel One Touch Fire, die niet op de stand van Mozilla aanwezig bleek te zijn, en de ZTE Open.
De ZTE Open is geen luxe toestel: het is een model waarop je normaal Android zou verwachten en ZTE zou het apparaat aanvankelijk ook best voor dat OS ontworpen kunnen hebben: de behuizing lijkt in alles op een Android-toestel en er is ruimte aanwezig voor de knoppen die ZTE normaal onder schermen van Android-telefoons zet: nu zit er echter alleen een ronde Home-knop van Firefox OS.
Het is een kleine, vrij dikke telefoon met een soort 'sandwich-ontwerp': de felgekleurde behuizing wordt aan de zijkant doorbroken door een zwarte strip met daarin de knoppen. Hij voelt goedkoop aan en is duidelijk bedoeld voor het laagste prijssegment.
:fill(white)/i/1361894063.jpeg?f=thumb)
De Open draait op een Qualcomm MSM7225A S1-soc, met singlecore-cpu op 1GHz en Adreno 200-gpu. Het scherm is een 3,5"-tn-lcd met een resolutie van 480x320. Het scherm is naar 2013-maatstaven afzichtelijk: niet alleen is hij niet scherp, maar hij ligt ook ontzettend diep onder de oppervlakte. Bovendien reageert hij niet goed - al is het niet vast te stellen of het hier om een beperking van de software of hardware gaat.
/i/1361894064.jpeg?f=imagenormal)
Tot slot: een grote uitdaging
De situatie rond Firefox OS lijkt op die van Android rond de introductie van dat platform in 2008. Ook toen schaarden fabrikanten zich langzaam achter een initiatief dat openheid beloofde en ook toen was er een concurrent die verslagen moest worden. Android moest iOS te lijf gaan, maar nu is Android zelf de tegenstander. En het is geen toeval dat Mozilla daarom veel support krijgt; fabrikanten willen minder afhankelijk zijn van Google voor hun smartphones en providers zijn ook gebaat bij meer concurrentie. Samsung heeft zijn eigen Tizen, iets waar fabrikanten en providers bij voorbaat ook de bibbers van krijgen; dan controleert Samsung immers niet alleen de hardware en skin, maar ook het OS en het ecosysteem.
Er zijn enkele grote verschillen aan te wijzen tussen Android en Firefox OS. Ten eerste begon Android met de T-Mobile G1, Vodafone Magic en HTC Hero bij een relatief duur segment, terwijl de eerste Firefox-telefoons goedkoop worden. Bovendien ziet Mozilla bij voorbaat af van controle over het ecosysteem; iedereen mag downloadwinkels maken en providers kunnen veel controle krijgen over het systeem. Dat Firefox OS open is, geldt zoals altijd bij de telecommarkt vooral voor de hardwarepartners, providers en ontwikkelaars, maar niet voor consumenten.
Firefox OS heeft met al die steun kans van slagen, maar er moet nog veel gebeuren. Het hebben van een idee, het maken van een interface op basis van een Android-kernel en het doen van aankondigingen is niet het lastigste; Mozilla moet basale zaken als telefonie en 3g-verbindingen regelen. Daarnaast staan er talloze patenthouders met dure advocaten te wachten op een volgend succesvol platform; er zullen veel licenties moeten worden gesloten. Bovendien moet Mozilla het accuverbruik voor veel omstandigheden en met gebruikmaking van veel netwerken optimaliseren.
Kortom: Mozilla is er nog niet en voor een OS dat binnen een paar maanden uit moet komen is er nog veel te doen. Daarnaast lost Firefox OS eigenlijk geen probleem op waarmee concurrent Android kampt. Het is vooral dat veel bedrijven in de telecomindustrie in Firefox OS een antwoord zien op hun problemen. Wat consumenten ermee opschieten is een stuk minder duidelijk.