Inleiding: crème de la crème
Inleiding: crème de la crème
We hebben de snelste videokaarten die Nvidia en AMD te bieden hebben onder de loep genomen; de HD 7990 en de GTX 690. Beide kaarten zijn voorzien van de twee snelste gpu's, absurde hoeveelheden werkgeheugen en een koeler die in een boodschappenautootje als radiator kan dienstdoen. Deze twee geweldenaren moeten het opnemen tegen twee GTX 680's in sli en twee HD 7970's in CrossFireX.
AMD ontwierp overigens nooit een HD 7990, maar liet dat aan fabrikanten over. Club3D brengt vooralsnog als enige Europese fabrikant een HD 7990 op de markt en dat is dan ook het exemplaar dat we hebben getest. Nvidia ontwierp wel zelf een GTX 690 en alle fabrikanten houden zich aan dit ontwerp, ook EVGA, dat ons van een exemplaar voorzag.
De GTX 690 mag dan al een tijdje uit zijn, de videokaart is amper in prijs gedaald en is de gedoodverfde concurrent van de HD 7990. Voor wie het zich afvraagt, beide videokaarten kosten tussen de 900 en 1000 euro.
:fill(white)/i/1353445453.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1353445455.jpeg?f=thumb)
HD 7990 vs GTX 690
AMD ontwierp geen HD 7990, dus moesten fabrikanten zelf aan de slag. Club3D's HD 7990 werd echter ontworpen door PowerColor en Club3D heeft het ontwerp bijna een-op-een overgenomen. Zo zien we drie achtpins-pci-e-connectors om de videokaart van stroom te voorzien. Samen met het pci-e-slot kan de kaart in theorie 525W verstoken. Om dergelijke hoeveelheden warmte kwijt te raken zit er een flinke koeler op de kaart, met per gpu een koperen blok waar vijf heatpipes doorheen lopen. Twee 92mm-ventilatoren en een 80mm-ventilator leveren de nodige airflow. De gpu's worden daarmee op 45°C gehouden in de idle-modus, terwijl ze onder load rond de 65°C worden gehouden. Een backplate helpt met het koelen van het geheugen dat op de achterkant van het pcb zit gesoldeerd.
:fill(white)/i/1353445452.jpeg?f=thumb)
De HD 7990 kan vier beeldschermen tegelijk aansturen en beschikt daartoe over twee dvi-poorten, namelijk een single- en een duallink, een hdmi-poort en twee mini-displayports. Temidden van de video-uitgangen zit een rode knop waarmee van bios gewisseld kan worden. Standaard tikken beide gpu's op 900MHz, maar met het andere bios worden de kloksnelheden op 925MHz ingesteld. Het geheugen draait in beide gevallen op 5500MHz. Als het geheugen hetzelfde is als wat PowerColor gebruikt, kan het in theorie ook op 6000MHz draaien. De videokaart beschikt verder over 6GB geheugen, maar de gpu's moeten dat delen en beschikken effectief gezien dus over 3GB.
GTX 690
In tegenstelling tot AMD ontwierp Nvidia wel zelf een dual-gpu-videokaart, de GTX 690. De videokaart behuist twee GK104-gpu's, dezelfde gpu's die ook voor de GTX 680 worden gebruikt, maar dan met iets lagere kloksnelheden. EVGA bracht een GTX 690 uit aan de hand van Nvidia's ontwerp, aangezien Nvidia aanpassingen niet lijkt toe te laten. Het mag echter gezegd worden, de videokaart ziet er behoorlijk indrukwekkend uit met zijn chrome-accenten en vele koelvinnen, die afgedekt worden door acryl, waardoor ze nog wel zichtbaar zijn. En wanneer je de videokaart vastpakt, weet je dat het om een high-end videokaart gaat.
:fill(white)/i/1353445456.jpeg?f=thumb)
De specificaties liegen er ook niet om, met een totaal van 3072 cuda-cores, 1536 per gpu. De gpu's tikken verder op 915MHz, terwijl de Boost Clock kloksnelheden toelaat van 1019MHz. Elke gpu staat in verbinding met 2GB gddr5-geheugen, met een kloksnelheid van 6000MHz. Verder zien we nog een mini-displayport en drie dvi-poorten.
De overige testkaarten
Behalve de HD 7990 en GTX 690 namen we ter vergelijking ook een aantal andere kaarten mee. Zo wisten we twee GTX 680's van Club3D te strikken om deze in sli te draaien en tegenwicht te bieden aan de GTX 690. Zodoende hebben we ook twee HD 7970 GHz Editions in CrossFireX gezet ter vergelijking met de HD 7990. Verder namen we ook de GTX 590 en HD 6990 ter hand, respectievelijk Nvidia's en AMD's dual-gpu-kaarten van de vorige generatie, destijds de snelste videokaarten ter wereld.
| | GTX 590 | GTX 680 | GTX 690 | HD 6990 | HD 7970 | HD 7990 |
|---|
| Cuda-cores |
2x512 |
1536 |
2x1536 |
2x1536 |
2048 |
2x2048 |
| Texture units |
2x64 |
128 |
2x128 |
2x96 |
128 |
2x128 |
| Kloksnelheid |
607MHz |
1006MHz |
915MHz |
830MHz |
1000MHz |
900MHz |
| Boost clock |
- |
1058MHz |
1019MHz |
- |
1050MHz |
- |
| Geheugensnelheid |
3414MHz |
6008MHz |
6008MHz |
5000MHz |
5500MHz |
5500MHz |
| Geheugenbus |
2x384bit |
256bit |
2x256bit |
2x256bit |
384bit |
2x384bit |
| Geheugengrootte |
2x1,5GB |
2GB |
2x2GB |
2x2GB |
3GB |
2x3GB |
| Productieprocedé |
40nm |
28nm |
28nm |
40nm |
28nm |
28nm |
| Gpu |
GF110 |
GK104 |
GK104 |
Antilles |
Tahiti |
Tahiti |
| Tdp |
375W |
195W |
300W |
375W |
230W |
400W+ |
Aangezien Nvidia en AMD behoorlijke stappen hebben gezet met hun drivers, hebben we besloten om van beide fabrikanten de nieuwste bètadrivers te gebruiken. Dat wil zeggen versie 310.54 voor Nvidia en versie 12.11 voor AMD. Nvidia's 600-serie profiteert behoorlijk van de nieuwe drivers, terwijl bijvoorbeeld de GTX 590 geen enkele verbetering liet zien. AMD's hele 7000-serie werd aanzienlijk sneller met de nieuwe drivers, zoals je op Tweakers al hebt kunnen lezen.
Testsysteem
Begin maart hebben we een nieuw testsysteem op basis van Intels Sandy Bridge E-cpu's en de X79-chipset in gebruik genomen. Van Intel kregen we een Core i7 3960X-cpu, die in een Asus Rampage IV Extreme-moederbord werd gestoken. Deze cpu werd naar 4,3GHz overgeklokt en wordt met de standaardwaterkoeler van Intel op temperatuur gehouden. Verder gebruikten we 8GB op 1600MHz geklokt ddr3-geheugen, een Kingston Sandforce 2281-ssd van 240GB en een Corsair AX750W Gold-voeding. Alle hardware werd op een benchtable van CoolerMaster gemonteerd.
| Testsysteem | |
|---|
| Moederbord |
Asus RoG Rampage IV Extreme |
| Processor |
Intel Core i7 3960X |
| Geheugen |
Kingston KHX1600C9D3K4/8GX |
| Ssd |
Kingston HyperX 240GB |
| Videokaarten |
Club3D GTX 680
Club3D HD 7990
HD 7970 GHz Edition
EVGA GTX 690
GTX 590
HD 6990
|
| Koeler |
Intel Thermal Solution RTS2011LC |
| Voeding |
Corsair Professional Gold AX750 |
We streven ernaar om altijd de nieuwste drivers te gebruiken en als er bètadrivers zijn gebruikt, vermelden we dat.
Als benchmarks kozen we de games Battlefield 3, Alien vs. Predator, DiRT: Showdown, Sleeping Dogs, The Witcher 2, Shogun 2: Total War en Metro 2033. Van deze games werden, voor zover beschikbaar, alle patches geïnstalleerd. Waar mogelijk werden de interne benchmarks van de games gebruikt.
:fill(black)/i/1285675715.jpeg?f=thumb)
Elke game is getest met een Dell U3011-beeldscherm op de resoluties 1920x1080 en 2560x1440 pixels. De instellingen verschillen per game en worden daarom telkens vermeld. In principe wordt altijd anti-aliasing toegepast, tenzij dit resulteert in onspeelbaar lage framerates. Hetzelfde geldt voor sommige in-game-instellingen, die naar beneden worden bijgesteld als de videokaart anders onvoldoende fps produceert. Ook wordt altijd 16xAF toegepast. Bij games die dat niet ondersteunen wordt deze instelling afgedwongen met behulp van AMD's Catalyst Control Center of Nvidia's Control Panel.
In AMD's CCC staat adaptive aliasing op multisampling en is mipmapping op de hoogste kwaliteit ingesteld. In Nvidia's Control Panel staat de anti-aliasing-transparancy-modus op multisampling en is de texture-kwaliteit op 'quality' ingesteld.
3DMark 11 en Unigine
We beginnen zoals altijd met twee synthetische benchmarks. Vooral nu we opstellingen testen met meer dan één gpu, bieden de benchmarks uitkomst. Zo is het makkelijk om te zien of en hoe goed de gpu's schalen.
In 3DMark 11 blijkt in ieder geval dat de GTX 690 sneller is dan de HD 7990, hoewel de benchmark een lichte voorkeur heeft voor Nvidia-kaarten. Ook zijn twee losse kaarten sneller dan zowel de HD 7990 als de GTX 690.
Ook in Unigine is de GTX 690 de HD 7990 te snel af en blijken twee losse kaarten sneller dan een enkele met twee gpu's aan boord.
Metro 2033 en Sleeping Dogs
Metro 2033 is grafisch mooi en ook lekker zwaar voor videokaarten. Als de hoogste instellingen worden gebruikt, inclusief tesselation en depth of view, storten de framerates in. We schroefden de instellingen dan ook iets terug om tot bruikbare resultaten te komen.
| Metro 2033 - 1920x1080 - high |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 GHz X2 |
*****
+
***
70,3 / 106,9 |
| Club 3D HD 7990 |
****
+
***
60,0 / 98,8 |
| EVGA GTX 690 |
*****
+
**
68,3 / 88,8 |
| GTX 680 SLI |
****
+
*
53,7 / 69,6 |
| HD 6990 |
***
+
**
43,3 / 68,0 |
| GTX 590 |
****
+
*
50,3 / 65,8 |
| HD 7970 GHz |
***
+
*
45,0 / 57,3 |
| Club 3D GTX 680 |
***
+
*
37,0 / 50,1 |
In Metro valt op dat de twee GTX 680's in sli slechter presteren dan de GTX 690. De HD 7990 is ongeveer even snel als de GTX 690, de minima liggen lager, maar het gemiddelde aantal fps hoger.
| Metro 2033 - 2560x1440 - high |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 GHz X2 |
*****
+
***
39,2 / 62,2 |
| Club 3D HD 7990 |
*****
+
***
35,8 / 57,7 |
| EVGA GTX 690 |
*****
+
**
39,8 / 54,7 |
| GTX 680 SLI |
****
+
*
32,8 / 42,7 |
| GTX 590 |
****
+
*
32,0 / 42,0 |
| HD 6990 |
***
+
**
23,8 / 38,6 |
| HD 7970 GHz |
***
+
*
26,2 / 33,4 |
| Club 3D GTX 680 |
***
+
*
23,0 / 30,7 |
Op 2560x1440 pixels zijn de GTX 690 en HD 7990 ook erg aan elkaar gewaagd. Twee HD 7970 GHz Editions blijven de snelste oplossing.
Sleeping Dogs
Het nieuwe actie-en-avonturenspel Sleeping Dogs maakt volop gebruik van DirectX 11. We draaiden de ingebouwde benchmark met alle instellingen op maximaal; alleen anti-aliasing stond op High in plaats van Extreme.
| Sleeping Dogs - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 GHz X2 |
****
+
****
66,0 / 130,8 |
| Club 3D HD 7990 |
****
+
****
61,8 / 127,9 |
| GTX 680 SLI |
****
+
***
69,4 / 120,3 |
| EVGA GTX 690 |
****
+
***
68,3 / 117,4 |
| HD 6990 |
**
+
****
36,5 / 102,5 |
| GTX 590 |
***
+
***
43,3 / 84,8 |
| Club 3D GTX 680 |
***
+
**
48,9 / 77,0 |
| HD 7970 GHz |
***
+
*
54,0 / 73,5 |
Ook in Sleeping Dogs gaan de GTX 690 en HD 7990 aardig gelijk op. Beide kaarten weten zelfs twee GTX 680's of HD 7970's bij te benen.
| Sleeping Dogs - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 GHz X2 |
*****
+
****
65,6 / 112,2 |
| Club 3D HD 7990 |
****
+
***
57,8 / 102,2 |
| GTX 680 SLI |
****
+
**
55,4 / 87,6 |
| EVGA GTX 690 |
****
+
**
50,9 / 83,4 |
| HD 6990 |
**
+
***
28,3 / 65,3 |
| HD 7970 GHz |
***
+
*
39,3 / 58,8 |
| GTX 590 |
**
+
**
29,1 / 52,2 |
| Club 3D GTX 680 |
**
+
*
29,8 / 47,0 |
Pas op 2560x1440 beeldpunten weet de HD 7990 zich te onderscheiden van de GTX 690.
Battlefield 3 en Shogun 2
Battlefield 3 is niet alleen een van de mooiste shooters, het is ook een van de meest veeleisende. Uiteraard is het vooral in de multiplayermodus van belang dat de framerates zo hoog mogelijk zijn. We hebben de kaarten getest op de hoogste instellingen, inclusief 4xAA en 16xAF.
| Battlefield 3 - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 GHz X2 |
******
+
**
101,3 / 132,9 |
| Club 3D HD 7990 |
******
+
**
98,5 / 121,4 |
| GTX 680 SLI |
*****
+
**
85,0 / 108,4 |
| EVGA GTX 690 |
*****
+
*
82,0 / 98,4 |
| GTX 590 |
***
+
*
50,5 / 65,0 |
| HD 6990 |
***
+
*
46,5 / 63,2 |
| HD 7970 GHz |
***
+
*
50,0 / 61,5 |
| Club 3D GTX 680 |
**
+
*
42,0 / 58,3 |
In Battlefield 3 nemen de AMD-kaarten brutaal de leiding. Eerst was het spel nog een makkelijke overwinning voor Nvidia-kaarten, maar AMD's nieuwste drivers hebben het speeldveld aardig veranderd.
| Battlefield 3 - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 X2 |
******
+
**
70,0 / 92,3 |
| Club 3D HD 7990 |
*****
+
**
60,3 / 81,2 |
| GTX 680 SLI |
****
+
**
52,8 / 78,5 |
| EVGA GTX 690 |
*****
+
**
55,0 / 74,3 |
| HD 7970 GHz |
***
+
*
36,5 / 44,9 |
| GTX 590 |
***
+
*
33,0 / 44,4 |
| HD 6990 |
***
+
*
32,8 / 43,1 |
| Club 3D GTX 680 |
**
+
*
28,0 / 39,1 |
De HD 7990 lijkt iets van zijn voorsprong op de GTX 690 in te leveren op 2560x1440 pixels, maar is nog steeds de snelste van de twee.
Shogun 2: Total War
Het strategiespel Shogun 2: Total War gebruikt enkele DirectX 11-technieken en weet de gpu behoorlijk op de proef te stellen.
| Shogun 2: Total War - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 SLI |
*****
+
***
78,0 / 113,1 |
| EVGA GTX 690 |
*****
+
**
77,0 / 109,2 |
| HD 7970 X2 |
*****
+
**
75,5 / 108,2 |
| Club 3D HD 7990 |
*****
+
**
72,0 / 97,5 |
| HD 6990 |
***
+
**
45,0 / 66,1 |
| Club 3D GTX 680 |
***
+
*
46,5 / 60,5 |
| HD 7970 GHz |
***
+
*
41,9 / 55,3 |
| GTX 590 |
***
+
*
39,5 / 54,0 |
In Shogun 2 is het de GTX 690 die de leiding neemt. Overigens lijkt het erop dat de videokaarten tegen een bottleneck aanlopen, waar de HD 7990 nog net geen last van heeft.
| Shogun 2: Total War - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 SLI |
******
+
**
52,5 / 72,7 |
| EVGA GTX 690 |
******
+
**
52,3 / 68,4 |
| HD 7970 X2 |
****
+
***
36,0 / 64,5 |
| Club 3D HD 7990 |
****
+
***
35,5 / 57,7 |
| HD 6990 |
***
+
**
24,5 / 40,6 |
| Club 3D GTX 680 |
***
+
*
28,0 / 37,7 |
| GTX 590 |
***
+
*
26,0 / 35,5 |
| HD 7970 GHz |
**
+
*
21,4 / 33,4 |
Op 2560x1440 beeldpunten vergroot de GTX 690 zijn voorsprong op de HD 7990, aangezien de GTX 690 nu niet langer last heeft van een bottleneck. Verder weet de GTX 690 verrassend goed in de buurt te blijven van de twee GTX 680's.
Alien vs. Predator en The Witcher 2
Voor AvP hebben we gebruikgemaakt van de ingebouwde benchmark, waarvan overigens ook een stand-alone-versie gedownload kan worden. We gebruikten voor deze DirectX 11-game bijna de hoogst mogelijke instellingen, maar pasten slechts 2x anti-aliasing toe. Op de full-hd-resolutie is de benchmark dan al zwaar genoeg, hoewel de nieuwere high-end kaarten er al heel wat minder moeite mee hebben.
| Alien vs Predator - 1920x1080 - High - 0xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 X2 |
*****
+
***
108,8 / 175,9 |
| Club 3D HD 7990 |
****
+
***
96,0 / 154,6 |
| GTX 680 SLI |
****
+
***
85,0 / 136,8 |
| EVGA GTX 690 |
****
+
**
81,2 / 132,0 |
| HD 6990 |
***
+
**
65,0 / 100,2 |
| HD 7970 GHz |
**
+
**
54,3 / 87,4 |
| GTX 590 |
**
+
**
52,3 / 85,6 |
| Club 3D GTX 680 |
**
+
*
42,8 / 71,2 |
Het is stuivertje wisselen tussen de GTX 690 en HD 7990, aangezien het nu weer de HD 7990 is die aan kop gaat.
| Alien vs Predator - 2560x1440 - High - 0xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 X2 |
*****
+
***
64,5 / 108,8 |
| Club 3D HD 7990 |
****
+
***
57,0 / 95,6 |
| GTX 680 SLI |
****
+
***
50,7 / 84,8 |
| EVGA GTX 690 |
***
+
***
48,4 / 81,2 |
| HD 6990 |
***
+
**
38,8 / 62,8 |
| GTX 590 |
**
+
**
32,6 / 54,8 |
| HD 7970 GHz |
**
+
**
32,0 / 52,4 |
| Club 3D GTX 680 |
**
+
**
25,0 / 43,7 |
Ook op 2560x1440 pixels heeft de HD 7990 een gezonde voorsprong op de GTX 690.
The Witcher 2
The Witcher 2 is opgenomen om wat variatie in onze benchmarksuite te hebben. Waar ontwikkelaar Bethesda Softworks enkele jaren geleden de toon voor rpg's zette, is het nu The Witcher dat grafisch voor de muziek uitloopt. Alle instellingen stonden zo hoog mogelijk, maar übersampling stond uit.
| The Witcher 2 - 1920x1080 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 SLI |
*****
+
***
79,0 / 125,6 |
| EVGA GTX 690 |
*****
+
***
83,3 / 124,4 |
| HD 7970 X2 |
***
+
****
48,8 / 113,3 |
| Club 3D HD 7990 |
***
+
****
46,5 / 100,9 |
| HD 6990 |
**
+
****
28,5 / 84,3 |
| HD 7970 GHz |
***
+
***
43,5 / 81,4 |
| GTX 590 |
***
+
**
53,8 / 76,7 |
| Club 3D GTX 680 |
**
+
**
28,8 / 54,2 |
De rollen zijn in The Witcher 2 weer omgedraaid. Vooral de veel hogere minima vallen op bij de Nvidia-kaarten. Er zit een element met veel particles in de benchmark, dat het de AMD-kaarten behoorlijk moeilijk maakt.
| The Witcher 2 - 2560x1440 - Ultra |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 SLI |
******
+
**
61,0 / 81,7 |
| EVGA GTX 690 |
*****
+
**
55,7 / 79,6 |
| HD 7970 X2 |
****
+
***
43,3 / 74,5 |
| Club 3D HD 7990 |
***
+
***
33,0 / 61,6 |
| GTX 590 |
***
+
**
31,6 / 47,7 |
| HD 6990 |
*
+
***
14,8 / 47,5 |
| HD 7970 GHz |
***
+
**
26,5 / 42,4 |
| Club 3D GTX 680 |
***
+
*
32,8 / 42,0 |
Op 2560x1440 beeldpunten kan de HD 7990 het gat met de GTX 690 niet dichten.
DiRT: Showdown
Het verouderde Stalker: Call of Pripyat is afgedankt en vervangen door DiRT: Showdown. Deze game is bij uitstek geschikt als benchmark, omdat de engine voor alle racespellen van Codemasters wordt gebruikt. Ook ondersteunt deze engine een aantal vernieuwende technieken, maar bij onze tests stonden Global Illumination en Enhanced Lighting wel uit.
| DiRT: Showdown - 1920x1080 - Ultra - 4xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| GTX 680 SLI |
******
+
**
113,0 / 150,9 |
| EVGA GTX 690 |
******
+
**
111,1 / 148,3 |
| HD 7970 X2 |
******
+
**
107,7 / 144,0 |
| Club 3D HD 7990 |
******
+
**
105,7 / 142,9 |
| HD 7970 GHz |
*****
+
**
99,8 / 128,9 |
| HD 6990 |
*****
+
*
92,4 / 116,7 |
| Club 3D GTX 680 |
****
+
**
69,7 / 113,4 |
| GTX 590 |
****
+
*
81,0 / 100,3 |
In DiRT zijn de verschillen erg klein. De top vier lijkt op 1920x1080 pixels tegen een bottleneck aan te lopen.
| DiRT: Showdown - 2560x1440 - Ultra - 4xAA |
|---|
| Videokaart | Minimum- / gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
|---|
| HD 7970 X2 |
******
+
**
107,2 / 143,6 |
| Club 3D HD 7990 |
******
+
**
105,6 / 140,4 |
| GTX 680 SLI |
******
+
**
111,9 / 138,8 |
| EVGA GTX 690 |
******
+
**
109,4 / 137,1 |
| HD 7970 GHz |
*****
+
*
82,5 / 102,4 |
| HD 6990 |
***
+
**
55,4 / 93,2 |
| Club 3D GTX 680 |
****
+
*
66,3 / 80,8 |
| GTX 590 |
***
+
*
62,5 / 76,3 |
Ook op 2560x1440 beeldpunten zien we zowaar een bottleneck. Blijkbaar kunnen we in het vervolg Global Illumination en Enhanced Lighting aanzetten. Nu zijn de HD 7990 en GTX 690 opnieuw behoorlijk aan elkaar gewaagd.
Energieverbruik
We hebben het energieverbruik van het hele systeem aan het stopcontact gemeten. Het onbelaste systeem gaf enkel de Windows-desktop weer, op één scherm.
Het idle-verbruik van de HD 7990 valt behoorlijk tegen, vooral vergeleken met de GTX 690. We vermoeden dat er iets niet helemaal goed gaat met AMD's Zeropower-technologie, die een van de gpu's zou moeten uitschakelen.
Onder load in Furmark verbruikt de HD 7990 zowaar minder dan de GTX 690.
In-game zijn de rollen omgedraaid; de GTX 690 is nu een van de zuinigere kaarten, terwijl de HD 7990 juist tot een van de grootverbruikers gerekend kan worden.
Geluid
Naast het energieverbruik hebben we ook de geluidsproductie in kaart gebracht. De geluidsproductie werd gemeten op een afstand van 20cm, in een afgesloten ruimte met een omgevingsgeluid van 31 tot 31,5dBA.
De geluidsproductie in de idle-modus van de GTX 690 is erg laag, maar ook die van de HD 7990 is acceptabel.
Onder load blijft de GTX 690 vrij stil, al helemaal in ogenschouw genomen dat het een dual-gpu-videokaart is. De HD 7990 is een stuk luidruchtiger, maar daar is wel een reden voor, zoals onderstaande tabel illustreert.
Waarom Club3D de gpu's per se niet boven de 62°C wil laten uitkomen is onduidelijk. De HD 7970's kunnen zonder problemen temperaturen weerstaan van ruim 80°C; dus dat zou voor de HD 7990 ook geen probleem mogen zijn.
Conclusie
Het is stuivertje wisselen. De HD 7990 is sneller in Battlefield 3, maar de GTX 690 maakt dit goed in bijvoorbeeld The Witcher 2. De HD 7990 is ook sneller in AvP, maar de GTX 690 is sneller in Shogun 2. In de overige benchmarks gaan ze nagenoeg gelijk op. Vergeleken met twee GTX 680's of HD 7970 GHz Editions, zijn de GTX 690 en HD 7990 nauwelijks langzamer, en dat is al een prestatie van formaat.
De GTX 690 wint het wel op energieverbruik en geluidsproductie. Vooral de geluidsproductie is een pijnlijke nederlaag voor de HD 7990. We hebben dit namelijk gemeten tijdens het draaien van Furmark en op dat moment ligt het verbruik van de HD 7990 zelfs lager dan dat van de GTX 690. Daar staat tegenover dat de gpu's van de HD 7990 gemiddeld 62°C worden, terwijl de gpu's van de GTX 690 een temperatuur bereiken van 85°C. Wie bereid is de HD 7990 warmer te laten worden, hoeft minder geluid te tolereren.
Het komt dus aan op de prijs, maar ook daarin zijn de videokaarten aardig aan elkaar gewaagd. De Club3D HD 7990 kost rond de 950 euro, net zo veel als de GTX 690 van EVGA. Overigens zijn er wel goedkopere GTX 690's, die verder identiek zijn aan die van EVGA. Alleen de garantie kan verschillen tussen de verschillende fabrikanten. Vergeleken met twee GTX 680's is de GTX 690 ook amper duurder. Hetzelfde geldt niet voor de HD 7990 van Club3D. Twee normale HD 7970 GHz Editions, van Club3D bijvoorbeeld, zijn aanzienlijk goedkoper.
We begonnen de review met de HD 7990 als uitgangspunt. De videokaart is een technisch hoogstandje, met een immense koeler en rekenkracht te over. Club3D liet echter enkele steekjes vallen. Het tweede bios klokt de gpu over van 900MHz naar een magere 925MHz. Dat levert geen meetbaar verschil op. Had Club3D het iets grootser aangepakt en de gpu overgeklokt naar 1000MHz, zoals bij de HD 7990 van PowerColor, dan hadden ze de GTX 690 in meer benchmarks kunnen verslaan. Ook zien wij geen enkele reden om de gpu's onder de 65°C te houden; 80°C is volkomen acceptabel voor Tahiti-gpu's.
De GTX 690 mag er dan minder indrukwekkend uitzien, de koeler presteert ook erg goed, wat mede mogelijk wordt gemaakt door de hogere gpu-temperaturen, maar ook door het feit dat de gpu's zuiniger zijn. De GTX 690 kost daarbovenop iets minder en komt dan ook, zij het met een kleine marge, als winnaar uit deze test. Club3D heeft echter nog een troef achter de hand: een stapel games. Zo worden Far Cry 3, Hitman Absolution, Shogun 2: Total War, DiRT Showdown, Deus Ex, Sleeping Dogs en Nexuiz allemaal meegeleverd. Die games zijn ook een aardige duit waard, en zou ons in ieder geval nog wel eens over kunnen halen om alsnog voor de HD 7990 te kiezen, aangezien de kaart met wat tweakwerk net zo stil kan zijn als de GTX 690.
/i/1353445453.jpeg?f=imagegallery)
/i/1353445455.jpeg?f=imagegallery)
/i/1353445452.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white)/i/1353445456.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/1351599890.png?f=thumbsmall "Club 3D Radeon HD 7990 Dual GPU")
:fill(white):strip_exif()/i/1336060606.jpeg?f=thumbsmall "EVGA GTX 690")
:strip_exif()/i/1351599890.png?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/1336060707.jpeg?f=thumbmedium)
/i/1220362260.png?f=fpa)
/i/1239798739.png?f=fpa)
/u/150779/Avatar-Tnet.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/142351/IT_crowd60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/211054/pica.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/270970/close-button.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/167548/crop5e2883dc97d17_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/325211/avatar.png?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/138663/ic2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/300055/google.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/401873/images2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/327460/cowboy.gif?f=community){kind=small}
/u/182322/knoppix-pinguin-blind.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116283/crop5814e3224425d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/253921/i-see-dead-pixels.jpg?f=community){kind=tracking}
/u/236977/crop5e678cef94b25_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/14387/Animation-2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/109168/crop5c6ad3dc9bc0f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
Prijs is gelijk of goedkoper voor de club en dan zetten ze de featureset gelijk terwijl je 8 spellen bij de club3d krijgt.
:strip_icc():strip_exif()/u/326608/crop5d26079bc4d20_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/114737/crop667473ab3bbc5_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/131022/112.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/164703/images2.jpg?f=community){kind=small}
/u/475916/Globalstripe%2520Avatar%252060x60.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/268410/worm.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/306122/TNJ_P38.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/200334/crop577a56c4b236f_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/394822/Aleste.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/41502/breezah.jpg?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/447827/931211_10201166709120983_1574700954_n4.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/425234/forumsmiley.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/409953/crop560b87de9a531_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
