Toen Apple in 2007 met iOS op de proppen kwam, was dat in een aantal opzichten radicaal anders dan de software die tot dan toe op telefoons te vinden was. Het scherm stond vol grote interface-elementen en eye-candy speelde een belangrijke rol: wie bijvoorbeeld op de terug-knop drukte, zag de scherminhoud naar rechts uit beeld schuiven en met een pijltje naar rechts schoof de interface juist naar links.
De jaren daarna gebruikte Apple vooral om functionaliteit toe te voegen die andere besturingssystemen als Symbian en Windows Mobile allang ondersteunden, zoals het installeren van apps van derden in iOS 2, knippen en plakken in iOS 3 en, in afgezwakte vorm, multitasking in iOS 4. De headline feature van iOS 5 was iCloud; in die versie werd met een uitgebreider notificatiesysteem bovendien een van de grootste gaten met concurrent Android gedicht.
De nieuwste versie, iOS 6, is niet bedoeld om dezelfde functionaliteit te bieden als Android, maar om Android-ontwikkelaar Google af te schudden. Niet langer is er een YouTube-app in het besturingssysteem te vinden, en het kaartmateriaal in de Kaarten-app is niet langer afkomstig van Google Maps. Na vijf jaar samen te hebben gewerkt, nemen de twee technologiereuzen afscheid.
Net zoals bij vorige edities brengt Apple eerst een update voor bestaande devices uit, en komt er daarna pas een toestel met het nieuwe OS. Daarom konden we afgelopen week al aan de slag met iOS 6, en in dit artikel vertellen we je van alles over de nieuwe features en hun invloed op bijvoorbeeld de accuduur.

Kaarten
Een van de grootste en meest controversiële wijzigingen in iOS 6 is de modernisering van de Kaarten-app. Om te beginnen is kaartenleverancier Google de laan uitgestuurd; in plaats daarvan wordt nu een aantal kleinere kaartenleveranciers gebruikt. De belangrijkste daarvan is het Nederlandse TomTom.
Bovendien is een aantal nieuwe functies toegevoegd. De belangrijkste daarvan is navigatie, al werkt die alleen als het toestel online is. Er is wel Nederlandstalige stembegeleiding, maar die is vooralsnog vrij gebrekkig.
Handig is dat de navigatie doorgaat en op het lockscreen te zien is. Bovendien kan de gebruiker na het minimaliseren van de navigatie makkelijk teruggaan door op de opvallende blauwe balk te klikken.
Ook is er een 3d-modus, waarin de kaarten gekanteld worden bekeken. Het bekijken van 3d-gebouwen met de 'fly-over'-modus werkt vooralsnog alleen in de Verenigde Staten. Een alternatief voor Google Street View ontbreekt. Nog een minpuntje is dat er geen duidelijk onderscheid is tussen bijvoorbeeld stedelijke gebieden en het platteland.
De Kaarten-app is nog lang niet af: zo zijn sommige plaatsen moeilijker of niet te vinden, en omdat een equivalent van Street View ontbreekt, zijn lokaties niet zo makkelijk te verkennen. Wel prettig is dat de meeste functionaliteit ook in Nederland werkt. Alleen de 3d-gebouwen ontbreken.
De politieke motieven voor de breuk met Google zijn onduidelijk, maar uit functioneel oogpunt had Apple beter even kunnen wachten. Afgezien van de mogelijkheid tot navigatie is de nieuwe Kaarten-app bepaald geen verbetering.
/i/1347639133.png?f=thumb)
Facebook
Het was een beetje vreemd: met iOS 5 verscheen Twitter in het Apple-besturingssysteem, maar het veel meer gebruikte Facebook ontbrak. Met de nieuwe versie maakt ook dit sociale netwerk zijn debuut in iOS.
Dat is op diverse punten te merken: in de App Store kunnen 'likes' worden uitgedeeld, apps kunnen toestemming vragen voor automatische toegang tot Facebook-gegevens en vanuit het notificatiecentrum en vanuit Siri kunnen updates worden gepost. Verder worden Facebook-vrienden in de contactenlijst opgenomen en evenementen verschijnen op de kalender.
Vooral die laatste twee features zijn handig; de rest van de functionaliteit is meer voor de show. Het is leuk om op een feestje te demonstreren dat je met Siri een post op Facebook kan zetten, maar in de praktijk zal dat minder vaak voorkomen.
Desondanks is de Facebook-integratie een behoorlijke stap, die veel mensen zullen waarderen. Wie er geen prijs op stelt, hoeft het uiteraard niet te gebruiken. Je bent niet verplicht om alle persoonlijke data op je iPhone te koppelen aan een Facebook-account.
/i/1347626556.png?f=thumb)
Uitgebreide privacy-instellingen
Eerder dit jaar ontstond ophef omdat apps zonder medeweten van gebruikers privacygevoelige gegevens uploadden. Al snel verscheen er een jailbreak-app, die ervoor zorgde dat apps toestemming vroegen voor bijvoorbeeld de toegang tot contacten. In iOS 5 vroegen apps normaal gesproken alleen toestemming om locatiegegevens te mogen delen.
In iOS 6 zijn uitgebreide privacy-instellingen opgenomen, waarmee je kunt regelen welke apps welke gegevens mogen gebruiken. Dat biedt veel betere controle over het beheer van je gegevens en is wat ons betreft de beste nieuwe feature in iOS 6. Het is te hopen dat andere smartphonebesturingssystemen dit concept snel overnemen.
/i/1347626542.png?f=thumb)
Niet storen!
Een andere handige toevoeging is de Niet Storen-modus. Het zorgt ervoor dat je geen notificaties meer krijgt, en alleen nog door bepaalde personen gebeld kan worden. Je kan bovendien vaste tijden instellen waarop de Niet Storen-functie geactiveerd is, zodat je niet door een of ander spambericht uit dromenland wordt gehaald.
De Niet Storen-functie maakt iets makkelijk wat in eerdere versies ingewikkeld was. Zulke verbeteringen heeft Apple in de loop der tijden al vaak in zijn software verwerkt: het is geen revolutie, maar veel gebruikers gaan er plezier van hebben.
/i/1347626541.png?f=thumb)
Iets andere kleurstelling
In de interface zijn niet al te veel wijzigingen doorgevoerd, maar ze zijn er wel, zoals bijvoorbeeld in iTunes te zien is. In de App Store is de interface van detailpagina's van apps en de weergave van de zoekresultaten behoorlijk gewijzigd. De kleur van de statusbalk wordt vaker aangepast en Safari is donkerder dan in vorige iOS-versies.

Overige zaken
Nieuw is Passbook, een digitale bewaarplek voor klantenkaarten, instapkaarten en entreebewijzen. Dat heeft grote potentie, zeker als Apple een volgende iPhone met nfc-ondersteuning uitrust, maar is in Nederland voorlopig nutteloos. Er is geen compatibele app voor Passbook, waardoor het nog lang niet de verzameling kaarten is die het zou kunnen zijn. Of Nederlandse bedrijven in de nabije toekomst Passbook gaan ondersteunen, is onduidelijk.
Ook nieuw is dat tabbladen in Safari via iCloud gesynchroniseerd kunnen worden en dat webpagina's in landscape eindelijk fullscreen kunnen worden weergegeven. Dat was ook wel eens tijd: iPhones hebben al relatief kleine schermen en extra interface-elementen maakten de beschikbare ruimte nog kleiner. Photo Streams kunnen voortaan worden gedeeld en is er een Panorama-modus in de camera te vinden. Die Panorama-modus werkt soepel en goed.
Een andere vernieuwde optie is het menu om zaken te delen: in plaats van de tekstuele lijst icoontjes is er nu een grid met iconen, wat overzichtelijker is. De mogelijkheid om vanuit elke app op je smartphone gegevens te delen, zoals die wel in Android-toestellen zit, ontbreekt nog.
Tot slot heeft het belscherm een kleine update gehad: het kan nu omhoog geveegd worden om extra opties zichtbaar te maken. Zo kan je een geweigerde beller direct een sms'je sturen.
Een grote update heeft vaak het meeste effect op de accuduur. Met iOS 6 is dat niet anders: iPhones hebben veel baat bij de update en gaan merkbaar langer mee als je hem veel gebruikt. Als je hem minder gebruikt, gaat hij juist minder lang mee.
Uitleg over onze testmethode en wat zwaar, gemiddeld en licht gebruik precies is vind je in het achtergrondverhaal over accutests.
Als de telefoon de hele dag door wordt gebruikt, trekt dat een zware wissel op de accu, maar iOS 6 zorgt voor extra gebruikstijd. De iPhone 4 heeft gek genoeg meer baat bij de update dan de 4S, maar beide toestellen houden het langer uit. Vooral bij het browsen zijn de telefoons zuiniger; de iPhone 4 is daarnaast efficiënter met telefonie.
Bij gemiddeld gebruik is hetzelfde beeld zichtbaar: de iPhone 4S gaat wel iets langer mee, maar vooral de iPhone 4 heeft baat bij de update. Wederom zijn de verbeteringen niet spectaculair, maar met tijden van meer dan 40 uur kan gesteld worden dat de gemiddelde gebruikers voortaan het einde van de tweede dag halen voordat hun iPhone weer aan de lader moet.
Bij licht verbruik is duidelijk te zien dat de accuprestaties niet over de hele linie beter zijn. Een passieve iPhone 4S verbruikt hier met iOS 6 juist een fractie meer energie; de iPhone 4 presteert wel weer beter na de update.
Al met al lijkt het erop dat Apple vooral heeft gewerkt aan optimalisaties voor de iPhone 4; de winst voor de 4S is in alle gevallen kleiner en in de laatste test is er dus zelfs sprake van een achteruitgang.
Als we naar de deeltests kijken, zijn de betere prestaties in de browsetest de belangrijkste reden dat de accuduur bij zwaar en gemiddeld verbruik is gestegen. De iPhone 4S hield het hier voor de update ongeveer zes uur uit en gaat met iOS 6 ruim 8,5 uur mee.
In standby doen beide iPhones het na de update juist veel minder goed. De iPhone 4S had 6 in plaats van 5 procent van de acculading nodig om 16 uur niks te doen, de iPhone 4 verbruikte zelfs 8 in plaats van 6 procent.
Bij de iPad hebben we twee accutests uitgevoerd: browsen en film kijken.
Onder iOS 6 zijn zowel de iPad 2 als de iPad 3 meer dan een uur langer bruikbaar om naar video te kijken. Beide tablets houden het nu rond de elf uur uit. Dat is een welkome verbetering.
De iPad 2 gaat in onze browsetest amper een paar minuten langer mee, maar opvallend genoeg levert de iPad 3 onder iOS 6 juist in. Dat valt extra op, omdat de iPhones juist onder iOS 6 veel langer meegaan. Hier hebben we geen duidelijke verklaring voor kunnen vinden. Mocht uit nadere tests blijken dat deze resultaten genuanceerd moeten worden, dan zullen we dit artikel uiteraard van een update voorzien.
Uiteraard hebben we een aantal benchmarks op de diverse iPhones en iPads gedraaid. De verschillen tussen de verschillende softwareversies blijken daarbij klein te zijn.
De browser is onder iOS 6 wel sneller geworden, maar zelfs bij extreem zware pagina's is de snelheidswinst in de praktijk niet erg merkbaar. BrowserMark laat zien dat dat de verbetering echter toch tussen 10 en 25 procent ligt.
In onze eigen test, waarbij de Tweakers.net-Frontpage wordt geladen, bedraagt de snelheidswinst zelfs rond de 50 procent. Die resultaten zagen we echter niet terug in de dagelijkse praktijk, waardoor die cijfers wellicht aan beter gebruik van de cache moeten worden toegeschreven, en niet aan een snellere browser.
Bij de Egypt-test van GL Benchmark zijn de resultaten van vrijwel alle devices gelijkgebleven. Alleen de iPad 3 levert meer dan 10 procent in; de oorzaak daarvan is onduidelijk, maar vermoedelijk is de gpu iets teruggeklokt om de accu te sparen.
Ook bij de standaard-test van GL Benchmark, waarbij beelden op de native resolutie van de apparaten worden gerenderd, valt de iPad 3 terug van 60fps naar 52fps. In de dagelijkse praktijk zal je hier echter weinig van merken.
Het zal een keer moeten gebeuren dat iOS op de schop gaat: Apple liep in 2007 voorop met iOS, maar de concurrentie heeft niet stilgezeten. De basiselementen van de interface zijn ondanks alle toegevoegde functionaliteit nauwelijks gewijzigd. Daarmee doen de keuzes van Apple nu denken aan die van Nokia vijf of zes jaar geleden: gericht op het verbeteren van het bestaande in plaats van rigoureus te vernieuwen. Net als Nokia toen speelt ook Apple nu op safe. Dat is niet verkeerd, maar ook niet spannend.
Apple heeft met iOS 6 een deel van de achterstand op de concurrentie weggewerkt. De navigatie en de eigen Kaarten-app zijn echter niet zo goed en zo functioneel als bij de concurrentie. Wel is er eindelijk integratie met Facebook en met Passbook probeert Apple om de concurrentie toch nog ergens mee af te troeven, al werkt deze dienst nog niet in Nederland. Wij zijn vooral blij met de uitgebreide Privacy-instellingen, terwijl ook de Niet Storen-functie duidelijk iets toevoegt.
Op gebied van accuduur is er heel wat verbeterd. Vooral de iPhone 4 profiteert op dat gebied van de update, maar Apple lijkt over de hele linie zaken te hebben geoptimaliseerd.
Apple zet een aardige stap voorwaarts met iOS 6 en de update is absoluut de moeite waard. Het kan echter niet anders of Apple is in het geheim al bezig met een grote overhaul van iOS. Het bedrijf zal wel moeten; Apple zal niet dezelfde fout als Nokia willen maken en moet dus in de komende jaren met een spectaculaire nieuwe versie komen. Tot het zover is, kunnen gebruikers goed uit de voeten met het licht vernieuwde, maar toch vertrouwde iOS 6.