Inleiding
Sony heeft op de IFA een nieuwe compacte systeemcamera aangekondigd: de NEX-5R. De nieuweling is de opvolger van de NEX-5N die ongeveer een jaar geleden geïntroduceerd werd, samen met de NEX-7. Waar de NEX-7 voorlopig nog te koop blijft, is de verwachting dat de NEX-5N snel zal verdwijnen. Daarmee zouden er drie camera's in Sony's NEX-line-up overblijven: de F3, de 5R en de 7.
Er wordt nog een vierde model verwacht: de NEX-6 wordt waarschijnlijk samen met een nieuwe pancake-zoomlens op de Photokina aangekondigd. De eerste foto's van dat model zijn al online verschenen.
De NEX-5R, ondertussen, is op een paar belangrijke punten anders dan de andere NEX-toestellen. Zo heeft het toestel een nieuwe beeldsensor met geïntegreerde fasedetectie-af-punten, en is het de eerste NEX-camera met ingebouwde wifi-ondersteuning. Verder heeft de camera een aantal bedieningsmogelijkheden van de NEX-7 gekregen en is het mogelijk om met apps nieuwe functionaliteit toe te voegen. Tweakers.net hield de vernieuwingen tegen het licht.
Slimmere bediening met meer knoppen
De body van de 5R heeft dezelfde basisvorm als de 5N, met onder meer een zeer dunne body, een wat hoekige grip, en een lensmount die vanwege de geringe hoogte van het toestel aan de boven- en onderkant wat uitsteekt.
Het plastic waarmee de grip is bekleed, is relatief hard en voorzien van een patroon van putjes. Dat voelt veel prettiger aan dan bij de NEX-5N en de NEX-F3, die juist een grip met kleine noppen hebben.
Fn- en TriNav-knoppen
De meest in het oog springende verandering is de toevoeging van een ferme draaiknop, die in de bovenkant van de camera is verzonken. Deze knop is ontleend aan het TriNav-bedieningssysteem van de NEX-7, maar in plaats van twee van deze wieltjes heeft de NEX-5R er maar een. Vlak voor de draaiknop en naast de sluiterknop zit bovendien een programmeerbare Fn-knop.

Die twee extra knoppen maken de bediening van de camera veel eenvoudiger. Vooral de Fn-knop is van nut omdat hier een snelmenu mee is op te roepen. Met dit snelmenu kunnen onder meer de autofocusstand, de af-gebiedskeuze en de belichtingsmeting worden ingesteld, maar de gebruiker kan de zes posities van het snelmenu zelf wijzigen. De Fn-knop voorkomt daarmee dat het gewone menu nog vaak wordt opgeroepen.

De extra draaiknop wordt echter minder goed benut. Zo hebben de ring rond de d-pad en het nieuwe wieltje vaak dezelfde functie, of een van beide is gewooon niet actief. Na het oproepen van het snelmenu worden bijvoorbeeld beide instelwieltjes gebruikt om door de opties te scrollen, terwijl opties moeten worden geselecteerd met een pijltje van de d-pad. Ook zou het handig zijn om een van beide wieltjes te gebruiken als modusknop, voor sluitertijd of diafragma, of voor de belichtingscompensatie.

Verder zien we dat de 5R als eerste NEX-camera voorzien is van een vaste d-pad-positie voor het instellen van de iso-waarde. Voorheen kon die instelling ook wel snel benaderd worden, maar daarvoor moest dan de onderste multifunctionele knop worden geprogrammeerd.

Nieuw bij de NEX-5R is de kantelconstructie van de lcd. Hierdoor kan het scherm, net als bij de NEX-F3, 180 graden naar boven gekanteld worden voor bijvoorbeeld zelfportretten. In tegenstelling tot bij de F3 kan het scherm van de 5R ook naar beneden geklapt worden.
Sensor met Fast Hybrid AF
De NEX-5R is voorzien van een nieuwe beeldsensor met een fasedetectie-autofocussysteem. Die technologie wordt ook in spiegelreflexcamera's gebruikt en is vooral geschikt om razendsnel scherp te stellen.
Sony heeft hiervoor een aps-c-beeldsensor ontwikkeld met 99 fasedetectie-autofocuspunten. Hiermee kan de camera snel een ruwe schatting van de afstand tot het onderwerp maken, waarna het exacte scherpstelpunt met contrastdetectie wordt bepaald. Als alleen fasedetectie wordt gebruikt, zou het systeem zelfs met continue autofocus nog 10 beelden per seconde kunnen schieten.

De vraag is natuurlijk of het Fast Hybrid AF-systeem zijn naam kan waarmaken. Onze voorlopige conclusie is dat het scherpstellen inderdaad sneller werkt dan de af-systemen van de NEX-F3 en de NEX-7, maar de kleine correctie aan de hand van contrastdetectie kost nog wel duidelijk wat extra tijd en moeite.
Wat meer opviel was dat het af-systeem van de NEX-5R veel minder last heeft van 'hunten' dan zijn voorgangers, die onder sommige omstandigheden geen scherpstelling konden bewerkstelligen.
Hoewel Sony claimt dat het om een nieuw ontworpen sensor gaat, doelt het bedrijf vermoedelijk alleen op de constructie met de geïntegreerde af-punten. De pixeltechnologie en het ruisniveau zullen niet heel anders zijn dan bij de 5N, die eveneens een lichtgevoeligheid van iso 100 tot en met iso 25.600 heeft.
Het is mogelijk om de af-punten in beeld te tonen en dan zie je dat ze netjes in een matrix in het midden van de beeldsensor gegroepeerd zijn. De Touch AF-mogelijkheid, waarbij je met het touchscreen kan aanwijzen waarop de camera moet scherpstellen, werkt echter ook als een punt buiten die matrix wordt gekozen. Vermoedelijk gebruikt de camera dan alleen contrastdetectie.
Downloadable apps
De 5R is het eerste NEX-model met wifi-ondersteuning, en Sony heeft deze feature meteen goed uitgewerkt door te zorgen dat de camera apps kan installeren. Deze 'PlayMemories Camera-applications' zijn te benaderen via een icoon in het hoofdmenu. Daarnaast kan de PlayMemories-clouddienst worden gebruikt om content met bijvoorbeeld tv's, tablets en smartphones te delen.

Met de apps kan allerhande extra functionaliteit worden toegevoegd. Zo biedt bijvoorbeeld de Bracket Pro-app zeer uitgebreide mogelijkheden om series foto's met steeds iets afwijkende instellingen te maken. Naast foto's met uiteenlopende belichtingsinstellingen kunnen bijvoorbeeld ook foto's met steeds een iets ander focuspunt worden genomen. Het zogeheten focus stacking van foto's is dan een fluitje van een cent.

:fill(white)/i/1346419612.jpeg?f=thumb)
:fill(white)/i/1346419614.jpeg?f=thumb)
De Multi Frame NR-app maakt het mogelijk om ruis in foto's te verwijderen door de verschillen en overeenkomsten tussen een aantal opeenvolgend gemaakte foto's te berekenen. Sony bood dit gewoon al aan als standaardfunctionaliteit van NEX-camera's, maar heeft dit nu dus in een losse app ondergebracht. Voor deze app zijn er vrij weinig instelmogelijkheden.
Verder hebben we nog kort de mogelijkheden bekeken van Photo Retouch, waarmee foto's bewerkt kunnen wroden, Picture Effect+, waarmee foto's van grafische effecten als ' retro', 'watercolor' en 'partial color' kunnen worden voorzien, en Image Upload.
Image Upload is wat beperkt omdat je foto's en video's - vooralsnog - alleen via de PlayMemories-clouddienst en Facebook kan delen. Gelukkig heb je wel de mogelijkheid om originele versies te versturen, maar standaard wordt een limiet van twee megapixels aangehouden.
Een handige toepassing van wifi is dan weer de applicatie waarmee een live zoekerbeeld van de camera op het scherm van een smartphone of tablet kan worden vertoond.
:fill(white)/i/1346421034.jpeg?f=thumb)
De NEX-5R heeft in totaal 74,5MB geheugen voor apps tot zijn beschikking, waarvan ongeveer een vijfde al in gebruik is, en er zijn nog wel wat beperkingen van het nieuwe systeem aan te wijzen. De apps worden onder regie van Sony ontwikkeld, en Sony bepaalt dus bijvoorbeeld of Twitter of Flickr ooit ondersteund zullen worden. Ook is het opmerkelijk dat standaardfunctionaliteit van de voorganger - zoals het toepassen van grafische effecten - nu ineens in een app is ondergebracht. Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat Sony in de toekomst geld voor apps gaat vragen, of voor de uitgebreidere versies ervan.
Verder gaat het dan nog wel om bèta-apps, maar de snelheid overtuigt ons niet. Het aanzetten van grafische filters duurt bijvoorbeeld rond de vijf seconden, en dat is veel langer dan bij camera's die over ingebouwde grafische filters beschikken. Sony heeft daar dus nog heel wat werk te verzetten.
Tot slot
Het verschil tussen de NEX-5R en de NEX-5N is veel groter dan het verschil tussen de typenummers doet vermoeden. Het Fast Hybrid AF-systeem is iets sneller dan het autofocussysteem van de voorganger, al is de vooruitgang ook weer niet enorm groot. Belangrijker is dat het af-systeem betrouwbaarder werkt, waarmee een van de meestgehoorde kritiekpunten op het NEX-systeem wordt aangepakt.
De toevoeging van twee extra knoppen is een goede zet. Vooral de Fn-knop voor het nieuwe snelmenu is erg bruikbaar. Van het extra draaiwiel worden we iets minder enthousiast, maar dat heeft vooral met de software-ondersteuning daarvoor te maken.
Het Camera app-platform van Sony moet zich nog bewijzen. De huidige applicaties starten wat langzaam op, maar bieden wel uitgebreidere instelmogelijkheden. Welke nieuwe apps Sony in het vat heeft zitten is onbekend, en we kunnen eigenlijk alleen maar hopen dat de fabrikant er in elk geval werk van zal maken. Wij zouden alvast graag een app met uitgebreide mogelijkheden voor raw-conversie zien.
Al met al is de NEX-5R een waardige opvolger van de NEX-5N, die met zijn innovaties concurrenten als de EOS M recht in de ogen kan kijken.