In dit vijfde en laatste deel van onze serie over Intels Sandy Bridge-processors bespreken we vier H67-moederborden. Deze borden zijn voorzien van uitgangen voor de gpu's die in de nieuwe Intel-cpu's zijn geïntegreerd en kunnen dus zonder aparte videokaart functioneren. Eerder kwamen al het platform, de vergelijking met voorgaande processors, de P67-moederborden en de laptop-prestaties aan bod.

Voor dit artikel had Tweakers.net vier borden van Asus, Biostar, Gigabyte en MSI ter beschikking. Hierop werden een aantal benchmarks losgelaten om te bepalen welk bord het best presteert met de op 3,3GHz geklokte Core i5-2500K en de Core i7-2600K met een kloksnelheid van 3,4GHz. Ook keken we naar het verbruik van de borden.

Naast de moederborden werd ook het nut van extra geheugen onderzocht. Onze testsystemen zijn standaard van twee 2GB-repen ddr3-geheugen voorzien, maar met de huidige geheugenprijzen kost een kitje van 8GB niet veel meer dan een 4GB-kit van een jaar geleden. Daarom werd een testsysteem met 4GB en 8GB geheugen uitgerust en aan benchmarks onderworpen, om te zien of meer ook in dit geval beter is.

Ten slotte werden de twee processors waarmee de Sandy Bridge-systemen werden getest een stukje overgeklokt met een luchtkoeler. Hoeveel speelruimte heeft Intel zijn nieuwste generatie gegeven?

Het micro-atx-bord van Asus telt twee pci-express x16-slots, waarvan de eerste als volwaardig x16-slot voor videokaarten gebruikt kan worden. Het tweede, zwarte slot, zit maar met vier lanes aan de chipset vast. Verder zijn er een pci-express x1- en een pci-slot aanwezig. De vier geheugenslots kunnen maximaal 32GB ddr3-geheugen aansturen.

Het bord beschikt over vier sata-300-poorten en twee sata-600-poorten die door de H67 Express-chipset worden geleverd. Een Marvell-controller zorgt voor een legacy pata-aansluiting en de esata-poort. Het bord beschikt over twaalf usb 2.0-poorten, waarvan er vier in het i/o-shield te vinden zijn; de overige poorten zijn headers op het bord. Een ASMedia-controller zorgt nog voor twee usb 3.0-poorten, die eveneens ruimte in het i/o-shield hebben gekregen.

Voor het videosignaal van de in de Sandy Bridge-processors geïntegreerde gpu heeft het Asus-bord een ruime keus aan poorten. Naast de D-sub- en dvi-aansluitingen zijn een hdmi-poort en een displayport voorhanden. Verder zijn in het i/o-shield aansluitingen voor analoge audio en optische s/pdif-kabels, een gigabit-ethernetaansluiting, en firewire- en ps/2-aansluitingen te vinden. Een minpuntje zijn de pushpins waarmee de heatsinks van de spanningsvoorziening zijn vastgezet.

Eindoordeel

Getest

ASUS P8H67-M EVO

Bekijk product

Bekijk alle uitvoeringen (7)

Biostar bouwt zijn H67-bord met vrolijk gekleurde componenten: de geheugenslots, de uitbreidingsslots en de sata-aansluitingen zijn in wit en oranje uitgevoerd. Het eerste pci-express x16-slot is volledig als x16-slot voor losse videokaarten te gebruiken. Het tweede x16-slot is slechts als x1-slot bruikbaar, net als het pci-express-x1-slot. Er is ook nog een pci-slot beschikbaar, een legacy-pata-aansluiting ontbreekt.

Het bord beschikt over twee sata-600- en drie sata-300-poorten. De vierde door de chipset geleverde sata-300-poort is als esata-aansluiting uitgevoerd. Een NEC-controller zorgt voor twee usb 3.0-poorten op het i/o-paneel, waar ook vier usb 2.0-poorten zijn gemonteerd. De overige zes usb-poorten zijn als headers uitgevoerd. Het achtkanaals geluid wordt door een Realtek ALC892-controller geleverd en hetzelfde merk zorgt voor de RTL8111E-controller voor gigabit-ethernet.

De analoge D-sub-aansluiting en de dvi-poort hebben gezelschap van een displayport en een hdmi-aansluiting; daarnaast zijn een optische audio-uitgang, een ps/2- en een firewire-poort beschikbaar. Biostar heeft knoppen voor het in- en uitschakelen en het resetten van het systeem op het moederbord aangebracht. De heatsink voor de spanningsvoorziening wordt met schroeven op zijn plaats gehouden.

Eindoordeel

Getest

Biostar TH67XE

Bekijk product

Het H67-bord van Gigabyte is net als de andere borden in de test in het micro-atx-formaat uitgevoerd en heeft net als het geteste P67-bord van deze fabrikant een consistent kleurenschema. Het bord telt twee pci-express x16-slots, waarvan het eerste slot als x16-slot kan worden gebruikt; het tweede slot wordt met maximaal vier lanes aangestuurd. Het bord heeft eveneens twee pci-express x1-slots, terwijl pci-slots en een pata-poort ontbreken.

Gigabyte heeft geen extra sata-controllers ingebouwd: de chipset zorgt voor twee sata-600-poorten, drie sata-300-aansluitingen en een esata-poort. De vier usb 2.0-poorten op het i/o-paneel worden, net als de vijf headers voor nog tien poorten, eveneens door de H67 Express-chipset geleverd. Een NEC-controller levert de twee usb 3.0-poorten. Net als bij het Biostar-bord worden de gigabit-ethernetaansluiting en het achtkanaals geluid door respectievelijk de ALC892- en RTL8111E-controllers van Realtek verzorgd.

Op het i/o-paneel is naast de esata-poort, de analoge en optische audio-aansluitingen, de netwerkpoort en de usb-poorten ook nog een ps/2-poort aangebracht. Video kan via de D-sub-, dvi- of hdmi-poorten of de displayport worden uitgevoerd. Een firewire-connector ontbreekt op het Gigabyte-bord. De heatsinks voor de spanningsvoorziening en de southbridge worden alledrie met pushpins op hun plaats gebouden.

Eindoordeel

Getest

Gigabyte GA-H67MA-UD2H (1.1)

Bekijk product

MSI heeft er net als Gigabyte voor gekozen geen pci-slots op zijn moederbord te plaatsen en ook een pata-poort ontbreekt. Er is één pci-express x16-slot beschikbaar om een losse videokaart te gebruiken, en deze kaart kan over de volle x16-snelheid beschikken. Waar de overige borden twee pci-express x1-slots hebben, heeft de MSI er drie.

Er zijn twee sata-600- en vier sata-300-poorten, die alle zes door de chipset worden aangestuurd. Een esata-poort is niet op het bord aangebracht, waardoor een extra controller niet nodig is. Wel is er een controller voor de twee usb 3.0-poorten gemonteerd; MSI koos daarvoor een chip van NEC uit. De twaalf usb 2.0-poorten - vier op het i/o-paneel en vier dubbele headers - worden wederom door de chipset geleverd. De ALC892- en RTL8111E-controllers van Realtek zorgen ook bij MSI voor respectievelijk het achtkanaals geluid en de gigabit-ethernetaansluiting.

Het bord ziet er door het ontbreken van de heatsinks op de spanningsvoorziening misschien wat kaal uit, maar door het gebruik van efficiënte componenten zijn die niet nodig. Op de southbridge is nog wel een heatsink aangebracht; deze zit met schroeven vast. Een D-sub-, een dvi- en een hdmi-aansluiting zijn voor het videosignaal te gebruiken, maar een displayport ontbreekt. Een minpuntje is verder het ontbreken van bijschriften bij de frontpanel-headers: om de power- en reset-knoppen aan te sluiten is de handleiding nodig.

Eindoordeel

Getest

MSI H67MA-E45

Bekijk product

Bekijk alle uitvoeringen (4)

Prijs en waardering
Merk en Productserie	Gigabyte	Biostar	Asus	MSI
Type	GA-H67MA-UD2H	TH67XE	P8H67-M EVO	H67MA-E45

Prijs	Onbekend	Onbekend	Onbekend	Onbekend
Waardering			4 van 5 sterren	3 van 5 sterren
Technische Specificaties
Socket	1155	1155	1155	1155
Chipset	Intel H67	Intel H67	Intel H67	Intel H67
Form Factor	Micro-ATX (μATX)	Micro-ATX (μATX)	Micro-ATX (μATX)	Micro-ATX (μATX)
Geheugen Typen (moederbord)	4x DDR3	4x DDR3	4x DDR3	4x DDR3
Interfaces
Card Interface (moederbord)	2x PCI-e 2.x 1x, 2x PCI-e 2.x 16x	PCI, PCI-e 2.x 1x, 2x PCI-e 2.x 16x	PCI, PCI-e 2.x 1x, 2x PCI-e 2.x 16x	3x PCI-e 1x, PCI-e 2.x 16x
Link Interface			ATi Crossfire
Hardeschijf bus (intern)	4x SATA-300, 2x SATA-600	3x SATA-300, 2x SATA-600	PATA-133, 4x SATA-300, 2x SATA-600	4x SATA-300, 2x SATA-600
Raid-modi		0, 1, 5, 10	0, 1, 5, 10	0, 1, 5, 10
Externe verbindingen
Verbinding (Ethernet)	Ethernet 1Gbps	Ethernet 1Gbps	Ethernet 1Gbps	Ethernet 1Gbps
Verbinding (USB/FW)	14x USB 2.0, 2x USB 3.0	Firewire 400, 10x USB 2.0, 2x USB 3.0	eSATA, Firewire 400, 12x USB 2.0, 2x USB 3.0	Firewire 400, 4x USB 2.0, 2x USB 3.0
Video uit	D-Sub (VGA), Display Port, DVI-I, HDMI	D-Sub (VGA), DVI-I	D-Sub (VGA), Display Port, DVI-I, HDMI	D-Sub (VGA), DVI-I, HDMI
Verbinding (overige)		PS/2	PS/2
Audio
Audio kanalen	8 (7.1)	8 (7.1)	8 (7.1)	6 (5.1)
Audio uitgangen	Analoog (3,5mm)	Analoog (3,5mm), Digitaal Optisch (S/PDIF)	Analoog (3,5mm), Digitaal Optisch (S/PDIF)	Analoog (3,5mm), Digitaal Optisch (S/PDIF)

Net als bij de P67-borden zullen de borden met een handvol benchmarks met elkaar worden vergeleken. Anders dan bij de voorgaande review zullen de gpu's die in de Sandy Bridge-processors zijn geïntegreerd, vol aan de bak moeten; een aparte videokaart wordt niet gebruikt. De twee versies van Cinebench, R10 en 11.5, komen weer als eerste aan bod, maar ditmaal nemen we de OpenGL-prestaties in Cinebench 11.5 ook mee.

Daarnaast worden Winrar, Super Pi en PCMark Vantage gedraaid. Als extraatje worden de systemen getest op hun vermogen om een aflevering van een tv-serie met Media Espresso naar een ipad-vriendelijk formaat te converteren.

De testsystemen bestaan uit de vier moederborden die elk zowel met Intels Core i7-2600K- als met de Core i5-2500K-processor worden getest. De Toughpower 600W van Thermaltake zorgt voor prik, op Intels 80GB Postville-ssd werd Windows 7 Ultimate 64bit steeds geïnstalleerd en een Samsung Spinpoint 500GB-schijf van Samsung diende als dataschijf. Als geheugen voor de moederbordtests werden twee 2GB-repen van Corsairs XMS-geheugen met een kloksnelheid van 1333MHz gebruikt.

Zoals gezegd kijken we ook naar de prestaties met meer geheugen en opgevoerde kloksnelheden. Daartoe schakelden we twee 4GB-geheugenmodules van Corsairs Vengeance-geheugen in, en testten dat met Asus' P67-bord Maximus Extreme IV. Datzelfde bord werd ook het overklokken gebruikt, waarbij een ThermalRight Archon-cpu-koeler werd gebruikt.

Als eerste voerden we de singlecore- en multicoreversies van de rendertest Cinebench R10 uit.

Cinebench R10 singlecore
	Cinebench-score (hoger is beter)
Gigabyte 2600K	********** 6051
MSI 2600K	********** 6032
Biostar 2600K	********** 6026
Asus 2600K	********** 6010
Asus 2500K	********** 5935
Biostar 2500K	********** 5925
MSI 2500K	********** 5890
Gigabyte 2500K	********* 5590

Met de i7-2600K aan boord presteren de borden van Gigabyte en MSI het best, maar met de i5-2500K is de volgorde volledig omgedraaid: Asus en Biostar, de traagste borden met de 2600K-processor, zijn het snelst met de 2500K aan boord. De verschillen zijn echter, vooral met de 2600K, bijzonder gering; alleen de combinatie van de Gigabyte en de 2500K valt uit de toon.

Cinebench R10 multicore
	Cinebench-score (hoger is beter)
Biostar 2600K	********** 23090
Gigabyte 2600K	********** 22947
Asus 2600K	********** 22844
MSI 2600K	********** 22664
Gigabyte 2500K	********* 20347
Biostar 2500K	********* 20211
MSI 2500K	********* 20095
Asus 2500K	********* 19892

Met alle cores en theads actief zijn de verschillen zo mogelijk nog kleiner: de grootste verschillen bedragen amper twee procent. Wel blijken de Gigabyte en de Biostar de twee snelste borden in deze test.

Vervolgens is het de beurt aan de geüpdatete versie van Cinebench, versie 11.5. Bij deze versie werd ook de OpenGL-test gedraaid om de gpu van de Core i-processors te testen. Opnieuw werden zowel de singlethreaded als de multithreaded rendertests uitgevoerd.

Cinebench 11.5 OpenGL
	Cinebench-score, hoger is beter
Biostar 2600K	********** 13,6
MSI 2600K	********* 12,68
Asus 2600K	********* 12,67
MSI 2500K	********* 12,24
Gigabyte 2600K	********* 12,1
Biostar 2500K	********* 11,72
Asus 2500K	******** 10,69
Gigabyte 2500K	******** 10,51

Biostar neemt in de OpenGL-test met de 2600K-cpu de leiding, terwijl de borden van MSI en Asus met dezelfde cpu elkaar nauwelijks ontlopen. Gigabyte is met zowel de 2600K en de 2500K het traagst: MSI zet met de 2500K een betere score neer dan Gigabyte met de 2600K.

Cinebench 11.5 singlecore
	Cinebench-score (hoger is beter)
Asus 2600K	********** 1,51
Gigabyte 2600K	********** 1,5
Biostar 2600K	********** 1,5
MSI 2600K	********** 1,49
MSI 2500K	********** 1,46
Gigabyte 2500K	********** 1,45
Biostar 2500K	********** 1,44
Asus 2500K	********* 1,42

Met de 2600K is MSI's bord het langzaamst, maar met de 2500K in zijn socket is dit bord juist het snelst. Het omgekeerde geldt voor Asus, terwijl de borden van Biostar en Gigabyte steeds de tweede en derde plek verdelen.

Cinebench 11.5 multicore
	Cinebench-score (hoger is beter)
Biostar 2600K	********** 6,77
Asus 2600K	********** 6,76
MSI 2600K	********** 6,72
Gigabyte 2600K	********** 6,71
Biostar 2500K	******** 5,31
MSI 2500K	******** 5,31
Gigabyte 2500K	******** 5,29
Asus 2500K	******** 5,26

Met alle cores actief tonen de moederborden en processors weer een consequenter beeld: alle resultaten liggen zeer dicht bij elkaar en het is eigenlijk niet mogelijk om winnaars of verliezers aan te wijzen.

De overkloktest Super Pi werd gebruikt om de singlethreaded prestatie van de systemen te testen. Bij deze test wordt een miljoen decimalen van het getal pi berekend, waarbij we het gemiddelde van vijf runs namen.

Super Pi MOD XS1.5
	Tijd in secondes (lager is beter)
Asus 2600K	********* 10,04
MSI 2600K	********* 10,08
Biostar 2600K	********* 10,08
Asus 2500K	********** 10,37
Gigabyte 2600K	********** 10,40
MSI 2500K	********** 10,45
Biostar 2500K	********** 10,57
Gigabyte 2500K	********** 10,74

De resultaten van de borden van Asus, MSI en Biostar liggen dicht bij elkaar, terwijl Gigabyte behoorlijk achterblijft. Wellicht wordt dit veroorzaakt door een minder agressieve aansturing van de turbo-modus van de processors. Wanneer de kloksnelheid marginaal later naar 3,7GHz of 3,8GHz wordt opgekrikt, maakt dat op een test van net tien seconden al een aanzienlijk verschil.

Met de interne benchmark van Winrar werd getest hoe snel de systemen met gecomprimeerde data kunnen omgaan.

Winrar 3.90 interne benchmark
	Score in KB/s (hoger is beter)
Asus 2600K	********** 3371
MSI 2600K	********** 3352
Biostar 2600K	********** 3352
Gigabyte 2600K	********** 3292
Biostar 2500K	********* 3107
MSI 2500K	********* 3097
Asus 2500K	********* 3095
Gigabyte 2500K	********* 2967

De verschillen tussen de vier moederborden zijn gering, zeker tussen de borden van Asus, MSI en Biostar. Het Gigabyte-bord valt wederom wat uit de toon en scoort zeker met de 2500K aan boord enkele procenten minder.

Vantage is weliswaar een synthetische benchmark, maar de score wordt bepaald aan de hand van een realistische werklast, zoals het openen van webpagina's, het afspelen van video en tekstverwerken.

PCMark Vantage
	PCMark-score (hoger is beter)
Asus 2600K	********** 17241
MSI 2600K	********** 17006
Gigabyte 2600K	********** 16950
Gigabyte 2500K	********* 15929
MSI 2500K	********* 15887
Asus 2500K	********* 15783
Biostar 2600K	********* 14951
Biostar 2500K	********* 14932

De verschillen tussen Asus, Gigabyte en MSI zijn, zeker met de 2500K-processor, zeer gering. Ook met de 2600K-cpu aan boord ontlopen de borden elkaar weinig. Het Biostar-bord stelt echter zwaar teleur met cijfers die ver onder de overige scores liggen.

Na alle synthetische benchmarks draaiden we Media Espresso, dat een videobestand van ruim twintig minuten naar een iPad-formaat moest omzetten. Hierbij werd de hardware-acceleratie van de in de processor geïntegreerde 3000-gpu ingeschakeld.

Media Espresso, volledige hardware-acceleratie
	Tijd in secondes (lager is beter)
Biostar 2600K	******** 202
Gigabyte 2600K	******** 205
MSI 2600K	******** 211
Asus 2600K	******** 212
Biostar 2500K	********** 249
Gigabyte 2500K	********** 253
MSI 2500K	********** 253
Asus 2500K	********** 254

Met de 2600K in hun sockets converteren de Biostar- en Gigabyte-moederborden de video duidelijk sneller dan de borden van MSI en Asus. Ook met de 2500K is Biostar nipt sneller dan de rest, waarbij de verschillen overigens kleiner zijn dan met de 2600K-processor. De overige borden presteren hier ongeveer even goed.

Met behulp van een Voltcraft Energylogger werd gekeken hoeveel vermogen de systemen opnemen. De idle-metingen werden uitgevoerd op het moment dat de desktop wordt getoond en de borden de cpu hebben teruggeklokt tot de zuinigste stand. De belasting van de cpu werd door Prime95 verzorgd.

Opgenomen vermogen, idle
	Score in watt, lager is beter
MSI 2500K	********* 36,2
Biostar 2500K	********* 36,9
Asus 2500K	********* 36,9
MSI 2600K	********** 37,6
Biostar 2600K	********** 38,4
Asus 2600K	********** 38,4
Gigabyte 2500K	********** 38,4
Gigabyte 2600K	********** 39,1

Idle is er nauwelijks verschil tussen de systemen: een kleine 37W voor de 2500K en ruim 38W voor de 2600K is voldoende. Uiteraard is het hier gemeten vermogen afhankelijk van de voeding: het vermogen wordt aan het stopcontact gemeten en is dus afhankelijk van het rendement van de voeding.

Opgenomen vermogen, load
	Score in watt, lager is beter
Gigabyte 2500K	******** 100,3
Asus 2500K	******** 100,9
Biostar 2500K	********* 103,9
MSI 2500K	********* 104,6
MSI 2600K	********* 107,9
Asus 2600K	********* 110,3
Gigabyte 2600K	********* 113,3
Biostar 2600K	********** 119,7

Onder volle belasting is Gigabyte met de 2500K het zuinigst, op de voet gevolgd door het bord van Asus. De borden van Biostar en MSI vragen marginaal meer vermogen. Met de 2600K valt het lage opgenomen vermogen van MSI's en Asus' borden op, terwijl de Biostar bijna tien watt meer nodig heeft.

Met het Asus Maximus Extreme IV-moederbord experimenteerden we met de geheugengrootte. We willen weten of 4GB of 8GB systeemgeheugen veel verschil maakt en daarom draaiden we een serie benchmarks: eerst met twee 2GB-reepjes van Corsairs XMS-geheugen, en daarna nog eens met twee 4GB-repen Vengeance-geheugen van hetzelfde merk. De kloksnelheden en timings van het geheugen werden identiek afgesteld.

Sony Vegas Pro 10
	Tijd in secondes (lager is beter)
8GB 2600K	******** 198
4GB 2600K	******** 198
8GB 2500K	********** 252
4GB 2500K	********** 253

Media Espresso; geen hardware-acceleratie
	Tijd in secondes (lager is beter)
8GB 2600K	******** 262
4GB 2600K	******** 262
8GB 2500K	********** 337
4GB 2500K	********** 338

Photoshop CS4: Retouch Artists
	Tijd in secondes (lager is beter)
8GB 2600K	*** 11,0
8GB 2500K	*** 11,9
4GB 2500K	********** 43,6
4GB 2600K	********** 43,8

Lightroom 3.3: export 50 foto's
	Tijd in secondes (lager is beter)
8GB 2600K	********* 114,1
4GB 2600K	********* 115,3
8GB 2500K	********** 118,3
4GB 2500K	********** 123,1

Super Pi Mod 1.5 1M
	Tijd in secondes (lager is beter)
8GB 2600K	********** 9,85
4GB 2600K	********** 9,92
8GB 2500K	********** 10,22
4GB 2500K	********** 10,28

Cinebench 11.5 singlecore
	Cinebench-score (hoger is beter)
4GB 2600K	********** 1,52
8GB 2600K	********** 1,50
8GB 2500K	********** 1,48
4GB 2500K	********* 1,31

Cinebench 11.5 multicore
	Cinebench-score (hoger is beter)
8GB 2600K	********** 7,39
4GB 2600K	********** 7,38
8GB 2500K	******** 5,82
4GB 2500K	******** 5,76

PCMark Vantage + Radeon HD 5770
	PCMark-score (hoger is beter)
8GB 2600K	********** 19480
4GB 2600K	********** 19439
4GB 2500K	********* 18203
8GB 2500K	********* 1820

Hier en daar is de 8GB-Vengeange-kit marginaal sneller dan de 4GB-XMS-repen, maar in vrijwel geen enkele benchmark maakt het extra geheugen een significant verschil. Alleen in de Photoshop-test zijn de 8GB-resultaten veel, heel veel beter: de volledige afbeelding kan namelijk in het geheugen worden geladen en bewerkt worden zonder schrijfacties naar de harde schijf. Afhankelijk van de toepassing kan meer geheugen dus wel een interessante investering zijn, maar in veel gevallen zal de winst niet schokkend zijn. De prijs van 4GB extra ddr3-geheugen zal in elk geval niet het grootste probleem zijn.

Los van deze moederbordtest moesten de K-processors, gezien hun vrij instelbare multiplier, natuurlijk even overgeklokt worden. Zoals inmiddels bekend is, laten de Sandy Bridge-processors zich niet bijzonder makkelijk overklokken door het 'traditionele' verhogen van de baseclock. Deze is bij Sandy Bridge iets lager dan bij voorgaande Core-processors, maar de bclk is aan de pci-express-bus gekoppeld. De nieuwe architectuur maakt dit noodzakelijk, maar dat levert overklokbeperkingen op. De pci-e-bus houdt er immers niet van om een andere kloksnelheid dan 100MHz te krijgen: het systeem wordt bij grote afwijkingen al snel instabiel.

Dat is voor Intel reden geweest om naast de normale Sandy Bridge-processors ook zogeheten K-processors, zonder vaste multiplier, op de markt te brengen. De chipbakker deed dit al vaker, met onder meer de E6500K en recenter de Core i5-655K en Core i7-875K. Deze chips waren wel flink duurder dan hun gelockte tegenhangers, maar met de 2500K- en 2600K-processors is het prijsverschil geringer: de unlock kost 20 tot 25 euro.

Het overklokproces, met wederom de Asus Maximus Extreme IV, is vrij eenvoudig uit te voeren. De base clock werd op zijn standaardwaarde van 100MHz gehouden, terwijl de multiplier omhoog gedraaid werd. Hierbij werd de spanning op het geheugen en op de processorcore verhoogd om de stabiliteit te verbeteren. Zo bleek het vrij eenvoudig om tot kloksnelheden van 4,8GHz voor de Core i7-2600K en 4,7GHz voor de Core i5-2500K te komen. De koeler, Thermalrights Archon met zijn 140mm-ventilator, kon de cpu's met gemak koel houden: de temperaturen kwamen onder belasting niet ver boven de 65 graden Celcius uit.

Natuurlijk werden vervolgens de benchmarks van stal gehaald om de snelheidswinst in beeld te brengen. We draaiden Cinebench en Super Pi om de prestaties te meten en Prime95 om de stabiliteit te testen. Bij die laatste test werd ook het opgenomen vermogen gemeten.

Super Pi Mod 1.5 1M
	Tijd in secondes, lager is beter
2600K, @4,8GHz	******** 7,81
2500K, @4,7GHz	******** 8,08
2600K, @3,4GHz	********** 9,92
2500K, @3,3GHz	********** 10,28

Cinebench 11.5 1cpu
	Cinebench-score, hoger is beter
2600K, @4,8GHz	********** 1,9
2500K, @4,7GHz	********** 1,87
2600K, @3,4GHz	******** 1,52
2500K, @3,3GHz	******* 1,31

Cinebench 11.5 xcpu
	Cinebench-score, hoger is beter
2600K, @4,8GHz	********** 9,34
2600K, @3,4GHz	******** 7,38
2500K, @4,7GHz	******** 7,27
2500K, @3,3GHz	****** 5,76

Opgenomen vermogen, idle
	Vermogen in watt, lager is beter
2600K, @4,8GHz	********** 115,9
2500K, @4,7GHz	******** 98,3
2500K, @3,3GHz	******* 82,6
2600K, @3,4GHz	****** 73,6

Opgenomen vermogen, load
	Vermogen in watt, lager is beter
2500K, @3,3GHz	******* 150,4
2600K, @3,4GHz	******** 174,3
2500K, @4,7GHz	********* 199,2
2600K, @4,8GHz	********** 221,1

In de Cinebench-multicoretest blijkt de overgeklokte Core i5-2500K zich met de ruim tachtig euro duurdere Core i7-2600K te kunnen meten: in de overige tests streeft de overgeklokte 2500K de stock-geklokte 2600K zelfs ruim voorbij. De prijs voor die extra rekenkracht wordt echter in de vorm van een fors hoger opgenomen vermogen gepresenteerd.

Bij het overklokken bleken de bereikte snelheden vrij harde grenzen. Het verder verhogen van de multiplier resulteerde keer op keer in blauwe schermen, ongeacht welke instellingen en spanningen gekozen werden. Desalniettemin is 1,4GHz extra bij beide cpu's, met kloksnelheden die de 5GHz benaderen, niet misselijk.

De vier moederborden ontlopen elkaar weinig en bezetten afwisselend de kopposities in de verschillende tests. Een enkele keer laat een bord een flink verschil zien, maar dat lijkt vooral op te treden bij singlethreaded benches. De turbo-modus speelt sommige borden hier parten: als deze niet snel genoeg wordt ingeschakeld terwijl de concurrentie al een paar seconden 400MHz extra kan benutten, kan dat een behoorlijk verschil maken.

Die verschillen worden echter goeddeels gelijkgetrokken als alle cores aan het werk worden gezet. De 2600K blijkt met zijn hyperthreading uiteraard steevast sneller dan de 2500K die het zonder de extra virtuele cores moet stellen.

De geteste moederborden van Asus, Biostar, Gigabyte en MSI hebben alle vier de micro-atx-formfactor, wat ze onder meer erg geschikt maakt als basis voor een htpc. Dan zouden de gebruikte processors, Intels Core i5-2500K en de Core i7-2600K, wel wat te veel van het goede zijn: een eenvoudiger processor kan even goed video afspelen en andere vaak voorkomende htpc-taken uitvoeren.

Uit de test met het extra geheugen, van 4GB naar 8GB, blijkt dat maar weinig programma's echt profijt van het extra geheugen hebben. Bij het overklokken is meer winst te boeken. Het gemis van hyperthreading in de 2500K kan eenvoudig worden goedgemaakt door de processor flink hoger te klokken. Er is meer dan voldoende speelruimte in de nieuwe Sandy Bridge-processors om een dik tachtig euro duurdere processor bij te benen met een overklok van 1400MHz. De 2600K op zijn maximale snelheid van 4,8GHz heeft momenteel amper concurrentie te duchten.

Vier H67-moederborden getest

Introductie

Asus P8H67-M Evo

Eindoordeel

Getest

Biostar TH67XE

Eindoordeel

Getest

Gigabyte GA-H67MA-UD2H

Eindoordeel

Getest

MSI H67MA-E45

Eindoordeel

Getest

Prijzen en specificaties

Testmethode

Resultaten: Cinebench

Resultaten: Super Pi en Winrar

Resultaten: Vantage en Media Espresso

Resultaten: opgenomen vermogen

4GB versus 8GB

Overklokken

Conclusie

Inhoudsopgave

Lees meer

Vijf P67-moederborden getest

Sandy Bridge op laptops: de Core i7-2720QM getest

Sandy Bridge: wat is het en hoe werkt het

Intel Core i7 2600K en i5 2500K: benchmarks

Reacties (66)

Sorteer op:

Weergave: