Dell Streak: tussen servet en tafellaken

Inleiding

Welkom bij deze smartphonereview. Dat lijkt misschien een vreemde eerste zin, maar het is waarschijnlijk wel handig om maar meteen duidelijk te maken hoe we de Dell Streak hebben getest: als een smartphone. Om onderscheid te maken tussen tablets en smartphones hanteren we op de Tweakers.net-redactie - bij gebrek aan beter - twee criteria voor een smartphone: die heeft gsm-ondersteuning en je kan hem in je broekzak stoppen. De Streak voldoet aan beide.

Het is Dells eerste smartphone voor de Nederlandse markt; het bedrijf heeft wel al eerder handhelds gemaakt. Zo werden de Axim-pda's nog vrij lang verkocht. Toch was de pc-maker de afgelopen jaren geheel afwezig op de snelgroeiende smartphonemarkt.

Dell maakte ook geen haast met het uitbrengen van nieuwe modellen. Ergens in het najaar van 2009 werd echter duidelijk dat Dell aan een rentree werkte. De Mini 3i was echter alleen te koop in Brazilië en en China, en kwam in augustus, als mosterd na de maaltijd, ook nog uit in de Verenigde Staten.

De eerste echte comeback moet dus komen van de Streak: een Android-smartphone met tablet-trekjes. Het toestel heeft een 5"-scherm, alle belfuncties die bij een smartphone horen en een 5-megapixelcamera. De Streak wordt aangedreven door een op 1GHz geklokte Qualcomm Snapdragon-processor.

Dell heeft echter een vreemde route genomen voor de release. De Streak maakte begin deze zomer zijn debuut in diverse Europese landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk. Een release in de Verenigde Staten volgde in augustus en nu pas is het toestel ook in Nederland te koop.

Tweakers.net ontving als eerste Nederlandse medium een reviewexemplaar, die Dell zal aanprijzen als een mobile internet device, en onderwierp het toestel aan een uitgebreide test.

Specs en prijzen

Prijzen

Specificaties

Merk en Type
Merk	Dell
Type	Streak
Eerste prijsvermelding	dinsdag 31 augustus 2010
Technische Specificaties
Cpu	Qualcomm QSD8250, 1GHz
Geheugengrootte	8GB
Videointerface
Schermdiagonaal	5"
Schermresolutie	800x480
Touchscreentechniek	capacitief
Multitouch	ja
Backlight	ccfl
Interfaces
Wlan	802.11b, 802.11g, 802.11n
Bluetooth	Bluetooth 2.1
3G	gprs, hsdpa, umts
Fysieke specificaties
Kleuren	zwart
Overige specificaties
Besturingssysteem	Google Android 1.6/2.1/2.2
Taal	US Internationaal
Bijzonderheden	Snapdragon-processor @1GHz, 3,5mm headphonejack, micro-sd-slot, 5-megapixelcamera met autofocus, dual-led-flash

Wat wil Dell met de Streak?

Je zou kunnen denken dat Dell met dit toestel al zijn kaarten op tafel legt: in het Nederlands kennen we de term streaken, en dat betekent immers zoveel als naakt rondrennen. Maar een streak kan in het Engels bijvoorbeeld ook een penseelstreek of een kenmerkende eigenschap zijn, en als we de diverse geruchten mogen geloven, heeft Dell nog heel wat plannen voor toestellen met opmerkelijk design en bijzondere specificaties. Zo zou er een Android-toestel met een gebogen scherm op stapel staan, een noviteit in de smartphonemarkt.

Vooralsnog eist de Streak echter alle aandacht op en dat komt vooral door de schermgrootte. Afgelopen jaren zijn smartphones met grotere schermdiagonalen succesvol gebleken: de iPhone met 3,5", de Motorola Milestone met 3,7", de Samsung Galaxy S met 4" en de HTC HD2 met een 4,3"-scherm wisten allemaal de mainstreammarkt te bereiken. In tegenstelling tot de koelkasten die eerder werden geproduceerd, kennen ze ook relatief goede verkoopcijfers.

De vraag is hoever fabrikanten kunnen gaan. De HD2, de Desire HD en de Motorola Droid X zijn duidelijk smartphones, daar zijn fabrikanten en consumenten het over eens. De Samsung Galaxy Tab is met zijn 7"-scherm weer echt een tablet, ook al kan ermee gebeld worden. De Dell Streak is een twijfelgeval - wat voor ons uiteindelijk de doorslag heeft gegeven, is zoals gezegd dat hij in de meeste broekzakken past.

Dat neemt niet weg dat Dell bewust de grens heeft opgezocht en gevonden. Het is de vraag of andere fabrikanten deze schermgrootte zullen omarmen. Voor toestellen die in je broekzak passen en toch geschikt zijn voor multimedia, lijkt de 4"-schermgrootte van de Sony Ericsson Xperia X10 en de Samsung Galaxy S vooralsnog de meest logische kandidaat.

De Streak zal door zijn grootte niet iedereen aanspreken. Er zijn nog altijd veel mensen die wel een smartphone willen, maar simpelweg niet aan een dergelijk groot apparaat moeten denken. Het toestel zal daardoor een nicheproduct zijn, wat Dell maar al te goed zal weten.

Hardware

Chip

De processor van de Dell Streak is de inmiddels bekende QSD8250, de eerste Snapdragon-chip die Qualcomm heeft uitgebracht. De QSD8250 loopt op een kloksnelheid van 1GHz.

De Snapdragons van Qualcomm zijn opgetrokken rond de Scorpion-core, een op de ARMv7-instructieset gebaseerde core die vergelijkbaar is met ARM's Cortex A8. Het verschil is dat Qualcomm deze core zelf heeft ontwikkeld. Andere chips met de Scorpion-core zijn bijvoorbeeld de MSM7230 van de HTC Desire Z en de MSM8255 van de HTC Desire HD.

De gpu in de QSD8250 is een op 133MHz geklokte Adreno 200. De grafische prestaties van de Adreno 200 zijn niet bepaald concurrerenten van bijvoorbeeld de PowerVR-gpu's uit de iPhone 3GS en 4 en de Samsung Galaxy S.

Wel ondersteunt de Adreno OpenGL ES 2.0, waardoor betere 3d-graphics mogelijk zijn. Dat kan vooral games ten goede komen, maar maakt ook mooiere eyecandy in applicaties mogelijk. Bovendien is de Snapdragon-chipset uitgerust met ondersteuning voor VFP, een extensie voor floating-point vector graphics. Het is onduidelijk of Android daar ondersteuning voor heeft.

Geheugen

Het werkgeheugen van de Streak heeft een grootte van 512MB en is daarmee op het niveau van andere Android-smartphones. Het enige toestel met aanmerkelijk meer werkgeheugen is de HTC Desire HD, die over 768MB ram beschikt.

Voor Android is deze geheugengrootte ruim voldoende: er kunnen veel applicaties openstaan zonder dat een toestel vastloopt. Het geheugenbeheer van Android 1.6 is echter niet geweldig, dus het kan handig zijn om een taakbeheerder te installeren om het werkgeheugen af en toe op te schonen.

Het opslaggeheugen is met een grootte van 512MB aan de krappe kant. In Android 1.6 - en, als de Streak een update krijgt, ook in 2.1 - is het niet mogelijk om applicaties op de sd-kaart op te slaan. Daardoor is er een duidelijke limiet aan het aantal applicaties dat kan worden geïnstalleerd en sommige mensen zullen dat als een beperking ervaren.

Het externe opslaggeheugen zal niemand voor problemen stellen. De Streak wordt geleverd met een sd-kaart van 16GB en wie meer wil, kan deze vervangen door een exemplaar van 32GB.

Design en uiterlijk

Ontwerp

In zijn prototypefase was de Streak eigenlijk op zijn mooist; toen was de achterkant uitgevoerd in metallic rood. De rode look is nog altijd aanwezig in de pc-software van Dell, die in de systeembalk een Streak met rode accenten laat zien.

Dat wil overigens niet zeggen dat de Streak met zijn matzwarte finish lelijk is: integendeel, veel mensen vinden het een verdraaid mooie gadget. De achterkant vertoont, mede door de grootte en het ronde Dell-logo, wat gelijkenissen met die van de PSP.

Of hij goed in de hand past, hangt af van de grootte van de handen. Mensen met kolenschoppen zullen geen enkel probleem hebben de Streak met één hand vast te houden, wat bij het bellen uiteraard wel zo handig is. Mensen met uitgesproken kleine handen zullen daar wat meer moeite mee hebben en moeten bij langere telefoongesprekken misschien voorbereid zijn op kramp in hun vingers.

Voor ander gebruik heb je de Streak echter met beide handen vast. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de iconen van de aanraakgevoelige knoppen, die ten opzichte van normale telefoons een kwartslag gedraaid zijn. Ook het homescreen is alleen in landscape-oriëntatie beschikbaar. Dat kan een bron van grote ergernis zijn, maar daarop komen we later nog terug.

Dell Streak

Uiterlijk

Omdat de Streak dus een landscape-toestel is, noemen we de zijde die bij normale toestellen de rechterzijkant zou zijn, hier de bovenkant, en wat normaal de bovenkant zou zijn, is bij de Streak de linkerzijkant.

De meeste knoppen zitten aan de - brede - bovenkant: links zitten de volumeknoppen, gevolgd door de aan-uitknop, die ook dienst doet als knop voor schermvergrendeling. Daarnaast zit nog de cameraknop, die op behoorlijk veel andere smartphones helaas nog altijd ontbreekt.

De aansluiting voor laden en overdracht van data zit aan de onderkant. Dit is geen micro-usb-aansluiting, maar een 30-pins connector. Het is compleet onduidelijk waarom Dell hiervoor heeft gekozen: met een 1530mAh-accu zou het laden via micro-usb geen probleem moeten zijn. De consequentie is wel duidelijk: universele laders werken niet met de Streak en gebruikers moeten altijd een aparte lader voor het toestel hebben. De Streak is de tweede smartphone zonder micro-usb die dit jaar op de redactie van Tweakers.net is beland. Het andere toestel met een eigenzinnige plug was de iPhone 4.

Net als bij veel BlackBerry's lopen de zijkanten van de Streak schuin af. Dat maakt dat de Streak net wat minder groot aanvoelt dan hij in werkelijkheid is. Met 153x79x10mm is de Streak desondanks ronduit groot. Toch zal hij, met name vanwege de geringe dikte, in veel broek- en binnenzakken passen. De meeste zakken zijn dan overigens wel meteen vol.

Toestel	Dell Streak	HTC Desire HD	Apple iPhone 4
Scherm	5"	4,3"	3,5"
Lengte	153mm	123mm	115mm
Breedte	79mm	68mm	58mm
Dikte	10mm	11,5mm	9,3mm
Gewicht	218g	164g	140g

Oude Android met nieuwe skin

Android 1.6

De Streak wordt uitgebracht met het al bijna antieke Android 1.6. Met deze versie van Android loopt het Dell-toestel ver achter op de huidige smartphones, al zijn er ook nog altijd concurrenten die toestellen met 1.6 verkopen. Maar eigenlijk kán het niet meer, als je bedenkt dat we inmiddels al drie versies van Android verder zijn: na 1.6 kwamen 2.0, 2.1 en, in mei van dit jaar, 2.2. Bovendien komt voor het einde van 2010 nog versie 3.0 uit.

Dell is er nog niet uit of de Streak een upgrade naar 2.1 of 2.2 krijgt, maar het lijkt wel zeker dat er een update komt, vermoedelijk nog dit jaar. Dat is een hele geruststelling: met 1.6 mis je onder meer Google Navigatie - hoewel dat met een update vanuit Market wel geïnstalleerd kan worden; je mist een beter geheugenbeheer en diverse andere features en verbeteringen op het gebied van de interface. Dat wil allemaal niet zeggen dat Android 1.6 slecht is, maar het is wel achterhaald en onvolwassen in vergelijking met de nieuwere versies.

Een eigen skin

Dell heeft een eigen skin over Android heengelegd om het besturingssysteem aan te passen aan de schermgrootte. Die skin werkt verrassend goed, al heeft de hardwaremaker een paar onbegrijpelijke keuzes gemaakt.

Ten eerste is het homescreen alleen te gebruiken in landscape-modus. Dat is uitermate vreemd, want alle menu's en applicaties draaien verder keurig mee: zelfs de menu's om widgets aan het homescreen toe te voegen, volgen de oriëntatie van het toestel. Hoewel het kunnen draaien van het homescreen wat problemen met de schermverhoudingen met zich meebrengt, is dit een wel heel opmerkelijke omissie.

Ten tweede is de Streak niet beschikbaar in het Nederlands. Zowel de interface als de tekstvoorspelling werken in het Engels, Frans, Duits of Italiaans, maar niet in het Nederlands. Dat hoeft geen groot probleem te zijn - al zal de tekstvoorspelling wel gemist worden - maar het is wel iets om rekening mee te houden.

Het homescreen werkt iets anders dan standaard in Android. Uiteraard kunnen snelkoppelingen en widgets worden toegevoegd, waaronder wat eigen widgets van Dell, zoals een rss-lezer en een Facebook-widget. Snelkoppelingen staan in een box, vermoedelijk om ze groter en beter klikbaar weer te geven.

De notificatiebalk bovenin is verdeeld in vijf onderdelen, en eronder staat een snelstartbalk met een lijst van laatst geopende applicaties. Helemaal links in de notificatiebalk staat de menuknop, die bij Android normaal gesproken onderin of aan de zijkant staat. Het menu kan overigens ook worden bereikt door lang op de Home-knop te drukken. Naast de menuknop is een gedeelte waarin de providernaam wordt weergegeven. Als daarop wordt geklikt, wordt er een menu geopend waarmee bureaubladen kunnen worden toegevoegd of verwijderd.

Het derde deel van de notificatiebalk is de 'echte' notificatiebalk, zoals die standaard in Android zit. Daarnaast is een klikbaar gedeelte waar bereik en accu staan; hier zit het verbindingenbeheer achter verborgen. Helemaal rechts staan tijd en datum, en die zijn niet klikbaar.

Heel irritant is dat meldingen de hele notificatiebalk in beslag nemen. Daardoor is het menu bijvoorbeeld niet bereikbaar als wordt gemeld dat er een applicatie is geïnstalleerd of dat er een mail is ontvangen. Dan rest de gebruiker niets dan te wachten totdat de melding verdwijnt.

Ook het verwijderen van snelkoppelingen en widgets kost wat moeite: normaliter worden die in Android naar de prullenbak versleept, maar bij de Streak moet op de Menu-knop worden gedrukt, waarna in een pop-upmenu de optie Delete kan worden gekozen.

Tekstinvoer

Tekstinvoer geschiedt via het onscreen keyboard, dat zowel in portrait als in landscape gebruikt kan worden. Er zijn enkele verschillen tussen de keyboards: zo staat de rij met cijfers in de portraitversie boven de letters, terwijl in landscape een apart numeriek eiland aanwezig is.

Hoewel je zou verwachten dat de Streak beter typt dan veel van zijn kleinere concurrenten, is dat niet het geval. Integendeel: het typen op een Samsung Galaxy S of HTC Desire HD gaat vele malen soepeler. De Engelstalige tekstvoorspelling - die door zijn vreemde voorspellingen aardig op de zenuwen kan werken - en de kleine letters zijn daar debet aan. Ook het numerieke eiland helpt niet bepaald mee: daardoor moet je met vingers van je rechterhand verder reiken, en dat is geen pretje op een apparaat dat zo groot is.

Applicaties en instellingen

Dell heeft niet veel veranderd aan de standaardapplicaties van Android. De browser heeft een nieuw uiterlijk gekregen en ziet er daardoor wat meer uit als een desktopbrowser. De e-mailclient is jammer genoeg niet onder handen genomen: een optie om mails aan de rechterkant van het scherm te previewen had voor de hand gelegen, maar er is geen dualscreen-interface.

Helaas is er wel wat bloatware geïnstalleerd. Zo is er een trial van Touchdown, een Exchange-client, die nodig is omdat Android 1.6 geen Exchange ondersteunt. Het betreft echter een trial-versie die na dertig dagen verloopt. Ook zijn er zaken als QuickOffice toegevoegd, voor het bekijken van Office-documenten.

Daarnaast heeft Dell eigen clients toegevoegd voor Facebook en Twitter. Deze werken adequaat, maar zijn door de actualiteit ingehaald. Facebook heeft een steeds betere Android-app, die automatisch contacten importeert. Twitter heeft inmiddels ook een eigen app met hetzelfde doel.

Een groot nadeel van de Engelstalige software is dat gebruikers problemen kunnen krijgen met apn's. Op het model dat op de Tweakers.net-redactie lag, bleken geen Nederlandse apn's aanwezig. De gemiddelde tweaker zal redelijk probleemloos handmatig een apn toevoegen of een buitenlandse apn wijzigen, maar de gemiddelde consument zal daar meer moeite mee hebben.

De Streak bleek ook een klassiek probleem van de HTC Hero overgenomen te hebben: hij roamt op het Telfort-netwerk. Dit nog altijd niet opgeloste probleem zorgt ervoor dat klanten van deze provider altijd dataroaming aan moeten hebben staan om hun internetabonnement te benutten. Wie op vakantie gaat en dat niet uitzet, kan met een Android-toestel een stevige rekening tegemoet zien - al is die gelukkig gemaximeerd op 60 euro.

En hij kan ook bellen

Om te beginnen een waarschuwing: het kan zijn dat degene met wie je belt incidenteel gegniffel op de lijn hoort. Dat heeft niets te maken met de gesprekskwaliteit, maar met de omgeving: mensen hebben de neiging om te gaan lachen als je met de Dell Streak belt.

Dat komt omdat de Streak als telefoon belachelijk groot is. Het geeft het effect dat de Nokia N-Gage ooit ook had: je houdt een enorme koelkast tegen je oor aan. En dat kan op de lachspieren werken van mensen die toekijken.

Zoals gezegd is bellen met de Streak eigenlijk alleen weggelegd voor mensen met grotere handen. Met kleine handen is het toch al flink vermoeiend om het toestel tegen je oor te houden, ook mensen met iets grotere handen moeten erom denken dat ze tijdens een gesprek 220g omhoog moeten houden. Dat is behoorlijk wat voor een smartphone.

De Streak heeft in elk geval wel volledige telefoniefunctionaliteit: hij beschikt over gsm- en umts-verbindingen en heeft alle benodigde software aan boord, zoals een dialer. Aan de rechterzijkant - als je belt: de onderkant - zit de microfoon, aan de andere kant zit de luidspreker die keurig bij je oor uitkomt. Ook is er een nabijheidssensor die het scherm uitschakelt terwijl je belt.

Gesprekskwaliteit

Een positieve verrassing is de kwaliteit van de microfoon, die volgens de door ons gebelde mensen beter dan gemiddeld is. Het geluid komt helder en goed door en ook met achtergrondgeluid blijft de Streak-gebruiker goed te verstaan.

Helaas geldt dat niet voor beide kanten van de lijn. De gebruiker van de Streak hoort een duidelijke stem, maar die is niet zo kraakhelder als aan de andere kant. De kwaliteit is te vergelijken met die van bijvoorbeeld HTC's; de Nokia-smartphones lopen op dit gebied nog voorop.

Accu

De Streak heeft een accu aan boord met een capaciteit van 1530mAh. Dat is meer dan veel andere Android-smartphones, maar daar staat tegenover dat de Streak ook een groter scherm heeft. Daar komt bij dat Android toch al veel energie verbruikt, ook al omdat het systeem veel processen op de achtergrond data laat binnenhengelen.

Bij zeer intensieve gebruik zal de accu het ongeveer een dag uithouden; bij minder ientensief gebruik, bijvoorbeeld alleen op heen- en terugreis van werk of school, is een accuduur van twee dagen mogelijk. Op veel meer hoef je - zoals overigens bij vrijwel alle smartphones - niet te rekenen.

Het is opvallend genoeg - net als bijvoorbeeld de HTC Hero - een toestel dat kan dienen als weekendje-weg-telefoon: wie alle synchronisatie uitzet, dataverbindingen uitschakelt en bluetooth en gps uitzet, kan de Streak een heel weekeinde gebruiken als telefoon om af en toe te bellen en vooral veel op standby te laten staan. Het reviewexemplaar verloor in twee dagen standby zonder iets te doen en met alle dataverbindingen uitgeschakeld 20 procent van zijn accu - met een volle accu en wat telefoongesprekken moet een weekeinde dus goed haalbaar zijn.

Beeldpunten

Lcd

Er is - in tegenstelling tot de meeste concurrenten van de laatste maanden - niets bijzonders over de schermtechniek van de Streak te melden: het is een 'gewone' tft-lcd. Zoals eerder gezegd is Dell wel bezig met bijzondere schermtechnieken voor volgende smartphones, maar de display van de Streak is gebaseerd op proven technology.

Het scherm ondersteunt multitouch: in de browser en de fotogalerij kan de gebruiker pinchen om in te zoomen. In de Maps-applicatie kan dat vreemd genoeg weer niet. Het is onduidelijk waarom dat is, maar waarschijnlijk wordt dat wel opgelost met een update naar een nieuwere versie van Android.

De schermresolutie is ook vrij normaal: 800x480 pixels, net als alle andere Android-smartphones. Wel is de interface aangepast: er past meer op het scherm dan bij andere smartphones.

Pixeldichtheid

Dat is ook meteen een van de grootste problemen van de Dell Streak - of liever, van de applicaties die je er vanuit de Android Market op kunt zetten. De pixeldichtheid van het scherm is namelijk, net als bij de HTC Desire HD, lager ingesteld dan bij andere Android-smartphones. Dat is in sommige gevallen fijn, maar soms leidt dat tot narigheid.

De pixeldichtheid is een vast getal waarmee in de firmware wordt aangegeven hoe groot een pixel ten opzichte van de interface is. Een lagere pixeldichtheid zorgt ervor dat het scherm een hogere resolutie lijkt te hebben; er worden dan bijvoorbeeld minder pixels gebruikt om hetzelfde icoon weer te geven dan bij een toestel met een hogere pixeldichtheid.

Vanwege het grote scherm van de Streak heeft Dell de pixeldichtheid anders ingesteld dan andere fabrikanten. De pixeldichtheid ligt normaal gesproken vast; alleen Android-gebruikers met root acces en een speciale applicatie kunnen die eventueel nog aanpassen.

De lage pixeldichtheid van de Streak is onder andere goed te zien in het Instellingenmenu. Bij de Galaxy S passen er zeven Instellingen-items in het scherm in portrait-modus, bij de Streak zijn dat er elf - en dat terwijl de schermen exact dezelfde resolutie hebben.

Op zich is er niets mis mee met het afstemmen van de pixeldichtheid op de schermgrootte - zolang alles goed leesbaar blijft. Probleem is dat heel wat ontwikkelaars hun applicaties hier niet op laten inspelen.

De app van nieuwssite Nu.nl wordt bijvoorbeeld keurig fullscreen weergegeven, al zien de interface-elementen er wat wazig uit. Applicaties als die van dagblad Trouw en ict-website Webwereld zijn op de Streak echter onbruikbaar: ze worden in een hoekje weergegeven en nemen slechts een kwart van het scherm in beslag.

Daarnaast zijn er applicaties die letters te klein weergeven om prettig te kunnen lezen. De Twitter-applicatie Twicca is daar een voorbeeld van: er worden twintig tweets op een pagina weergegeven, maar die zijn zo klein dat je je behoorlijk moet concentreren om ze te kunnen lezen.

Vermoedelijk zijn er nog veel meer applicaties die zo slecht of niet bruikbaar zijn. Dat zal vooral aan de onervarenheid van ontwikkelaars met Android liggen: veel Android-applicaties zijn uitsluitend voor smartphones met standaardmaten geprogrammeerd. De ellende wordt nog groter als er binnenkort tablets met een resolutie van 1024x600 pixels verschijnen, zoals de Samsung Galaxy Tab en de Toshiba Folio 100.

Een oplossing moet dan ook niet van Dell komen, maar het moge duidelijk zijn dat dit probleem wel aangepakt moet worden - of de Market met zijn bijna 100.000 applicaties is geen verkoopargument meer voor Android-hardware.

Beeldkwaliteit

Het scherm

Om het beeldscherm te testen, hebben we de Streak naast twee andere smartphones met grote schermen gelegd. De ene is de Samsung Galaxy S, die een 4"-scherm met Samsungs eigen Super Amoled-techniek heeft; de andere is de HTC HD2, die net als de Streak een tft-lcd aan boord heeft, alleen dan met een grootte van 4,3".

De Streak heeft een helder beeldscherm dat de kleuren vrij natuurgetrouw weergeeft. Daardoor ziet het er niet zo spectaculair uit als het scherm van de Galaxy S, maar filmbeelden zullen dichter in de buurt liggen van wat een regisseur bedoeld heeft. Omdat de schermgrootte de Streak geschikt maakt om films te bekijken, is dat geen onbelangrijk argument.

De hieronder getoonde foto's zijn alleen uitgeknipt en verkleind; ze zijn verder niet bewerkt, om een zo goed mogelijke vergelijking tussen de schermen van de Streak en de twee andere smartphones te geven.

In vol kunstlicht is het scherm van de Streak goed leesbaar. De kleuren lijken over het algemeen wat lichter en feller dan bij de HD2. De kleuren zijn echter lang niet zo fel als op de overgesatureerde Galaxy S, die er bovendien bij sommige kleuren flink naast zit.

In het halfduister is het beeld ongeveer hetzelfde, al zijn de grijswaarden op de Streak met het blote oog iets te licht. Omdat de benchmarkapparatuur tijdens de reviewperiode niet beschikbaar was, kunnen we deze constatering helaas niet met harde cijfers staven.

Het scherm is in het donker nog altijd goed afleesbaar en doet - in tegenstelling tot de Galaxy S - geen pijn aan de ogen. Wat blijft opvallen is dat de Streak opvallend lichte kleuren geeft, maar het wit is, vooral in het donker, ook echt goed wit.

De kijkhoek van de Streak is niet erg groot: zodra je de smartphone kantelt, veranderen de kleuren op het scherm. Wel ligt het scherm 'op' de behuizing, waardoor het goed zichtbaar blijft. Vooral onder een hoek is het echter gevoelig voor spiegelingen. Sommigen zullen dat als nadeel ervaren, sommigen ook vinden dit juist prettig, omdat anderen dan minder makkelijk kunnen meekijken.

De camera

De Streak heeft twee camera's: aan de voorkant zit een exemplaar met een resolutie van 640x480 pixels, voor videobellen, en aan de achterkant zit een camera met een resolutie van vijf megapixel. Die camera kan ook video opnemen, met een maximale resolutie van 640x480 op 30fps.

Voor het maken van foto's zijn diverse instellingen beschikbaar, zoals scènekeuzes, witbalans, geotagging en andere zaken. Foto's kunnen in Android direct worden gedeeld via e-mail, bluetooth en diverse applicaties.

Er hoeven - net als bij de meeste Android-smartphones - geen wonderen van de camera te worden verwacht. Hij voldoet om snapshots te maken en de autofocus werkt relatief snel, maar de kwaliteit van een compactcamera wordt bij lange na niet gehaald.

Benchmarks

We hebben de Streak getest in twee benchmarkprogramma's voor Android: het Java-benchmarkprogramma CaffeineMark 3, en DroidBench. Het graphics-benchmarkprogramma Neocore bleek op de Streak niet te werken. We vergelijken de resultaten met die van de Android-smartphones die we al eerder testten.

CaffeineMark

CaffeineMark 3
	Indexscore (hoger is beter)
HTC Desire (Android 2.2)	********** 5995
Samsung Galaxy S (Android 2.2)	********* 5189
Dell Streak (Android 1.6)	** 1109
SE Xperia X10 (Android 1.6)	** 1107
Motorola Milestone (Android 2.1)	** 971
SE Xperia X10 Mini (Android 1.6)	* 700
HTC Legend (Android 2.1)	* 685
LG GW620 (Android 1.5)	* 535

De indexscore van het Java-testprogramma CaffeineMark is het totaal van diverse deeltests. De standaardscore van 100 werd behaald met de Sun JDK 1.1-interpreter op een op 133MHz geklokte Pentium onder Windows 95. Java is de basis van Dalvik, de runtime van Android.

Er zitten grote verschillen tussen dezelfde smartphones met diverse Android-versies: zo scoorde de Galaxy S onder Android 2.1 rond 1700 punten, maar die score werd verdrievoudigd door de verbeteringen in Android 2.2. Dat komt door de wijzigingen die Google heeft aangebracht in Dalvik.

De Streak voldoet in deze benchmark aan de verwachtingen: hij presteert vrijwel even goed als de Xperia X10, die niet toevallig exact dezelfde chipset heeft op exact dezelfde snelheid: een Qualcomm QSD8250 op 1GHz. Toch bleek de chip niet altijd even snel: in enkele gevallen kwam de score niet boven de 630 punten uit. Dat kan erop wijzen dat de Snapdragon soms nog even wakker moet worden en dan nog lager geklokt is. Deze scores waren zulke uitschieters naar beneden, dat ze zijn weggestreept om het gemiddelde te berekenen.

DroidBench

DroidBench - rekentest
	Mflops (hoger is beter)
Google Nexus One (Android 2.1)	********** 265,05
Samsung Galaxy S (Android 2.2)	********* 228,89
HTC Desire (Android 2.1)	********* 228,89
Motorola Milestone (Android 2.1)	****** 171,66
SE Xperia X10 (Android 1.6)	****** 171,66
Dell Streak (Android 1.6)	***** 137,33
SE Xperia X10 Mini (Android 1.6)	**** 98,10
HTC Legend (Android 2.1)	*** 92,34

De Mflops-test van DroidBench geeft het aantal floating-pointberekeningen per seconde aan en toont daarmee voornamelijk de kracht van de processor. De Streak scoort hier lager dan verwacht: met 137,33Mflops zit hij tussen de tragere ARM11-cpu's van de HTC Legend en de SE Xperia X10 Mini, en de cpu's die gebaseerd zijn op de ARMv7-instructieset.

Op basis van de processor zou je verwachten dat de score tussen 171 en 265 zou liggen - zowel de Nexus One van Google als de Xperia X10 hebben dezelfde processor - maar de Streak schiet flink tekort. Het is onduidelijk waar dit door wordt veroorzaakt: wellicht klokt de Streak zichzelf snel terug om energie te besparen, en wordt de kloksnelheid niet altijd weer opgevoerd als er veel van het toestel wordt gevraagd.

DroidBench geheugentest
	Milliseconden (lager is beter)
Samsung Galaxy S (2.2+lagfix)	* 59,2
Dell Streak (Android 1.6)	* 65,0
SE Xperia X10 Mini (Android 1.6)	***** 534,1
HTC Legend (Android 2.1)	***** 594,3
SE Xperia X10 (Android 1.6)	***** 609,2
Google Nexus One (Android 2.1)	****** 648,1
HTC Desire (Android 2.1)	****** 681,4
Samsung Galaxy S (2.1)	********** 1177,3

In deze tabel staan de totaalscores die de verschillende Android-smartphones behaalden in de vier i/o-tests van DroidBench. De gemiddelden van de individuele scores van de flashgeheugentests zijn bij elkaar opgeteld. De benchmark werd tien keer uitgevoerd.

De Streak toont hier waarom hij zo razendsnel is: het geheugen rent rondjes om dat van alle andere Android-toestellen. De enige uitzondering is de Galaxy S, maar dat is een verhaal apart: standaard worden gegevens daar opgeslagen op de trage interne geheugenkaart, maar met een lagfix kan alsnog het flashgeheugen worden gebruikt, en dat maakt het toestel vele malen sneller.

Voor de volledigheid hebben we de Streak ook nog getest met andere Android-benchmarks. In de rekenbenchmark Linpack haalde de Streak een lage score van 3,32. Vermoedelijk komt dat door de verouderde Android-versie; op andere toestellen wordt deze test onder Android 2.2 veel rapper afgerond.

In Quadrant behaalde de Streak een indexscore van 658 en ook dat is niet bepaald indrukwekkend: andere toestellen halen veel hogere scores. We hebben zelf verder geen toestellen met dit programma getest, dus geven we geen cijfermatige vergelijking.

Praktijktests

Sinds juni 2009 onderwerpen we alle gereviewde toestellen aan dezelfde praktijktests, zodat we de snelheid van diverse acties in de dagelijkse praktijk kunnen vergelijken. We bekijken het openen van de Tweakers.net-frontpage in de browser, het opstarten van het toestel en het maken van een foto.

Browser

Laadtijd Tweakers.net via wifi
	Seconden (lager is beter)
Samsung Galaxy S (Android 2.2)	* 2,02
Apple iPhone 4 (iOS 4.0)	* 2,92
HTC HD2 (WM 6.5)	* 3,31
Dell Streak (Android 1.6)	** 4,26
SE Xperia X10 (Android 1.6)	** 4,42
SE Xperia X10 Mini (Android 1.6)	** 5,53
Nokia N900 (Maemo 5)	** 6,05
BlackBerry Pearl 3G (BB OS 5)	********** 24,33

De Streak draait de standaard Android-browser, dus grote verrassingen waren niet te verwachten. De pagina's worden goed gerenderd en de browser doet zijn werk vlot, al zijn er toestellen die beter presteren. Al met al is dit geen opvallende score.

Snel een foto maken

Snel een foto maken
	Seconden (lager is beter)
Samsung Galaxy S (5MP, Android 2.2)	****** 3,49
HTC HD2 (WM 6.5)	******* 4,12
SE Xperia X10 Mini (Android 1.6)	******* 4,32
BlackBerry Pearl 3G (BB OS 5)	******* 4,52
Dell Streak (Android 1.6)	******** 4,75
Apple iPhone 4 (5MP, iOS 4.0)	******** 4,96
SE Xperia X10 (8MP, Android 1.6)	********* 5,68
Nokia N900 (Maemo 5)	********** 6,12

De Streak behoort tot de middenmoot van de geteste toestellen: met 4,75 seconden en een redelijke kwaliteit hoeft niemand de Streak te kopen vanwege de camera, maar het toestel niet kopen vanwege de camera is ook weer overdreven.

Opstarten

Opstarttijd
	Seconden (lager is beter)
BlackBerry Pearl 3G (BB OS 5)	* 2,59
SE Xperia X10 (Android 1.6)	***** 28,11
Apple iPhone 4 (iOS 4.0)	******* 34,89
SE Xperia X10 Mini (Android 1.6)	******** 39,18
Dell Streak (Android 1.6)	******** 40,21
HTC HD2 (WM 6.5)	******** 42,13
Samsung Galaxy S (Android 2.2)	********* 47,43
Nokia N900 (Maemo 5)	********** 51,31

Het opstarten van de Dell Streak kan vrij rap gaan, maar ook een stuk langzamer. De ene keer was het toestel na 30 seconden klaar voor gebruik, de andere keer duurde het bijna een minuut. Het is ons compleet onduidelijk wat dit verschil veroorzaakt. Met een gemiddelde van net 40 seconden is de Streak in elk geval opnieuw een middenmoter.

Concurrentie

Android op een groot scherm - tablets

De Dell Streak zal het moeten opnemen tegen twee productgroepen: tablets met Android en smartphones met Android. Beide zullen in combinatie 3g-abonnementen worden verkocht. De tablets, om mee te beginnen, zijn een alternatief voor wie in de Streak een mobile internet device ziet en er niet mee hoeft te bellen.

Het meest logische alternatief is dan de Samsung Galaxy Tab. Deze is met 190x120x12mm weliswaar een stuk groter dan de Streak met zijn 153x79x10mm, maar het scherm is ook groter: 7" tegenover 5". De processors zijn vergelijkbaar, maar de gpu van de Tab is weer krachtiger. De Streak is door zijn afmetingen weer veel makkelijker mee te nemen en heeft een voor Android normale schermresolutie. De prijzen ontlopen elkaar niet bijster veel.

Een ander alternatief is de Toshiba Folio 100: die is nog veel groter dan de Galaxy Tab, maar heeft dan ook een schermdiagonaal van 10,1". Daarmee valt dit toestel eigenlijk in een andere categorie. Bovendien is de Folio door zijn gewicht van 780g veel minder portable. De iPad van Apple heeft ongeveer dezelfde afmetingen, al draait die op iOS en niet op Android.

Samsung Galaxy Tab

Android op een groot scherm - smartphones

Samsung Galaxy S De Android-smartphone die het meest in de buurt komt van de afmetingen van de Streak, is de HTC Desire HD. Het 4,3"-scherm van de Desire HD is wat kleiner, maar biedt wel dezelfde resolutie van 800x480 pixels. De Desire HD heeft een iets nieuwere Snapdragon-processor aan boord en beschikt over meer werk- en opslaggeheugen.

Daarnaast past de Desire HD simpelweg in meer handen en broekzakken. Aan de andere kant is het scherm van de Streak beter geschikt om websites mee te bezoeken en te lezen. De Desire HD is verder ook goedkoper dan de Streak, al scheelt het niet bijster veel.

Wie een nog iets kleiner toestel wil, heeft de keuze uit de Samsung Galaxy S en Sony Ericsson Xperia X10. De specificaties van de Galaxy S zijn iets beter en het toestel is iets tweakbaarder dan de X10. De X10 heeft dan weer ingebouwde ondersteuning voor Hyves via de Sony Ericsson-app Timescape.

Beide toestellen hebben een 4"-scherm: dat van de X10 is net als de Streak een tft-lcd, terwijl de Galaxy S een Super Amoled-scherm heeft. Beide hebben net als de Streak een resolutie van 800x480 beeldpunten. De Galaxy S draait op Android 2.1 en krijgt een update naar 2.2, de X10 zit nu nog op 1.6 en krijgt binnenkort een update naar versie 2.1.

Geef mij maar een groot scherm

HTC HD2 Wie niet aan Android hecht, heeft meer keuze. De HTC HD2 is al bijna een jaar oud, maar zal voorlopig het meest indrukwekkende toestel met Windows Mobile 6.5 blijven. De ondersteuning bij Windows Mobile is bij Microsoft, fabrikanten en ontwikkelaars wel zo goed als verdwenen, waardoor dit toestel geen voor de hand liggende keuze meer is.

Mocht je hem nog kunnen vinden, dan is ook de LG BL40 NewChocolate nog een optie: deze telefoon is geen echte smartphone en heeft een ongebruikelijke 21:9-schermverhouding. Het scherm is mooi, maar je zult het vermoedelijk moeten doen met de applicaties die LG meelevert: apps voor die resolutie vinden is geen gemakkelijke opgave.

Daarnaast zijn er nog enkele oudjes met een groot scherm te koop, zoals de HTC Advantage en de Nokia N810. Vanwege de verouderde software zijn die echter niet voor veel mensen aan te raden.

Wat kan ik krijgen voor die prijs?

De Streak kost in de losse verkoop tussen de 550 en 650 euro. Daarvoor kun je elke smartphone kopen die je wil hebben, als je tenminste geen gouden behuizing en diamanten versiering eist.

De bekendste smartphone in deze prijsklasse is de iPhone 3GS; de 8GB-versie is te koop voor rond de 550 euro. De iPhone 4 is nieuwer en kost daarom ook meer: rond 640 euro. Beide toestellen zijn beter in de zak te stoppen, maar wie een Streak heeft gebruikt, zal het 3,5"-scherm van de iPhones wel erg klein vinden.

In de categorie klein is in dezelfde prijsklasse trouwens ook nog de LG GD910 te koop. Deze touchscreentelefoon heeft een héél beperkte featureset - zo zit er bijvoorbeeld geen browser op - maar heeft wel een andere bijzondere eigenschap: het doet ook dienst als horloge. Die kan je dus meenemen als je geen broekzakken hebt, bijvoorbeeld als je aan het streaken bent.

LG GD910

Gallery

Scherm Samsung Galaxy S, Dell Streak en HTC HD2

Conclusie

De Dell Streak valt behoorlijk op tussen al het andere smartphonegeweld van dit najaar - niet vanwege zijn specificaties, maar enkel en alleen door zijn grootte. Hij valt met zijn 5"-scherm precies tussen smartphone en tablet in.

Is de Streak een smartphone? Die vraag is makkelijker te stellen dan te beantwoorden. Ja, het toestel heeft alle functionaliteit van een telefoon, het past in veel broekzakken en je kunt hem aan je oor houden. Dell weigert de Streak echter een smartphone te noemen en houdt het op een mobile internet device.

Als je er nuchter naar kijkt, is de Streak gewoon een smartphone. Wij denken echter dat de consument niet klaar is voor een telefoon van dit formaat, en het is nog maar de vraag of daar ooit verandering in komt. Mensen zien het toestel niet als smartphone, zo bleek tijdens de reviewperiode, en dus kun je het ook niet als zodanig verkopen - in elk geval niet in grote aantallen.

Dell zal het moeten hebben van de mensen die óf een grote multimedia-smartphone zoeken óf veel geld willen neertellen voor een mid. Wie het toestel primair als telefoon wil gebruiken, moet grote handen en grote broekzakken hebben en bovendien het gegniffel van de omgeving op de koop toe nemen.

Dat laat onverlet dat de Streak door zijn schermgrootte geweldig functioneert en, mede door het snelle geheugen, als een trein loopt. De nadelen van de Streak - apps die er slecht uitzien, geen Nederlandse taalondersteuning, apn's die niet zijn ingevuld, een homescreen dat alleen in landscape werkt - zullen voor die gebruikers vermoedelijk niet opwegen tegen de voordelen die deze Android-smartphone biedt.

Pluspunten

+ Mooi, plat design
+ Werkt snel
+ Groot scherm

Minpunten:

- Niet alle apps compatibel
- Niet in het Nederlands
- Groot voor een smartphone, klein voor een tablet