Inleiding
De D10-behuizing van Shuttle valt tussen de andere producten van de barebonefabrikant op vanwege het 7"-touchscreen dat aan de voorkant is gemonteerd. Dankzij het scherm, dat als tweede monitor in Windows dienst kan doen, is de D10 onder meer bruikbaar als htpc.
De behuizing wordt met een zelfontwikkeld moederbord van Shuttle geleverd, maar de gebruiker moet zelf de overige hardware, zoals processor, geheugen en harde schijf, aanschaffen en inbouwen. De D10 zou ook zonder extern beeldscherm gebruikt kunnen worden, maar het 7"-touchscreen is uiteraard niet bijzonder geschikt voor normaal gebruik. Tweakers.net mocht een exemplaar van de fabrikant lenen. We onderzochten het gemak waarmee componenten kunnen worden ingebouwd en bekeken hoe het apparaat zich in het dagelijks gebruik houdt.
Specificaties en prijzen
Shuttle bouwde een custom-moederbord op basis van Intels G31-chipset. Ook het koelsysteem is door de barebone-bouwer in eigen huis ontwikkeld. De overige specificaties zien er volgens Shuttle als volgt uit:
| Merk en type |
| Merk |
Shuttle |
| Type |
D10 |
| Form factor |
Shuttle-barebone
|
| Specificaties |
| Moederbord |
Custom G31-chipset met ICH7-southbridge |
| Ondersteunde processors |
Intel Core 2 Duo E4xxx, E2xxx, Celeron 4xx |
Fsb
|
800MHz, 1066MHz of 1333MHz |
| Geheugen |
Twee slots, maximaal 4GB |
| Video |
Ingebouwde Intel GMA3100-igp |
| Audio |
Realtek ALC662 5.1-kanaals |
| Netwerkaansluiting |
Marvell 88e8056 gigabit |
| Onboard storage |
2x sata300, 1x pata udma100 |
| Drivebays |
1x 5,25" extern, 2x 3,5" intern |
| I/O-poorten |
1x pci-e-slot, 4x usb 2.0, 1x gigabit-ethernet, 1x D-sub vga, 1x serieel, 2x ps/2, audiopoorten (line in/uit, microfooningang) |
Bijzonderheden en overige specificaties
|
| Beeldscherm |
7"-touchscreen |
| Voeding |
100W, 230V |
| Afmetingen |
305mm diep, 200mm breed, 180mm hoog |
Nader bekeken
Het barebone-concept van Shuttle is bekend: de fabrikant levert een behuizing met voeding en moederbord, waaraan de gebruiker een processor en geheugen naar keuze toevoegt. Een of twee harde schijven, een optische drive, een toetsenbord, een muis en een monitor maken de configuratie ten slotte compleet. De D10 wijkt daar met de toevoeging van een 7"-touchscreen van af. Hiermee kan de pc weliswaar bediend worden, maar een vervanging voor een normale display vormt het kleine touchscreen uiteraard niet.
De buitenkant van de D10 is vervaardigd van matzwart geverfd metaal, waarbij de plastic voorkant een passend glimmende afwerking kreeg. De opvallendste feature is vanzelfsprekend het aanraakgevoelige beeldscherm. De gevoeligheid van het touchscreen kan met twee knoppen worden aangepast, terwijl een derde knop een osd-menu activeert. De aanwezigheid van het touchscreen heeft ook een nadeel: aansluitingen voor usb en audio aan de voorkant ontbreken.
:fill(black)/i/1238578385.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578386.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578398.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578399.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578401.jpg?f=thumb)
Behalve de display bevinden zich aan de voorzijde de aan/uit-knop en de statusleds. Bovenin is de klep van de optische schijf terug te vinden, die door de slede van de optische drive kan worden opengeduwd.
Aan de achterzijde vinden we het I/O-paneel en de uitbreidingssleuf voor een optionele, fullsize pci-e-kaart. Het moederbord is van slechts één van deze aansluitingen voorzien, die bovendien enkel geschikt is voor pci-e x1-kaarten. Verder treffen we hier twee fan-roosters aan, een voor de hoofdventilator die het systeem en de processor moet koelen en een voor de kleine fan die de ingebouwde voeding op temperatuur houdt.
Installatie en gebruik
Het optuigen van de barebone is op het eerste gezicht een probleemloos klusje. Eerst moet de cpu onder de Shuttle-koeler, die ICE Genie genoemd wordt, worden geplaatst. Deze koeler bestaat uit een koelplaat met twee heatpipes en een heatsink, waarvan de warmte weer door de systeemfan wordt afgevoerd. De ICE Genie kan worden verwijderd door vier met veren aangedrukte schroeven los te maken, waarna de cpu eenvoudig geplaatst kan worden. Voor wat extra armslag kan ook de koelventilator worden losgemaakt. Deze wordt door vier duimschroeven op zijn plaats gehouden, zodat hij snel verwijderd en weer gemonteerd kan worden.
:fill(black)/i/1238578389.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578390.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578391.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578392.jpg?f=thumb)
Het plaatsen van het ddr2-geheugen is een kwestie van het op de gebruikelijke manier vastklikken van maximaal twee geheugenmodules. Niet elke geheugenmodule is echter bruikbaar: de tray voor de harde schijven en de optische drive beperkt de beschikbare ruimte. Zo bleek de D10 geen Reaper-geheugen van OCZ te kunnen herbergen, omdat de koelvinnen op die modules te hoog zijn. Dergelijk geheugen heeft weinig in een kastje als de D10 te zoeken, maar wie toevallig nog wat reepjes heeft liggen, moet hier wel rekening mee houden.
:fill(black)/i/1238578382.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578384.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578393.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578394.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578396.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578403.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578404.jpg?f=thumb)
De tray die hoge geheugenmodules de weg verspert, biedt wel plaats aan twee 3,5"-harddisks en een enkele optische drive. Voor de onderste hdd zijn wat weinig schroefgaten beschikbaar, maar dat leverde geen problemen op.De bevestiging van de optische drive heeft iets meer voeten in aarde, omdat de tray met behulp van de knop op de D10 geopend moet kunnen worden. De juiste afstand tussen de eject-knop op de drive en die op de behuizing moet dan ook met enige zorg worden bepaald. Desgewenst kan een stukje plastic worden aangebracht om een goed contact met de knop op de optische drive te garanderen.
Wie ervoor kiest om een optische drive te installeren, moet er wel rekening mee houden dat de voeding van D10 slechts één sata-voedingskabel heeft. Omdat die normaliter door een harde schijf wordt gebruikt, zal het dus vaak nodig zijn om een of meer verloopstekkers te gebruiken. Erger is dat het moederbord slechts twee sata-aansluitingen heeft. Montage van twee sata-hdd's betekent dus dat er of een losse sata-controller, of een optische diskdrive met een pata-aansluiting gemonteerd moet worden.
Om de functionaliteit van het moederbord ten volle te benutten, moeten uiteraard de drivers geïnstalleerd worden. Dat vergt helaas wel het nodige handwerk, omdat Shuttle geen batch-installer heeft ontwikkeld. De chipset-, vga-, audio-, netwerk- en touchscreen-drivers moeten daarom elk handmatig worden geïnstalleerd, zodat er nogal wat geklikt en geherstart moet worden.
Een flinke tegenvaller is de beperkte processorondersteuning: alleen single- en dualcore Intel-processors worden ondersteund en zelfs een bescheiden quadcore wordt niet geaccepteerd. Wellicht heeft Shuttle deze beperking opgelegd om de processor niet door onvoldoende koeling het loodje te laten leggen: de ICE Genie-koeler verricht geen koelwonderen.
:fill(black)/i/1238578388.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578395.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578397.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578400.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578402.jpg?f=thumb)
Conclusie
Shuttle heeft een naam hoog te houden waar het barebones betreft, en voor de D10 hoeft het bedrijf zich niet te schamen. De aluminium behuizing is aantrekkelijk om te zien en goed afgewerkt. Het touchscreen is een leuk extraatje, al is het de vraag of het de stevige meerprijs waard is die Shuttle ten opzichte van een vergelijkbare barebone zonder beeldscherm rekent. De patsfactor van de D10 is in elk geval niet gering.
Het kastje van Shuttle werkt over het algemeen prettig: de installatie van de hardware verloopt vrijwel probleemloos en het koelmechanisme werkt redelijk goed en zonder al te veel lawaai. De afwerking van de metalen onderdelen is zonder meer goed verzorgd. Om te testen of de igp geschikt is voor htpc-gebruik, speelden we een 1080p-film af. Dat lukte zonder enige probleem.
Toch zijn er ook enkele nadelen te noemen. Zo accepteert de D10 geen quadcore-processors, juist nu cpu's als de Q6600 tegen bodemprijzen van de hand worden gedaan. Een lichte processor is wellicht een logische keus voor een home theater-setup, maar wie nog wat oude spullen heeft liggen, kan niet zonder meer zijn processor in de D10 kwijt en datzelfde geldt voor het geheugen.
De beperkte koelingsmogelijkheden van de kast mogen de cpu-keuze wat beperken, echt lastig wordt het als alle drie de drivebays in gebruik worden genomen. In feite verplicht Shuttle de koper om dan een of twee pata-drives te gebruiken en omdat ook optische drives steeds vaker met een sata-aansluiting worden geleverd, is dat een verkeerde keus. Er is al helemaal geen excuus voor het leveren van een voeding met slechts één sata-voedingsplug en voor het ontbreken van molex-verloopjes.
Hoe de Shuttle D10 zich in de praktijk houdt, zal van vele factoren afhangen: zo zullen de prestaties vooral van de gekozen cpu afhankelijk zijn. Een snelheidsmonster zal de D10 niet worden, en een maximum van 4GB geheugen is niet heel ruim. Ook het energieverbruik zal onder invloed van de hardware fluctueren, maar de voeding kan slechts een schamele 100W afleveren. Wie een stevige processor wil inzetten, moet daar zorgvuldig rekening mee houden.
:fill(black)/i/1234793913.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578381.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578383.jpg?f=thumb)
:fill(black)/i/1238578899.jpeg?f=thumb)
:fill(white):strip_exif()/i/1222413119.jpg?f=thumbmedium)
/i/1240045944.png?f=fpa)
:strip_exif()/u/135719/ezgif.com-optimize.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/61340/125281113_256.jpg?f=community){kind=small}
/u/229564/eic.png?f=community){kind=small}
/u/247151/moppersmurf-60px.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/22713/liekevlecht2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/234576/crop5eb2c0f4b17fe_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/34556/welles60x60.PNG?f=community){kind=small}
), of VGA + DVD-D. Wil je twee moderne schermen 'gewoon' met DVI aansluiten dan dien je dus altijd een 2e kaart erbij te plaatsen. Maar zoek maar eens een simpele kaart met 2x DVI en het liefst passief gekoeld voor een acceptabele prijs. Voor 300+ euro zouden ze dat wel moeten kunnen regelen?
:strip_exif()/u/17028/ico_sphere.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/167421/pyro.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/37169/opadef.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/276052/avatar_2.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/102837/Windows%25208%2520logo.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/26472/crop63c11fd278212_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/150586/crop5ddadfc956416.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/33201/yoshi_ie_ff_small.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/149760/MG_logo.jpg?f=community){kind=logo}
). Shuttle barebones zijn imo erg goed en vrij goedkoop, alleen hekel ik aan die klote voedingkoelers die ze in de standaard meegeleverde PSU's integreren. Die dingen maken na verloop van tijd als je pech hebt enorm veel herrie, maar dat zal waarschijnlijk net mijn pech zijn. Ik heb momenteel geen scherm op het ding zitten, dus de analoge aansluiting en het ontbreken van DVI is niet echt een probleem. Remote desktop all the way.
:strip_icc():strip_exif()/u/81611/headcrop.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/38865/syq_666.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/149884/crop5d89fe4a44cb6.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/105946/crop5d9c68da9274b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
.