Football Manager 2009

Introductie

Gamende voetbalfans kunnen ieder jaar naar een aantal vaste releases uitkijken. Zo zagen we eerder dit jaar Pro Evolution Soccer 2009 en FIFA 09 al verschijnen. Football Manager 09 is weliswaar een volstrekt andere game, maar hij hoort absoluut in het rijtje spellen waar duizenden voetbalfans jaarlijks op wachten. Elke fan heeft immers een mening over hoe zijn team zou moeten spelen en in Football Manager krijgt iedereen de kans om zijn managersgeluk te beproeven, in wat de meest realistische simulatie moet zijn die je maar kunt krijgen.

Getest op: pc
Ook speelbaar op: Mac

Dat laatste is eigenlijk geen prestatie meer, voor de heren van Sports Interactive. Sinds jaar en dag is Football Manager veruit het meest realistische managerspel. De belangrijkste concurrent van elke nieuwe release in de serie lijkt de versie die een jaar eerder verscheen. De enige uitdaging, in dat opzicht, is dus dat de ontwikkelaars keer op keer een product op de markt moeten brengen dat de vorige uitgave kan doen vergeten; andere ontwikkelaars komen per definitie niet in de buurt van dat niveau.

Football Manager 2008 ging een beetje gebukt onder deze 'eigen' concurrentie. Het spel was heel goed, maar toch vielen de scores internationaal wat tegen, doordat het verschil met Football Manager 2007 niet al te groot was. Er was geen innovatie en het leek er een beetje op dat Sports Interactive vooral een bekend kunstje uitvoerde. Het werd dus hoog tijd om de boel eens goed op te schudden en vernieuwing in de serie aan te brengen, en dat heeft de Londense ontwikkelaar goed begrepen.

Toch 3D

Bij de aankondiging van de nieuwe Football Manager sprong één element er duidelijk uit: de introductie van een 3d-engine. Jarenlang hield de ontwikkelaar vast aan de welbekende 2d-engine, waarmee wedstrijden van bovenaf werden bekeken. Dit gaf de speler een goed overzicht van de wedstrijd, en stelde Sports Interactive in staat zoveel mogelijk rekenkracht in te zetten om het voetbal zo realistisch mogelijk te simuleren. De aankondiging van de 3d-engine werd niet door iedereen even positief ontvangen. Hoewel veel mensen deze stap toejuichten, vreesden fans van de serie voor een vermindering van het realisme in het spel. Hoe dan ook: anders is het in elk geval wel geworden.

Wennen

'Anders' is Football Manager 2009 zeker. Al vanaf het eerste moment is dat duidelijk merkbaar. Iedere ervaren Football Manager-speler zal in eerste instantie even rustig naar de menustructuur staren, want hierin is het nodige veranderd. Globaal zijn alle functies uit 'FM08' nog steeds in de menu's te vinden, maar vaak onder een ander kopje, en dat is even wennen.

Omschakelen

Daarmee is het sleutelwoord voor Football Manager 2009 gevallen: 'wennen'. De basis die is overgehouden aan Football Manager 2008 is absoluut herkenbaar, maar de aanpassingen zijn zo duidelijk aanwezig dat het even zal duren voordat je helemaal bent omgeschakeld naar de nieuwe game. Kijk niet gek op als er zomaar een uur of tien, vijftien overheen gaat, voordat het spelen van 'FM09' ook weer een volautomatische aangelegenheid wordt.

Transfersysteem

Dat heeft uiteraard niet alleen met de interface te maken, want ook op de achtergrond is veel veranderd. Een zeer positieve wijziging is aangebracht in de manier waarop transfers plaatsvinden. Het aantrekken van spelers werkt hetzelfde, maar de engine is op dit vlak flink herschreven waardoor dit onderdeel een stuk realistischer is geworden. Zo houdt het spel meer rekening met de lengte van het contract dat een speler nog heeft, bij het bepalen van zijn waarde. De astronomische bedragen uit de vorige Football Manager-games zul je bij uitzondering nog wel eens tegenkomen, maar alleen wanneer dit echt geloofwaardig is. Stel je bijvoorbeeld voor dat Real Madrid nu Cristiano Ronaldo zou willen kopen, dan zou dat wel eens een heel aardig bedrag op kunnen leveren. Daar komt bij dat onderhandelen een stuk logischer is geworden. Als je voorheen een beetje water bij de wijn deed en iets dichter bij de vraagprijs van een speler ging zitten, verhoogde de verkopende club die vraagprijs doodleuk. In de nieuwe Manager komen beide partijen langzaam nader tot elkaar.

Een andere aardige vernieuwing is de introductie van persconferenties. Om de zoveel tijd zal je gevraagd worden een persconferentie te geven, bijvoorbeeld voor of na wedstrijden en soms op andere momenten in het seizoen. Dat is vooral in het begin leuk, maar na verloop van tijd zul je vaak dezelfde antwoorden geven, al geldt dat tot op zekere hoogte ook voor voetbaltrainers in het echte leven - op Louis van Gaal na dan. De persconferenties stellen je in staat je team te beïnvloeden. Ben jij vol vertrouwen voor een wedstrijd, dan zullen sommige van je spelers die houding overnemen. Als je antwoorden minder overtuigend overkomen, zal dat een negatief effect op je team hebben.

Helaas zorgen niet alle vernieuwingen voor evenveel enthousiasme. Een van de onderdelen die altijd erg geslaagd waren in Football Manager, was de vrijheid die je had in het ontwerpen van de perfecte tactiek. De die-hards konden zich hier uren in verliezen en in de community werden zelfs wedstrijden georganiseerd waarin verschillende tactieken op een zo eerlijk mogelijke manier tegenover elkaar werden uitgetest, om te zien wie de beste tactiek had ontwikkeld. Dat gedeelte van het spel zorgt nog steeds voor uitdaging en daarmee samenhangend - als je er succes mee hebt - voldoening, maar in vergelijking met Football Manager 2008 voelt het beperkt.

Minder pijltjes

Het verschil zit in de manier waarop je pijltjes kunt gebruiken in je tactiek. Voorheen kon je pijlen naar voren, achteren, links, rechts en diagonaal zetten. Nu kan dat alleen nog maar naar voren of naar achteren. Als je nagaat dat eigenlijk al mijn succesvolle tactieken van de afgelopen jaren diagonale pijltjes gebruikten, voel je een probleem aankomen. Uiteindelijk zul je best goede tactieken kunnen maken, maar het beperkende gevoel blijft.

3d-debuut

De grootste verandering blijft echter de nieuwe wedstrijd-engine. Het is duidelijk dat Football Manager 2009 in grafisch opzicht niet de concurrentie aan zal gaan met Fifa en Pro Evolution Soccer. Toch blijkt de 3d-engine duidelijk meerwaarde te hebben, al geldt ook hier weer dat je er aan zult moeten wennen. In eerste instantie overheerst het 'wat moet ik hiermee?'-gevoel, maar eenmaal gewend aan de nieuwe weergave is de vreugde over een schitterend doelpunt na een prachtige aanval net wat groter. Ook was met de 2d-engine lang niet altijd duidelijk wat er precies gebeurt als twee spelers, weergegeven als stipjes, praktisch boven op elkaar lijken te staan, terwijl je nu gewoon het duel tussen beide heren - en de bijbehorende tackles - in beeld ziet.

Handige engine

De stap van 2d naar 3d is niet de enige verandering in de wedstrijdengine. Je hebt ook veel meer vrijheid bij de manier waarop je de overige informatie krijgt toegediend. In de tv-weergave, waarbij je de wedstrijd op een volledig scherm volgt, kun je allerlei kleine blokjes informatie openzetten, zodat je in één scherm de wedstrijd ziet, het conditiepeil van je spelers in de gaten kunt houden en de tussenstanden van de andere wedstrijden kunt volgen. Bovendien kun je ook een nieuwe feature, de tips en analyses van je assistent manager, live in beeld houden. Je assistent vertelt bijvoorbeeld hoe je de zwakke plekken in de tactiek van je tegenstander kunt uitbuiten, of waar de zwakke plekken bij jouw formatie lijken te liggen.

Het introduceren van iets nieuws brengt vaak wat problemen met zich mee en dat is hier niet anders. Het is fijn dat het spel, ondanks de nieuwe engine, niet zoveel zwaarder is voor je computer dan Football Manager 2008. Toch duurt het steeds een tijdje voor een wedstrijd is geladen. Ook kent het spel een fikse verzameling bugs. Zo zul je bijvoorbeeld, als je je formatie tijdens de wedstrijd verandert, spelers dubbel zien in je tactieken-scherm. Dat zorgt ervoor dat het een beetje onoverzichtelijk wordt. Ook duiken er ineens zaken op die eerder nooit een probleem waren. Voorheen kon je de spelers niet zien, dus hadden ze ook geen uiterlijk. Nu wel, en het kan gebeuren dat je Nigel de Jong ineens voorbij ziet rennen als hoogblonde ariër. Zo zitten er meer kleine foutjes in het spel, die met patches van de makers en updates vanuit de community waarschijnlijk snel zullen worden verholpen - maar slordig is het wel.

Profiteren van FM Live

Hoe riskant het vervangen van een succesvolle engine ook is, het zat er wel een beetje aan te komen. Sports Interactive werkt namelijk al een tijdje aan Football Manager Live, een mmo-variant van Football Manager. Bij deze ontwikkeling worden constant verbeteringen doorgevoerd en deze verbeteringen worden uitgebreid getest - het project zit al anderhalf jaar in de beta-fase. De wedstrijdengine uit FM Live is deels overgezet naar Football Manager 2009. Onder meer de scrollbalk, waarmee je op elk moment snel terug kunt naar een eerder moment in de wedstrijd, is aan de FM-mmo ontleend.

De ontwikkeling van Football Manager Live zet ook Football Manager 2009 in een ander licht, zeker als het aankomt op de multiplayer. Het is, zoals in elke vorige Football Manager-game, mogelijk om netwerkspellen te spelen, en ook die code profiteert van de expertise die Sports Interactive opdoet bij het werken aan FM Live. Met een spel aan de horizon waarin je het tegen 999 andere spelers op kunt nemen, kun je je echter afvragen hoeveel meerwaarde deze multiplayer-modus nog heeft. Simpel antwoord: toch nog veel, want in FM Live speel je met verzonnen clubs in verzonnen competities, en dat spreekt niet iedereen aan.

Conclusie

Sports Interactive schotelt met Football Manager 2009 zijn fans weer eens wat vernieuwing voor. De nieuwe engine is niet alleen een cosmetische verandering, in het opzicht dat je de wedstrijd nu in 3d kunt bekijken, maar hij voegt ook verschillende handigheden toe. De stap naar 3d is op zichzelf weinig indrukwekkend, maar het is in elk geval een begin, waarna we de komende jaren waarschijnlijk steeds betere graphics zullen gaan zien. Behalve de wedstrijdengine kent FM09 ook andere verbeteringen, zoals het transfersysteem, dat dit jaar nog beter uit de verf komt. De sterke manager-sim gaat deels gebukt onder foutjes en bugs, wat een jaarlijks terugkerend probleem is in de serie. Vervelender voor de fans is echter dat de tactische vrijheid enigszins is beperkt. Dat maakt het ontwikkelen van een goede tactiek natuurlijk niet onmogelijk, maar wel lastiger.