ASRock Mini 180D/B

Een tijdje geleden schreef ik al over de VisionX van ASRock. Een miniPC met behoorlijk wat power erin. Het grootste argument dat ik hoorde was simpelweg dat het ding te duur was met een prijs van zo'n 800 euro. Hoewel het ding wel waar voor z'n geld gaf, is het natuurlijk veel geld als je zo'n ding als HTPC of iets dergelijks in gaat zetten.
Vandaar dat ik benieuwd was naar de miniPCs die ASRock ook heeft. Die zijn een stuk voordeliger en hebben weliswaar wat minder power, maar ik wilde kijken of je daarmee nog steeds een leuke miniPC hebt.



Deze Mini 180D beschikt over een AMD E2-1800 APU met geïntegreerde Radeon HD7340M, een gelijk platform als het netbookje dat ik nu een tijdje heb, en de prestaties daarvan vielen me niet tegen. Vandaar dat ik benieuwd was hoe ASRock met dit platform omging in een miniPC.

Specificaties

CPU	AMD E2-1800 1,7GHz
Video	Radeon HD7340M
Geheugen	4GB DDR3 1333 SODIMM
HDD	500GB 2.5” SATA
Optical	Slimline DVDRW
USB	2x USB3.0 6x USB2.0
Videooutputs	HDMI singlelink DVI DSUB
Audio	5x 3.5mm jack optische S/PDIF
Netwerk	1Gbps WiFi 802.11 b/g/n

De mini 180D is een klein zwart kastje met een glimmende afwerking. Met een hoogte van 7CM, en een breedte en diepte van beide minder dan 20CM is het een compact apparaatje, dat toch een behoorlijke featureset biedt. Het glimmende uiterlijk moet je van houden, je ziet vingerafdrukken en dergelijke er wel snel op, dus je moet er niet teveel aanzitten, of gewoon veel poetsen.



Aan de voorkant zit een slimline DVDRW, 2 USB3.0 poorten, 2 audiojacks en de powerbutton.
Aan de achterkant zitten 5 audiojacks en een optische S/PDIF voor het geluid, een HDMI-, DVI- en VGAaansluiting voor video, 6 USB2.0poorten en een netwerkaansluiting. De DVI aansluiting is helaas maar een singlelink, dus je bent hiermee wel beperkt tot de wat lagere resoluties. Het maximale dat je op de 180D kan uitsturen is 1920x1200.
Aan opslag is er naast de genoemde slimline DVDRW een 2,5” 500GB geplaatst en verder wordt er nog WiFi en Bluetooth ondersteund.
In plaats van pootjes of rubbertjes aan de onderkant is de onderkant helemaal glad. Om verschuiven te voorkomen levert ASRock een rubberen matje mee waar je de PC op kunt leggen als je dat wilt, zodat deze niet kan verschuiven.



Daarnaast heb je ook nog een IR verbinding met de afstandsbediening die erbij zit. Hiermee kun je na het installeren van de drivers en de software op de DVD gebruik maken van Windows Media Center, maar ook onder XBMC werkt de afstandsbediening, al moet je dan nog wel wat knopjes instellen. Het enige nadeel is dat je wel op de voorkant van de kast moet richten, anders dan reageert de afstandsbediening niet. Op zich is dat geen probleem, maar het is wel iets waar je rekening mee moet houden, niet dat je deze PC achter de TV zet of iets dergelijks.



Het moederbord dat erin zit is een custom ASRock bordje, het biedt 3 SATApoorten, waarvan er 2 in gebruik zijn. Voor de derde wordt een data- en stroomkabel meegeleverd, mocht je er nog ergens een SSD of iets dergelijks bij willen stoppen, al is daar niet echt heel veel ruimte voor. Die derde SATApoort had van mij eigenlijk wel als eSATApoort gebruikt mogen worden, dat is eigenlijk een van de aansluitingen die ik wel een beetje mis, omdat zeker bij dit soort apparaten externe schijven wel praktisch gebruikt kunnen worden.



Verder viel het me op dat er een paar kleine fannetjes in de kast zitten. Eentje achterin, en eentje op de APU. Ik had verwacht dat deze best wat geluid zouden maken, zeker op het moment dat je ze flink belast. Maar dat valt gelukkig heel erg mee. Ik hoor ze eigenlijk niet boven het omgevingsgeluid uitkomen. Dus als je dit apparaat gebruikt als HTPC heb je gelukkig geen last van de fans die in de kast zitten.
De 180D wordt gevoedt door een losse 19V adapter, dus ook daar heb je verder geen fans die geluid maken.

Een eigenaardigheid is dat er 1 4GB module in zat, waardoor je dus met een single channel configuratie werkt. Nu zie je dit bij wel meer van dit soort PCs. Omdat ik me afvroeg of dit nu veel uit ging maken heb ik er een setje Kingston 16GB geheugen in gestopt en ook daar wat benchmarks meegedraaid om te kijken wat het verschil was op dit platform.

Hoe lekker werkt deze MiniPC?
Benchmarks vertellen maar een deel van het verhaal, zeker bij wat tragere systemen zoals deze is het niet interessant om alleen maar naar de getalletjes te kijken, omdat als je daar naar gaat kijken, dit soort systemen stukken lager scoren als de high-endsystemen die je meestal in reviews langs ziet komen.

Belangrijker is of het goed te werken is met systemen zoals deze, zonder dat je tegen de limieten aanloopt van het systeem. Nu weet ik al wel een beetje wat zo'n E2-1800 aankon, dus dat heb ik op dit systeem ook nog even getest, en onderverdeeld in verschillende categoriën

Webbrowsen e.d
Dit zijn vooral de lichte taken die iederen PC zou moeten kunnen doen. Hier ben ik dus ook niet zo heel veel problemen bij tegengekomen.Als browser heb ik Opera 20 gebruikt, en dat werkte allemaal vlekkeloos. Het enige waar je merkt dat je kracht mist is als je iets in Flash wilt gaan doen. Simpele dingen gaan goed, een YoutTubevideootje spelen gaat prima, maar zodra je die op hogere resoluties gaat draaien, dan merk je wel dat de framerate nog wel eens iets naar beneden valt en je wat haperingen krijgt. Dat ligt natuurlijk voor een groot deel dat Flash gewoon een ranzig trage plugin is, maar het is wel hetgene dat je gaat merken tijdens het webbrowsen dat traag kan zijn. Verder draait eigenlijk alles best soepel.

Media
Waar deze miniPC bij uitstek voor geschikt is is het inzetten als HTPC. Dat denkt ASRock ook, gezien ze een afstandsbediening meeleveren voor Windows Media Center. Ik heb zowel met Windows Media Center, als XBMC als met Mediaplayer Classic gewerkt, en allemaal draait het heel soepel. Een voordeel is dat je bij het afspelen gebruik maakt van de hardwareversnelling via de videochip, waardoor je alles zonder een hoge CPUload kunt draaien.

Gamen
Gamen op dit systeem is iets dat je eigenlijk moet vergeten. Natuurlijk gaan casual games die weinig van de videochip en CPU vragen wel werken, maar dan heb je het over games van enkele jaren oud of de echt simpele dingen.
Games die we nogal wat op lanparties spelen, zoals bijvoorbeeld Flatout 2, wat toch niet echt een heel heftig spel is draaien wel op mediumsettings. Maar veel zwaarder dan dat moet het ook niet worden, want dan merk je gewoon veel framedrops.

Benchmarks
Voor de volledigheid heb ik wat benchmarkjes gedraaid en deze naast de tests van de DC111 gelegd die ik een tijdje geleden hier had staan. Daarnaast heb ik de tests gedraaid met de standaard 4GB en een dualchannel config met 16GB geheugen, om te zien of het gemis van dual channel erg groot is in dit geval.

Ik heb niet bijzonder veel benchmarks gedraaid, omdat bij een machine als dit duidelijk is dat het geen snelheidsmonster is, maar dat doet er ook niet toe, want daarvoor moet je 'm ook niet willen gebruiken.

SuperPi - 1M
180D	77.844 s
180D (dual channel)	82.337 s
DC111	36.613 s

wPrime - 32M
180D	66.048 s
180D (dual channel)	62.259 s
DC111	41.413 s

wPrime - 1024M
180D	2179.182 s
180D (dual channel)	2080.466 s
DC111	1324.452 s

Blender
180D	2421.14 s
180D (dual channel)	2399.30 s
DC111	1017.80 s

Cinebench 11.5 - OpenGL
180D	8.45 fps
DC111	9.21 fps

3DMark 11
180D	356 3DMs
180D (dual channel)	351 3DMs
DC111	363 3DMs

PassMark 8
180D	592.3 s
180D (dual channel)	618.5 s
DC111	955.1 s

Lightsmark 2008 1680x1050
180D	46.4 fps
DC111	50.8 fps

Aan de hand van deze benchmarks vraag ik me af of het niet net zo handig was geweest om gebruik te maken van een Intel Celeron 1037U, die een stuk beter presteert, en volgens mij niet zo gek veel duurder hoeft te zijn dan de gekozen AMD.
Los daarvan is te zien dat de scores tussen het singlechannel en dualchannel geheugen niet heel gek veel uitmaakt, en soms lijkt een dualchannel config ietsje langzamer te zijn (al verwacht ik eigenlijk gewoon dat dat standaard meetafwijking is). Dat je maar 1 geheugenmodule krijgt in het systeem is wat mij betreft dus niet echt een ramp.

Stroomverbruik
Wat ik zelf interessanter vind dan de prestaties is het verbruik van een systeem zoals dit. Je wilt immers niet dat je een echte stroomslurper hebt staan. De vergelijking is gemaakt tussen deze en de DC111. Ik heb gekeken naar het verbruik in idle, het verbruik tijdens het afspelen van een filmpje en tijdens de OCCT-PSUtest.

Stroomverbruik – idle
180D	16 W
DC111	13 W

Stroomverbruik - movie
180D	21 W
DC111	16 W

Stroomverbruik - OCCT
180D	36 W
DC111	33 W

Dit systeempje verbruikt een paar Watt meer dan de WindBox DC111, maar hij is ook wat completer en er zit meer (waaronder een optical en meer USBpoorten) waardoor hij waarschijnlijk ook een tikkeltje meer verbruikt.
Maar 36W onder hevige load (die je in normale situaties nooit zal halen op een apparaat als deze) vind ik zelf lang niet slecht, zeker als je bedenkt dat die Celeron wel erg zuinig is, en deze AMDs niet bij uitstek de superzuinigste APU's zijn.

Prijs
ASRock heeft als adviesprijs 325 euro voor deze miniPC, maar de winkelprijzen liggen al onder de 300 euro. En daarmee is het geen gek bedrag voor een complete miniPC inclusief afstandsbediening. Vergelijkbare systemen zitten in dezelfde prijsrange, dus daarmee is ASRock niet te duur, maar ook niet zeer goedkoop. Voor dat geld krijg je er overigens geen OS bij, die licentie zul je zelf nog moeten aanschaffen. Enerzijds is het positief, omdat je op die manier de keuze vrijheid hebt over welk OS je erop gaat draaien. Aan de andere kant is het natuurlijk wel zo dat je als consument vaak meer kwijt bent voor een Windowslicentie die je los koopt, dan een meegeleverde OEM.

Tot slot
De Mini 180D is geen snelheidsmonster, zoals te zien in de benchmarks, maar dat doet er ook helemaal niet toe. Het gaat erom dat het een vlot systeem is dat soepeltjes als mediacenter gebruikt kan worden. En dat doet dit apparaat prima. Sneller kan altijd, dan is het leuker een ITX zelfbouwsysteem te pakken, of zoiets als een VisionX.
De kast is vrij compact, maar biedt een volledige featureset, hij is stil en ook nog eens zuinig.
Kwalitatief valt hij niet tegen, ASRock heeft hun best gedaan hier wat leuks van te maken. De minpuntjes die me zijn opgevallen hebben te maken met het ontbreken van somimge aansluitingen (eSATA en duallink DVI) al zijn dat natuurlijk wat specifiekere eisen die ik zelf aan een apparaat stel. Ga je er geen hogeresolutie monitor aanhangen maar blijf je bij fullHD en is eSATA niet nodig omdat USB3.0 voldoet, dan zal dit systeem wel aan je verwachtingen voldoen.