MSI Z87M Gaming

Specificaties
Aansluitingen
UEFI
Overclocken
Benchmarks
Stroomverbruik
Prijs
Tot slot
Vergeleken met

De Z87M Gaming is het eerste µATX-GAMINGbord van MSI. Toen MSI hun GAMINGreeks lanceerde een tijd terug viel het me gelijk al op dat ze geen µATXbordjes hadden. Zonde, want Asus heeft ze wel in de ROGserie zitten, en Gigabyte heeft ook een µATX G1bord in hun assortiment.
Mijn liefde voor µATXbordjes is dat je ze eigenlijk overal wel in kunt modden, en ik denk dat ATXborden lang niet altijd meer nodig zijn, als het gaat om een gamesysteempje.
Ik ga dit Z87bord vergelijken met de Z87s die ik al eerder heb getest, en daarbij gelijk eens aan de slag met de nieuwe AMDvideokaartjes.



Specificaties

Socket	LGA 1150
Formfactor	µATX
Chipset	Z87
PCIe x16	1x
PCIe x8	1x (x16 fysiek)
PCIe x1	2x
PCI	0x
Geheugen	4x DDR3
SATA	6x 6Gbps (Intel) 2x 6Gbps eSATA (ASM1061)
USB	6x USB3.0 2x USB2.0 2x USB3.0 via header 4x USB2.0 via header
PS/2	1x
Audio	Realtek ALC1150 6x 3.5mm jack optical S/PDFI
Netwerk	1x 1Gbps RJ45 KillerNIC E2205

Aansluitingen
De aansluitingen achterop het bord zijn eigenlijk precies zoals ik ze graag zie. Een PS/2poort, 2 USB2.0 poorten, 6 USB3.0 poorten, een displayport en 2 HDMIs voor het beeld. Voor het geluid zit er een optische S/PDIF en 6 3.5mm audiojacks, daarnaast zitten nog 2 eSATApoorten.
Niet veel borden, en dan zeker de µATXvarianten hebben eSATApoorten, laat staan 2, terwijl ik die zelf eigenlijk continu in gebruik heb, wat dat betreft dus een ideale configuratie. HDMI en displayport hadden van mij weg mogen blijven, het is immers een gamebord, daar ga je de IGP toch niet gebruiken. Maar alles wat belangrijk is zit erop, dus wat dat betreft zitten ze niet echt in de weg.


Het bord is voorzien van 4 PCIe sloten, een PCIe x16slot bovenaan, daaronder een x1slotje, als derde een x8 slot, dat fysiek als een x16slot is uitgevoerd en het 2e PCIe x1slot zit onderaan. Bij de meeste moederborden heb je iets meer ruimte tussen de socket en het eerste PCIe x16slot, omdat er vaak of geen slot zit, of daar een x1slot geplaatst is. Hierdoor had ik wat weinig ruimte tussen de R9 270X en de be quiet! Dark Rock Pro die erop zat, maar het paste eigenlijk precies. Het is een van de dingetjes waar je op moet letten bij een µATX natuurlijk, want er is gewoon minder ruimte op het bord, maar ook in de kast waar het ding inkomt.



Net als de andere Z87borden heeft dit bord 6 6Gbps SATApoorten, 4 DDR3 DIMMsloten en een LGA1150 socket. Naast de SATAsloten zit een USB3.0 header, de 24pins ATXstekker en een poort80 debugger en de knopjes voor reset, power en OCGenie.
Voor een µATXbordje heb je dus een behoorlijk uitgebreidde featureset



UEFI

De UEFI is vrij overzichtelijk, bovenin de tijd, biosversie, de temperaturen en de mogelijkheid om de bootsequence aan te passen. Bij andere MSIbordjes met een UEFI als deze had ik altijd het probleem dat de bootsequence niet helemaal lekker aangehouden werd bij bepaalde USBsticks. Dat is met deze bétaUEFI in elk geval opgelost.





Een feature die ik op niet veel andere borden gezien heb is de board explorer. Deze geeft een visueel overzicht waar je kunt zien welke hardware is ingeprikt. Als je de muis beweegt over de verschillende onderdelen dan kun je bijvoorbeeld zien welke CPU er in het bord zit, welke hardware in de PCIsloten zit en wat er in SATA- en USBpoorten steekt. In deze versie van de UEFI werkten de detectie van de USBpoorten niet, waardoor niet te zien was wat daarin zat, maar die bug is opgelost bij de finalversie van de UEFI (ik draaide hierop een bétaversie).

De ingebouwde hardwaremonitor geeft een uitgebreid overzicht van temperaturen en fanspeeds van de verschillende onderdelen


Overclocken
Er zijn 2 manieren om te overclocken. Als eerste is dat handmatig de instellingen doen in de UEFI, die overigens een overzichtelijke grafische interface heeft. De 2e manier is door middel van de OCGeniefunctie van het bord, waarmee door een druk op de knop van de OCGenieknop, of het activeren van de OCGenie in de UEFI het systeem automatisch overclockt wordt. Hierbij wordt een veilige waarde gekozen, dat wil zeggen dat de MP naar 40 wordt verhoogd, ook al zou de CPU zelf misschien nog wat verder kunnen. Hierdoor krijg je wat meer prestaties uit je systeem, hoewel je met handmatig overclocken waarschijnlijk een stuk verder kan komen, maar dat hangt dan ook weer af van je CPU. De i7 4770K die ik er nu in heb zitten wil ook handmatig niet veel verder dan een MP van 40 of 41, zonder her en der toch instabiel te worden, dus ik heb verder niet geprobeerd of ik heel veel verder kon komen zonder OCGenie, gezien dat op de voorgaande Z87borden ook niet lukte, en de CPU de bottleneck is.

Benchmarks
Uiteraard heb ik ook weer een aantal benchmarks op dit systeem gedraaid om het te vergelijken met wat andere systemen, waaronder de Z87borden die ik al eerder getest heb en m'n Z77 MPower. Bij de benchmarks ben ik uitgegaan van zowel het systeem op stocksnelheden, als het systeem op OCGeniesnelheden.

Het testsysteem dat ik heb gebruikt

CPU	i7 4770K ES / i5 3570K ES
RAM	2x Corsair DDR3-1600 CL9 4GB
VGA	MSI R9 270x Hawk
PSU	ADATA HM1200 1200W
SSD	Plextor M5M 128GB mSATA (via adapter)
PSU koeler	be quiet! Dark Rock Pro
Monitor	HP LP3056 30” 2560x1600

De benchmarks die ik heb gedraaid:
• SuperPi
• CineBench 11.5
• wPrime
• PassMark 8
• PCMark 7
• 3DMark Vantage
• Blender

Super Pi - 1M
MSI Z87M	9.500 s
MSI Z87M OC	9.110 s
MSI Z87 G45 GAMING	9.501 s
MSI Z87 MPower	9.280 s
MSI Z87 GD65 GAMING	9.290 s
MSI Sniper M5	9.360 s
MSI Z87X OC	9.531 s
MSI Z77 MPower	10.842 s

Super Pi - 8M
MSI Z87M	105.737 s
MSI Z87M OC	102.648 s
MSI Z87 G45 GAMING	105.378 s
MSI Z87 MPower	105.020 s
MSI Z87 GD65 GAMING	104.911 s
MSI Sniper M5	104.271 s
MSI Z87X OC	105.737 s
MSI Z77 MPower	183.131 s

Super Pi - 32M
MSI Z87M	491.260 s
MSI Z87M OC	478.827 s
MSI Z87 G45 GAMING	490.980 s
MSI Z87 MPower	501.800 s
MSI Z87 GD65 GAMING	481.651 s
MSI Sniper M5	501.868 s
MSI Z87X OC	507.609 s
MSI Z77 MPower	590.086 s

wPrime - 32M
MSI Z87M	9.968 s
MSI Z87M OC	10.593 s
MSI Z87 G45 GAMING	11.074 s
MSI Z87 MPower	10.567 s
MSI Z87 GD65 GAMING	10.295 s
MSI Sniper M5	7.598 s
MSI Z87X OC	10.654 s
MSI Z77 MPower	11.280 s

wPrime - 1024M
MSI Z87M	310.938 s
MSI Z87M OC	333.047 s
MSI Z87 G45 GAMING	347.181 s
MSI Z87 MPower	331.698 s
MSI Z87 GD65 GAMING	321.563 s
MSI Sniper M5	221.505 s
MSI Z87X OC	335.260 s
MSI Z77 MPower	344.526 s

CineBench 11.5 - OpenGL
MSI Z87M	125.36 fps
MSI Z87M OC	126.74 fps
MSI Z87 G45 GAMING	124.58 fps

*Omdat ik met een andere videokaart heb getest dan in de vorige roundup waren de openGL benchmarks niet te vergelijken. Vandaar dat enkel de resultaten van de borden erbij staan die getest zijn met de R9 270x Hawk.

CineBench 11.5 - single CPU
MSI Z87M	1.70 pts
MSI Z87M OC	1.73 pts
MSI Z87 G45 GAMING	1.70 pts
MSI Z87 MPower	1.73 pts
MSI Z87 GD65 GAMING	1.71 pts
MSI Sniper M5	1.73 pts
MSI Z87X OC	1.70 pts
MSI Z77 MPower	1.44 pts

CineBench 11.5 - multi CPU
MSI Z87M	8.57 pts
MSI Z87M OC	8.81 pts
MSI Z87 G45 GAMING	8.55 pts
MSI Z87 MPower	8.47 pts
MSI Z87 GD65 GAMING	8.02 pts
MSI Sniper M5	7.99 pts
MSI Z87X OC	7.94 pts
MSI Z77 MPower	5.66 pts

PCMark 7
MSI Z87M	6191 PCMarks
MSI Z87M OC	6325 PCMarks
MSI Z87 G45 GAMING	6232 PCMarks
MSI Z87 MPower	6080 PCMarks
MSI Z87 GD65 GAMING	6128 PCMarks
MSI Sniper M5	6127 PCMarks
MSI Z87X OC	5938 PCMarks
MSI Z77 MPower	5277 PCMarks

* Een klein gedeelte van de PCMark 7 benchmark, de resultaten van de Z87M en de G45 GAMING zijn daarom iets anders dan de andere borden. Voor de volledigheid heb ik alle borden in het vergelijk gezet.

Blender
MSI Z87M	197.88 s
MSI Z87M OC	191.74 s
MSI Z87 G45 GAMING	198.42 s
MSI Z87 MPower	212.12 s
MSI Z87 GD65 GAMING	209.57 s
MSI Sniper M5	208.95 s
MSI Z87X OC	218.58 s
MSI Z77 MPower	354.68 s

Blender
MSI Z87M	197.88 s
MSI Z87M OC	191.74 s
MSI Z87 G45 GAMING	198.42 s
MSI Z87 MPower	212.12 s
MSI Z87 GD65 GAMING	209.57 s
MSI Sniper M5	208.95 s
MSI Z87X OC	218.58 s
MSI Z77 MPower	354.68 s

3DMark 11
MSI Z87M	8751 3DMarks
MSI Z87M OC	8748 3DMarks
MSI Z87 G45 GAMING	8718 3DMarks

PassMark8
MSI Z87M	5059.2
MSI Z87M OC	5250.4
MSI Z87 G45 GAMING	5084.1

Zoals te zien is de Z87M een bord dat heel netjes op een lijn ligt met de rest van de Z87borden. Er zitten hier en daar wel wat verschilletjes in, maar niets heel extreems dat me opviel van het MSIbordje. De Z87M doet dus zeker niet onder voor z'n grotere broertjes.


Stroomverbruik
Met bovenstaande testsetup heb ik een aantal tests gedaan met betrekking tot het stroomverbruik. Ik heb het verbruik gemeten in idletoestand, tijdens het draaien van de Tomb Raider benchmark en tijdens het draaien van de PSUtest van OCCT. Ik heb hier enkel de Z87M en de Z87 G45 Gaming naast elkaar gelegd voor de loadtests. In idle ligt het verbruik van de GTX770 uit de vorige roundup en de R9 270X slechts een paar W uit elkaar, daarboven is het verschil dermate groot, dat het een heel vertekend beeld geeft in de benchmarks.

Stroomverbruik - idle
MSI Z87M	54 W
MSI Z87M OC	79 W
MSI Z87 G45 GAMING	50 W
MSI Z87 MPower	49 W
MSI Z87 GD65 GAMING	51 W
MSI Sniper M5	52 W
MSI Z87X OC	52 W
MSI Z77 MPower	77 W

Stroomverbruik - Tomb Raider Benchmark
MSI Z87M	200 W
MSI Z87M OC	229 W
MSI Z87 G45 GAMING	209 W

Stroomverbruik – OCCT
MSI Z87M	331 W
MSI Z87M OC	361 W
MSI Z87 G45 GAMING	338 W

Prijs
De Z87M GAMING kost nu iets meer dan 130 euro. Dat is een paar euro goedkoper dan de Gigabyte Sniper M5 en een goede 20 euro goedkoper dan de Asus ROG Maximus IV Gene Hiermee prijst MSI het bordje dus vrij gunstig en als je een µATX gamemoederbord zoekt zou dit daarom een hele goede optie zijn.

Tot slot
Sinds dat MSI met hun GAMINGserie moederborden begon met de Z77 chipset was ik al aan het zeuren wanneer ze nu eens met een µATXbordje gingen komen. Al was het alleen maar omdat ik benieuwd was naar wat ze zouden bedenken op een µATXbordje. En om eerlijk te zijn, wat mij betreft heeft MSI het helemaal gesnapt met dit bord. Beter nog dan met de Z87-G45 en Z87-G65 als ik kijk naar m'n persoonlijke voorkeuren. Het enige dat ik een beetje mis is een mSATAslotje, maar dat is op zich niet zo heel erg. Bijzonder praktisch en vrij uniek vind ik de 2 eSATApoorten op dit bordje. Daarbij is het altijd handig als een bord een onboard powerbutton heeft.
Minpuntjes aan het bord vind ik dat de OCGenie zorgt voor een wat hoger stroomverbruik in idle, omdat EIST niet meer gebruikt wordt. Handmatig overclocken vind ik dan toch prettiger, maar voor iemand die daar geen zin in heeft, werkt het wel goed. In mijn UEFI werkte de boardexplorer niet voor de USBpoorten, de apparaten daarin werden niet gezien. Maar MSI verzekerde me dat dat in de nieuwe UEFI weer zou werken. Ik werkte dan ook met de laatste bétaversie. Een pluspunt daarvan was dat nu eindelijk het bootprobleem met USBsticks is opgelost, waardoor je wel gewoon van een HDD kunt booten, als je een USBstick erin hebt zitten.

Wat mij betreft is dit bord dus een aanrader, leuk bordje om mee te werken en lekker stabiel met alle features die ik op een bord zou willen hebben.

Vergeleken met:
MSI Z87 MPower MAX
Gigabyte Sniper M5
MSI Z87 GD65 GAMING
Gigabyte Z87X-OC
MSI Z77 Big BangMPower
MSI Z87 G45 GAMING