Inleiding:
Ik troll al lang rond op Tweakers. Voordat ik een account had ook al zeker 3 a 4 jaar, en in al die tijd veel gelezen en geleerd maar weinig teruggegeven.
Dit is mijn eerste review, hopelijk om iets van te leren en anderen te informeren! Feedback in enige vorm wordt dan ook op prijs gesteld.
Mijn vorige systeem, wat was gebaseerd op een Asrock z68 bord met een i7 2600k en 2x 6950 in CFX voldeed, maar ik was toe aan een nieuw systeem. Mijn vriendin maakt inmiddels gebruik van de voorgaande setup, en ik zit ben gelukkig met mijn nieuwe build.
Ik gebruik mijn PC voor een breed scalia aan toepassingen, van video rendering tot code compilatie. In mijn vrije tijd game ik ook vrij veel, wat ik graag op de hoogst mogelijke instellingen en resolutie doe. Na veel lezen en afwegen heb ik uiteindelijk gekozen om 3x een XFX R9 290 in Trifire te draaien (De rest van mijn setup is onderaan de review te vinden). Ik wil op vrij korte termijn Eyefinity gaan draaien, helaas kan ik nu alleen benchmarks op 1920x1080 toevoegen.
En dan verder
Ik heb de R9 290(X) gevolgd vanaf de eerste nieuwspost op T.net/HWI, maar helaas was ik alsnog te laat met bestellen bij een erkende webshop in Nederland. Dit had als gevolg dat ik totdat de voorraad hersteld was de tijd had om mij in te lezen op de kaarten. Al vrij snel werd duidelijk dat alle productenten van de AMD kaarten dezelfde koeler op hun kaart zouden monteren, waardoor er geen verschil in prijs/kwaliteit zou zitten. Meer hierover in het gedeelte "Een gratis 290X?".
In deze review probeer ik zo een beeld te geven van de 290, door te kijken naar (on)gemakken, en de prestaties van de kaart(en), met name de verschillen tussen stock/aftermarket in single, cross- en trifire mode. Ik heb helaas geen geluidsmeter, en kan slechts op gehoor aangeven hoe luidruchtig de kaarten zijn.
Specificaties
Hieronder de algemene specificaties van de R9 290:
Algemeen |
Videochipfabrikant | AMD |
Core Kloksnelheid | 947MHz |
Shaders | 2.560 |
Geheugen |
Geheugengrootte | 4GB |
Geheugen Type | GDDR5 |
Geheugen Snelheid | 5GHz |
Geheugen Busbreedte | 512 bit |
Interfaces |
Card Interface | PCI-e 3.0 x16 |
Video uit Display Port | 2x DVI-D, HDMI |
Ondersteuning |
DirectX versie | 11.2 |
OpenGL versie | 4.3 |
Shader model | 5.0 |
Afmetingen |
Lengte | 288mm |
Aantal slots | 2x |
Voeding |
Aantal 6 pins | 1x |
Aantal 8 pins | 1x |
De verpakking en inhoud
De verpakking doet precies wat het moet doen: aangeven wat er in zit. De doos is duidelijk qua productinformatie, maar gelukkig zonder alle toeters en bellen. Na het openmaken van de verpakking vindt men een neutraal bruine doos met het XFX relief er in gedrukt. De doos is biologisch afbreekbaar, dus ook de ecologische tweaker kan met een gerust hart zijn 400 watt
barbecue grafische kaart in zijn systeem drukken.
De biodoos bevat het volgende:
- 2x Reclame van XFX
- 1x Driver CD
- 1x Handleiding
- 1x Warranty Documentatie
- 1x Support Visitekaartje met een "persoonlijke" RMA code
- 1x 2 Molex -> 6-pin PCI-E
- 1x 2 6-pin PCI-E -> 8-pin PCI-E
- 1x R9 290 Videokaart in antistatische verpakking
Uiterlijk
Zoals eerder vermeld heeft de XFX 290 dezelfde referentiekoeler als andere merken die momenteel verkrijgbaar zijn. Qua vormgeving en performance zit er dus (nagenoeg) geen verschil tussen deze en kaarten van andere fabrikanten. Persoonlijk vind ik de referentiekoeler erg mooi, maar over smaak valt natuurlijk te twisten.
De kaart voelt solide en zwaar aan, met 1028 gram (stock) (tegenover 938 gram 6950 met Xtreme III). Het blok lijkt solide, maar bestaat uit een plastic kap met daaronder de (flinke) heatsink en koeler. Voor de modders en swappers onder ons: de kaarten worden tijdens gebruik
heet. Tijdens het in/uitpluggen van de kaarten meer dan eens mijn vingers gebrand, wees gewaarschuwd.
De Koeling & Geluidsproductie
Dan komen we aan bij een knelpunt; De koeling. Het zal voor niemand die deze kaart kent of er over gelezen heeft een verassing zijn: de referentiekoeler is erg luid. Mijn vorige kaarten werden gekoeld door aftermarket koelers (Arctic Xtreme III), maar zelfs op idle hoor ik een enkele kaart boven mijn oude systeem uitkomen. Waarom AMD er op staat dat elke fabrikant eerst de stock koeler moet monteren is mij dan ook een raadsel.
Terwijl de kaart idle draait ligt de temperatuur tussen de 50 en 60 graden celsius. De kaart is erop ontworpen om te draaien op 95 graden celsius, en zal zich op het moment dat deze temperatuur bereikt wordt terugklokken totdat de temperatuur zakt. Op stock draait het referentiemodel op 947MHz, wat zich terugklokt tot (hoogstens) 662MHz om de temperatuur te laten zakken. Dit levert een interessant effect op tijdens het spelen van games, aangezien de koeling zich pas druk gaat maken op het moment dat de temperatuur in de buurt komt van de 80 graden. De kaart heeft op fabrieksinstellingen een profiel waarmee de ventilator tot op 47% van zijn maximale kracht kan draaien voordat de kaart zich terugklokt. Ik gebruik de RivaTuner overlay die wordt meegeleverd met MSI afterburner, om een beeld te krijgen hoe warm de kaarten ongeveer zijn tijdens het werk en of het spel efficient gebruikt maakt van CrossFireX. Bij elke benchmark en op ultra geconfigureerd spel bereiken de kaarten na ruwweg 4-5 minuten hun doeltemperatuur, en kan je in de overlay zien dat de kloksnelheid begint te dansen met de temperatuursensor. Stock natuurlijk op 947mhz, maar dit fluctueert al snel tussen de 720-900 omdat de koeler het probeert bij te benen. Een minpuntje hier dus.
Modding en Overclocking
Op het moment van schrijven zijn de volgende (lucht)koelers beschikbaar en compatibel met de R9 290(X). Ik zou dan ook adviseren iets meer uit te geven aan een van deze koelers, je gaat het er qua prestaties en geluidsproductie zeker uithalen. Wachten op een aftermarket van een van de fabrikanten kan natuurlijk ook.
- Arctic Accelero Xtreme III
- Arctic Accelero Hybrid*
- Gelid Solutions Icy Vision Rev.2
* De Hybrid is natuurlijk geen full-on luchtkoeler, maar het is in mijn mening een goed alternatief voor 200+ euro aan custom waterkoeling.
Omdat de reference koeler mij dermate slecht beviel heb ik na slechts 2 dagen gebruik besloten om aftermarket koelers te bestellen. Ik wilde graag de Arctic Accelero Xtreme III er op zetten, door goede ervaringen op mijn vorige kaarten. Helaas zijn deze op het moment van schrijven moeilijk verkrijgbaar, dus heb ik na veel afwegen besloten om 3x een Arctic Accelero Hybrid te monteren.
De demontage van de koeler is goed te doen. Er bevinden zich in totaal 16 schroefjes op de koeler (+6 voor de plastic kap, die er niet voor demontage af hoeft), en nog 2 aan de kant van de uitlaat. Door de kaart voorzichtig los te wrikken rond de powerconnectors laat deze vrij gemakkelijk los. De assemblage van de Hybrid bleek moeilijker dan verwacht, maar uiteindelijk mag het eindresultaat er zijn. Omdat het hier een referentiemodel betreft zullen aftermarket koelers met compatibiliteit dus ook altijd passen. Qua modbaarheid is deze kaart dus prima, vooraf inlezen op montage blijft echter essentieel.
Alle 3 de hybrid koelers zijn gemonteerd met Arctic Silver 5 koelpasta en de lijm die arctic bijlevert. Iedereen die bekend is met Arctic voelt hem al aankomen; Fantastische prestaties, maar de montage is vreselijk. De eerste kaart duurt altijd het langst, en zelfs met de ervaring die ik al had met de Xtreme III kostte de montage mij alsnog tussen rond de 1,5-2 uur excl. droogtijd. De volgende exemplaren gingen iets sneller, maar het uitlijnen van de GPU met het koelblok kost veel tijd als er geen extra paar handen beschikbaar is.
Wegens tijdgebrek heb ik nog geen mogelijkheid gehad om de kaarten over te clocken. Mocht ik hier op korte termijn tijd voor overhebben dan zal ik de resultaten updaten

.
Een gratis R9 290X?
Er zwerven op het internet nogal wat threads rond (op HWI zelfs een link naar een do-it-yourself) over het "flashen" van R9 290 kaarten. Om alle misverstanden uit de wereld te helpen wil ik hier wat aandacht aan besteden, zodat niemand er teleurgesteld uitkomt.
Het gerucht gaat als volgt; AMD heeft 2 chips uitgegeven, de 290 en de 290X. Zoals velen wel weten scoort 290 qua bang for buck beter dan de 290X, zeker als je een beetje fanatiek gaat overclocken. Door de onverwachts grote vraag ontstond er een tekort aan 290 kaarten. Sommige fabrikanten zaten hierdoor met een overschot van dure 290X chips, die (nog) niet verkocht werden en een tekort aan 290 chips. Deze chips zijn in veel gevallen gelijk, maar zijn de 290 chips "afgekeurde" 290X chips. In het geval dat zo'n chip wordt "afgekeurd" brandt de fabrikant er meestal een gedeelte uit met een laser, zodat dat deel van de chip niet meer werkt. Dit wordt dan verkocht als een 290.
Terug naar het tekort; Door het overschot aan 290X chips zijn deze gemonteerd op R9 290 kaarten, en geflashed met een R9 290 BIOS (Ofwel een software-lock in plaats van hardwarematige verwijdering dmv een laser). Er zwerven heel wat theorieen rond op het internet, maar er is tot dusver maar 1 ding zeker:
aan de buitenkant van de kaart is niet te zien of deze een 290X of 290 chip bevat. De GPU koeler
moet hiervoor worden verwijderd, zodat de chip zichtbaar is.
Er zijn geen consistenties gevonden in productiedatum/weken wanneer er precies chips van 290X kaarten zijn gemengd (en door welke fabrikanten). Powercolor leek dit op vrij grote schaal te doen, en ook XFX heeft een redelijke succesrate.
Jaja heel fijn, maar heb ik nou een 290 of 290X chip??
Dit kun je zien aan de socket: draai de kaart een kwartslag zodat de PCI-E aansluiting naar boven wijst. Er staat op de socketrand waar de chip gemaakt is, en rechts hiervan een reeks getallen in het volgende formaat: XXX-XXX20XX. Eindigt deze reeks op 2000, dan bevat jouw kaart een 290X chip. Eindigt het op 2020, dan is dit een 290 chip.
OF De kaart proberen te flashen met een 290X-bios kan natuurlijk ook, er zit namelijk een dual bios switch op de kaart (wel even back-uppen natuurlijk). Als het aantal shaders verhoogd wordt van 2560 naar 2816, dan is het flashen gelukt en bevat de kaart dus een 290X chip.
!Belangrijk: Nogmaals, er is geen consistentie in de mate waarin deze kaarten geproduceerd of geleverd zijn of worden. Ik heb 3 kaarten besteld bij Azerty op 22 november. Van mijn 3 XFX kaarten, met elk een andere productieweek (1340, 1338 en 1337) zijn er 2 met een 290X chip, en 1 met een 290 chip (iemand ruilen?

). Ga deze kaarten dus niet bestellen omdat je een goedkope 290X wil, dit is namelijk niet te garanderen.
Benchmarks en Prestaties
Ik zal mijn setup benchen in de volgende configuraties: 1x Stock, 2x Stock, 3x Stock, 1x AC, 2x AC, en 3x AC. In alle gevallen draaien de benchmarks op Windows 8.1 x64, Catalyst 13.11 Beta 9.4, 4820K@4.7Ghz in een gesloten CM Cosmos II behuizing met alle case fan settings op hoog (100%). Om te laten zien wat deze kaarten daadwerkelijk op stock kunnen presteren wordt het fabrieks fanprofiel niet aangepast, en laat ik de kaarten 5 minuten idlen met 70% fanspeed tussen benchmarks. Mijn moederbord (Asus Extreme IV) biedt de mogelijkheid om 3x 3-slots videokaarten te monteren, door het "2"e (zwarte) PCI-E slot in verbinding te stellen met het 2e (rode) PCI-E slot. De kaarten zijn in beide configuraties dan ook gemonteerd in PCI-E slot 1, "2" en 4 om de airflow/intake gelijk te houden.
Synthetische Benchmarks: 3DMark 11, 3DMark Firestrike, 3DMark Firestrike Extreme, Unigine Heaven en Unigine Valley
Real-Life Benchmarks: Batman - Arkham Origins, DiRT - Showdown, Metro - Last Light, Tomb Raider (2013)
In alle gevallen worden de benchmarks gedraaid op 1920x1080 met de hoogst mogelijke instellingen/preset.
De Synthetische Benchmarks:
3DMark 11: Performance Preset
3DMark 11: Extreme Preset
3DMark Firestrike: Standaard
3DMark Firestrike: Extreme Preset, demo uitgeschakeld
UPDATE 25/12; 2 kaarten geflashed met een R9 290X BIOS, Synthetische Benchresultaten staan hieronder.
4815 - 1x 290(X) 3dmark Firestrike Extreme
9523 - 1x 290(X) 3dmark Firestrike
8836 - 2x 290(X) 3dmark Firestrike Extreme
16043 - 2x 290(X) 3dmark Firestrike
Unigine Heaven: Custom; DX11, 1920x1080 8xAA fullscreen, Ultra, Extreme Tessellation
Unigine Valley: Custom; DX11, 1920x1080 8xAA fullscreen, Ultra
Batman - Arkham Origins: Alle instellingen op ultra/aan, vsync off en anti-aliasing op 8xMSAA.
DiRT: Showdown: Hoogst mogelijke instellingen, refresh@59, vsync off
Tomb Raider (2013): 1920x1080, Ultimate Preset, Vsync off
Metro Last Light: DX11, 1920x1080, Quality Very High, AF 16X TF, Normal Motion blur, SSAA, Tesselation Very High, Advanced PhysX
uit, 5 runs
Bij bijna alle benchmarks kwamen er geen bijster veel betere prestaties uit na het monteren van aftermarket koelers. Games lijken na de montage echter wel soepeler te draaien, maar misschien is dit meer iets wat ik wil zien dan werkelijkheid. Op het gehoor is het wel een enorme stap vooruit, maar dat was te verwachten.
Conclusie
Qua prijs/kwaliteit zijn deze kaarten geweldig, Ik zou ze ten zeerste aanraden voor de veeleisende gebruiker. Momenteel schommelen deze kaarten tussen de 350 en 400 euro, wat uitmuntend is voor wat je er voor terug krijgt.
Om alle prestaties er uit te kunnen halen is het echter wel noodzakelijk om de kaarten te tweaken met een nieuw fan profiel of een aftermarket koeler, wat veel gerommel is/kan zijn als je gewoon in wil kunnen pluggen en gaan. Zelfs met de koelerteugels aangetrokken heeft de kaart echter nog genoeg paardenkracht over om alles echter soepel op het scherm te krijgen.