Shuttle DS61

Inleiding
Ik wilde een nieuwe computer gaan bouwen die dienst kon doen als client voor Plex (media software, aanrader!). Ik wilde daarbij een zo compact mogelijk systeem hebben die snel genoeg is om zware Blu-ray rips af te kunnen spelen en die zo stil mogelijk is. Een optische drive is niet nodig en ook hoeft het geen super mooie behuizing te zijn. De Shuttle DS61 is de basis voor dit systeem geworden.

De Shuttle DS61 is een barebone. Dat wil zeggen dat het meer is dan alleen een lege kast, maar dat een gedeelte van de hardware al voor je bepaald is en dat je een gedeelte zelf kan kiezen. In dit geval kunnen de processor, het geheugen en de harddisk zelf gekozen worden.

Waarom de Shuttle DS61 / features
De Shuttle DS61 is behoorlijk aan de prijs, maar je krijgt daarvoor een hoop terug. De belangrijkste keuze voor de DS61 is het formaat: een DS61 is namelijk kleiner dan een Nintendo Wii (!). Maar toch hoef je op prestaties niet te beknibbelen. De enige beperking is de 90W voeding, maar voor de rest ondersteund het moederbord met de Intel H61 chipset eigenlijk alle moderne Intel CPU's, ook de nieuwe generaties. Er is ruimte voor 2 DDR3 SO DIMM modules, er is een PCIe Mini card slot die ook dienst kan doen als mSATA slot en ruimte voor één 2.5" harddisk. Dit is allemaal meer dan genoeg om een leuke media PC te bouwen die compact is en weinig stroom verbruikt.

De Shuttle heeft daarnaast een hoop uitgangen. Om het geheugen uit te breiden of bestanden te delen zijn er 4 USB 2.0 poorten en een SD-kaartslot aan de voorkant beschikbaar en 2 USB3.0 poorten aan de achterkant. Qua beeld is er een DVI en een HDMI uitgang en voor de connectiviteit zijn er 2 gbit netwerkaansluitingen en 2 serial poorten. Ook op de connectiemogelijkheden is er niet bespaard.

Als laatste troef is er een VESA mount bijgeleverd waardoor je de DS61 achterop de VESA-aansluiting van een monitor kan schroeven.

Unboxing / eerste indruk
De DS61 wordt geleverd is een compacte en simpele doos. In deze doos zitten:

• De DS61 met de VESA mount erop vastgeschroefd
• De handleiding(en) in meerdere talen
• Een driver-CD
• De 90W externe voeding
• Koelpasta
• Schroeven
• CPU afdekkapje

De DS61 is van robuust staal gemaakt en weegt voor een klein apparaat opvallend veel. Niet dat deze zwaar is, maar zwaarder dan je zou verwachten. Shuttle heeft duidelijk als insteek gehad dat de DS61 ook in zwaarindustriele omgevingen gebruikt gaat worden, de robuustheid, de bouwkwaliteit en de twee seriële poorten zijn daar een voorbeeld van, of als netwerkapparaat vanwege de dubbele gbit LAN-aansluitingen. De kwaliteit zie je ook terug op het moederbord: alle condensatoren zijn van hoge kwaliteit. De behuizing heeft meerdere schroefgaten, vermoedelijk om montage op muren of racks makkelijker te maken. De aan/uit-knop voelt stevig aan. Deze zal niet snel kapot gaan.

Echt mooi is de DS61 niet vanwege de witte USB-poorten en de groene en roze koptelefoonaansluitingen aan de voorkant, praktisch is hij wel. De mat-grijze kleur past eigenlijk nergens echt bij andere HiFi-apparatuur en ook het formaat is veel kleiner dan standaard HiFI-componenten. Mocht de DS61 echt in het zicht bij andere apparatuur komen te staan is misschien de XH61V een optie, maar deze is meteen weer een stuk groter.

De gekozen hardwarecomponenten
Zoals eerder genoemd ben je vrij om het geheugen, de harddisk en de processor te kiezen en te installeren. Het moederbord, de koeling en de voeding liggen vast. Ik heb de volgende componenten gebruikt:

• 4GB Corsair PC3-10600 CL9 (1 module)
• Intel Pentium G2020
• Crucial M4 mSATA 64GB

Er is niet veel nodig voor een media speler, dus ik heb het vooral zo goedkoop mogelijk willen houden, maar toch de mogelijkheid tot een makkelijke upgrade willen open houden. De Intel Pentium G2020 is een dual core processor van de nieuwste generatie die op 2.9GHz draait. Deze is meer dan snel genoeg voor wat ik wil en kost maar net iets meer dan 50 euro. Er kan altijd een snellere processor in indien nodig. Ik heb bewust ervoor gekozen om geen dual channel geheugen te draaien. De snelheidswinst is niet groot en als ik nu 2 x 2GB had genomen waren de geheugensloten meteen vol geweest. 2 x 4GB was totale overkill geweest en zonde van het geld op dit moment. En als laatste heb ik gekozen voor de mSATA-variant van de Crucial M4, zodat er nog ruimte is om eventueel later een 2.5" harddisk erbij te plaatsen.

Installatie
De installatie is een eitje. De DS61 zit logisch in elkaar. Om alle componenten te installeren moet je in totaal 8 schroeven verwijderen. Als eerste zit de cover met twee schroeven vast. Het is een kwestie van deze twee schroeven losmaken en de cover er af te schuiven. Daarnaast zit de 2.5" drive cage vast met één schroef en kan na het losmaken van deze schroef vervolgens verwijderd worden. Daarna is het koelblok aan de beurt. Deze zit met vier schroefveren vast. Als deze losgedraaid worden kan het hele koelblok verwijderd worden.

Als eerste is het geheugen geplaatst. Dit zijn twee 205-pins SO DIMM sloten die op elkaar gestapeld zijn, zoals je vaak in laptops ziet. Het is wat lastig om het geheugen in het onderste slot te krijgen, omdat je weinig ruimte heb om je vingers tussen het geheugenbalkje en de behuizing te krijgen. Maar uiteindelijk lukt het zonder problemen.

Daarna is de mSATA disc geplaatst. Dit is een kwestie van de disc in het slot klikken en vastmaken met een klein schroefje (schroefje nummer .

Het plaatsen van de processor gaat hetzelfde als alle andere socket 1155-processors. Vervolgens wat koelpasta erop en alles in de kast weer assembleren.

BIOS/UEFI
De DS61 heeft UEFI, maar deze ziet eruit als een klassieke BIOS en zonder muis support. Eigenlijk zijn alle essentiele instellingen aanwezig, maar verwacht niet dat er uitgebreide overclock-mogelijkheden zijn. Daarvoor is de DS61 uiteraard ook niet gemaakt. Wel is de Windows 8 'fast boot' optie beschikbaar die het mogelijk maakt om Windows 8 sneller te kunnen opstarten door tijdens de BIOS-fase alleen het broodnodige te initialiseren. Booten van USB-devices is dan niet meer mogelijk. Verder zijn er weinig spannende dingen te melden over de UEFI

Stroomverbruik
Ik heb tijdens het werken aan de DS61 en het installeren van Windows een stroommeter tussen het stopcontact en de voeding van de DS61 gehad. Het stroomverbruik schommelt met de configuratie zoals ik deze heb tussen de 20W en 30W. Hele mooie waardes!

Geluidsproductie
Het koelblok van de DS61 bestaat uit aluminium met een paar koperen elementen op bijvoorbeeld het contactoppervlak met de processor. Dit koelblok wordt door twee 60mm fans gekoeld. Uiteraard zijn 60mm fans niet ideaal, maar ze hoeven niet heel hard te werken om de Pentium G2020 koel te houden. Het viel me wel op dat de structuur van de gaten in de cover van de behuizing niet optimaal zijn. Met de cover open zijn de fans beduidend stiller. Van dichtbij hoor je de DS61 zacht zoemen, van een afstand absoluut niet meer, zeker niet als je media gaat kijken.

Praktijkgebruik
De DS61 is dus als media center gekocht, maar hoe werkt het allemaal in de praktijk? Is het een teleurstelling of juist niet?
Ik kan daar heel kort over zijn: het overtreft mijn verwachting. Ik heb Windows 8 geïnstalleerd en de fast boot optie in de bios in combinatie met de Crucial M4 SSD zorgen ervoor dat het apparaat in minder dan 10 seconden boot naar WIndows en tussen de 15 en 20 seconden in totaal nodig heeft om naar Plex te booten. Ik heb gebruik gemaakt van de kiosk mode in Windows 8 om explorer.exe en het modern UI start menu helemaal over te slaan en meteen in Plex te booten. Het werkt echt als een trein. Alle bestanden die ik er tegenaan gegooid heb spelen soepel af op mijn 50" Plasma.

Conclusie
Is de DS61 duur? Ik zou eerder zeggen: het is veel geld, maar duur valt denk ik wel mee. De inbouwmogelijkheden zijn beperkt, maar er staan een hele hoop features tegenover. Daarnaast is duidelijk de DS61 gebouwd is om robuust te zijn. Hoge kwaliteit onderdelen en stevige materialen zeggen duidelijk: de DS61 is to last! Ook het bijleveren van de VESA mount verdient complimenten.

Op zich is het vooral een degelijk apparaat, maar niet heel mooi om te zien. De hoeveelheid power die je potentieel in zo'n klein machientjes kan stoppen maakt een hoop goed. Want compact is de DS61 zeker dankzij slimme oplossingen en optimaal gebruik van de ruimte, zoals de koeling die z'n werk prima doet. Grotere fans waren beter geweest, maar dat past simpelweg niet in de behuizing.

Met de hardware die ik gebruikt heb zijn de prestaties helemaal super. Maar toch wil ik daar geen oordeel over geven in deze review. Het hangt namelijk sterk af van waarvoor je de DS61 gaat gebruiken. Gameperformance is bijvoorbeeld heel slecht en ook voor videorenderen zou de G2020 niet echt snel genoeg zijn.

Al met een een hele dikke goed voor de DS61.

P.S. Let niet op het mooie tafelkleed op de foto's