Gigabyte GA-X48-DQ6

Na vorige maand een Gigabyte EP35-DS4 in mijn systeempje te hebben gezet, heb ik nu eindelijk een X48 bord , de Gigabyte X48-DQ6.
Intel is al tijden bezig met het ding uit te stellen, waardoor ze in zeer beperkte oplage te vinden waren tot voor kort. Maar nu zijn ze eindelijk te verkrijgen voor het normale publiek

Inhoud van de doos
[img=620]CZexJ0IW[/img]
Het moederbord komt in een grote goudkleurige doos. De doos is zoals we gewend zijn van Gigabyte weer zeer rijkelijk gevuld. Een manual, installatieposter en wat up to date informatie vormen het papieren gedeelte van de meegeleverde spullen. Verder zitten er een 40pins IDE kabel, floppy kabel, 2 standaard S-ATA kabels, 2 S-ATA kabels met 90 graden connectoren en een 2-tal eS-ATA brackets incl stroomkabels en eS-ATA kabels. Verder nog een i/o-shield, een Gigabyte casebadge, een energysaver casebadge, schroefjes en uiteraard een driver cd.


Features
De X48-DQ6 is het top model van Gigabyte. Het is daarom ook voorzien van een zeer ruime hoeveelheid features op het bordje.
Het bord is voorzien van een socket 775 die overweg kan met alle moderne s775 cpu's, tot 1600MHz. Daarnaast zitten er 4 DDR2 dimmsloten op het bord**
De uitbreidingssloten bestaan uit:
3x PCIe x1
2x PCIe x16
2x PCI
De PCIe sloten op dit bordje zijn PCIe 2.0 sloten.
De x16 sloten beschikken beide over het volledige aantal lanes, wat dus leuk is voor crossfire setups of een leuke RAIDcontroller in het 2e slot.
Het bord beschikt ook over 2 bioschips, wat dus de kans op een biosfail verkleint, omdat je altijd een backup chip hebt. Persoonlijk had ik het helemaal ideaal gevonden als er socketed chips gebruikt worden, maar dat lijkt tegenwoordig bij geen enkele fabrikant meer te gebeuren.
Op de achterkant van het bord zit een hele berg aan aansluitingen.
2x PS/2
8x USB
1x Firewire 6 pins
1x Firewire 4 pins
2x SPDIF
6x 3.5mm jack
2x 1Gb lan

** - Voor mensen die over willen naar DDR3 bestaat er een andere variant van dit bord. De GA-X48T-DQ6, hetzelfde bordje, maar met DDR3 sloten ipv DDR2 sloten.

Het leuke van de 2 lanpoorten is dat je ze ook kunt teamen. Dat wil zeggen, sluit ze beide aan, maak een virtuele adapter aan en op deze manier heb je een 2Gb verbinding tot je beschikking. Ik denk niet dat ik hier echt veel aan heb voor thuisgebruik, maar op lanpartys is zeker met een RAID array als ik heb de netwerkverbinding (vaak 100Mb) de bottleneck. Dus als je die snelheid 2 keer kan pakken is dat altijd handig natuurlijk.

_{virtuele adapter, 2Gb lanverbinding.}

Net als bij de DS4 heeft ook dit bordje geen eS-ATA connectoren op de achterkant zitten. In plaats van vaste poorten, worden 2 losse brackets meegeleverd. Veel fabrikanten zetten de eS-ATA connector op dezelfde chip als de interne poorten van de controller. Het nadeel daarvan is dat de externe poorten ten koste gaan van de interne poorten. Bij deze bracket is dat niet anders, want je maakt een interne poort extern, maar je bent niet gedwongen deze te gebruiken. Dus als je 6 schijven aan de ICH9R wilt hangen (zoals ik zelf doe) dan kan dat gewoon. Je kunt de bracket aan iedere interne S-ATA poort aansluiten die je wilt. Dus stel je wilt ipv de Jmicron controller de Intel controller gebruiken (of andersom) voor de externe poorten dan kan dat gewoon. Ik zelf wil deze straks aan een Areca 1220 koppelen op het moment dat die in het systeem zit, gezien daar 8 poorten op zitten die ik niet allemaal direct nodig heb, en op die manier extern 2 disks per bracket aan kan sluiten.
Een ander voordeel is dat je naast de 2 eS-ATA poorten op de bracket ook nog een molex connector hebt. Deze zorgt ervoor dat je een standaard S-ATAschijf kunt aansluiten op de externe bracket, zonder dat je per se een eS-ATA behuizing nodig hebt. Dat scheelt dus je kast open maken als je even wat data over wilt zetten of een schijfje wilt checken en je dit niet op USB of firewire wilt doen vanwege de snelheid. De stroomkabel en een eS-ATA naar S-ATA kabel zijn ook meegeleverd
[img=620]cicDbZeF[/img]

Layout van het moederbord
De layout van het bordje ziet er prima uit. Er zijn een paar kleine veranderingen aangebracht ten opzichte van de P35 bordjes. Het eerste dat opvalt is de plaatsing van de S-ATA poorten. Deze zijn een stuk naar beneden verplaatst, hierdoor is het makkelijker om een tweetal flinke videokaarten te gebruiken in het systeem. Op de vorige borden ging de videokaart er wel net tussen, maar nu is er simpelweg meer ruimte. Daarnaast zijn de S-ATA kabels wat minder op een hoopje, zeker makkelijk als je alle poorten op de ICH9 gevuld hebt.
[img=620]Ngy6d9Vy[/img]

Verder is de heatpipe wat anders dan op de DS4. De heatpipe zit nu enkel naast en onder de cpu, ipv er ook nog boven. Dit doordat de VRM ietwat verplaatst is. Hierdoor heeft de koeler iets meer ruimte aan de bovenkant. De koeler past precies op het bordje. Zelf gebruik ik een Arctic Freezer pro, een koeler die toch wat groter is als de intel stock koeler, en dat past allemaal prima.
[img=620]mZ7Nhw2M[/img]



Bovenstaande foto is van de DS4, maar de DQ6 is verder precies hetzelfde (dus vond het niet echt nodig om nog eens eenzelfde foto te nemen )

Naast de heatpipe koeling die gebruikt wordt op de bovenkant van het bordje, Zit er aan de achterkant (of onderkant, net hoe je wilt) een koperen plaat die de warmte netjes afvoert naar de heatsink.

Het idee erachter is dat de warmte van beide kanten van het moederbord afgevoerd wordt naar de heatpipes.
Mocht je een koeler gebruiken die een plaat nodig heeft aan de achterkant van het bord dan is het mogelijk het ding er vanaf te schroeven. Instructies worden meegeleverd en uiteraard levert Gigabyte de schroefjes er ook bij om het dan weer netjes vast te zetten.

Bouwkwaliteit
Het bord zelf is voorzien van de techniek die Gigabyte Ultra Durable 2 noemt. Het komt neer op het gebruik van solide condensatoren en betere mosfets. Zeker bij langdurig gebruik en flinke belasting is het prettig als het moederbord gemaakt is met deugdelijke componenten. Met name in het verleden waren er heel veel moederborden waarvan de condensatoren bol gingen staan, barstten of ontploften en daarmee het moederbord lieten uitvallen en in het ergste geval de hele computer om zeep hielpen. Gezien ik zelf m'n systemen langdurig aan heb staan en ook redelijk wat vraag van deze apparaten vind ik de kwaliteit van een bord erg belangrijk. Eigenlijk is alleen het feit dat Gigabyte dit gewoon goed voor elkaar heeft voor mij de reden om Gigabyte borden te gebruiken.
Verder heeft het bordje een aantal handigheidjes om stroom te besparen, maar daar zal ik later op terug komen.

Installatie
Maar genoeg over hoe het bord eruit ziet, op naar het installeren van het ding.
De hardware die ik ermee ga gebruiken.
Intel E8400
2x 1GB PC6400 DDR2 Twinmos
MSI 7950GT dual DVI videokaart
3x 750GB Seagate 7200.11 S-ATA II hdd
500GB Seagate 7200.10 S-ATA hdd
2x S-ATA Samsung DVDRW
Zalman 500W voeding

De installatie is niet moeilijker dan ieder anders socket 775 moederbord. De cpu koeler gaat er zonder problemen op (zoals op de foto hierboven te zien is). Ik heb totaal geen compatibilityproblemen gehad. Spul erop geprikt aangesloten en that's it. Het enige nadeel wat ik bij het installeren ondervonden heb is dat de USB kabels naar de frontheader tekort waren. De enige die ik hier de schuld van kan geven ben ik zelf, omdat ik die dingen nogal moeilijk heb ingebouwd in mijn casemod. Daardoor kwam ik net 2cm tekort. Echter, bij iedere normale kast gaat het gewoon passen (als ik bijv kijk naar de Coolermaster Centurion 5 en de Lian Li PC-7B Plus II die ik hier heb staan).

Verder is het goed duidelijk hoe alles aangesloten moet worden. De frontheader heeft kleurcodering erop zitten, wat makkelijk is om de kabels gelijk goed in te prikken voor de powerknop, resetknop en de leds. De S-ATA aansluitingen zijn makkelijk uit elkaar te houden, de gele zitten aan de ICH9R de paarse aan de Gigabyte RAID.

RAID
Ik gebruik dezelfde RAID config als op mijn EP35 bord. Dus 3x 750GB in RAID 5 en RAID 0. Zowel de EP35-DS4 als de X48-DQ6 maken gebruik van de Intel ICH9R southbridge. Echt spannend was het overzetten van de array dus niet te noemen. Het werd gelijk herkend en alle data was nog gewoon netjes intact zoals te verwachten was .

De performance van de array op dit bord is hetzelfde als op de DS4, wat logisch is gezien het gaat om dezelfde southbridge. 180MB/s gemiddeld op de RAID 5 array en zo'n 240MB/s op de RAID 0 array, met de 3 Seagate 7200.11 schijfjes.

Software installatie
De Software installatie is een eitje. Het bijgeleverde schijfje hoef je er enkel in te duwen, op de Xpress Install knop te drukken en alle drivers worden geinstalleerd.

Overclocking
Ook dit bordje heeft zat opties tot overclocking in de bios. Het fijne van de Gigabyte bordjes is dat de CMOS zich reset op het moment dat je iets instelt dat niet goed gaat (een te hoge snelheid voor cpu of mem). Hierdoor hoef je niet iedere keer weer handmatig de cmos te resetten en kun je OCsessies snel doorlopen.
Het OCen gaat net als bij de andere Gigabyte bordjes erg gemakkelijk. Ik weet dat mijn geheugen zo'n beetje de bottleneck vormt rond de 415MHz, verder kwam ik namelijk niet op zowel de 965P-DS3P als de P35-DS4. Mede voor de energysaving daarom tot max 415 gegaan en dat liep allemaal lekker en stabiel. Het is toch een verhoging van ruim 80MHz op de FSB, iets dat zonder ook maar enige vorm van voltage verhoging niet slecht te noemen is (al denk ik dat met snel geheugen je nog een stuk verder kan).
De bios biedt meer dan genoeg mogelijkheden om voltages en snelheden in te stellen en voor de voltages wordt ook aangegeven wanneer het gevaarlijk wordt. Tot 0,25V zijn de opties grijs, tot 0,45V zijn deze roze en daarboven zijn ze rood knipperend. Ik heb verder niets met de voltages gedaan, gezien alles stabiel loopt op de stockvoltages.
Het bord biedt zeker genoeg overclock potenties en ik denk dat de chipset nog meer dan zat rek heeft dan waar ik nu gekomen ben.


Energy-saving
Om het energiebesparende vermogen van dit bordje te testen heb ik een aantal test gedraaid. Dit met dezelfde setup als met de DS4. De tabel die ik heb gemaakt van de DS4 zal ik aanhouden als referentie
Het systeem hangt aan een Watt-meter die het verbruik test gedurende het gebruik van de PC. Op deze manier heb ik kunnen kijken wat mijn systeem verbruikt en wat een evt besparing is. Voor de meting heb ik de hoogste waarde gepakt die ik gezien heb, die niet in een piek viel (soms piekt het ding voor een halve seconde naar een waarde die 10W hoger ligt, die heb ik niet meegenomen). Als de meter gedurende een test tussen de 130 en 140W lag, met een piek naar de 145W ben ik dus uitgegaan van 140W. Dit om meetfouten zo klein mogelijk te houden (een Wattmeter is ook niet 100% nauwkeurig natuurlijk).
De DES util werkt alleen op standaard clock, dus DES is alleen gemeten met het systeem op de stock snelheden. EIST werkt natuurlijk wel op hogere clocks (zoals bij ieder bord) al heb ik die nog niet meegenomen in de test, iets dat ik nog ga doen en de tabel dan zal updaten.

De config is met de E8400 zowel OCed als op stock getest. Stock is 333, OC op 415.

W/O DES/EIST – de DESutil stond uit, EIST stond op disabled in de bios
W/O DES w EIST – de DESutil stond uit, EIST stond op enabled in de bios
w DES/EIST – de DESutil was actief, EIST stond op enabled in de bios

De test die gedraaid zijn.
Off: het systeem uit (maar spanning op het systeem). Verbruik is hier logischerwijs overal hetzelfde

Boot: het systeem gedurende de boot. Ik ben uitgegaan van de spanning die ik aflas tijdens de POST en het doorlopen van de ICH9R bios, deze was stabiel en daardoor betrouwbaar te meten.

Idle: een net gebootte windows, met iedere keer op de achtergrond een explorer, thunderbird en firefox

Internet: het systeem tijdens het gebruik van internet (browsen op GoT/Gigabyteforum)

Film: het afspelen van de 1080P HD MKV rip van Cars met VLC.

Superpi: het draaien van een 1M SuperPi (1 instantie)

CoD4: een online potje CoD4. Dit is het meest recente spel dat ik (origineel) heb liggen. En ik vind het leuk om te spelen . Ik draai op 1680*1050 (met aa uit op het moment) en verder standaard settings.

edit 11-10-09.
Omdat ik me al tijden ergerde aan de oude tabel heb ik alles even in grafiekjes gegoten

Energieverbruik off
EP35 DS4 - 3.73GHz	19 W
EP35-DS4 - 3GHz	19 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST	19 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST + DES	19 W
X48-DQ6 - 3.73GHz	19 W
X48-DQ6- 3.73GHz + EIST	19 W
X48-DQ6 - 3GHZ	19 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST	19 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST + DES	19 W

Energieverbruik boot
EP35 DS4 - 3.73GHz	161 W
EP35-DS4 - 3GHz	151 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST	146 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST + DES	146 W
X48-DQ6 - 3.73GHz	177 W
X48-DQ6- 3.73GHz + EIST	179 W
X48-DQ6 - 3GHZ	169 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST	169 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST + DES	169 W

Energieverbruik idle
EP35 DS4 - 3.73GHz	127 W
EP35-DS4 - 3GHz	123 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST	122 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST + DES	116 W
X48-DQ6 - 3.73GHz	141 W
X48-DQ6- 3.73GHz + EIST	144 W
X48-DQ6 - 3GHZ	141 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST	137 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST + DES	129 W

Energieverbruik Call of Duty 4
EP35 DS4 - 3.73GHz	184 W
EP35-DS4 - 3GHz	166 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST	167 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST + DES	159 W
X48-DQ6 - 3.73GHz	182 W
X48-DQ6- 3.73GHz + EIST	192 W
X48-DQ6 - 3GHZ	178 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST	166 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST + DES	168 W

Energieverbruik internet
EP35 DS4 - 3.73GHz	132 W
EP35-DS4 - 3GHz	124 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST	123 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST + DES	118 W
X48-DQ6 - 3.73GHz	143 W
X48-DQ6- 3.73GHz + EIST	144 W
X48-DQ6 - 3GHZ	142 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST	138 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST + DES	131 W

Energieverbruik film
EP35 DS4 - 3.73GHz	141 W
EP35-DS4 - 3GHz	137 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST	136 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST + DES	131 W
X48-DQ6 - 3.73GHz	156 W
X48-DQ6- 3.73GHz + EIST	156 W
X48-DQ6 - 3GHZ	148 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST	152 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST + DES	142 W

Energieverbruik SuperPi 1M
EP35 DS4 - 3.73GHz	147 W
EP35-DS4 - 3GHz	137 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST	137 W
EP35-DS4 - 3GHz + EIST + DES	127 W
X48-DQ6 - 3.73GHz	161 W
X48-DQ6- 3.73GHz + EIST	166 W
X48-DQ6 - 3GHZ	154 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST	154 W
X48-DQ6 - 3GHZ + EIST + DES	140 W

config - GA-P35-DS4	off	boot	idle	CoD4	Internet	Film	SuperPi
E8400 @ 3,73GHz	19W	161W	127W	184W	132W	141W	147W
E8400 @ 3,00GHz (stock)	19W	151W	123W	166W	124W	137W	137W
E8400 @ 3,00GHz (stock) w/o DES w EIST	19W	146W	122W	167W	123W	136W	137W
E8400 @ 3,00GHz (stock) w DES/EIST	19W	146W	116W	159W	118W	131W	127W

config - GA-X48-DQ6	off	boot	idle	CoD4	Internet	Film	SuperPi
E8400 @ 3,73GHz w/o EIST	19W	177W	141W	182W	143W	156W	161W
E8400 @ 3,73GHz w EIST	19W	179W	144W	192W	144W	156W	166W
E8400 @ 3,00GHz (stock)	19W	169W	141W	178W	142W	148W	154W
E8400 @ 3,00GHz (stock) w/o DES w EIST	19W	169W	137W	166W	138W	152W	154W
E8400 @ 3,00GHz (stock) w DES/EIST	19W	169W	129W	168W	131W	142W	140W

Zoals in de tabel te zien verbruikt de X48 chipset wat meer dan de P35 chipset (maar goed, dit was geen verrassing). De Dynamic Energy Saver werkt op dit bordje wat beter dan op de P35, waardoor er nog iets meer Watts van het verbruik afgesnoept kunnen worden (daarentegen blijft de X48 meer verbruiken).
Op verzoek heb ik ook even een OC getest met EIST aan. De resultaten hiervan vond ik opmerkelijk te noemen. Bij een OC lijkt EIST namelijk meer nadelig te werken dan in het voordeel, terwijl het op stock duidelijk een voordeel biedt.
Om de resultaten te checken heb ik de E8400 @ 3,73GHz run nog een keer gedaan om te kijken of ik dezelfde resultaten kreeg als een paar dagen terug. Er is in de tussentijd niets aan m'n systeem verandert (op wat kabelmanagement na, maar geen hardware veranderingen). Een 2e meting gaf echter weer hogere waardes aan, maar verschilden niet significant van de vorige meting, dus ben ik uit blijven gaan van de bestaande waardes, omdat een kleine afwijking altijd mogelijk is.
Het enige dat nog verandert is is dat ik mijn videokaart naar het 2e PCIe slot heb verplaatst. Maar tussen beide plekken zit eigenlijk geen verschil in wattage (wat ook niet logisch zou zijn, maar toch).
Desalniettemin verbruikt het systeem met EIST op hogere clocks meer dan als je EIST uitzet. Test met de EP35 heb ik helaas niet uit kunnen voeren met EIST met OC aan (heb het bord los liggen en niet even identieke hardware om het te testen). Ik wil natuurlijk dingen niet te voorbarig concluderen maar op basis hiervan kan ik stellen dat EIST beter uit kan op hogere clocks.

Naar aanleiding van bovenstaande heb ik de test ook uitgevoerd op mijn EP35-DS4 bordje (http://tweakers.net/productreview/6806). De test voor wat betreft het stroomverbruik ziet er als volgt uit:

off: systeem terwijl het uitstond
boot: het systeem gedurende het booten
idle: een windows desktop met een aantal achtergrondprocessen (iedere keer dezelfde)
superpi: een 1M run superPi
film: het afspelen van de Cars MKV rip.

config	off	boot	idle	Film	SuperPi
E6750 stock w/o EIST	12W	110W	81W	99W	103W
E6750 stock w EIST + DES	12W	109W	77W	97W	92W
E6750 @ 3000 w/o EIST	12W	131W	92W	117W	123W
E6750 @ 3000 w EIST	12W	131W	92W	118W	123W

De resultaten laten geen verschil zien bij een OC met of zonder EIST. De conclusie die ik hieruit trek is de EIST geen negatief effect heeft op het stroomverbruik bij een OC, echter, ook geen positief effect in geval van het EP35-DS4 bordje.
Waarom de X48 chipset dan meer stroomverbruik vraagt bij EIST icm een OC weet ik niet. Zodra ik hier wat meer over weet zal ik het uiteraard in de review neerzetten.
01-05: Inmiddels weet ik waardoor dit komt. Ik heb een van de eerdere X48 borden gekregen die dus nog een vrij oude bios zou moeten hebben. Ik heb gisteren op het Gigabyte hoofdkantoor in Taipei gesproken met een van de engineers die me vertelde dat er in de eerste bios wat dingen zaten waardoor het stroomverbruik af en toe iets hoger was.
Zodra ik de kans heb zal ik beginnen met het testen van de nieuwe bios icm de energysaver.

Prijs
Minpuntje is de prijs, die ligt nu nog vrij hoog (€225 op het moment van schrijven), natuurlijk omdat de X48 de nieuwe high-end chipset is worden er zeker in het begin alleen high-end borden uitgebracht, en die kosten natuurlijk iets meer dan de instapplank.
Als ik echter kijk naar wat ik ervoor krijg is de prijs zeker te rechtvaardigen, en is het bord zeker niet te duur ook in vergelijking met wat andere X48 borden). Voor de gebruikers die echter niet zo heel veel geld kwijt willen zijn en niet per se zo'n bak features willen, is een P35-DS3(P/R) of P35-DS4 bord nog een leuk alternatief.
Wil je echter PCIe 2.0 sloten hebben dan is de X48 natuurlijk wel interessant. En natuurlijk is de DQ6 de meest uitgebreide variant. De X48-DS5 heeft iets minder features, maar is wel ~€40 goedkoper, dat scheelt ook weer.

Conclusie
De X48-DQ6 is een erg mooi bord. Het is zeer uitgebreid in functies en de kwaliteit van het bord is subliem. Gigabyte heeft met dit bord weer een mooi exemplaar neergezet, dat ook nog eens zeer compleet geleverd wordt. Dit bordje is zeker een aanrader voor iemand die een X48 bordje wilt hebben .