Eerste indruk: Uitpakken en Bluetooth muziek
De hoofdtelefoon arriveert in een mooie verpakking die volledig van karton is. Bij het uitpakken krijg je meteen de indruk van een kwaliteitsproduct, met zachte, gladde plastics en mooie stoffen afwerking. Met het dock is het een nette verschijning op je bureau die niet zo schreeuwerig is als sommige andere gaming producten:
De headphone wordt primair in de markt gezet als een gaming hoofdtelefoon, maar als muziekliefhebber is muziek toch altijd het eerste waar ik aan denk. Ik haal de hoofdtelefoon uit de verpakking en probeer hem aan mijn telefoon te koppelen. Dat lukt niet direct, er zitten nogal wat knoppen op en het is me niet direct duidelijk welke de aan/uit toets is. De nette quick start handleiding bood uitkomst. Nadat de telefoon met mooie blauwe verlichting tot leven komt is het het pairen van mijn telefoon een eitje; er zit en schakelaar om te wisselen tussen de USB dongle en Bluetooth modus, die je een stukje verder kunt schuiven om de pairing stand te activeren. Ideaal!
Bij het luisteren van wat testnummers op Apple Music ben ik niet direct onder de indruk van het geluid. Het klinkt wat hol en schel in vergelijking met mijn andere head-fi: zonder de bass van mijn Audio Technica ATH-M50x of het detail van mijn AirPods Pro. De hoofdtelefoon heeft echter wat trucs in huis om het geluid te verbeteren, daarover straks meer. Eerst maar eens de rest van de installatieprocedure volgen.
Aan de PC met het Dock
Het dock is een van de grote selling points van deze hoofdtelefoon, en deze stelt niet teleur. De hoofdtelefoon verbindt met een 2,4GHz dongle met je computer, waardoor je hoge geluidskwaliteit hebt zonder latency. De dongle zit onder in het dock, waardoor je deze makkelijk af kunt koppelen en direct aan de PC kunt verbinden, zou je dat willen. Het dock fungeert naast houder voor de dongle ook als draadloze oplader voor de hoofdtelefoon. De hoofdtelefoon schakelt zichzelf in als je hem uit de dock haalt, en weer uit als je hem terug plaatst. Tijdens het testen heb ik nooit zonder batterij gezeten, ideaal.
De USB aansluiting werkt zonder drivers; de dongle presenteert zich als een audio device met 16 of 24 bit output op 48 kHz of 96 kHz. Niet onverdienstelijk, en naar wat ik begrijp wordt de audio zonder lossy compression naar de hoofdtelefoon gestuurd. Ik heb geen reden om daaraan te twijfelen. De verbinding hapert nooit en is altijd kraakhelder.
Als je de hoofdtelefoon (of de dongle) via USB aansluit kun je via de Adjust Pro website van Fractal de instellingen van audio en geluid aanpassen. Dit werkt via een USB HID verbinding, en heeft dus wederom geen drivers nodig. Een groot pluspunt, hier zouden veel fabrikanten nog een voorbeeld aan kunnen nemen. Mijn Keychron keyboard werkt via een zelfde principe, maar te veel andere hardware werkt nog met logge/irritante drivers. Het nadeel is wel dat deze software stopt met werken zodra Fractal besluit de web dienst te beëindigen, en niemand kan voorspellen wanneer dat gebeurt.
Aan het werk: Teams meetings op macOS
Helaas heb ik maar beperkte tijd om te gamen; er moet ook gewerkt worden. Dus ik heb de Fractal Scape een week lang gebruikt voor Teams meetings vanaf mijn Mac. Dit werkt ideaal. Je hebt draadloze bewegingsvrijheid, geen vertraging in verzonden of ontvangen audio, en het geluid van de boom mic is uitstekend. Mijn kantoor heeft een vrij slechte akoestiek waardoor ik via m'n webcam of AirPods altijd een beetje hol klink. Met de boom mic van de Scape is mijn stem helder en goed verstaanbaar. De inschakelbare noise cancelling van de microfoon weet omgevingsgeluid redelijk goed buiten te houden. De boom mic is afneembaar en daarom heeft de hoofdtelefoon ook ingebouwde microfoons, dit heb ik nog niet veel gebruikt.
Helaas heeft de hoofdtelefoon geen ANC, maar gezien het prijspunt en de features die hij biedt is dat wellicht te veel gevraagd. De over-ear cups sluiten echter goed af en weten zo geluiden van buiten af redelijk effectief te isoleren.
Tijdens het gebruik valt de volume crown gelijk in de smaak; het is eenvoudig om het volume bij te stellen, al vond ik de laagste stand soms al vrij hard. Het muten van de microfoon kan door de boom mic omhoog te klappen, of met een knop aan de achterzijde. Een klein nadeel was dat ik in het begin nogal eens de mute knop indrukte bij het oppakken van de telefoon uit de Dock, wat enigszins verwarrend was. Een rood lampje in de microfoon attendeert je er dan op dat je op mute staat. Daar is goed over nagedacht. De LED verlichting op de hoofdtelefoon kan met een knopje aan de zijkant overigens eenvoudig worden uitgeschakeld. Als je dat doet kan de Fractal scape prima in een zakelijke setting gebruikt worden.
Gamen met de PS5
De Playstation 5 is mijn primaire gaming platform. De compatibiliteit met de PS5 was een van de grote voordelen van de Scape voor mij, aangezien Sony's eigen hoofdtelefoons voor de PS5 vrij duur zijn en beperkt zijn tot gebruik met de Playstation. Het dock sluit eenvoudig aan via een USB-A aansluiting op de PS5, waarna de audio uitvoer automatisch over gaat van je TV naar je headset, ook als deze nog in de dock zit. Via het Playstation menu onderin beeld kun je desgewenst eenvoudig terug schakelen.
Mijn eerste test game was Returnal; een game waar het gebruik van een hoofdtelefoon wordt aangeraden voor zowel de atmosfeer als om te helpen verborgen vijanden te lokaliseren in de ruimte. De Scape deed het hier uitstekend. Het stereobeeld is fantastisch en alle details in het geluid zijn goed te onderscheiden. Waar de eerste indruk bij muziek luisteren een beetje tegen viel, overtreft de Scape op gaming gebied de verwachtingen.
Tijdens een competitief potje Fortnite met vrienden valt weer het gedetailleerde geluid en de lage latency op. Uit feedback van teamgenoten begrijp ik ook hier dat ik goed te verstaan ben. De hoofdtelefoon blijft ondertussen ook tijdens lange sessies comfortabel op mijn hoofd, zelfs met bril, zonder dat het warm of zweterig aan begint te voelen. De stoffen pads en hoofdband zien er na de eerste twee weken nog als nieuw uit.
Terug naar de muziek: equalizer
Als audio-liefhebber die graag wat DSP toevoegt in de keten trok de ingebouwde parametrische equalizer gelijk mijn aandacht. Zoals beschreven was de eerste indruk van de muziek reproductie van de Scape niet heel denderend, dus ik was benieuwd wat ik daar met de EQ van kon maken. Er zijn 5 banden beschikbaar die als peak, high self, en low shelf kunnen worden ingesteld. De maximale boost/cut is 10dB en de software regelt zelf de totale gain.
Ik beschik niet over een goede meetinrichting voor hoofdtelefoons om een vergelijking met de Harman OE target te maken en oratory1990 heeft deze hoofdtelefoon nog niet in zijn handen gehad. Met met de iPhone app 'HouseCurve' heb ik geprobeerd de frequentierespons in beeld te brengen. Het beeld dat je hier ziet bevestigt mijn eerste indruk: veel midden, weinig laag
HouseCurve kan een EQ curve genereren om het geluid dichter naar de doellijn te brengen (de gele lijn, wat het Harman speakers in room target is) door inzet van de vijf beschikbare EQ bands. In de Adjust Pro app ziet dat er als volgt ut:
Wil je deze curve ook proberen, dan kun je de volgende EQ code invoeren in de Adjust Pro app:
AQUBAADAQJqZGT9hAAAAAAAAAAAgQDMzM0B/AAAAAAAAAAAAv5qZGT9uAwAAAAAAZmZmwDMzE0DADQAAAAAAAADAQAAAgD8QJwAAAABq
Als je de bas met deze curve te heftig vind raad ik je aan om de gain van de eerste band te verlagen van +6dB naar ~4,3dB.
Om te controleren of de EQ zijn werk doet kunnen opnieuw de response meten om te zien of het effect is zoals verwacht, en je ziet dat de respons (lichtgroene lijn) inderdaad veel dichter bij de lijn zit, dan de vorige (grijze) meting. Het mid is wat minder uitgesproken en de bas is opgetild:
Het effect op de geluidskwaliteit is ook duidelijk hoorbaar, de klank komt een stuk dichter bij mijn andere head-fi in de buurt en voor de meeste muziek klinkt de hoofdtelefoon naar mijn indruk met deze curve best aardig. Het is alsnog geen audiofiel hoogstandje; de gekozen drivers en de constructie hebben duidelijk hun grenzen en daar verandert EQ niets aan. Middels een knop op de hoofdtelefoon kun je schakelen tussen drie EQ standen. Zowel voor muziek, gaming, als werk gebruik verkies ik mijn eigen curve boven de standaard instellingen van Fractal. Het is ideaal dat de EQ in de hardware zit en dus onafhankelijk is van het gekozen apparaat, en hij is krachtig genoeg om het geluid naar wens te finetunen.
De hoofdtelefoon is niet opvouwbaar en er is geen draagcase meegeleverd. Hij is dus niet praktisch om onderweg te gebruiken. Hij is bedoeld voor thuisgebruik en de stevige constructie geeft mij de indruk dat je er daar lang plezier van kunt hebben.
Conclusie
Zoals aangegeven mocht ik deze hoofdtelefoon reviewen dankzij een actie van Tweakers. De combinatie van 2,4GHz verbinding, laaddock, en equalizer trokken direct mijn aandacht en op dat punt overtreft de Fractal Scape de verwachtingen. Het ontbreken van ANC en een laadcase was vooraf bekend en is denk ik in lijn met de prijs die voor de hoofdtelefoon gevraagd werd. Voor het luisteren van muziek zijn er in deze prijsklasse betere opties. De zeer effectieve equalizer kan de gebreken van de gekozen drivers en constructies niet compenseren. Voor gaming en kantoor gebruik is dit wat mij betreft een uitstekende hoofdtelefoon: het draagcomfort is goed bij lange sessies, de draadloze verbinding werkt uitstekend, en de microfoon zorgt dat je goed verstaanbaar bent. Het geluid voor zowel gaming als vergaderingen is uitstekend. De driver-vrije web interface maakt het product tot een zeer geslaagde eerste hoofdtelefoon voor Fractal.