Samsung 9100 Pro, geen heatsink 2TB

De Samsung 9100 Pro: Zijn tijd vooruit

Via het Tweakers testpanel heb ik de afgelopen tijd een Samsung 9100 Pro SSD van 2TB mogen testen -- waarvoor dank.

Het gebruikte systeem

De SSD is in het volgende systeem getest:

• AMD Ryzen 9800X3D
• Gigabyte X870 Aorus Elite Wifi7
• 32GiB DDR5-6000 CL36
• Gigabyte nVidia RTX3090 waterforce

Het systeem is watergekoeld, met (momenteel) vijf Noctua fans, en twee 360mm radiatoren waarvan een 60mm dik.

De SSD is geplaatst op een van de drie Gen5 sloten van het moederbord, en heeft via bifurcation toegang gekregen tot 4 PCIe gen5 lanes vanuit de CPU. Hierdoor is de GPU naar 8 lanes teruggezet, iets wat op Cyberpunk2077 na slechts minimale impact heeft. Maar dat is nu niet aan de orde -- het is algemeen bekend dat een consumentenplatform als de 9800X3D en de X870 en beperkt aantal PCIe lanes heeft, waardoor slechts één NVME drive doorgaans effectief is, immers, de CPU heeft 24 lanes aan PCIe, waarvan 4 al naar de chipset gaan, 16 naar een PCIe slot, en 4 naar een M.2 slot; de enige manier op er méér lanes van te maken, is door elders (in mijn geval: bij de RTX3090) lanes op te offeren

De SSD

De SSD is een standaard 2280 formaat SSD. Hij wordt geleverd zowel zonder als mét koeler, de versie zonder koeler is getest. Omdat mijn PC zelf weinig hitte vast houdt vanwege de waterkoeling (de GPU wordt zelden boven de 40 graden), en de SSD zit onder een 3-slot heatsink van het moederbord zelf, kan de SSD zijn warmte goed kwijt: hij is nooit boven de 50 graden gekomen volgens HWInfo64. Zeker het niet hebben van een luchtgekoelde videokaart die hitte óp de heatsink blaast maakt veel uit.

De bouwkwaliteit is uitstekend: de SSD heeft een DRAM cache, maar gebruikt daarnaast óók een flink stuk van het NAND als SLC cache -- de SSD wordt qua schrijfsnelheid wat trager onder de 200GB vrij, maar het is nog steeds een snelle SSD, en het DRAM cache zal altijd helpen.

Synthetische tests

Disclaimer: voor de tests is de SSD ge-trimt. Mochten er grote hoeveelheden schrijf-acties/delete acties hebben plaatsgevonden, heb ik de SSD's ge-re-trimmed.

In Crystaldiskmark en Samsung hun eigen tool presteert de SSD als verwacht. Ga ik echter een zware, random load op de SSD zetten dan merk ik dat mijn CPU het erg zwaar krijgt: bij 3.8mln IOPS (absurde cijfers...) is de arme 9800X3D "vol" bezig. Is dit een probleem? Nee, ik denk het niet. Sterker nog, in de praktijk zul je dit soort IOPS zelden krijgen.

Om dat toon bij te zetten ben ik gekke dingen gaan doen binnen mijn vakgebied. Ik heb vanuit het AHN diverse puntenwolken gedownload, en ben die gaan renderen naar video toe zonder enige vorm van optimalisatie. De SSD had er geen moeite mee, maar mijn PC des te meer...


Samsung hun eigen test tool


De 980Pro in Crystaldiskmark


... Compleet overklast door de 9100pro in Crystaldisk mark


... Enorm hoge CPU load in random writes/reads


Goede temperaturen. Ook in een duurtest blijft dit het plafond

Games

En dat zie je op meer plekken. Ik heb voor deze test wát ik speel (veel Satisfactory, Valheim, Planet Crafter, Oblivion, Starfield, No Man's Sky etc...) naar de SSD geplaatst, en kan eigenlijk zeggen: "ik merk weinig verschil", en de 3D mark storage test die games die ik niet speel in zich heeft (maar wel populair zijn) bevestigd dat, ware het niet dat de toch al wat oudere techniek hebbende 980pro wel degelijk zwaar overklast wordt:




Maar ik moest ook wel denken aan een bepaalde scene in Ratchet & Clank: Rift Apart:

YouTube: Ratchet and Clank [PC] - Rift Sequence Loading - NVME Gen 3 vs SATA ...

Dit is uiteraard oorspronkelijk ontworpen voor een console, en op de PC wordt DirectStorage gebruikt om zeer effectief de performance van een ogenschijnlijk 'amper laadschermen' wereld te visualiseren. Veel games zijn NU nog vooral ontworpen op consoles, met relatief lage meshes, maar met de kracht van Unreal Engine 5 (en een kwalitatief goed scherm als Unreal engine wat Nanite goed toepast... uiteraard kan het ook fout gaan maar dat ligt niet aan UE5), mogelijk een nieuwe generatie consoles, en een bijdrage van generative AI als assistent voor artiesten om geometrieën en vegetatie gedetailleerder te maken, kan ik me voorstellen dat de performance beter wordt.

En als ik de DirectStorage benchmark open... dan wordt de 9100pro ineens wakker...



En als iemand die welliswaar zich voornamelijk bezig houd met geodata in de 'ruwe voorbereidende vorm' (want hoewel ik mogelijk 1.6TB aan puntenwolken op de 9100pro heb gezet, en dat werkt erg goed, optimaliseren we dat natuurlijk op zo'n manier dat elke persoon met een smartphone of webbrowswer er naar kan kijken zónder de hele 1.6TB te downloaden, dit is waarom open REST API standaarden als i3s zijn ontworpen).

En ik kan eigenlijk maar een ding zeggen: "dayum, Ik zou zo veel unreal engine videogame assets in deze directstorage demo kunnen livestreamen" -- dus heb ik dat even gedaan:



Ik heb "even" alle 3D gebouwen van een grote Nederlandse stad gedownload (iets met een torentje, <https://www.denhaagin3d.nl/>), geconverteerd, en ook on-prem in Unreal Engine gedouwd... geen texturen, geen mega detail natuurlijk... maar toch: erg cool.

Conclusie

De 9100Pro is overkill. En ik vind het geweldig. Het is een halo product, net zoals mijn 3090 ooit was. Die kaart geeft (tenzij ik echt gekke werk dingen doe maar daar zijn werk videokaarten voor) mij ook nog steeds veel lol, en is net zoals de GeForce 1080Ti destijds óók heel erg goed oud aan het worden. Zal ik de 9100Pro aanraden? Ja. Over vijf jaar? Nog steeds. Zal ik hem in een best buy guide adviseren? Nee. Want als je budget €1200 is voor een game PC dan win je voor "nu" weinig met dit soort SSD's. Maar heb je wat geld liggen en wil je het beste van het beste? Of heb je een workstation te bouwen voor werk wat zowaar de CPU heeft om deze GPU te gebruiken? Zeker. Mijn 9800X3D was niet snel genoeg om de grens te vinden, en de games hebben het nog niet nodig.