Gigabyte B850 AORUS ELITE WIFI7 ICE

Change-log:

• [11-Aug-2025] NVME (Gen5/Gen4) benchmark resultaten (Crystalmark) & extra foto case.
• [13-Jun-2025] Creatie.

Inleiding

Voor de upgrade naar een 9800X3D game systeem ben ik uiteindelijk uitgekomen op de Gigabyte B850 Aorus Elite WiFi7 Ice. De voornaamste reden was de redelijk uitgebreide feature-set voor een zeer schappelijke prijs (219eu). En stiekempjes moet ik toegeven dat het witte ('Icey') uiterlijk mij ook meteen beviel.

Huidige trends

Wat me vooral opviel (en soms tegenviel) in de zoektocht naar een nieuw moederbord zijn de huidige moederbord trends... "Toolless" wordt (te) vaak verwoord als een bovengemiddeld belangrijke innovatie en bepaalde vanzelfsprekende eigenschappen (features) lijken te zijn verheven tot een ware luxe. Als voorbeeld, sinds wanneer is een 7-segment error-code display een eigenschap die enkel op dure moedborden thuishoort? Het aanbod van AM5 moederborden is als pluspuntje wel zeer divers, met een breed variërend scala aan onderscheidende features. Het is echter wel raadzaam om goed op te letten en de nodige reviews te lezen. Ik heb gemerkt dat de formeel beschikbare informatie soms helaas wat incompleet en/of zelfs misleidend kan zijn (voor bijna alle fabrikanten).

AM5 chipsets (midrange & high-end)

Het AM5 platform lijkt enorm veel verschillende chipsets te bieden, maar in de basis zijn de verschillen maar klein. Voor AMD 7000 en 9000 serie processoren zijn er 28 PCIe 5.0 kanalen ('lanes') beschikbaar. Hiervan gaan er 4 direct naar de chipset en voor de resterende 24 kanalen zijn de chipset specificatie en de keuze van de fabrikant bepalend.

Mijn AM5 chipset overzichtje (midrange & high-end):

* optioneel kan de fabrikant hier ook kiezen voor 4.0 x16 (GPU) of 5.0 x4 (M.2)
** op het gebruik van deze kanalen zit geen chipset specificatie en de fabrikant is hier dus vrij om te kiezen

Verschil tussen de enkele en dubbele chip chipset:


Opmerking: Op papier zijn de B650E, de B850 en de X870 identiek aan elkaar, afgezien van de eis dat de X870 over USB4 moet beschikken. Ook is de chipset zelf al lang niet meer de bepalende factor qua prijs en prestaties. Ze maken allemaal gebruik van de Promontory 21 chip en het is vooral het gebruik van 2 chips en/of meer (duurdere) opties die de prijs doet stijgen.

Met het oog op de toekomst vind ik vooral een PCIe 5.0 x16 slot en voldoende Gen 5 M.2 mogelijkheden belangrijk. Aan USB4 hecht ik persoonlijk niet veel waarde. Ik heb die bandbreedte liever beschikbaar voor een extra Gen 5 M.2 slot. Ook geef ik de voorkeur aan energiezuinigheid boven extra aansluitmogelijkheden. Zodoende vielen de dual chip chipsets al gauw af.

Gezien mijn wensen waren enkel de B650E of B850 chipset goede kandidaten. Bovendien hoef je met moederborden die over deze chipsets beschikken al lang niets meer in te leveren qua prestaties, VRMs, overklok potentiaal (incl. geheugen) en features.

Uitzonderlijke features en beperkingen

De meest onderscheidende [+] en beperkende [-] technische features van de Gigabyte B850 Aorus Elite WiFi7 Ice staan hieronder weergegeven. Uiteraard berust dit op mijn mening.

Overzicht eigenschappen

• [+] VRM is ruim voldoende.
  14 VCORE fases (DrMOS 14x60A) en 2 SOC fases (DrMOS 2x60A)
• [+] Goede VRM koeling met heatpipe
  In dit prijssegment zien we helaas niet vaak (meer) een heatpipe op de VRM koeling. Dus fijn dat Gigabyte heeft besloten om wel heatpipe te gebruiken.
• [+] 1x PCIe 5.0 x16 slot voor de GPU
• [+] 2x PCIe 5.0 M.2 slot (Gen 5) (vanuit CPU, no bifurcation)
• [+] 1x PCIe 4.0 M.2 slot (Gen 4) (vanuit chipset, no bifurcation)
• [+] PCIe (GPU) quick-release knopje
  Ik was sceptisch, maar dit knopje bevalt me echt enorm (was eerste kennismaking) !
• [+] Fysieke onboard power en reset knopjes
• [+] Onboard HDMI (lage resolute, vooral bedoeld voor een klein diagnostisch schermpje)
• [+] Realtek 2.5GbE LAN (RTL8125)
• [+] Wi-Fi 7 160MHz + BT5.4 (RTL8922AE)
• [+] Ik laat me verleiden, want ik heb eigenlijk nog nooit een wit moederbord gehad.
• [-] 2x PCIe 3.0 x1 slots (vanuit chipset)
  Ik vind het niet erg om hier op in te leveren, aangezien er extra bandbreedte overblijft voor andere mogelijkheden (zoal unbifurcated M.2 sloten). Door de 3 snelle M.2 slots ben ik toch niet van plan deze PCIe slots te gebruiken voor opslag doeleinden. Maar, met de max 8Gbit/s aan bandbreedte, zit een 10Gbit/s netwerk kaartje er helaas niet in voor de toekomst (maar dat was ik toch niet van plan).
• [-] Geen clear CMOS button (jammer)
• [-] Geen 7-segment error-code schermpje (jammer)
• [-] Oude Realtek ALC897 codec op Rev 1.0 (jammer)
  Enorme budget optie. Ik vind het de Aorus naam niet waard eigenlijk.
  Opmerking: Rev 1.1 komt wel met de betere/nieuwere ALC1220 codec.

Mijn keuze voor de Gigabyte B850 Aorus Elite WiFi7 Ice werd voornamelijk gedreven door 2x Gen 5 M.2 sloten en de bovenstaande andere pluspunten. Voor mij waren het aantal minpunten klein en niet super kritisch.

Boxart en achterzijde doos

De doos geeft met zijn witte uiterlijk meteen al een hint dat er een wit moederbord in verscholen gaat. De achterkant van de doos laat ook een aantal van de specificaties zien (zonder enige details). Het meest opmerkelijke is de vermelding van de M.2 sloten: "1x M.2 Gen 5 + 2x M.2 Gen 4". Dit is dus niet correct (zie hieronder).

2x M.2 Gen 5 NVME

De Gigabyte website vermeld (ook) dat het moederbord over 1x M.2 Gen 5 en 2x M.2 Gen 4 beschikt. In de handleiding staat echter een blokdiagram waar duidelijk wordt gemaakt dat de 2e M.2 slot ('M2B_CPU') ook direct op de CPU is aangesloten. Deze connectie ondersteund dus effectief PCIe 5.0. Ook de bios bevestigd dit. In de bios kunnen zowel 'M2A_CPU' als 'M2B_CPU' op Gen5 worden gezet. Er wordt dus daadwerkelijk 2x Gen 5 M.2 NVME ondersteund.



Opmerking: Omdat ik nog niet beschik over een Gen 5 NVME drive (ik heb wel de SN8100 op het oog) kan ik de snelheid van beide Gen 5 M.2 sloten helaas nog niet testen. Ik zal mijn review hiermee uiteraard later updaten. Ik ben (voor aanschaf) wel één externe review tegengekomen die de desbetreffende M.2 sloten heeft getest, zie de thefpsreview. Deze review laat zien dat beide CPU M.2 sloten de volledige Gen 5 snelheden halen.

Update 11-Aug:
Ik heb uiteindelijk de upgrade kunnen doen naar een Gen5 NVME drive (de WD Black SN81000 2TB) en heb zodoende nu ook de M.2. sloten kunnen testen :-)

CrystalDiskMark benchmark resultaten van de Gen5 M.2 sloten:

• M2A_CPU, WD Black SN8100 2TB: 14821MB/s
• M2B_CPU, WD Black SN8100 2TB: 14866MB/s

CrystalDiskMark benchmark resultaat van het Gen4 M.2. slotje:

• M2C_SB, Crucial T500 4TB: 7080MB/s

Zodoende is dit één van de weinige AM5 moederborden, die zonder enige vorm van bifurcation, 2 volle Gen 5 M.2 sloten aanbiedt. Voor de prijs van ongeveer 219 euro vind ik dit een enorme meerwaarde (zeker t.o.v. de concurrentie). Helaas, door incorrecte informatie op de Gigabyte website, was hier wel enige verwarring over. Maar zodoende altijd goed om reviews te raadplegen ;-)

ALC897 vs ALC1220

De ALC897 is van iets mindere kwaliteit (slechtere versterker/signal-to-noise) dan de ALC1220, welke op bijna alle concurrerende B850 moederborden te vinden is. Het is eigenlijk absurd dat Rev 1.0 van dit moederbord met deze oude ALC897 codec wordt (werd) geleverd. Zelfs mijn 6 jaar oude X570 moederbord kwam met de ALC1220 codec en de laatste keer dat ik iets soortgelijks had (ALC892) was ten tijde van de Z77 (Ivybridge) generatie. Wel goed dat Gigabyte dit zelf ook inziet en Rev. 1.1 van het moederbord een upgrade naar de ALC1220 geeft.

Belangrijke opmerking: In alle eerlijkheid, je gaat hier enkel 'last' van hebben als je de analoge outputs/inputs wil gaan gebruiken. Met de SPDIF/optical uitgang (aanwezig op de achterzijde) zijn de ALC897 en ALC1220 gewoon gelijk aan elkaar (door gebruik externe DAC). Bovendien zal ik de HDMI output op mijn GPU gebruiken voor de geluidsdoorvoer en ook een wireless headset. Dit maakt het (tegenwoordig) een klein minpuntje (maar het is wel vermeldenswaardig).

Unboxing en 1e kennismaking (wit, witter, witst)

Het moederbord zit zeer netjes en stevig (gaat geen kant op) verpakt in de doos. Na het openen is direct het (toch wel erg mooie) witte moederbord zichtbaar. De accessoires zitten onder het moederbord verstopt.



We vinden de volgende bijgeleverde accessoires:

• Een witte Wi-Fi antenne met een zeer gebruiksvriendelijke ('EZ-Plug') connector.
  Zonder magneet aan de onderzijde, en is dus niet vast op de computerkast te plaatsen en eventueel dus ook niet onder een metalen bureau te hangen.
• 2x een dunne handleiding, waar niet echt veel nuttigs in staat.
  Zodoende het advies om de digitale handleiding te raadplegen: link.
• 2x witte SATA kabels.
  Ik had ze al in het rood (geen mooi rood), grijs (geen mooi grijs) en zwart (wel mooi zwart). Nu heb ik eindelijk ook witte SATA kabels :-)
• Reserve/extra thermische pad voor de M.2 heatsink (voor onderkant 'M2A_CPU' M.2).
• 2x zakjes met rubberen dikke+dunne pads voor de M.2
  Om eventueel kortsluiting te voorkomen en/of om te voorkomen dat de NVME drives zullen doorbuigen door druk van de heatsink.
• Aorus case badge (vind ik altijd leuk.. leuker dan gewone stickers in ieder geval).
• G-connector (in het wit)
  Om de front-panel connector-tjes in te verzamelen en dan in het moederbord te pluggen. Een leuk idee, maar ik gebruik enkel 2 kleine connector-tjes (1x power knop 1x power LED) en vind deze G-connector daarvoor iets te groot/lomp. Ik heb dus besloten deze niet te gebruiken.

Zeer netjes dat de accessoires ook volledig in het wit worden geleverd. Ik had niet direct witte SATA kabels verwacht, en was daar positief verrast over. Met het gebruik van de accessoires hoef je dus niet in leveren op de witte 'looks' van je 'build', en het betekend dat Gigabyte hun witte 'Ice' thema serieus neemt.. Ook was ik verwonderd over het feit dat er 1 reserve thermische pad voor de M.2 drives wordt meegeleverd. Wederom zeer netjes. Bij deze kan niets anders dan mijn complimenten aan Gigabyte geven betreft de (witte) accessoires.

Backplate (externe connecties)

De moederbord backplate (ook wit) heeft naar mijn mening voldoende connecties. De 20Gb/s USB-connectie mist hier wel, maar die is eventueel intern aan te sluiten (mits je behuizing dit ondersteund). De backplate heeft tevens een aantal kleine gaatjes die bedoeld zijn als extra ventilatie voor de VRM, maar geen idee of dit een merkwaardig verschil geeft (ik betwijfel het).



Lijst met connectoren op de achterzijde (van boven naar beneden):

• 1x Displayport
• Q-FLASH PLUS knopje
• 4x USB 2.0
• 1x USB3.2 Gen 2 Type-C (10Gbps)
• 5x USB3.2 Gen 1 (5Gbps)
• 2x USB3.2 Gen 2 Type-A (10Gbps)
• 2.5 GbE LAN
• WIFI EZ-Plug (voor Wi-Fi 7 antenne)
• SPDIF (optical) out
• Analoge microfoon-in (of front speaker out)
• Analoge line-out (of rear speaker out

De stekker voor de Wi-Fi antenne is fijn, snel en makkelijk in het gebruik. Het enige wat naar mijn mening ontbreekt is een clear CMOS knopje. Clear CMOS is op dit moederbord enkel te doen via een 'jumper'.

Kleine tip: Voor de clear CMOS gebruik is soms een losse oude power connector&knopje die ik achter de makkelijk verwijderbare ('toolless') zijpaneel van mijn computerbehuizing verstop. Zeker in het begin (de ‘tweak’ fase) kan het vervelend zijn om elke keer het glazen zijpaneel los te schroeven om bij de clear CMOS jumper te geraken.

Visueel aspect, koeling en onboard features

Het moederbord is, zoals al enkele keren eerder vermeld, in het wit uitgevoerd. En met wit bedoel ik hier compleet wit met rustige zilveren aspecten. Dit geeft het moederbord naar mijn mening een unieke ('Icey') en luxe uitstraling.



Zoals ook te zien op de bovenstaande foto:

• De geheugen slotjes zijn wit
• Alle PCIe slotjes zijn wit (met een zilverkleurige versteviging voor de GPU slot)
• Het GPU PCIe 'quick release' knopje is wit
• Echt alle headers en connectoren zijn wit
• Zelfs de kleine onboard power en reset knopjes (linker bovenhoek) zijn wit

Hier vind ik het fijn dat de plastic headers echt wit zijn en niet afsteken door bijvoorbeeld een iets gelige tint (in het geval van gebroken wit). De enige niet witte (of zilveren) elementen zijn enkele kleine 'verdwaalde' zwarte chipjes en de gele audio componenten.

Het is wonderlijk genoeg voor het eerst dat ik kennis maakte met het PCIe quick-release knopje voor de GPU. Ik laat mijn keuze er eigenlijk nooit van afhangen (ik doe het immers al jaaaaren zonder), maar ik merkte hier wel echt een verschil in gebruiksgemak. De volgende keer komt deze 'gimmick' dus iets hoger op mijn wensenlijstje te staan.

Plaatsing GPU t.ov. M.2 sloten

De GPU is iets hoger geplaatst dan gebruikelijk. Dit betekend dus iets meer ruimte, ter grootte van 1 slot, onder de grafische kaart. Voor mij was dit een merkwaardig pluspuntje vanwege de mogelijkheid om een stille 120mm intake fan direct onder de GPU te plaatsen (past precies, alsof het er voor ontworpen is).



Opmerking: Ik gebruik de NZXT H700 Nuca-Cola als behuizing, welke helaas niet erg optimaal is betreft 'airflow'. Het 'bevestigen' van de extra fan op de achterzijde van de kast via magneetjes, uiteraard na het verwijderen van PCIe brackets en het plaatsen van een stoffilter, zorgt voor meer verse lucht voor de GPU. Dit scheelt toch weer een aantal graden (en geeft bovenal een iets stillere GPU).

De plaatsing van de M.2 sloten kan echter ook een nadeel zijn. Houdt rekening met het onderstaande.

• Boven de GPU is iets (1-slot) minder ruime beschikbaar. Dit kan beperkend zijn voor een grote CPU lucht koeler
• De NVME drives liggen (groten)deels achter de GPU. Dit kan eventueel nadelig zijn voor de onderlinge koeling prestaties. De GPU kan de NVME drives potentieel opwarmen (of vice versa).

De VRM koeling

Betreft de VRM, en het eventuele overklok-genot, zit het hedendaags eigenlijk altijd wel goed op non-budget borden. De Gigabyte B850 Aorus Elite WiFi7 (Ice) is daar gelukkig geen uitzondering op. Dit moederbord maakt voor de Vcore gebruik van 14x 60A powerstages (dus 840A). Deze zijn parallel uitgevoerd via een 7+7 fase ontwerp. Dit is naar mijn mening meer dan voldoende, zeker aangezien ik Ryzen CPUs eigenlijk altijd 'undervolt'.

Waar er, op dit prijsniveau, voor de meeste B850 moederborden (zover ik zie) vaak een VRM heatpipe ontbreekt, heeft dit moederbord die wel (zie onderstaande foto). Dit betekend een meer uniforme en betere warmteverdeling tussen de 2 VRM heatsinks. In de tweakers.net review zet de B850 Aorus Elite WiFi dan ook een nette VRM temperatuur prestatie neer.

M.2 slots en M.2 heatsink

Er is gebruik gemaakt van 1 grote heatsink voor alle NVME drives. Dit betekend dus dat één hard 'draaiende' NVME drive de niet gebruikte drives ook kan opwarmen.

De M.2 heatsink is 'toolless' en is dus verwijderbaar zonder enige vorm van gereedschap en/of moeite. We vinden hieronder 3 M.2 Sloten (van boven naar onderen):

• [M2A_CPU] Gen 5 M.2, direct verbonden met de CPU, en met een verstevigde/'fancy' connector. Deze heeft koeling en een thermische pad voor zowel de onderkant als de bovenkant van de drive.
• [M2B_CPU] Gen 5 M.2, direct verbonden met de CPU. De heatsink en thermische pad enkel voor de bovenzijde van de drive. De verstevigde/'fancy' connector ontbreekt hier.
• [M2C_SB] Gen 4 M.2 slot, verbonden met de chipset (SouthBridge), met een verstevigde/'fancy' connector. De heatsink en thermische pad enkel voor de bovenkant van de drive.

Standaard zijn de M.2 heatsinks al voorzien van een thermische pad (4x). Vergeet hier niet om het plastieken beschermlaagje te verwijderen wanneer je de drives installeert. De installatie van de drives gaat overigens ook compleet zonder gereedschap ('toolless'). De oplossing die Gigabyte hier heeft gebruikt is simpel maar uiterst effectief (en waarschijnlijk ook om de kosten te drukken).

De heatsink voor de chipset zit los van de M.2 slot heatsink. Hier vind dus geen onnodige warmteoverdracht plaats.

Onboard connecties/mogelijkheden

Aan de bovenkant van het moederbord hebben we een 8-pin en 4-pin CPU connector, en 2 fan headers voor de CPU. De 24-pin voeding connector zit, zoals gebruikelijk, aan de rechterkant.



Aan de rechterkant van het moederbord vinden we (van boven naar onderen):

• 1x (onboard) power knopje.
• 1x (onboard) reset knopje.
• 4x debug LED-jes (CPU, DRAM, GPU en BOOT).
• 1x (onboard) HDMI port.
• 1x USB 3.2 Gen 2x2 Type-C header (voor 1x 20Gb/s).
• 4x SATA poorten.
• 1x USB 3.2 Gen 1 header (19-pin, voor 2x 5Gb/s).

De headers en connectoren zitten op logische plekken. Ik vind het vooral fijn dat de interne HDMI poort, de SATA poorten en de interne USB 3.2 Gen 1 header (met een vaak lompe stekker) er vanuit de zijkant in te steken zijn.

Aan de onderkant van het moederbord hebben we de volgende connecties (van links naar rechts):

• Audio connector voor 'front-panel' audio
• 3x RGB en/of LED headers
• Een TPM (Trusted Platform Management) header
• 2x fan headers (systeem #1 en #2)
• 2x USB 2.0 headers
• 2x fan headers (systeem #3 en pomp)
• 'front-panel' header

Aan de linker onderkant is tevens de clear CMOS jumper te vinden (naast de batterij).

Gebruikevriendelijkheid

Op dit moederbord worden we verwend met een groot aantal gebruiksvriendelijke eigenschappen. En dit zonder het gevoel te hebben daar een grote meerprijs voor te betalen. De enige ontbrekende gebruiksvriendelijke eigenschappen zijn eigenlijk een clear CMOS knopje op het achterplaatje en het missen van een 7-segment error-code display.

Systeem, uiterlijk, en gebruikservaring:

In mijn 'build' maak ik, naast het moederbord, gebruik van de volgende componenten:

• AMD Ryzen 7 9800X3D
• G.Skill Ripjaws M5 Neo RGB DDR5-6000 CL28 (2x 32GB)
• Gigabyte RTX 5080 Windforce OC SFF (zie daarvan evt. ook mijn review)
• Arctic Liquid Freezer II 360
• Be quiet! Pure Power 12 M 850W
• NZXT H700 Nuka-Cola Special Edition

De installatie van het moederbord en de componenten verliep gemakkelijk en zonder problemen. Alles was eenvoudig toegankelijk en de 'headers' zitten op logische posities (aan de randen van het moederbord) en hun oriëntatie is doordacht. Dit kwam de kabelmanagement zeer ten goede.

Bij elkaar heeft het systeem van binnen een wit-zwart uiterlijk gekregen. Ik kijk niet voldoende in mijn kast om extra geld uit te willen geven aan het innerlijke uiterlijk. Ik heb dus veel zwarte componenten (meest voorkomend). Omdat er geen prijsverschil zit tussen de normale versie (zwart) en de witte 'Ice' versie van dit moederbord kan iedereen vrij zijn eigen keuze maken. Ik heb voor de witte variant gekozen omdat ik (persoonlijk, per definitie) geen RGB gebruik en de witte kleur helpt om het geheel er toch licht en open uit te laten zien. Het voorkomt het 'zwarte gat' effect dat ik met mijn vorige moederbord had. Ook past het 'Ice' moederboord goed bij de witte PSU omslag in mijn NZXT behuizing. Update 11-Aug: foto met aanzicht case van de andere kant (mag zo nu en dan ook wel gezien worden).

RGB (+instelmogelijkheden)

Het moederbord komt, heel bescheiden, met 1 RGB lichtje aan de onderzijde van de chipset heatsink. Ik maak er persoonlijk geen gebruik van, maar voor de RGB liefhebbers is er dus toch iets. Ik was zeer verheugd dat de RGB van het moederbord makkelijk in te stellen is (en evt. uit te zetten is) vanuit Windows. Ik hoefde hier dus geen aparte software voor te installeren. Ik zou willen dat meer fabrikanten dit op deze manier (op driver niveau) doen (zodoende mijn complimenten!).


voor de sier hier ook de lichtjes van de kast en het geheugen aan ;-)

Idle stroomverbruik

Ik optimaliseer mijn systemen graag voor een laag idle stroomgebruik. Zodoende hoop ik altijd dat het moederbord hier voldoende bij helpt (en niet nadelig in voorziet).

Het sluipverbruik (systeem uit) met dit moederbord en mijn PSU is gelukkig verwaarloosbaar (ik meet ~0.2W). Voor het idle gebruik, met de LAN kabel aangesloten (2.5Gbps netwerk) en bluetooth/Wi-Fi ingeschakeld (beiden met niets verbonden), meet ik het volgende:

• Zonder toetsenbord/muis, scherm uit, zonder GPU: ~43W
• Met toetsenbord/muis, scherm aan (3840x2160@30Hz), zonder GPU: ~46W
• Zonder toetsenbord/muis, scherm uit, met RTX5800: ~65W
• Met toetsenbord/muis, scherm aan (5120x1440@240Hz), met RTX5800: ~76W

Opmerking: Ik gebruik 64GB 6000C28 geheugen (2 sticks) op 1.4V en de SOC loopt op 2000MHz (IF) met 1.09V (geoptimaliseerd). De 9800X3D is 'undervolted' via curve optimizer met de instellingen: [-35, -22, -22, -34, -35, -34, -31, -29]. Ook gebruik ik in totaal 10 ventilatoren (op lage rpm) in mijn behuizing en voor een push-pull 360mm radiator. Op het moment heb ik 2 Gen4 NVME drives geïnstalleerd (Crucial T500 & Samsung 980 pro)



Ik vind dit idle gebruik, als high-end game computer, erg netjes en ben dus tevreden. Als kanttekening vind ik het idle verbruik van mijn RTX5800, in vergelijk met de rest van het systeem, wel wat aan de hoge kant. Dit komt deels ook door de hoge 240Hz refresh rate wanneer het scherm aan staat.

[15/06 edit] Kleine notitie (voor de volledigheid): Ik heb de 9800X3D met mijn instellingen vrij zuinig draaien. In idle doet de SOC, toch een grootgebruiker in AMD CPUs, rond de 8.5W met de 2000MHz IF en 1.09V. Als ik HWiNFO moet geloven, dan komt makkelijk de helft van het systeem's idle verbruik (zonder GPU) van de 9800X3D.

Overklokmogelijkheden

Het door mij gebruikte geheugen, G.Skill Ripjaws M5 Neo RGB DDR5-6000 CL28, was eenvoudig op de juiste waardes instelbaar via EXPO. Ik heb dit geheugen nog niet geprobeerd te overklokken, maar ik zie hiervoor wel een tal van instelmogelijkheden in de bios. Via PBO zijn de overklok instelbaarheden van CPU helaas zeer beperkt. Er is vanuit AMD enkel een +200MHz boost-clock ophoging mogelijk. Mijn CPU haalt deze uiterste boost-clock zeer gemakkelijk (zeker voor singe-core of CineBench multi-core). Manueel de processor overgeklokken kan eventueel wel hoger, maar het is dan onmogelijk om een hoge single-core te combineren met een multi-core AVX512 clock die stabiel draait (en koel te houden is). Hier blijft PBO het beste van beide werelden bieden. ECLK is eventueel de uitkomst om een hogere PBO boost-clock te realiseren, maar die mogelijkheid is helaas niet aanwezig op dit moederbord. ECLK lijkt momenteel enkel beschikbaar op de zeer dure moederborden.

Software, bios en aanwezige sensoren

Gigabyte heeft software/'utilities' beschikbaar, maar die heb ik gauw weer verwijderd. Er worden een groot aantal kleine programma's installeert en ik vind die niet voldoende functionaliteit toevoegen ten opzichte van de bios. En, zoals al eerder vermeld, kan de RGB zeer vriendelijk op driver niveau binnen Windows worden aangepast. Tevens hou ik mijn systeem ook virtueel schoon.

De bios is overzichtelijk en bied een enorm scala aan instelmogelijkheden (goed voor de 'tweaker'). Ik ben hier zeer tevreden over en ben Gigabyte's style hier zeer gaan waarderen. Ook is er een 'Icey' GUI optie voor de bios zodat ook dit onderdeel niet vloekt met een witte build. De ventilatoren zijn ook zeer gemakkelijk in te stellen ('fan curve') in de bios. Hier zijn eventueel zelfs 5 temperatuur sensoren voor beschikbaar, zie ook de onderstaande HWiNFO screenshot.

Tot slot..

Tot nu toe ben ik nog geen gekke dingen tegengekomen en het systeem loopt goed en stabiel. Ook zijn de prestaties zeer overeenstemmend met wat andere reviews laten zien (ook van andere moederborden).

Uiteraard zal ik mijn review updaten bij nieuwe ontdekkingen en/of wanneer er problemen (beginnen te) ontstaan. Ook staat er een Gen5 NVME drive in de planning. Ik zal dan de M.2 snelheden testen en toevoegen aan deze review.

Bij deze hartelijk dank voor het lezen van mijn review.
En voor de opmerkende lezer... ik heb inderdaad 37 keer het woord 'wit' of 'witte' laten vallen, hehe.