be quiet! Light Loop 360mm Zwart

Vanuit het Tweakers testpanel heb ik de gelegenheid gekregen om deze nieuwe AIO CPU koeler van be quiet! te reviewen. Ik heb toevallig onlangs mijn PC behuizing vervangen voor een andere behuizing, en heb daardoor voldoende ruimte voor deze mega-koeling!

Test Setup

Mijn PC setup bestaat uit een Intel Core i7 10700K CPU (socket 1200) op 4,7 Ghz, een Asus TUF Gaming B460 PRO moederbord, een Gigabyte Geforce RTX3060Ti 8GB grafische kaart en 2x8 GB G.Skill Ripjaws DDR4-3200 (1600 Mhz) geheugen. Dit alles zit in een Chieftec APEX Air behuizing. De setup wordt vergezeld door 2x 32" Dell 2k curved monitoren en nog wat losse accesoires zoals een webcam en een USB dock.

Sidenote: koelcapaciteit in verhouding tot de CPU specificaties

In het verleden was het gebruikelijk dat de maximale warmteproductie van een CPU in overeenstemming kwam met de koelcapaciteit, of liever: de koelcapaciteit groter is dan de maximale warmteproductie van de CPU. Daarvoor was TDP een gebruikelijke term: Thermal Design Power. Mijn Intel 10700k CPU heeft een TDP van 125W en ik was benieuwd wat de be Quiet! Light Loop 360mm voor koelspecificatie had. Ik kon deze specificatie echter nergens vinden, niet op de website van be quiet!, tweakers productspecificaties of waar ook online. Dus heb ik contact opgenomen met be quiet! met de vraag naar de TPD waarde. Hun antwoord (binnen 20 minuten!) was als volgt:

Quote:
"TDP is no longer a reliable indicator of cooling performance. Each manufacturer has its own testing procedures, and even AMD and Intel use different methods to determine their values.

For this reason, we have not listed TDP values for water coolers for some time.
You can read more about this topic here: https://www.bequiet.com/en/insidebequiet/5017 "


Die notitie heb ik gemist, blijkbaar. Via deze be quiet! website wordt er een CPU Cooler Check aangeboden om op basis van merk processor, socketversie en moederbord de compabiliteit te checken. Erg handig, en weer wat geleerd ondertussen. Chapeau voor be quiet!

De beginsituatie met de bestaande Corsair AIO koeling ziet er zo uit:



Ik gebruik deze PC voornamelijk voor kantoorwerk, maar in de vrije uurtjes speel ik er ook graag wat games mee. De games die ik speel zijn onder andere Forza 7, MS Flight 2024, Frostpunk 1+2, Green Hell en Cyberpunk. Op de ondertussen ietwat belegen hardware is in de meeste gevallen nog een prima framerate van 60+ FPS op hoog of ultra setting mogelijk. Ik heb mijn GPU memory wat overclocked en undervolted. De CPU is niet overclocked.

Deze CPU koeler maakt mij nieuwsgierig naar het verschil met mijn huidige AIO koeler van Corsair, de Hydro serie H60. Ik heb bij normaal gebruik geen problemen met het koelen van de CPU met deze set, maar merk bij intenstief gamen (Microsoft Flight 2024, Cyberpunk, Frostpunk 2) dat de CPU soms tegen de bovenkant van comfortabel aanloopt qua temperatuur en gaat over de 80 graden. Bij andere games, zoals Forza 7 of Manor Lords blijft het binnen de perken qua hitte: meestal rond de 60 graden. Overigens heeft mijn Corsair AIO pomp geen officiële AIO pump aansluiting maar rechtstreeks via een sata kabel stroom. Daarmee is de pomp niet aangesloten op het moederbord en 'weet' mijn moederbord niet dat er een AIO pomp op zit. De enkele fan op de radiator wordt wel aangestuurd door de PC door de CPU Fan header.

De be quiet! Light Loop 360mm zwart

De CPU koeler komt in een flinke omdoos binnen. Het geheel is verpakt in een mooi vormgegeven zwarte doos met een afbeelding van de kleurrijke (want RGB) koeler. De binnenkant is voorzien van een kartonnen inlay. De meeste onderdelen zitten in een plastic zak/verpakking. Daarvan vraag ik mij af of dat echt nodig is. Minder plastic is altijd beter! De drie 360mm RGB fans zitten los in de doos, evenals een flesje met navulling van koelwater, de ARGB Hub en de CPU bevestigingsmaterialen.

Baseline

Voordat ik met de installatie begin, laat ik nog wat benchmarks lopen met de bestaande configuratie. Ik meet temperatuur van de sensoren via Openhardwaremonitor tijdens idle gebruik en stress testen. Voor het stresstesten maak ik gebruik van CPU-Z 'Stress CPU' optie, daarnaast gebruik ik Prime95 om de limiet op te zoeken door middel van de Torture test. ZIe de resultaten onderin de test.

Inbouwproces

In de doos zitten de radiator, fans, ARGB hub, schroeven en backplate onderdelen in plastic verpakking. Dat is nogal overdreven. Het kan prima zonder zoveel plastic: kartonnen doosjes of envelopjes voor de onderdelen zouden meer verantwoorde alternatieven zijn. Verder zit het geheel in een kartonen doos met stevig karton inlay.

Ondertussen heb ik de oude CPU koeler gedemonteerd, de radiator, backplate en de koelpasta op de CPU verwijderd. Ten opzichte van de be quiet! radiator is dit echt een mini koeler ;-)



Nadat ik alles uit de doos heb gehaald ben ik begonnen met de montage van de fans op de radiator. Daarbij heb ik rekening gehouden met de gewenste plaats van de radiator om zodoende de aansluitkabels van de fans aan de goede kant te monteren. Ook de draairichting gecheckt om de gewenste luchtstroom te bereiken: via de radiator uit de PC behuizing. Ik plaats de radiator namelijk bovenin de PC kast, waardoor via twee frontfans de luchtstroom de kast in wordt geblazen, er één backfan achter de lucht eruit blaast en via de nieuwe be quiet! radiator de lucht er ook van boven uit kan. Daarmee is er een ideale luchtstroom te realiseren en blijft het hele systeem koel.

Let op de indicator van de luchtstroom van de fans:


Ok, terug naar de montage. De vloeistofslangen naar de radiator zijn redelijk flexibel maar voor mijn setup wat aan de lange kant. Dat zal wellicht bedoeld zijn voor montage in Big Tower behuizingen.

Na het monteren van de fans ga ik aan de bracket beginnen. Dit is het metalen onderdeel waarbij het uitmaakt of je Intel of AMD als CPU hebt. Dit is duidelijk aangegeven: de zakjes met materialen zijn gelabeld met de respectievelijke CPU merken. Voor mijn 10700k moet ik, uiteraard, de Intel onderdelen gebruiken. Hoewel de oude bracket van de Corsair heel erg lijkt op de be quiet! versie heb ik toch alles maar vervangen. Beter safe than sorry! Het is gelukkig niet veel werk om de bevestigingen aan de CPU kant los te maken en vervolgens de bracket voorzichtig los te wrikken.

Vervolgens plaats ik de bracket van be Quiet! erop, rubbertjes om de schroefjes heen en vervolgens draai ik de schroeven rustig aan in de busjes (ik weet niet hoe deze dingen officieel heten). Vervolgens draai ik de PC om en zet de voor Intel bedoelde metalen steunen erop. De gebruikshandleiding (ja, die heb ik echt gelezen!) maakt het niet heel duidelijk hoe deze steunen bevestigd dienen te worden: boven/onder of links/rechts. Het past namelijk beide. Dit maakt uit hoe de pomp op de CPU terecht komt. Intuïtief heb ik de juiste montage gekozen waardoor de pomp en vloeistofslangen goed uit komen. Later zal blijken dat de manual op meer punten de gebruiker in verwarring laat.

Nadat de steunen zijn geplaatst is het tijd voor het aanbrengen van de bijgeleverde koelpasta. Enkele kleine druppels op het oppervlak van de CPU verdeeld en vervolgens met een oude bankpas uitgesmeerd over het hele oppervlak. Dat is overigens ook niet beschreven in de manual. Vervolgens verwijder ik de beschermfolie aan de onderzijde van de AIO pomp (dit is erg belangrijk!) en plaats ik de pomp op de CPU. De schroeven met veren draai ik voorzichtig aan, niet te strak zodat de veren de thermische spanning kunnen opvangen.



Nadat de pomp op de CPU is gemonteerd en vastgeschroefd op de steunen is het mechanische deel van de installatie klaar. Nu is het de beurt aan het electronisch gedeelte. De ARGB hub (adressable Red, Green, Blue, klik hier voor meer info) heb ik netjes kunnen monteren op een vrije SSD backplate en de meegeleverde dubbelzijdige tape niet hoeven te gebruiken. Eerst heb ik de drie fans aangesloten op de respectievelijke poorten, en de AIO pomp als laatste. Hierin is de manual niet duidelijk: alleen op de ARGB hub staan wat aanwijzingen hoe aan te sluiten maar nergens in de manual wordt dit uitgelegd. Ik kan mij voorstellen dat dit niet bij iedereen (zonder wat ervaring) direct duidelijk is.



Het is even puzzelen waar de kabel van de AIO pomp aangesloten moet worden op het moederbord. Er is een AIO_pump header aanwezig, maar ook een CPU_OPT header. In de manual van het moederbord zie ik dat de AIO_PUMP header een constante snelheid (full speed) heeft. Ik weet dat de be quiet! Light Loop kan werken met een variabele snelheid, dus kies ik in dit geval voor de CPU_OPT header voor de pomp. Daarmee verwacht ik dat de pomp gebruik kan maken van de variabele snelheid op basis van de daadwerkelijke CPU temperatuur.

De ARGB sluit ik aan op de ADD_GEN2 header (5v, data, ,ground), omdat dit volgens de manual van het moederbord de Adressable header is voor RGB. Beetje verwarrend ook weer, omdat er ook een RGB_Header op het moederbord zit. Deze heeft vier echter pennen(12v, R, G, en de aansluiting van de be Quiet! ARGB hub voorzien is van een drie-pens female stekker. Daarmee is het duidelijk dat het alleen op de ADD_GEN2 aansluiting past. Dit staat heel summier in de manual, maar in dit geval past het niet anders.

Daarmee is ook het elektronisch deel gereed. Tijd om de PC op te starten! Bij de eerste keer opstarten werd duidelijk dat het een kleurrijk gebeuren is, maar alles draait meteen. Ik start eerst de PC in het bios op en check of alle fans herkend worden. Dat is het geval. Het bios kent ook een FAN tune optie. Deze start ik en wacht even op de afronding ervan. Hierdoor kunnen de FANS dynamisch worden aangestuurd op basis van de specifieke karakteristieken: bij welk voltage draait de FAN vanuit stilstand en wat is het max. toerental. Bij een idle PC betekent dit dat de case fans niet draaien, alleen de AIO radiatorfans op laag toerental. Heerlijk stil dus!



Nadat het biosdeel is afgerond start ik door naar Windows (11) en stel de RGB in via Asus Aurora. Bij de be quiet! AIO pomp en de drie fans komen de mooiste kleuren naar boven, en daarbij ook op de AIO pomp bewegend. Het is een kermis, maar wel een prachtige kermis ;-)

Nu het geheel staat te zoemen en mooi staat te zijn, voer ik de CPU-Z en Prime95 testen opnieuw uit met de be quiet! set. De verschillen met de oude Corsair AIO koeler zijn nogal fors: gemiddeld genomen is de processor met de be quiet! Light Loop 360mm zo'n 10 graden koeler! Zelfs volop stampend in de Torture-test van Prime95 heb ik niet het gevoel dat de koeling het niet bij kan benen, de temperatuur loopt vanzelfsprekend wel op maar blijft op een acceptabel nivo.



Testresultaten en verschil tussen de Corsair en be quiet!

De PC heeft een half uur idle gedraaid voordat ik begin met meten, om zodoende een zo gelijk mogelijke startpositie te bereiken voor de twee scenario's: met Corsair AIO pomp en vervolgens met de be quiet! Light Loop 360mm. De omgevingstemperatuur in de werkkamer is een stabiele 21 graden.

Resultaten Corsair

Idle


Stress test CPU-Z na 10 minuten


Stress test Prime95 na 10 minuten

Resultaten be quiet! Light Loop 360mm

Stress test CPU-Z na 10 minuten


Stress test Prime95 na 10 minuten

Conclusie

De be quiet! Light Loop 360mm AIO CPU koeling is een degelijke, goed doordachte koeling. Zeker deze uitvoering met drie fans en een grote radiator is bedoeld voor gamers, gebruikers van CPU-intensieve applicaties en/of voor overclockers. Het installeren verloopt voorspoedig, maar niet dankzij het manual. Enige ervaring of goed voorbereiden via Youtube filmpjes helpt hierbij meer dan de bijgeleverde handleiding. Dit geldt zeker voor het elektronisch aansluiten via de ARGB hub, daarover staat vrijwel niets in de handleiding. Nu is deze CPU koeling niet voor de huis-tuin-en-keuken gebruiker bedoeld dus vind ik het geen halve ster aftrek waard in de eindconclusie.

De koelcapaciteit is ruimschoots voldoende voor mijn setup, en ik schat in dat dit voor elke moderne CPU geldt, ongeacht je toepassing. Wil je een stil (dus koel) systeem dan is deze AIO set een zekere aanrader!

Wat betreft de ARGB verlichting heb ik altijd volgehouden dat dat voor mij niet noodzakelijk is. Dat is het ook zeker niet. Maar gaaf is het wel, zeker met een deels glazen behuizing de binnenkant te kunnen aanschouwen. Geen must, wel fun!

Al met al ben ik tevreden met dit product en kan het aanbevelen als je zoekt naar maximale koeling in elk scenario.