Inleiding
Een kleine twee weken geleden "plofte" deze laptop op de deurmat als onderdeel van een testpanel georganiseerd door Tweakers en Samsung.
In deze review geef ik mijn bevindingen weer en probeer ik waar mogelijk de vergelijking te trekken met de voorganger van deze laptop de Book3 Ultra en mijn eigen al wat oudere Dell XPS 15.
Unboxing
De laptop komt in een stevige witte doos echter zonder enige piepschuimbescherming maar wel met een beschermende sleef om de laptop zelf. Daarnaast in de doos de best forse USB C lader uitgevoerd in wit.
:strip_exif()/f/image/pTODDUV0P8rxBI4uJI8K4SM5.jpg?f=fotoalbum_medium)
Featureset
De Book4 Ultra zoals deze hier voor mij staat is het basismodel van de Ultra serie.
De laptop wordt geleverd met de volgende specs:
CPU: Intel Core Ultra 7 155H
GPU: Nvidia RTX 4050
RAM: 16GB (helaas vastgesoldeerd)
Beeldscherm: 16 inch OLED met 2880x1600 resolutie met touchscreen
SSD: 1TB
Speakers: 4 AKG speakers, waarvan 2 tweeters en 2 woofers met mogelijkheid voor Dolby Atmos.
Aan de linkerkant is een HDMI 2.1 aansluiting te vinden en 2 Thunderbolt 4 aansluitingen, rechts vind je een micro SD slot, een USB type A 3.2 aansluiting en een 3.5mm audio aansluiting.
De enige aansluiting die ik mis is een netwerk aansluiting, maar dat is tegenwoordig vrij standaard op dunne laptops als dit.
De laptop is standaard voorzien van een aantal Samsung programma's, waaronder Samsung Studio om videos te bewerken, QuickShare en Samsung Flow (hierover later meer).
:strip_exif()/f/image/KYkRMWVtuWdQOOrrmRym2xwV.jpg?f=fotoalbum_medium)
Beeldkwaliteit
Het 3K OLED scherm is wat mij betreft echt het selling point van deze laptop. Direct nadat ik de laptop aanzette had ik zoiets van "okay mijn volgende laptop moet een OLED scherm hebben". Natuurlijk zijn er altijd zorgen over inbranden bij OLED schermen, zeker bij statische elementen op het scherm, helaas is de testperiode te kort om hier iets zinnigs over te kunnen zeggen.
Zoals bekend bij een OLED scherm is zwart is echt zwart, de kleuren zien er schitterend uit en hoewel het een glanzend scherm is, is het prima leesbaar ook met licht in je rug.
Met een resolutie van 2880x1800 op een 16 inch scherm is de pixeldichtheid wat mij betreft perfect. Er zijn laptopfabrikanten die een 4K scherm op deze afmeting leveren maar wat mij betreft is dat niet nodig, aangezien je dan toch moet gaan schalen om tekst niet te klein en daarmee leesbaar te houden.
Aan de verhouding 16:10 moest ik in het begin even wennen, voor kantoorwerk met spreadsheets en internet browsing is het scherm echter perfect. Voor gamen is het net iets minder ideaal maar het went snel en bij bijvoorbeeld youtube heb je kleine zwarte balken boven en onder aan je scherm maar als storend heb ik het geen moment ervaren.
Ergonomie
De laptop heeft een numeriek toetsenbord met wat kleinere toetsen dan de rest van het toetsenbord, hierdoor is de grote touchpad niet gecentreerd. De touchpad voelt glad aan en geeft een prima feedback, de 'palmdetectie' werkt goed, al werd voor mijn gevoel het klikken niet altijd helemaal goed geregistreerd.
De toetsen zelf hebben niet heel veel travel maar geven wel een prima feedback. Enige waar ik toch moeite mee bleef houden was het niet gecentreerd zijn van het toetsenbord door de numpad. Dat is waarschijnlijk iets waar je wel aan went als je niet tussendoor ook op je eigen laptop zonder numpad werkt.
Mobiliteit en accuduur
De laptop is met 1.86kg wat zwaarder dan zijn voorganger maar voor een 16 inch laptop met een dedicated videokaart is hij nog steeds niet heel zwaar.
De accu is op te laden met een vernieuwde 140W USB C lader, waardoor de laptop zeer snel opgeladen is. De accu betreft een 76Wh exemplaar die bij mijn gebruik ongeveer 10% per uur leegliep, waardoor een 10 uur gebruiksduur te halen valt bij relatie ligt gebruikt.
Prestaties
De laptop voelt over het algemeen lekker vlot aan maar dat zegt natuurlijk niet zo veel, een laptop als dit wil je op de staart kunnen trappen.
Om de prestaties te onderbouwen heb ik wat benchmarks gedraaid en aangezien Tweakers zelf de voorganger van deze heeft getest
https://tweakers.net/revi...itstekend-oledscherm.html kan ik dat mooi vergelijken.
Om de ingebouwde GPU te testen heb ik 3DMark gedraaid om te kunnen vergelijk met de Book3 Ultra zoals deze door Tweakers getest is. En in eerste instantie vielen de resultaten zwaar tegen terwijl in Windows het profiel toch op "hoge prestaties" stond. Toevallig zat ik vandaag nog even te browsen door de apps en kwam ik "Samsung settings" tegen. En zowaar ook daar staat een instelling voor energie beheer. Na deze ook op hoge prestaties gezet te hebben en de test nog een keer te draaien werd direct het verschil al duidelijk, de FPS was waarneembaar hoger en ook de fans maakten duidelijk meer lawaai. Met deze settings kwam ik tot de volgende resultaten waarbij ik tussen haakjes de resultaten van de Book3 Ultra heb gezet:
Time Spy Score: 7779 (7554)
Graphics Score: 7720 (7129)
CPU Score: 8132 (11408)
De hogere graphics score is te verklaren door dat de TGP (70W) van de 4050 in de Book4 verhoogt is ten opzichte van de Book3 (60W). Voor een dunne ultra laptop als dit is deze score niet zo slecht, Nvidia staat een max TGP van 115W met een dynamic boost van 25W toe, maar dat zou voor deze laptop te veel van het goede zijn, op max vermogen zoals in 3DMark hebben de fans het al zwaar om de warmte af te voeren. Bij de grafische tests loopt de temperatuur van de CPU op tot 72 graden en de GPU tot 80 graden. Bij de CPU test boost de cpu kortstondig tot 4091Mhz met een temperatuur van bijna 104 graden als gevolg om daarna hard terug te klokken naar eerst 3000 en vervolgens naar rond de 2300Mhz waardoor de temperatuur stabiel rond de 80 graden bivakkeert.
De CPU score blijft echter flink achter bij zijn voorganger maar wellicht wordt dit veroorzaakt door dat er meer vermogen is toegewezen aan de grafische kaart waardoor de CPU het met minder moet doen.
Uit de Cinebench23 blijkt namelijk niet dat de 155H veel trager is dan de 13700H in de Book3 Ultra als alle cores worden ingezet.
De multicore score geeft een vergelijkbare score als zijn voorganger, 16200 vs 16100, hetgeen binnen de marge is. De single score bedraagt wel wat lager, namelijk 1736 vs 1890.
Op kantoor heb ik de laptop nog even aangesloten gehad via USB C op mijn Dell D6000 dockingstation naar een 1440p scherm. Dat gaf echter geen goed beeld, ik vermoed dat dit probleem ligt aan het al wat oudere dockingstation of de resolutie, maar helaas had ik geen tijd om dit verder te onderzoeken. Via HDMI daarentegen had ik prima beeld, wat ook niet anders te verwachten is aangezien het hier een HDMI 2.1 aansluiting betreft die volgens de specs 8K op 60Hz aan moet kunnen.
Qua games heb ik nog een tweetal spellen voor een wat kortere tijd geprobeerd. De eerste is World of Tanks, een spel wat inmiddels wat ouder is en ook op wat oudere hardware goed draait. Als ik echter vergelijk met mijn desktop systeem (3900X gecombineerd met 2080ti) merkte ik qua beleving geen groot verschil, even vloeiend en zelfs op ultra settings een FPS boven de 100.
Het tweede spel was echter een ander verhaal. Hogwarts Legacy is een veel zwaarder spel waarbij ook de VRAM limitatie mee gaat spelen. Zelfs met DLSS ingeschakeld heeft de laptop moeite om een stabiele FPS neer te zetten, op de laagste settings ligt de FPS tussen de 80 en 90 echter framedrops naar 50 maken het spelen erg oncomfortabel.
Samsung ecosysteem
Samsung probeert steeds meer een eco systeem vergelijkbaar met Apple te creëren en hoewel ik daar zelf nooit gebruik van heb gemaakt zitten er wel degelijk een aantal handige features in.
Zoals in de inleiding geschreven heeft Samsung mij tevens voorzien van een Tab S9 FE en ben ik zelf in het bezit van een Galaxy S23+ als mijn dagelijkse telefoon. Koppel de laptop, je tablet en je telefoon aan je Samsung account en stel de permissies in en er is een gedegen samenwerking tussen de apparaten. Als ik een foto neem met mijn telefoon verschijnt er een melding op de laptop, klik de melding aan en je hebt direct de foto op het scherm van je laptop om hem te bewerken.
Met Samsung Flow kan je eenvoudig bestanden heen en weer tussen laptop en je andere devices sturen, maar kan je tevens met de laptop je tablet of telefoon overnemen op het scherm van de laptop en vervolgens bedienen met muis en toetsenbord. Voor mij niet direct iets wat ik dagelijks zou gebruiken maar de mogelijkheid is er wel en het werkte ook allemaal vloeiend, dus ik kan mij zeker voorstellen dat er mensen zijn die de mogelijkheden wel goed kunnen benutten in hun werk.
De optie om de tablet te gebruiken als 2e scherm naast de laptop voelde daarentegen niet zo vloeiend aan, zo was er duidelijk een vertraagde en stotterende muispointer, wat mij eerlijk gezegd verraste omdat de bediening via Samsung Flow wel vloeiend ging.
Bouwkwaliteit en robuustheid
De laptop is gemaakt van aluminium met een donker grijze coating. Qua uitstraling een laptop waar je bij je klanten mee aan kan komen. Aangezien de laptop weer terug moet heb ik niet te hard geduwd op de behuizing, maar onder normaal gebruik voelt alles stevig aan en is van indrukken van de behuizing geen sprake.
Daar waar uit reviews blijkt dat de Book3 nog last had van een wiebelend scherm is het scharnier bij de Book4 Ultra een stuk stugger afgesteld, zonder dat deze daarbij lastig te openen is.
De rubbertjes onder de laptop hadden iets stroever mogen zijn, op mijn bureau thuis is kan ik hem met 1 vinger makkelijk verschuiven, iets wat met mijn XPS niet zo is.
Warmte- en geluidsproductie
Net als zijn voorganger maakt de laptop relatief weinig lawaai, alleen onder zware belasting komt het geluidsniveau boven wat harder geruis uit. Onder "office" gebruik is de laptop amper hoorbaar. Bij een aantal games die ik heb gespeeld was het geluidsniveau voor mij op een acceptabel niveau, daarbij wel afhankelijk van het spel. Bij 3Dmark in hoge prestatie modus is het geluid wel zeer goed hoorbaar tot het niveau dat een headset dragen nodig is.
In vergelijking met de XPS is het echter een verademing, die gooit al veel sneller de fanspeed op maximaal, wat dat betreft heeft Samsung de koeling goed voor elkaar zolang niet zowel de CPU als GPU tegelijk op vol vermogen draait.
Prijs
Met een vanaf prijs van ruim EUR 2800 is de Book4 Ultra niet voor iedereen weggelegd. Concurrenten als Dell met de XPS serie zijn ook niet goedkoop en kosten met vergelijkbare hardware rond dezelfde prijs, maar de grootste concurrent heeft Samsung in haar eigen gelederen, de Book3 Ultra is namelijk verkrijgbaar vanaf EUR 2200. Uit reviews blijkt dat deze een wat slapper scharnier heeft en geen HMDI 2.1 aansluiting maar gemiddeld gezien een even snelle CPU heeft. De GPU in de Book 4 Ultra is een kleine 10% sneller, maar of dat gecombineerd met voorgaande voldoende is om het prijsverschil van 600 euro te rechtvaardigen?
Algemene beoordeling
Mijn algemene indruk na 2 weken met deze laptop stoeien is zeer positief. Een zeer degelijk gebouwde laptop met een zakelijke uitstraling. Het scherm is dusdanig indrukwekkend dat ik eigenlijk geen ander scherm meer zou willen.
Wil je een game laptop dan moet je deze laptop niet kopen. In ieder geval niet de versie met 4050. Hoewel je prima een grafisch minder zwaar spel kan spelen moet je geen hoge prestaties in recente games verwachten, de laptop is dan ook meer gericht op casual op locatie een spel tussen door kunnen spelen dan op de hardcore gamers.
Is de laptop zijn prijs waard is dan de grote vraag. Qua bouwkwaliteit zeker, het scherm ook. Echter voor 600 euro minder heb je zijn voorganger. Is deze laptop over een paar maanden wat goedkoper of ergens verkrijgbaar met een leuke korting dan zou ik mijn XPS er graag voor inruilen.
Edits: wat kleine tekstuele aanpassingen.