First look
Deze review is gemaakt voor Tweakers testpaneel.
De laptop wordt geleverd in een stevige doos, waarin nog een doos zit met de laptop erin.
Uitpakken, opstarten, en terwijl Win 11 laad heb ik de tijd om de laptop onderhanden te nemen
De laptop is fors en zwaar, maar gezien de hardware die erin zit ontkom je daar niet aan.
De laptop voelt stevig aan. Het beeldscherm heeft een rubberen rand eromheen, hierdoor maakt het een dof geluid tijdens het sluiten en voorkomt het aanraken van het toetsenbord. De beeldscherm scharnieren zijn mooi weggewerkt achter de glanzende kapjes, wat het geheel een moderne look geeft.
De achterkant doet me enigszins denken aan de achterkant van een
Lamborghini Aventador.
De onderkant heeft extra ventilatieopeningen en grote rubberen voetjes die ervoor moeten zorgen dat het geheel stevig is verankerd en niet gaat schuiven.
Specificaties
Deze MSI Raider GE76 12UHS variant heeft de volgende specs.
- 12th Gen Intel(R) Core(TM) i9-12900HK 2.90 GHz
- 17.3 FHD (1920x1080), 360Hz, IPS- Level
- 32,0 GB DDR5 - 4800 (2 slots/ max 64GB)
- 2 x M.2 SSD (NVMe PCIe Gen4) -> 2 x Samsung MZVL22T0HBLB-00B00 2TB
- NVIDIA GeForce RTX 3080 Ti 16GB GDDR6 -> tot 1640MHZ/ 175W boost
Verbindingen
- Wifi 6E 802.11ax
- Bluetooth 5.2
Linkerkant
- USB-A port
- USB Type-C (with display output)
- 3.5mm headphone jack
:strip_exif()/m/282211/1OSKe9PuAIcCT2XFanOrq3R4dv82TpBf0T9792vVFMiPswJLJW.jpeg?f=620xauto)
Rechterkant
- 2 x USB-A port
- SD card slot
Achterkant
- Power input
- HDMI port
- Mini Display Port
- Thunderbolt 4 port (USB type-C)
- RJ45 Ethernet port
:strip_exif()/m/282211/1OSKhbDWoQNO8BjusaU2zChsvzjVcW4Bpzr910PPgUszqrD60x.jpeg?f=620xauto)
Samengevat is de laptop vrij fors. Met een omvang van 40 – 28 – 2,5cm, een gewicht van 2,9 kg en met een 800gr laadblok, zul je een stevige laptop tas nodig hebben. Als je ook nog gebruikt maakt van andere accessoires ben je misschien beter af met een laptop rugzak.
MSI center
In mijn review zal ik vaak verwijzen naar dit programma, vandaar een kleine uitleg.
Dit is een uitgebreid programma dat je veel mogelijkheden biedt tot het aanpassen van elk klein detail van je laptop. MSI center heeft ook een module waarmee je veilig de laptop kan overclocken.
Beeldscherm
Deze MSI Raider GE76 12UHS heeft een 17.3 inch IPS LCD, met een max resolutie van 1920x1080 pixels en de hoogste verversingsnelheid die er op dit moment bestaat, namelijk 360HZ.
Is dit een vloek of een zegen?
Vele spellen maken gebruik van een variabel
refresh rate. Die ligt vaak tussen 60 – 240hz, de MSI raider ondersteunt helaas geen variabel refresh rate, hierdoor ben je gebonden aan 60hz of 360hz optie.
Dan is er
de G-sync.
Een setup met meerdere beeldschermen is van deze tijd. De Raider heeft veel aansluit opties voor extra monitors (Thunderbolt 4, USB C, mini DP, HDMI) maar de mogelijkheid om optimaal gebruik ervan te maken is door het ontbreken van de G-sync beperkt. Dat vind ik jammer.
Het liefst koppel ik de laptop aan mijn twee G-sync monitors zodat ik zonder artefacten als tearing en stuttering GTA V kan spelen.
De Nit waarde. Met andere woorden, de mate van helderheid. Hoe hoger de nits waarde hoe helderder de uitzending op het scherm. De MSI Raider GE76 12UHS heeft een max brightness van 270 nits. Dat is een mooie waarde voor het indoor gebruik en in het donker heb je geen bureaulamp meer nodig. Maar voor ongestoord buiten werken tijdens een mooie zomerdag ben je erg afhankelijk van de stand van de zon. Daarom wordt er voor het buiten gebruik vaak een minimale nits waarde van 300nits geadviseerd. 270 nits is niet optimaal maar goed te doen mits je geen donkere film kijkt of een online rpg speelt.
De responsetijd van het beeldscherm is <10ms, dat is uitstekend voor het spelen van DOOM, alle details worden scherp weergegeven en de kleuren pallet van het beeldscherm is ontzettend mooi.
Werk je veel met beeldbewerking dan biedt de meegeleverde MSI True Color software nog meer mogelijkheden tot een uitgebreid kleurenbeheer.
De software geeft je de mogelijkheid om te schakelen tussen meerdere profielen met aangepaste kleur instellingen: sRGB (Het scherm bedekt 98% aan sRGB-dekking – handig voor beeldbewerking), Movie, Office, Anti-Blue en mijn favoriet Gamer. Door hiervan gebruik te maken ben je niet meer afhankelijk van de ingame overlays van o.a. Nvidia of Steam.
Voor het kantoorwerk heeft deze laptop bovenaan het scherm een geïntegreerde 1080p webcam.
De beeldkwaliteit is goed en brede kijkhoek maakt de webcam goed geschikt voor vergaderen en Skypen. Wat ik mis is een simpel kapje om de webcam af te dekken als die niet wordt gebruikt.
Handig voor je privacy momenten.
/m/282211/1OTQfTj1ZHaYaBYYGJoLJC1a4Nfh9wDh69G5prrKe7JwptQ6an.png?f=620xauto)
Toetsenbord - Touchpad
MSI heeft deze laptop uitgerust met een solide Steel Series toetsenbord. De toetsen zijn plat en maken weinig geluid tijdens het indrukken. Helaas zijn de toetsen ook glad, waardoor mijn vingers de neiging hebben om de verkeerde toets in te drukken.
De toetsenbord indeling is generiek. Persoonlijk zou ik de powerbutton rechts boven het toetsenbord plaatsen. Onder het scherm zou ik enkele extra toetsen plaatsen zoals volume harder, zachter, mute en een extra toets voor keyboard lock.
Dit maakt het geheel toegankelijker dan enkele onhandige FN combinaties.
Ook zou ik een extra FN-toets aan de linker kant van het keyboard plaatsen aangezien mijn duim niet lang genoeg is om de FN-toets naast de pijltjes te bereiken.
De touchpad zit meer naar de linker kant. Het voelt glad en reageert soepel op alle gebaren.
De MSI Raider GE76 12UHS heeft ook RGB verlichting op het toetsenbord.
Met de bijgeleverde Steel Series GG software kun je o.a. eigen kleurenschema’s maken, effecten kiezen en de kleur per toets aanpassen. Een leuke extra is dat wanneer je de FN – toets indrukt, de toetsenbord verlichting uit gaat en alleen de functietoetsen oplichten.
Onderaan de laptop zit een RGB strook, daarvoor gelden dezelfde mogelijkheden als voor het toetsenbord.
Binnen het Steel Series GG programma is er een apart tabblad voor, de MSI Aurora.
Samen met de RGB opties werkt het geheel goed samen.
In het donker mis je geen toets en overdag creëert de RGB-strook een goede ambiance.
Het Geluid
Goede geluidskwaliteit is een belangrijk onderdeel van de ervaring in het gebruik van de laptop.
Tevens is het een onderdeel waar de gemiddelde laptops laag op scoren.
Gelukkig scoort de Raider GE76 12UHS beter dan de gemiddelde.
De laptop is uitgerust met 2 x 1 watt stereospeakers en 2x2w sub woofers van het merk Dynaudio. Dynaudio heeft in het verleden speakers voor o.a. Volkswagen, Volvo en Bugatti geproduceerd.
Hun expertise hebben ze nu toegepast in deze laptop.
Verwacht geen zware Bass of Dolby Atmos kwaliteit.
Het geluid klinkt vol en niet vervormd, Bass is subtiel en gedoseerd.
Daarnaast krijg je er Nahimic Companion software gratis bij. Hierdoor heb je een scala aan mogelijkheden voor het finetunen van het geluid.
In deze software zit ook het tabblad Microphone, een handige optie daar is de Static Noise supression.
Een must voor het filtreren van omgevingsgeluiden als je veel gebruik maakt van Discord, Teamspeak, of Microsoft Teams.
Mocht je een echte audiofiel zijn dan kun je via de 3.55 aansluiting aan de zijkant van de laptop een eigen geluidssysteem of boxen aansluiten.
/m/282211/1OTQcJDjLZMNAXFVEr6w1UHOS1rEik7M9EsQdVDt16vj4ewiCc.png?f=620xauto)
De Prestaties
Voor de prestatie test maak ik gebruik van Nvidia drivers 526.47, batterij schema staat op optimale prestaties. De spel settings zijn maximaal geoptimaliseerd, zowel in game als d.m.v. Nvidia Geforce Experience. De ingame overlays heb ik uitgezet.
De onderstaande spellen heb ik half uur gespeeld en de gemiddelde in game FPS genoteerd.
- GTA V 108 FPS
- Far Cry 6 124 FPS
- Cyberpunk 106 FPS
- Metro Exodus 124 FPS
Dit zijn uitstekende prestaties als je vanuit gaat dat een framerate tussen 60 – 120 als beste wordt ervaren door de meeste spelers.
Het enige nadeel dat ik heb ervaren is, dat tijdens het langdurig spelen de warmte goed voelbaar wordt bij de toetsen. Het is dan een goed moment om een korte pauze te nemen en de fans op de maximum snelheid te laten blazen. Tijdens het spelen is het geluid van de fans niet erg storend, dat komt mede omdat ik met een koptelefoon speel.
Cinebench R23 (CPU benchmark) - Multi Core
Cinebench R23 - Single Core
PCMark 10 Extended
TxBench - SSD
De laptop scoort op alle onderdelen boven het gemiddelde.
De MSI Raider GE76 12UHS doet niet onder aan de verwachtingen.
De Intel Core i9-12900HK is uitgerust met 14 kernen en 20 threads, waardoor het uitstekend geschikt is om meerdere intensieve taken tegelijk uit te voeren. De CPU heeft een Maximale Turbo Frequency van 5 GHz.
De passieve Intel Iris Xe Graphics GPU in combinatie met NVIDIA GeForce RTX 3080 Ti zorgen ervoor dat je moeiteloos de nieuwste spellen kunt spelen met de hoogste grafische instellingen.
Tevens is er mogelijk om zowel de CPU als de GPU te overclocken.
Dit kan gedaan worden via de MSI Center Software, MSI Afterburner of via andere third party apps
Accuduur
De MSI Raider GE76 12UHS heeft een 99.9 WH-batterij. Dat merk je ook aan de grote adapter die je erbij krijgt voor het opladen. Het blok weegt 800gr en bied een vermogen van 280watt.
Maar helaas valt In de praktijk de accuduur tegen.
Voor het meten van de accutijd heb ik praktijk en PC Mark 10 gebruikt.
Tijdens het spelen van Cyberpunk kwam ik niet verder dan iets over de twee uur.
Het bingewatchen van Edgerunners lukte net aan. 411 minuten movie time, dat is vooral te danken aan geïntegreerde Intel Iris Xe Graphics G7 96EUs op de CPU. De afwisseling met GPU-gebruik zorgt voor een batterijbesparing.
Voor het thuiswerken biedt de accu je tussen 4 – 6 uur tijd. Je kunt de tijd rekken door gebruik te maken van software profielen en instellingen in je laptop, zoals de batterijbesparingmodus en het verlagen van vernieuwingsfrequentie naar 60hz
Samengevat
- Game time: 135 min
- Movie time: 411 min
- Office time: 360 min
Heat Management
Het uitgebreid gebruik van de laptop genereert behoorlijk wat warmte. Vooral onder het scherm en onder het toetsenbord is de warmte goed voelbaar. Om de beurt gaan de fans aan en uit, waarbij het soms lijkt of de laptop gaat opstijgen.
Maar daar heeft MSI rekening mee gehouden.
De laptop is uitgerust met twee coolers, een aan ieder kant. Daarnaast zijn er zes heatpipes die helpen met de warmteafvoer. Maar dat niet alleen, om optimaal gebruik te kunnen maken van heat management doen we wederom beroep op de bijgeleverde MSI Center software.
Onder het tabblad features > user scenario zitten verschillende profielen met o.a. silent mode, super battery en extreme performance waarmee je o.a. fan speed kunt reguleren naar het gewenste geluidsniveau en laptop gebruik.
Mocht je nog niet tevreden zijn dan kun je in de BIOS van de laptop, onder het tabblad Advanced > Thermal
Configuration nog een reeks van instellingen aanpassen.
the Verdict
De MSI Raider GE76 12UHS behoort tot het topsegment van de laptops. Met ruim 64GB aan DDR5 geheugen zit je voor de komende tijd goed. De krachtige i9 -12900HK Alder Lake, gecombineerd met GeForce RTX 3080 Ti zorgen voor ongekende prestaties. Zowel tijdens gaming, foto, en videobewerking.
Met twee M.2 SSD (NVMe PCIe Gen4) slots, en 4TB kom je geen ruimte te kort.
Aan aansluitmogelijkheden is er geen gebrek.
Naast de drie extra monitor aansluitingen blijven er genoeg poorten over voor andere randapparatuur.
Met een extern toetsenbord, muis en een set boxen verander je de laptop in een hoogwaardige game pc of een video/ foto bewerking studio waarin de MSI Raider GE76 12UHS het kloppend hart is.
Daarom zie ik de MSI Raider GE76 12UHS niet als een gewone laptop maar als een volwaardige draagbare personal computer.
PS: *De laptop zelf presteert hardware matig uitstekend, echter is mij opgevallen dat in veel gevallen software de bottleneck is. De samenwerking met i9-12900HK verloopt niet altijd soepel.
Zo zijn er veel toepassingen en spellen nog niet geoptimaliseerd voor het gebruik met Windows 11. Nvidia heeft issues waardoor ik meerdere malen de drivers en patches moest downloaden. De SWTOR launcher kreeg ik pas aan de praat na een uitgebreide zoektocht in de forums, hiervoor moest ik een speciale utility downloaden. Kortom als het aan mij lag had ik Windows 10 erop gezet, maar dan is de vraag of die voldoende ondersteuning zal bieden voor de nieuwste hardware.*