Reden van aankoop
Ik had een MSI MEG X570 UNIFY waar ik heel tevreden over was, maar die helaas spontaan defect is geraakt. Hierna heb ik als noodoplossing een tweedehands ASRock X570 Taichi aangeschaft. Deze heeft niet alle features dat ik zoek, dus is geen permanente oplossing.
Dit zijn de features die ik nodig heb:
- Ik moet vier NVMe SSD’s kwijt kunnen, d.w.z. 3 NVMe M.2 sloten en een PCI-E 4x slot die dus geen bandbreedte met elkaar delen.
- Wifi en Bluetooth
- 2x USB 3.2 gen1 headers + 1x USB 3.2 gen2 type C header
- Liefst 6 PWM fan headers
- De Chipset fan werkt semi passief
- Mogelijkheid om zonder processor de bios te kunnen updaten
De MSI MEG X570 UNIFY en MSI MEG X570 ACE was nergens op voorraad meer. Voor zover ik weet zijn mijn enige opties dan nog de Gigabyte Aorus X570 ULTRA en Gigabyte Aorus X570 Master en een paar andere te dure moederborden. De Gigabyte Aorus X570 ULTRA had ik al eerder een keer uitgeprobeerd, maar teruggestuurd omdat de USB 3.2 gen2 type-C header defect leek. Hoewel ik de Master eigenlijk te duur vind voor een moederbord, toch maar besloten deze keer dit model te proberen.
Gebruikte hardware
Het betreft revisie 1.2 van het moederbord.
AMD Ryzen 9 5950X
G.Skill Trident Z F4-3600C17D-32GTZ (2x 16GB 3600Mhz CL 17)
Bios Updaten
Omdat ik een Zen 3 CPU heb, heb ik als eerste gelijk de bios geüpdatet naar F31 via een USB stick en de bios flash button op het moederbord. Dit ging zonder problemen. Bij het opstarten van de PC (na CPU, memory, etc. geïnstalleerd te hebben) krijg je een melding dat de Bios aan het upgraden is met een voortgangsbalk. Dit duurt een paar minuten. Bij de MSI en ASRock kun je wel meteen de bios induiken.
Stabiliteit
Het geheugen werkt prima op XMP snelheden (3600Mhz). Via ZenTimings kon ik zien dat de FCLK en UCLK ook netjes op 1800Mhz werd gezet voor de 1:1:1 ratio. Om op CL17 (oneven) te kunnen draaien heb ik Gear Down Mode uitgezet in de bios.
Een AIDA64 stresstest van een paar minuten was geslaagd met Precision Boost Overdrive aan. Ik heb verder geen rare instabiliteit ervaren. Dit had ik eerder wel met de Gigabyte Aorus X570 ULTRA met een bèta Bios.
Waar ik me wel een beetje ongerust maak ik dat op het Debug Code led heel soms de code d3 zag terwijl Windows gewoon succesvol is geladen. Volgens de handleiding is dit “Some of the Architectural Protocols are not available”. Meestal staat er code AA waarvan de handleidng “Reserved” zegt, maar dit zal wel de goed code zijn.
Bij de MSI moederborden wordt overigens wanneer je in Windows bent de CPU temp getoond, dus wat nuttiger gebruikt.
USB 3.2 gen 2 type C header issues
Ik heb een EZDIY-FAB PC Front Panel Internal Card Reader (
https://www.amazon.co.uk/gp/product/B07ZH3ZQK8) met een USB 3.2 gen2 type C aansluiting. Deze is aangesloten op de USB 3.2 gen type C header. Hierop heb ik een PNY XLR8 CS3030 2TB in een Icy Box IB-1817M-C31 NVME behuizing met USB 3.2 gen2 op aangesloten. Maar de connectie was niet stabiel. Als ik door files brows reageert het soms erg traag. Als ik een HDTune benchmark draai heb ik in plaats van een bijna rechte van 9xxMB/s af en toe dalen van paar tientallen MB/s.
Als ik het aansluit op de USB type-C poort op achter kant van het moederbord was er geen probleem.
Dit had ik helaas eerder ervaren met de Gigabyte Aorus X570 Ultra. Nu weet ik dat deze issue zeer waarschijnlijk Gigabyte gerelateerd is. Want ik het geen problemen ervaren met een Asus, MSI en ASRock moederbord. Helaas heb ik niet de beschikking over andere frontpanels en USB 3.2 gen2 producten om dit verder te onderzoeken.
Dus het lijkt dat Gigabytes iets raars in hun header hebben gestopt. Of zou dit ook software matig kunnen zijn en is het een Bios instabiliteit? Of het is echt pure pech dat de combinatie die ik gebruik toevallig niet lekker met elkaar samenwerken.
Ik hoor graag van anderen hun ervaringen met deze header.
Argus Monitor
Ik gebruik Argus Monitor om mijn fans te contoleren en vooral om meerdere profielen te maken die met custom short cut geactiveerd kunnen worden. De Gigabyte Software heb ik niet uitgeprobeerd, maar heb niet het idee dat je meerdere profielen kunt maken.
De CPU Opt en twee andere fan headers zitten op een andere monitor chip dan fan headers 4 t/m 6. Als ik in Argus de fans 4-6 de fans op 0% blijven de fans alsnog op een erg lage RPM draaien. In de BIOS kun je de fan wel echt uitschakelen, dus waarschijnlijk zit het probleem eerdere bij Argus Monitor.
Chipset Fan
De chipset fan kan gelukkig semi passieve werken. Ik ben alleen wel teleurgesteld dat je alleen kunt kiezen uit drie profielen en geen custom curve kunt maken. Gelukkig kun je dit met Argus Monitor wel voor elkaar krijgen, want die herkent ook de Chipset temperatuur waarop je de curve kunt baseren.
M.2 koelers
De M.2 koelers zitten niet helemaal vast (wel als een SSD geïnstalleerd hebt wegens de klevende thermal pad). Maar kunnen wat op en neer bewegen, wat nog best wat frustrerend geluid produceert als je bijvoorbeeld bezig bent met je PC in elkaar zetten. Als je pech heb zou het zomaar kunnen zijn dat ze heel vervelend gaan resoneren.
Wifi-Antenne
De Wifi-antenne heeft een handige magnetische onderkant zodat je het bijvoorbeeld aan de PC behuizing kunt rusten. Dit zouden meerdere fabrikanten mogen implementeren.
Moederbord lay-out
Het is fijn dat er geen USB of SATA aansluitingen onder de videokaart zitten. Wel zit de chipset fan daar vlak onder, wat me niet optimaal lijkt.
Van mij had de afstand tussen videokaart en CPU socket wel wat groter mogen zijn. Nu is het wat pielen om een dikke videokaart weer eruit te halen.
Een fan header helemaal links bovenin is ook niet zo praktisch omdat je daar meestal slecht bij kunt als je al het andere hebt geïnstalleerd.
G Connector
De g connector voor je system panel connectoren te verbinden is aan de ene kant handig want je ziet zonder de handleiding te hoeven raadplegen wat waar in gaat. Aan de andere kant is het niet zo handig omdat het toch een gepriegel is om ze erin te krijgen en ook om ze eruit te krijgen.
Bios
De BIOS vind ik wel overzichtelijk.
Het is handig dat als je de wijzigingen wilt saven, je een overzicht te zien krijgt welke opties je hebt gewijzigd. Asus en MSI doen dit ook, maar ASRock niet.
Wat ook een enorme timesaver is dat als je een custom fan curve maakt, je ook kunt aangeven voor welke andere fans het gelijk toegepast moet worden.
Wat is wel een minpunt vind, is dat er geen Secure Erase optie is voor SSD’s. Nu zal er wel software zijn die dat kan, al heb ik geen ervaring hiermee, want altijd gewend via Bios te doen.
Ook viel me op dat je niet per sata poort kunt aangeven of je hotswap wilt aanzetten. Het is dus alles of niets.
Conclusie
Ik heb het moederbord maar heel even gebruikt. Helaas heb ik moeten constateren dat de USB 3.2 gen2 type C header niet lekker werkt net als bij de Gigabyte Aorus X570 ULTRA.
Hoewel ik niet dagelijks de USB header gebruik ga ik het moederbord waarschijnlijk weer terugsturen. Dit is deels ook een principe kwestie. Van zo’n duur moederbord verwacht ik gewoon dat het niet zulke rare fouten bevat. Ook zit die debug code d3 me niet lekker, omdat dit een teken kan zijn dat het met de stabiliteit van het moederbord toch niet helemaal goed is.
De enige reden dat ik Gigabyte Aorus X570 Master heb aangeschaft is omdat ik de MSI MEG X570 UNIFY momenteel niet kan krijgen. Ik had vooraf al sowieso op internet gelezen dat er veel klachten zijn met zen3 CPU’s.
Maar ik zal wel nu even geduldig afwachten totdat deze weer op voorraad is. Voor mijn behoeftes is de MSI de betere keus, aangezien deze een stuk goedkoper is en al aan mijn wensen voldoet.