Cooler Master MasterLiquid ML240L V2 RGB

Na mijn eerste review (https://tweakers.net/prod...master-silencio-s400.html) geschreven te hebben over een kast van Cooler Master (Silencio 400) ben ik in contact gekomen met Cooler Master en hebben ze mij gevraagd om een review te schrijven over hun Masterliquid ML240L V2. Ik wil hen ook graag bedanken voor het beschikbaar stellen van deze koeler. Hieronder mijn bevindingen.

Dit is de eerste keer dat ik in contact kom met waterkoelers, ik ben namelijk fervent luchtkoeler gebruiker met de reden dat luchtkoelers over het algemeen goedkoper zijn. Dus ik hoop behalve dat ik de Cooler Master – Master liquid 240L V2 review ook de vraag kan beantwoorden: “Is een waterkoeler uit een goedkoper segment veel beter dan een luchtkoeler uit datzelfde segment?”.

Ik loop in mijn review graag eerst even door de looks heen, dan vertel ik over het inbouwproces en vervolgens besteed ik aandacht aan temperatuurtesten en vergelijkingen met mijn vorige koeler: een Gelid Solutions Tranquilo 4.

Uiterlijk

De verpakking ziet er prima mooi uit. Duidelijk waar het over gaat, en in de bovenhoek is te zien dat het het qua led kan samenwerken met de grote moederbord merken (ASUS, Asrock, Gigabyte en MSI). Verder staan alle afmetingen heel duidelijk op de doos – iets dat meer fabrikanten in welke categorie ook zouden mogen doen.



De binnenkant van de doos laat alle goodies zien, al met al netjes ingepakt!



De fans zijn nog niet voorgemonteerd, zodat je nog kunt kiezen of je hem boven in je kast of als pull voorin je kast gaat zetten. De fans zijn de nieuwe versie RGB sickleflow fans van Cooler Master en ze zijn PWM gestuurd. De 4 pins fan kabel en 4 pins led kabel zijn netjes gebraid.



De LED’s bij deze fans zitten aan de binnenkant van de fans, daarom is de fan semi-transparant zodat het licht zich goed kan verspreiden. Wel had ik de retro jaren 80 sticker achterwegen gelaten, dit doet af aan het voor de rest strakke uiterlijk van de fan.



Dan over naar de orde van de dag: de radiator, en daar kan ik vrij kort over zijn. Netjes strak en zwart, een klein niet opvallend wit Cooler Master logo aan de zijkant. De radiator heeft 25% meer oppervlak dan zijn voorganger, ik heb deze jammer genoeg niet om een vergelijkingsfoto te maken. Het leidingwerk wat eruit komt is gebraid (redelijk stug!) en bij de aansluiting van de radiator en pomp geheatshrinkt om het netjes te laten ogen. Wel een klein aandachtspuntje: Degene die mij is toegestuurd had een deuk bij één van de koelribben. Er was geen schade aan onderdelen waar koelmiddel doorheen loopt dus dit beïnvloedt het functioneren niet, maar het is wel jammer. Het kan natuurlijk dat deze net door de quality control geslopen is, maar ik wil het wel genoemd hebben.




En dan de pomp: Een strak geheel, wel vrij hoog (hoger dan ik had verwacht). Bij de foto van de zijkant is goed te zien dat de leidingen zijn geheatshrinkt aan het uiteinde en ook de water aansluitingen aan de zijkant zijn draaibaar. Verder is het logo van Cooler Master te vinden aan de bovenkant, en deze heeft ook een RGB LED achter zich (apart van de fans aan te sturen!). Wat ik mij wel afvraag is waarom deze kabels dan niet gebraid zijn, dat doet toch af aan het tot nu toe zeer strak en premium gevoel van deze koeler.




Aan de onderkant van de pomp zit een forse koperen plaat die groot genoeg is om op de meest gangbare sockets te monteren valt (let op: geen threadripper!). Het koper van de heatsink is wel nog vrij grof afgewerkt, en zou voor een durfal nog een uitdaging zijn om misschien op te schuren (zonder behoud van garantie lijkt mij!). Dit had Cooler Master misschien zelf al kunnen oplossen voor beter thermisch contact.



Voor de rest zit er in de doos een uitgebreide handleiding, montagesets voor Intel en AMD-sockets, fan en LED splitter kabels, koelpasta en een aparte led controller (hierover later meer).
Smaak is natuurlijk heel persoonlijk, ik ben zelf niet echt een RGB man, maar vindt het setje er strak uitzien, vooral de pomp en radiator zijn totaal niet schreeuwerig. Op naar het installeren!

Montage

Er is een uitgebreide handleiding aanwezig, maar het spreekt eigenlijk voor zich. Voor AM4 wordt de standaard backplate en houders gebruikt om het koelblok op de CPU te klemmen. Het koelblok moet zelf nog voorbereid worden door 2 klemmen aan de zijkant te monteren met schroefjes aan de onderkant (let op: de schroefjes voor deze klemmen zitten in het zakje met intel spullen!).




Dan is het een kwestie van nog even de thumbscrews wat losser draaien van de haakjes die op de houder worden bevestigd (anders moet er zeer hard geduwd worden!) en nog even de fans op de radiator monteren (met lange thumbscrews, zeer makkelijk!).



De set is klaar om ingebouwd te worden, alleen nog de oude koeler eruit, en dit koelblok erin!




- Before and after van de install, een stuk opgeruimder gevoel eigenlijk.

Bij deze kast heb ik ervoor gekozen om de radiator aan de bovenkant te plaatsen, het voelt voor mij onlogisch om de radiator “warme” lucht de behuizing in te laten blazen. De radiator heeft aan de bovenkant nog 8 schroefgaten om hem vast te maken aan de kast. De radiator is nu gemonteerd zodat de fans lucht zuigen vanuit de kast en deze door de radiator naar buiten blazen.



En om het alvast maar meteen te zeggen, ook in het donker met de LED’s aan ziet het er heel mooi uit. De fans geven veel licht af. En het subtiel verlichte logo op de pomp maakt het af. Pluspunten hier!



Wat ook netjes is is de kleine led controller die is meegegeven, hiermee kun je zonder tussenkomst van vaak bloatige software van je moederbord toch de LED’s op de fans en pomp gebruiken, netjes om er bij te leveren! (Voeding via oude 12V molex).

Temperatuurmetingen

Het testsysteem:
MSI B450M mortar
R5 3600
2x8GB ram

Allereerst wil ik mededelen dat ik jammer genoeg geen geluidsmetingen heb kunnen uitvoeren, behalve dat ik geen goede dB meter heb (namelijk een mobiel) woon ik in een vrij oud huis met slechte isolatie dichtbij een grote A weg. Aangezien ik deze metingen niet achter elkaar kan doen kan ik niet garanderen dat het achtergrondgeluidsniveau gelijk is, en dat mijn mobiel de benodigde nauwkeurigheid heeft om hier zinnige metingen te doen.
Wel zou ik graag een klein minpunt voor de waterkoeler willen benoemen: zoals de fans nu opgehangen zijn maken ze een lichte tik die sneller in frequentie wordt als de fan speed omhooggaat. Dit is jammer, want als je het eenmaal gehoord hebt zul je het ook blijven horen (zolang je kast niet dicht genoeg is). Dit komt waarschijnlijk door het soort lagers die zijn gebruikt. Cooler Master heeft hier een steekje laten vallen, aangezien zij hadden kunnen weten dat de fans meestal zo opgehangen zullen worden.
Wat ik wel uitvoerig heb gedaan zijn temperatuurmetingen. Om te beginnen heb ik mijn CPU op twee verschillende modi gezet, de eerste is een bescheiden vaste overklok (CCX0: 4150 CCX1: 4050, 1.28V ~80W) die ik gebruik als dagelijkse instellingen. Voor de tweede instelling laat ik PBO de vrije hand, deze laat beide CCX’en naar 4200 MHz gaan en geeft ook een dermate hoog voltage mee om dat te kunnen behalen (1.408V). Aangezien ik dit veel te hoog vind voor normaal gebruik, gebruik ik deze instelling niet normaal, maar het zorgt er wel voor dat ik 93W verstook (van de maximale 200W die Cooler Master voorschrijft).
De test die ik gebruik is altijd hetzelfde: ik laat cinebench 20 éénmaal een multicore test draaien en log hierbij het idle gemiddelde, de maximumtemperatuur tijdens de test en de ambient temperatuur. Aangezien de metingen niet allemaal tegelijkertijd zijn uitgevoerd trek ik de ambient temperatuur af van de idle en max temperaturen, waardoor in onderstaande grafieken alleen de delta T (in ˚C) wordt getoond. In alle metingen heb ik de pomp op 100% staan, misschien een rare keuze, maar de pomp is fluisterstil. En ik heb liever dat de pomp iets harder werkt waardoor de fans minder hard hoeven te werken.
De eerste test is met de standaard overklok CPU (80W)



De idle temperaturen liegen er niet om, tussen de 10 en 13 graden boven ambient. Naar mate de fan speed wordt verhoogd lopen de uiteindelijke max temperaturen geleidelijk af van 44.1 naar 39.3 graden. Aangezien ik geen geluidsmetingen heb gedaan kan ik je geen cijfers geven over de luidheid van het systeem op het moment van de test, maar ik kan wel melden dat de 30% fan speed zeer lastig te horen is (met open kast aan de bovenkant, onder mijn bureau). 60% en zeker 100% fan speed zijn echter zeer duidelijk te horen.
Om ook de vergelijking te maken met mijn vorige luchtkoeler heb ik deze tests ook gedaan met de tranquilo 4, met de bovenkant van de kast dicht en open om het een eerlijke strijd te laten zijn. De tests zijn uitgevoerd bij 30, 60 en 100% fan speed. Let wel op dat de tranquilo maar 1 fan heeft in deze tests, en de ML240L 2 fans heeft, dus ook meer lucht kan verplaatsen.



Voor idle temperaturen bestaat er geen verschil tussen de beide koelers, maar bij CPU-max is het duidelijk dat de waterkoeler (grijs) hier duidelijk meer capaciteit heeft om de warmte af te voeren. Het verschil is 9˚C. Wat hier ook op te merken is is dat de algehele case veel koeler is. De Cooler Master dumpt de warmte buiten mijn kast, terwijl (zoals je ook kan zien in het verschil tussen de top case open/closed test) de luchtkoeler zijn warme lucht dumpt in de kast. En als deze niet genoeg airflow heeft om hiermee om te gaan zal de koeler het moeilijk krijgen.



De temperaturen bij deze meting laten een verlaging van de max temperatuur zien, maar voor de luchtkoeler is dit 1.6˚C, en de waterkoeler 2˚C. Idle ontlopen ze elkaar niet, met een kleine voorsprong voor de luchtkoeler! Vanaf deze test zijn beide koelers goed hoorbaar.



Bij de tests op 100% fan speed zijn de verschillen met de vorige test alweer een stuk kleiner. Wel valt het op dat de idle temperatuur van de waterkoeler nu het laagst is (met 0.4˚C, wat waarschijnlijk in de onnauwkeurigheidsmarge ligt).



De laatste meting waar ik even wat dieper op wil ingaan is de vergelijking tussen luchtkoeler en waterkoeler terwijl de CPU maximaal vermogen levert. Hier is de luchtkoeler (oranje) met 1 fan op 60% en de top van de case open vergeleken met de waterkoeler op 60% (groen) en 30% fan speed (blauw) respectievelijk. De waterkoeler op 30% is praktisch stil en is bijna 8 graden koeler dan de luchtkoeler. Maar als we kijken naar de temperaturen tijdens de meting zien we nog een groot pluspunt van de waterkoeler ten opzichte van de luchtkoeler:



Het lijkt alsof de waterkoeler zijn maximum al heeft bereikt, in ieder geval is de stijgingscoëfficiënt veel lager dan bij de luchtkoeler (blauw) die, als de test langer zou zijn, een veel hogere eindtemperatuur zou behalen dan de waterkoeler. Dit komt waarschijnlijk door 2 dingen: ten eerste doordat de luchtkoeler zijn warme lucht dumpt in de kast, en deze langzaam zal verzadigen waardoor de luchtkoeler minder efficiënt zal werken (een hoger temperatuurverschil is een hoger rendement!). De waterkoeler heeft hier geen last van want hij dumpt zijn warme lucht meteen buiten de kast. En ten tweede doordat de waterkoeler nu eenmaal meer massa heeft om warm te worden voordat deze verzadigd is.

Conclusie

Allereerst de review van de Masterliquid 240L V2, al met al voor de prijs een zeer mooi aanbod. De koeler is efficiënt qua koeling van de CPU en goed ingesteld is deze praktisch onhoorbaar. De koeler ziet er strak uit zonder LED, en de LED’s zelf zijn zeer netjes geïmplementeerd (En mijn complimenten over hoe het koelblok eruitziet. Echt mooi!). De montage van zowel de pomp, radiator en fans op de radiator gaan prima en de aparte ledcontroller is een mooie toevoeging voor deze prijs.
Er zijn wel twee dingen op het systeem aan te merken: de fans die er worden bijgeleverd zijn niet van de beste kwaliteit, aangezien ze zachtjes tikken (bearings? Hall sensor?) op het moment dat ze ondersteboven worden gemonteerd. Daarnaast is het koperen koelblok nog wat ruw afgewerkt; een betere afwerking zou het systeem nog efficiënter maken, maar is misschien niet mogelijk voor dit prijspunt. Als dit opgelost zou worden is er in principe geen enkele uitdager op deze prijs! 4/5!

Mijn tweede vraag was of het loont om een sensible buy - waterkoeler als deze te kopen ten opzichte van de sensible buy - luchtkoeler, je geeft namelijk 36 euro meer uit aan je koeler! Ik nijg naar ja. Zeker als je wat gulzigere CPU’s hebt dan de CPU die ik heb gebruikt in deze meting is de hoeveelheid geluid en extra casefans die je hiermee bespaard het waard. Ook al ziet een 1kg blok aluminium er super vet uit in je kast, je kunt er niet omheen dat dit er opgeruimd en strak uitziet.