AMD Ryzen 9 3900X Boxed

Introductie

Mijn vorige grote systeemupdate, een 5820k, Asrock X99 ATX en 4x4GB DDR4, was alweer 5,5 jaar geleden en ik had zin in een upgrade. Het was niet echt nodig want de 5820k presteert nog naar behoren en heeft me nooit in de steek gelaten. Er was eigenlijk maar één eigenschap van de 5820k die me dwars zat, en dat zijn de vele security issues die onlangs bij Intel zijn gevonden. Als normale consument niet echt een belangrijk issue, soms wil je gewoon een snellere PC en als de financien het toelaten heb je maar weinig motivatie nodig.

Waarom AMD 3900X?

Initieel overwoog ik een 3600 aangezien die erg veel 'bang-for-buck' biedt. Volgens review benchmarks is de 3600 zo'n 50% sneller dan de 5820k, afhankelijk van de toepassing. Echter, zou ik dan bij hetzelfde aantal cores blijven. De 3700x heb ik kort overwogen aangezien deze extra cores biedt voor beperkte meerprijs, echter is deze per core duurder dan de 3900x. Aangezien een CPU + MOBO + MEM upgrade toch al flink wat geld kost, was het me de extra (3900x-3600 = €450-€180=) €270 waard om voor een verdubbeling van het aantal cores t.o.v. de 5820k te gaan. Daarnaast heb ik 5,5 jaar geleden €800+ uitgegeven voor het 5820k systeem, het is niet vreemd dit nu weer te doen.

Zie mijn reviews van de Gigabyte Aorus X570-I en de G.Skill Ripjaws V F4-3600C16D-32GVKC voor de motivatie voor die componenten.

Aanschaf

Bij Megekko besteld en de spullen waren de volgende dag al binnen, netjes verpakt en niks te klagen.

Inbouw

Het was een hele tijd geleden dat ik mijn 5820k systeem in deze behuizing had gemonteerd en dat was ook te zien aan de hoeveelheid stof ik tegenkwam. De 3900x kwam inclusief boxed Wraith Prism koeler met de koelpasta al aangebracht en het plaatsen op de processor was erg eenvoudig.

Er was meer kracht nodig om de 'hendel' om te zetten dan ik had verwacht maar het werkt eenvoudig en logisch dus het was duidelijk dat dit ook de bedoeling is. Hieronder een vergelijkingsfoto van de CPU+MOBO+MEM combinaties.

Het moederbord heeft 2 M.2 sloten en ik heb mijn M.2 SSD meteen in het slot aan de onderkant gemonteerd zodat ik bij de volgende (nieuwe) M.2 SSD niet het moederbord hoef te demonteren. Deze plaatsing aan de onderkant bevalt overigens erg goed aangezien de SSD via een thermal pad tegen de behuizing gedrukt wordt en zo effectief een hele grote heatsink krijgt. De andere SSDs en HDDs heb ik in eerste instantie niet aangesloten omdat ik de verwachting had dat ik Windows10 opnieuw zou moeten installeren.

Opstarten

Tot mijn verbazing werkte Windows10 gewoon. Na het opstarten werden automatisch drivers geïnstalleerd en na een reboot werkte het systeem al. De boot was overigens merkbaar sneller, ik schat gehalveerd, hetgeen erg knap is voor een jaren lang vervuilde Windows met oorspronkelijke Intel installatie. Na een BIOS update naar versie F12e (vreemd genoeg moet dit vanaf USB stick en kan dit niet rechtstreeks vanaf het internet) en het geheugen XMP profiel (3600Mhz) geactiveerd te hebben, heb ik een nacht Memtest laten lopen. Dit is zonder fouten verlopen. Aangezien alles er perfect uit zag ben ik de overige SSDs gaan aansluiten. Helaas, toen begonnen de problemen. Onverklaarbare BIOS resets die alle instellingen naar defaults zetten. Meer info over deze BIOS issues in mijn review van het Aorus moederbord. EDIT 28 Mei 2020: Deze issues zijn opgelost en waren gerelateerd aan de FCLK, zie het hoofdstuk 'overklokken' onderaan dit artikel.

Benchmarks

Ik heb redelijk wat benchmarks uitgevoerd om dit systeem te vergelijken met mijn vorige systeem, een overgeclockte 5820k in een X99 moederbord met 16GB quad channel memory @ 2666Mhz. Ik heb de 5820k in 6c6t en 6c12t mode getest vanwege de grote hoeveelheid security issues die de laatste jaren worden gevonden in de Intel HT architectuur. Dit maakt tevens inzichtelijk hoe groot snelheidsverschillen zijn t.o.v. 6 extra threads. De 5820k heeft een groot deel van zijn leven op 4,2Ghz gelopen, maar sinds ik afscheid heb genomen van waterkoeling en een volledig betrouwbaar systeem wilde, heeft hij op 3.8Ghz gelopen. Een snelheid die volgens mij met elke 5820k te realiseren is en niet gigantisch veel invloed heeft op het energieverbruik. Daarnaast is het energieverbruik van de 5820k op deze snelheid ongeveer gelijk aan de stock 3900x, waardoor de prestatie grafieken in deze review beter te vergelijken zijn.

De CPU-Z overzichten hieronder geven details over de testsystemen en tevens de eerste benchmark.


De single-thread prestaties van de stock 3900x zijn 20% hoger dan de overgeclockte 5820k. De multi-thread prestaties laten zien dat de 3900x cores tevens efficiënter samenwerken, de score van de 3900x is namelijk meer dan 240% van de 5820k score.

CPU

Cinebench R15 & R20

Ook Cinebench geeft aan dat de CPU prestatietoename gigantisch is. Helaas is het niet gelukt om CineBench R20 af te ronden met de 5820k op 3,9Ghz en HT enabled (ik wilde de Vcore niet aanpassen midden in een reeks benchmarks).

Single Core Boost

Enkele cores komen soms boven de 4600Mhz uit, zoals de 4641Mhz in onderstaande screenshot van HWMonitor, maar meestal is de boost snelheid 4566 of 4591Mhz afhankelijk van temperaturen.

All-core Boost

Kortstondig lopen alle cores op 4067 en/of 4092Mhz. Naarmate de CPU opwarmt in de behuizing zakt de snelheid wat maar blijft boven de 4000Mhz.

Sisoft Sandra

Deze grafiek is moeilijker te lezen. Het zijn eigenlijk 6 benchmarks met elk in het midden het 0-punt van de as. Per as (spaak) is een benchmark score weergegeven. Door de scores te verbinden krijg je een oppervlak en een aparte manier om prestatieverschillen weer te geven. Het verschil tussen de groene en blauwe vlakken is het verschil tussen de 5820k op 6 threads en 12 threads. Het is duidelijk dat de 3900x (in het rood) veel sneller is in de meeste benchmarks, met uitzondering van de Aggregate Scientific Performance waar het verschil maar 10-20% is.

CPU Conclusie

Het is duidelijk dat bij pure CPU taken de 3900x vaker 3 keer zo snel als de 5820k is, dan 2 keer zo snel. Er zijn uitschieters van slechts 20% sneller (120% prestaties) tot ongeveer 250% sneller (350% prestaties). De inter-core prestaties van de 5820k zonder HT niet meegenomen omdat daar een factor 10 te zien is.

MEM

Sisoft Sandra

De Sisoft Memory benchmark heeft slechts 3 assen (spaken). Qua bandbreedte ben ik iets achteruitgegaan, qua Cache een grote stap vooruit en helaas qua latency ook een kleine achteruitgang. Let er op dat dit een 16GB Quad Channel set op 2666Mhz-cl14 is tegenover een 32GB Dual Channel 3600Mhz-cl16 set. Bij de Quad channel set had ik het maximale eruit getuned, bij de nieuwe dual channel set heb ik eigenlijk alleen het XMP profiel ingesteld.

Ik vond het interessant om te bekijken hoeveel ik zou achteruitgaan qua geheugen bandbreedte, aangezien ik van quad-channel naar dual channel ben gegaan. Het verlies is klein en wordt ruimschoots gecompenseerd door het vele malen snellere cache geheugen. Ik verwacht binnen een paar weken ook dit nieuwe geheugen te te tunen en hopelijk lukt het me om de quad channel kit te evenaren qua bandbreedte en latency.

M.2 SSD

Alhoewel ik hier geen grote verschillen had verwacht, wilde ik deze benchmarks toch meenemen omdat het X99 moederbord de eerste (consumenten) implementatie was van de NVME SSDs en ik wilde weten of er verbeteringen waren doorgevoerd de afgelopen jaren.

AS-SSD

Er is een kleine verbetering te zien in de AS-SSD benchmark scores. Dit wordt veroorzaakt door sterk verbeterde 4k random read en write prestaties. Zijn dit niet de belangrijkste eigenschappen van een SSD tijdens typisch gebruik? Volgens mij wel.

CrystalDiskMark

Alhoewel ik hier geen opmerkelijke verschillen had verwacht, zijn ze er wel. CrystalDiskMark bevestigt hetgeen AS-SSD al liet zien. Het blijkt dat de Random 4k single thread prestaties flink hoger zijn geworden met de x570 chipset t.o.v. de Asrock X99. Ik heb hier geen verklaring voor, mogelijk was het nog niet optimaal geimplementeerd in de X99 of mogelijk waren verkeerde drivers actief. Het verschil is er in ieder geval, en ook duidelijk te merken in mijn dagelijkse gebruik.

Productivity

PCMark10

Productivity is een combinatie van verschillende systeem componenten met als doel een realistisch gebruik te simuleren. De combinatie van een veel snellere CPU incl. cache, iets trager geheugen en betere SSD prestaties zorgen voor een algehele productivity prestatie toename van ongeveer 50%.

Game simulaties

Alhoewel deze upgrade niet gericht is op betere game prestaties, is het wel interessant te bekijken hoe groot het effect is. Al deze benchmarks zijn uitgevoerd met een Radeon R9 390 op stock settings.

3DMark FireStrike

Zoals verwacht zijn de graphics prestaties nauwelijks veranderd, de 1% toename kan veroorzaakt zijn door toleranties. De physics scores zijn wel enorm toegenomen, deze zijn sterk CPU afhankelijk. De totaalscore is ongeveer 10% hoger uitgevallen.

3DMark Timespy

TimeSpy laat hetzelfde beeld zien; CPU score verdubbelt, de kleine 1% toename in graphics score is mogelijk meettolerantie en de totaalscore is met ongeveer 10% toegenomen.

Andere 3DMark Benchmarks

Blijkbaar heeft dit AMD systeem iets minder overhead op DirectX11, maar juist iets meer bij DirectX12 en Vulkan. Enigszins onverwacht aangezien AMD duidelijk voorstander is van Vulkan. De PCI-E bandbreedte is blijkbaar iets toegenomen, ook bij deze PCI-E Gen3 kaart.

Conclusie Gamebenchmarks

Zoals verwacht is de prestatiewinst in Game (simulaties) beperkt aangezien die vooral afhankelijk zijn van de videokaart. Hier en daar zitten uitschieters in deel-scores, maar totaal-scores vallen maximaal 10% hoger uit.

Persoonlijke gevoel

Alhoewel de 5820k al een snelle CPU is en ik vanaf dezelfde M.2 SSD werk, is het systeem vanaf de eerste boot merkbaar sneller. Ik was al verbaast om te zien dat Windows10 überhaupt opstartte na het uitwisselen van het Intel systeem door een AMD systeem, maar het opstarten was zelfs merkbaar sneller. Ook kleine dingen zoals het openen van Chrome of een nieuw tabblad is merkbaar sneller. In Path of Exile zijn de laadtijden korter en waar bij de 5820k de eerste seconde de inventory nog moest worden geladen is deze nu direct beschikbaar. Mijn Cities Skylines stad met 310k inwoners loopt merkbaar soepeler en het versnellen van de simulatie werkt ook gewoon naar behoren alsof ik nog maar een kleine stad heb. Ik ben zeer positief verrast over de merkbaarheid van deze upgrade en heb het idee dat de game benchmarks toch iets afhankelijker zouden moeten worden van systeemfactoren buiten de GPU.

Energie Verbruik

Bij de echte CPU intensive taken is het verbruik iets hoger maar bij normale applicaties iets lager. Het verbruik van de stock 3900x is ongeveer gelijk aan de overgeclockte 5820k. Dit maakt alle andere benchmarks in deze review erg bruikbaar. Indien men de 5820k hoger heeft overgeclockt zal zijn verbruik natuurlijk hoger uitvallen dan die van de 3900x. De eerste meting, idle verbruik, is relatief hoog omdat ik 2 monitoren aangesloten heb en de GPU blijft daardoor is een vrij actieve staat, zodra ik een monitorkabel uit trek zakt het idle verbruik naar zo'n 70W.

Temperaturen en Boxed Cooler

AMD heeft iets revolutionairs gedaan. In het verleden koos/kocht je binnen een processorserie voor de snelheid in Mhz. Hoe meer geld je uit gaf, hoe hoger de gegarandeerde snelheid van de CPU. In de loop van de jaren is daar een keuze bij gekomen, namelijk het aantal cores in de CPU. AMD pakt het anders aan met de Ryzen. Je betaalt vooral voor het aantal cores, en elke CPU heeft in de microcode een regelsysteem die de CPU monitort (spanning, stroom, vermogen, belasting, temperatuur) en op basis van die gegevens de CPU naar zijn maximale snelheid boost. De CPU zal dus zelfstandig de maximale prestaties eruit halen die de situatie toestaat.

Het boosten gebeurd op 1,5V zodat spanning geen beperkende factor is, en dit genereert flink wat warmte waardoor de boost van korte duur zal zijn, en afhankelijk van je koeling is.

Temperaturen

"The whole 1.5v thing has been explained to death already on countless of other channels and according to AMD it's fine. It just pumps 1.5V into a single core, then clocks it down again. The fact that it shows 1.5V on multiple cores at the same time, is a tool measuring error. Temps overall (especially under load) honestly don't seem that bad to begin with. The problem I see, is high spot heat, due to high voltages on a single core. So on stock settings, fans keep revving up and down -- which is real fking annoying."

Het boost gedrag heeft als grote voordeel dat de CPU optimaal presteert en snel zijn werk verricht. Een korte single-core belasting wordt ontzettend snel gerealiseerd omdat die enkele core kortstondig op maximale boost frequentie functioneert. Dit heeft echter ook een nadeel, namelijk dat die enkele core op 1.5V boost naar zo'n 4,6 Ghz in de 3900x. Dit heeft als gevolg dat er een vermogenspiek ontstaat hetgeen resulteert in een korte snelle temperatuurpiek. Zo kan de CPU temperatuur idle 40 graden Celsius zijn, en zodra je een chrome tabblad opent stijgt deze naar 60 graden Celsius. Door deze piek in de temperatuur gaat ook meteen de CPU fan harder draaien waarna hij weer snel rustiger zal worden aangezien het uitvoeren van de opdracht erg kort duurt en de temperatuur alweer zakt. Het gevolg is dus dat je bij normaal gebruik in Windows continue de FAN hoort versnellen en vertragen. Om gek van te worden.

Dit kan natuurlijk voorkomen worden door een rustiger of trager fan profiel te gebruiken, maar Gigabyte koos helaas voor een default agressief fan profiel. Door een handmatig fan profiel te configureren kan je dit gedrag voorkomen, helaas wordt het mandmatige fan profiel niet opgeslagen in de custom BIOS profiles, dus na elke (onverklaarbare) BIOS reset moet ook het FAN profiel opnieuw worden ingesteld. Meer details van dit BIOS-reset-issue zijn te vinden in mijn review van het Gigabyte Aorus X570 ITX moederbord.

Boxed Koeler (Wraith Prism)

Alle benchmarks in deze review zijn gemaakt met de boxed cooler. Zodoende is de stelling heel makkelijk dat deze koeler goed genoeg is om de 3900x goede prestaties te laten hebben. Het ventilator gedrag en geluid is voor mij persoonlijk ook belangrijk.

Bij een continue belasting is het gedrag van de FAN geen probleem. De FAN draait continue 100% aangezien de temperatuur eigenlijk altijd boven de 70 graden Celsius is en zelfs boven de 80 komt tijdens een potje Cities Skylines (zelfs 90+ tijdens benchmarks). Dit schijnen normale temperaturen te zijn maar voor mijn gevoel zijn ze toch erg hoog. Aangezien ik me niet meer kan herinneren wanneer ik voor het laatst een boxed cooler heb gebruikt, en één en ander te verklaren is door de boost implementatie, kan ik niet anders dat het huidige gedrag accepteren tot ik een betere koeler heb gekocht en geïnstalleerd. Het geluid van de boxed cooler beschouw ik persoonlijk als onacceptabel en zou ik nooit iemand adviseren. Dit mogen AMD en de grote reviewers wel duidelijk communiceren.

Overklokken

Toegevoegd 28 Mei 2020:
Nadat ik (eindelijk) de bestelde CPU koeler ontvangen en geïnstalleerd heb, zal ik metingen toevoegen om een idee te geven hoeveel prestaties er nog te winnen zijn met deze CPU. Op dit moment gebruik ik helaas nog steeds de boxed koeler en naar mijn mening is die niet geschikt om extra prestaties uit deze CPU te halen door de boost te verhogen. Toch voeg ik nu al dit hoofdstuk toe, aangezien ik erachter ben gekomen dat ik onbewust een (kleine) overklok had geactiveerd. Dat bleek de oorzaak voor de "BIOS reset issues" en zodoende wil ik mijn ervaring delen.

Infinity Fabric

De CPU heeft een complex intern communicatiesysteem. Ik ben geen diepgaande kenner dus ga niet alle details vertellen, daarvoor kan ik onder andere dit filmpje adviseren. Het komt er in ieder geval op neer dat er drie interne delen zijn met elk een eigen klokfrequentie; MCLK voor het geheugen, UCLK voor de IO controller in de CPU, en FCLK voor het communicatiesysteem in de CPU ook wel bekend als het Infinity Fabric. Standaard zijn deze 3 bussen gesynchroniseerd met een 1 op 1 verhouding. AMD specificeert geheugen ondersteuning tot 3200MT/s, oftewel 1600Mhz voor de MCLK, welke door de 1 op 1 koppeling ook voor de UCLK en FCLK van toepassing is. Daar was ik me niet van bewust.

Ik had in mijn enthousiasme gekozen om een paar euro extra uit te geven voor 3600MT/s geheugen. Door het bijbehorende XMP profiel te activeren werd de MCLK op 1800 gezet, en daarmee ook de UCLK en FCLK. Onbewust activeerde ik daarmee dus een overklok van de communicatiebus in de CPU welke officieel tot 1600Mhz moet werken (12.5% overklok). Blijkbaar was mijn Infinity Fabric niet in staat om betrouwbaar op 1800Mhz te werken met de spanning die het moederbord aanbood. Dit veroorzaakte de BIOS reset issues bij cold boot / POST.

Door de VSOC van AUTO te halen en op 1.075V te zetten, en daarnaast VDDG op 1000mV en VDDP op 950mV, werd het systeem volledig stabiel. Sterker nog, ik ben daarna bewust gaan testen en de CPU loopt nu stabiel op 1867Mhz FCLK. Het verhogen van de IF zie je rechtstreeks terug in benchmarks en kan ik dus ook aanraden.

Memory

Met behulp van de DRAM Calculator en een bootable USB stick met MemTest heb ik het maximale uit het geheugen weten te halen. Omdat de architectuur van Ryzen verweven is met de IF en het geheugen, is het overklokken van het geheugen van invloed op alle benchmark resultaten. Ik kan dit dus ook aanraden om een paar % extra uit je systeem te halen. Let er wel op dat het tot allerlei vervelende zaken, zoals blue screens en corrupte data, kan leiden indien je te ver gaat. Test uitvoerig en houd marge indien je voor een 24/7 overklok gaat. (P.S. bij mij had de Trfc timing verassend veel effect.)

EDIT Juli 2020: Ik heb ondertussen de Arctic Liquid Freezer II 280mm meer dan een maand in mijn bezit en heb mijn ervaringen met het verkrijgen van meer performance door overklokken in onderstaande hoofdstukken samengevat.

Koeler

Mijn verwachting was dat door het vervangen van de boxed koeler door een AIO waterkoeling een hogere boost kon worden gerealiseerd en ik meer performance zou krijgen. Dit bleek niet/nauwelijks zo te zijn. De CPU temperatuur is een stuk lager maar de klok frequenties en piek (benchmark) scores zijn hetzelfde gebleven. De scores zijn wel een stuk stabieler geworden. Met de boxed koeler haalde ik de eerste run ruim 7300 CB20 punten, maar deze liepen na 10 minuten al terug naar 7100. Met de waterkoeling blijven de scores stabiel in de 7300. Daarnaast is deze koeler natuurlijk een stuk stiller dan de boxed koeler.

AMD Overclocking PBO

AMD definieert een deel van de BIOS, waaronder het deel "AMD Overclocking". De Ryzen CPUs hebben een functie "PBO" waarmee je het automatische boost algoritme extra boost ruimte kunt geven door restricties op te heffen. In detail heten deze PPT, TDC en EDC. Ook is er een optie "Auto OC" om de nieuwe maximale boost clock op bijvoorbeeld +200Mhz te zetten.

Ik heb deze functie geprobeerd met verschillende instellingen die op verschillende websites/forums worden geadviseerd. Helaas allemaal zonder resultaat. Ik zie de gemaakte BIOS instellingen wel terug in Ryzen Master, waardoor ik bevestiging heb dat ze actief zijn, maar er is geen merkbaar resultaat in de benchmark scores. Sterker nog, de scores lijken iets lager, binnen benchmark toleranties (<1%). Ik heb dit in bios 12F en 20B geprobeerd met beiden hetzelfde teleurstellende resultaat.

AMD CBS PBO

Een ander deel van de BIOS, met de naam "AMD CBS", wordt ook door AMD gedefinieerd. Vreemd genoeg zijn hier ook PBO instellingen terug te vinden en zijn deze niet gekoppeld met de 'Overclocking' PBO instellingen. Als je de CBS PBO instelt dient Overclocking PBO op 'Auto' te staan, en andersom. Het is mij niet duidelijk waarom er meerdere methoden zijn om PBO te configureren, of waarom ze niet hard gekoppeld zijn, zodoende zie ik online veel verwarring hierover. Ik zie wel dat de CBS PBO instellingen niet de mogelijkheid hebben om de maximale klok frequentie op +200Mhz te zetten. Waarschijnlijk houden de CBS PBO instellingen dus de standaard maximale klok van 4600Mhz in stand.

De resultaten zijn helaas hetzelfde. Ook de CBS PBO instellingen hebben geen invloed op de benchmark resultaten. De variatie blijft binnen de toleranties (<1%).

Manual OC en Undervolten

Een andere populaire methode die ik online veel tegen kom heeft twee namen welke tegenstellende doelen impliceren, maar hetzelfde doen. Je stelt de CPU multiplier handmatig in waardoor de CPU boost beperkt wordt tot de resulterende frequentie en omdat je zonder boost geen behoeft hebt aan 1.5V op de core undervolt je de CPU naar een spanning waar je koeler mee overweg kan en je je goed bij voelt. Eigenlijk is dit het 'ouderwetse' overklokken.

In mijn geval heb ik getest op 1.3V omdat bij deze spanning de resulterende CPU temperatuur vergelijkbaar is met de stock (boost) settings. Bij deze spanning haalde ik per CCX maximale CPU frequenties van 4325/4350/4175/4125Mhz. Blijkbaar heeft mijn 2de CCD erg weinig ruimte voor hogere snelheden. Dit blijkt regelmatig voor te komen bij de 3900x en de 3950x omdat maar 1 core hoeft te kunnen boosten tot de gespecificeerde 4600Mhz (bij 1.5V), de andere core hoeft alleen maar de all-core boost van 4100Mhz te halen. De 'rotte appels' onder de CPU chiplets hoeft AMD zodoende niet weg te gooien maar stoppen ze in de 3900x en de 3950x.

Met deze instellingen werden de all-core prestaties ongeveer 2.5% tot 4% hoger maar ging de single core prestatie 3.5% omlaag omdat de boost is disabled. Je 'ruilt' dus single core prestaties voor multicore prestaties en het is dus afhankelijk van jouw specifieke toepassingen of dit een interessante methode is. Daarnaast wordt de CPU koeler een stuk rustiger omdat er geen CPU / temperatuur boosts meer zijn.

Overklok Conclusie

* Met deze CPUs is zeker niet zoveel winst te behalen als vroeger, toen 30% of 40% regelmatig haalbaar was. Ryzens overklokken is een paar extra % eruit halen, met misschien maximaal 10% effect op de benchmark scores. Mijn advies: heb lage verwachtingen.
* Infinity fabric overklokken is relatief makkelijk en brengt veel op. Mijn advies: doen.
* Memory overklokken kost veel tijd vanwege de vele instellingen en het langdurige testen maar levert wel een paar % op boven de XMP settings. Mijn advies: Ga iets boven de DRAM Calculator timings zitten en laat je PC eenmalig een dag Memtest lopen zodat je zeker bent van een foutloos resultaat.
* PBO (zowel AMD CBS als AMD Overclocking) had geen effect en was jammer van de tijd. Mijn advies is om dit te negeren. Indien het wel zou werken heb ik nog bedenkingen over deze methode, aangezien het de boost vergroot en daarmee de temperatuur verhoogt en dus de CPU koeling nog extremer laat reageren op elke piekbelasting.
* Handmatig tunen van de Vcore en multipliers (ouderwets overklokken) kan je helpen meer multicore prestaties te halen, ten kostte van single core prestaties. Het resultaat is sterk afhankelijk van je specifieke CPU en de gebruikte koeler. Dit heeft tevens als voordeel dat de CPU koeler een stuk rustiger wordt. Mijn advies is om dit eens te testen als je een paar uur de tijd hebt. Mijn CPU is geen goede overklokker en toch is het resultaat al interessant. Ik ben ook van plan dit binnenkort op 1.35V te proberen.

Algehele Conclusie

Ik twijfel nog een beetje aan de eindscore. Van één kant heb ik voor eenzelfde bedrag als 5,5 jaar geleden een 2 tot 3 keer zo snel systeem dat volledig up-to-date is en nog jaren mee zal kunnen. De CPU presteert erg goed en het Dual Channel geheugen is nauwelijks langzamer dat het Quad Channel geheugen dat ik had. Echter, aan de andere kant, de BIOS reset issues (issue is ondertussen opgelost), gecombineerd met het gedrag van de boxed CPU FAN en het feit dat het FAN profiel niet wordt opgeslagen in een BIOS profiel, drukken de pret behoorlijk. Dat zijn namelijk twee duidelijk aanwezige ongemakken.

Gelukkig kan ik de CPU apart beoordelen van het moederbord en deze CPU krijgt dan ook een zeer positieve beoordeling van me. Deze processor is een aanrader mits je goede koeling hebt (en geen BIOS-reset-issue). De boxed koeler had AMD mijns inziens beter achterwegen kunnen laten.