Deze TV op de kop getikt nadat de voorganger een pixel-defect in de rechteronderhoek van het scherm ontwikkelde. Oh, oh... man, oh man. Wat heb ik er een spijt van dat ik dit ding niet meteen terug gestuurd heb naar BCC toen deze medio maart geleverd werd en de klachten begonnen binnen te druppelen, startende met de zender-balk. (Waarover later meer...)

Vooropgesteld:
als je enkel geinteresseerd bent in TV kijken via de ingebouwde TV-tuner middels CI+, dan heb je hier een echt mooie TV aan met echt heel mooi beeld en met zelfs de ingebouwde speakers goed geluid. Ook diepe bastonen en hoge tweet tonen. Komt er allemaal mooi uit. En alles is voor de fijnproever tot in de puntjes in te stellen, zowel qua beeld als qua geluid.

Maar als je iets meer mee wilt gaan doen, dan kun je veel beter krijgen voor je geld door net een tikkie duurder te gaan zitten en een XF te kopen. Of beter nog: door Sony compleet te mijden en voor een ander merk te gaan. Want Sony's AndroidTV platform blijft onherroepelijk uitblinken in onvolwassenheid en veel van wat je in deze review terug vindt, geldt ook voor latere TVs.

Over het algemeen goede hardware voor het beeld en geluid; maar erbarmelijk slechte afwerking voor de smart-omgeving en treurige stand van software .

Slechte privacy-policy

Je zult er al snel achter komen dat een flink gedeelte van de TV enkel te gebruiken is door met een privacy policy akkoord te gaan. Hieronder vallen ook basale functionaliteiten van de TV, waarbij gedacht moet worden aan:

de electronische programma-gids (EPG)
de opname functionaliteit, die via de EPG aangesproken wordt
het weergeven van informatie over huidige/volgende programma's
etc.

Alles wat ook maar enigzins een externe service raakt, direct of indirect, is gevangen onder één grote privacy policy die voor alle diensten geldt.

De privacy-policy in kwestie is zeer ruim genomen en bewust vaag opgezet. Het geeft Sony praktisch carte blance om met alles wat jij met en op jouw TV doet, mee te kijken. Sterker nog; de TV is uitgerust met de "Samba TV"-service die dit - naar horen zeggen - vrij letterlijk doet, zelfs een breed doorgevoerd sleepnet aan beeld-analyse uitgooiende over alles wat op de TV getoond wordt.

Uiteraard zet je die troep gelijk uit. Daar geeft Sony je bij de eerste setup gelukkig ook de gelegenheid toe.

Tegenwoordig lijkt dat zelfs goed te werken, waar bij eerdere firmware-revisies de service toch bleef draaien of na verloop van tijd automatisch weer terug aangezet wordt. Er zijn echter wel personen die hebben geconstateerd dat de TV ondanks dat deze service door de gebruiker uitgezet is, toch nog steeds 'naar huis belt' naar IP addressen die eigendom zijn van de houder van deze service. (Dat is overigens een derde partij; en niet Sony.)

Iets is er dus nog steeds niet helemaal in orde. Als je echt privacy-gericht bent en het niet vertrouwt: je kunt de desbetreffende IP addressen waarmee contact gezocht wordt uitvinden en daarna hard blokkeren in je router. Heeft kennelijk geen merkbaar negatief effect.

Mag dit überhaupt?

Het is overigens nog maar de vraag of Sony weg kan komen met deze opzet, waar het accepteren van de voorwaarden in één enkele policy een hele bundel diensten domineert. De AVG stelt dat toestemming voor het verzamelen van gegevens vrijelijk moet gebeuren en gekochte en geadverteerde functionaliteit in gijzeling houden is alles behalve vrijelijk.

Ook de Autoriteit Persoonsgegevens is recent actief geworden op dit vlak en schermt hiermee om cookie-muren in de ban gedaan te krijgen. Iets waar Tweakers zelf ook over heeft gerapporteerd.

Smart-TV prestaties; onder de norm

De TV maakt zoals vrij standaard is bij alle Sony TVs, gebruik van een veel te laag ge-specte MediaTek SoC. De performance is hakken-over-de-sloot, krap aan voldoende om de normale Android UI redelijk acceptabel te draaien. Maar dat was het dan ook.

Verwacht niet veel apps op de achtergrond actief te kunnen hebben. Zeker niet met alle troep die Sony al op de achtergrond aan zet en die je niet uit kunt zetten zonder het risico te lopen dat niet-gerelateerde zaken er spontaan mee ophouden.

Spam apps

Maak niet de fout om te denken dat je de TV lekker licht-gewicht en spam-vrij kunt draaien door bijv. de service die 'recommended apps' op het launch screen spamt, uit te zetten. Als je dat doet, kapt namelijk je afstandsbediening er mee. Om Joost mag weten wat voor reden heeft een ontwikkelaar bij Sony daar een soort van kritieke afhankelijkheid weten te maken.

Je kunt een zeer specifiek pad volgen om een gedeelte van de troep uit te zetten, maar het wordt zeer sterk afgeraden. En je wordt in elk geval aangeraden om als je dit doet, de TV een reset-to-defaults / factory-reset te geven voordat je een firmware update installeert.

Dat betekent ook dat je automatisch updates uit moet zetten. Wat op andere redenen, waarover aan het einde meer, eigenlijk sowieso aan te raden is.

Audio-passthrough problemen met de chipset drivers

De MediaTek chipset en drivers houden zich niet aan het model wat Google al tijden lang (sinds versie 7 van het OS, geloof ik?) afdwingt en dat heeft zo de nodige gevolgen. Zo werkt audio-passthrough bijv. niet zoals het zou moeten werken.

Installeer je een media-player app als Kodi; wees dan bereid om waarschijnlijk met stereo-audio te leven, want beter krijg je waarschijnlijk niet.

Sony toont verder geen enkel initiatief betere drivers geregeld te krijgen; ook niet na herhaaldelijk contact met toch echt wel high-profile development teams zoals het team achter Kodi.

Er zijn hacks om het werkend te krijgen, maar dat moet per media-player app geregeld worden en zijn. Het levert een boel gezeik en het zorgt op zijn beurt weer voor problemen op platforms waar passthrough al wel werkt zoals het hoort.

Het Kodi-team heeft bijv. aangegeven ontwikkeling en ondersteuning voor Sony's TVs te staken en zij hebben toch echt behoorlijk wat ontwikkel-capaciteit vergeleken met anderen. Je bent dan al aangewezen op onofficiële third-party forks die je zult moeten side-loaden.

(Gelukkig ondersteunt de TV dat dan weer wel.)

Dichtgespijkerde opnames met retentie-problemen

De TV bezit opname-functionaliteit, maar zoals bij wel meer van dit soort producten het geval is, worden opnames versleuteld opgeslagen.

Wat niet altijd het geval is, maar hier wel, is dat deze versleuteling op basis van een serie unieke hardware IDs van de TV is. Moet er dus ooit een printplaat vervangen worden wegens een defect; ben je je opnames kwijt.

Opnames worden ook opgeslagen middels een proprietair file-system en gecustomized partitionerings-schema, dus reken er niet op dat je backups kunt maken. Gebruik dus een goede kwaliteit externe HDD met een gemiddelde lange levensduur, en berust in het feit dat je alles kwijt bent wanneer de HDD overlijdt.

De nagel in de doodskist van deze feature is voor veel eigenaren dat Sony's huidige implementatie al geruime tijd een bug bevat waar de TV op een gegeven moment simpelweg weigert om de aangesloten HDD nog te herkennen als opslagpunt voor opnames.

Soms is dat te verhelpen via een geforceerde herstart van de TV. Voor anderen werkt dat niet en is de enige mogelijkheid het herformatteren van de HDD op een PC alvorens deze wederom te laten formatteren door de TV en deze zo opnieuw de HDD te laten koppelen.

Dat formatteren werkt schijnbaar via Windows niet of niet goed, wat wel te maken hebben met het proprietaire bestandssysteem of de partitie-indeling van Sony. Linux of BSD in al haar smaken lijkt wel consistent resultaat af te werpen.

Uiteraard verlies je daarmee ook je opnames. En het gebeurt klaarblijkelijk frequent genoeg dat je het wel een gok kunt noemen of een opname een maandje later nog eens terug te kijken zal zijn.

Zelf nog geen noodzaak gehad om het te gebruiken; en dat houd ik ook graag zo, als je die verhalen leest.
(Sommige gebruikers klagen dat hun HDD er gewoon compleet mee ophoudt en door helemaal niets meer herkend kan worden. Fraai!)

HDMI problemen

Als je de HDMI poorten gaat gebruiken om bijv. een Bluray-speler; DVD-speler; of game console aan te sluiten, kom je er achter dat de TV meerdere irritante problemen heeft met HDMI die er redelijk snel uitspringen. In volgorde:

De (zender)informatie-balk verschijnt willekeurig terug in beeld, wat gepaard gaat met audio-onderbreking
LPCM audio komt (af en toe heel sterk) vertraagd door; of helemaal niet door
De TV geeft een piep met een hoge pitch of een 'plop' met een lage bas bij overschakelen

De zenderinformatie-balk

Bij gebruik van HDMI apparaten loop je er op een gegeven moment geheid tegen aan:
Op willekeurige momenten komt de zenderinformatie-balk, die normaal alleen even bij het afstemmen op het HDMI apparaat verschijnt om de resolutie en type audio-uitvoer te tonen, terug in beeld. Zit je net lekker midden-in een film gezogen; springt dat ding naar beneden en verbreekt de sfeer. Of je zit midden-in een intense game-sessie en je concentratie alsmede zicht van informatie in je HUD, zoals health-bars die nogal eens boven-in beeld staan, is foetsie. Soms meerdere keren binnen een enkel uur; soms eens binnen een uur of 2; soms een hele avond niet. Niet echt een pijl op te trekken en ook om compleet gek van te worden.

Het is al door meerdere mensen aan Sony gerapporteerd als een issue met allerlei verschillende TVs binnen de XE serie - maar tot op heden (10+ maanden later) nog geen oplossing voor gekomen.

Het lijkt een probleem te zijn met alle TVs die van dezelfde audio-chip gebruik maken. Dat vermoeden wordt enigzins bevestigd door technisch aangelegde gebruikers die zaken doorgetest hebben via een aangesloten PC. Deze werd ingesteld om geen audio-signaal door te geven, waarbij het probleem ook niet verscheen; zelfs niet na enkele dagen langdurig gebruik. Daarna werd audio-uitvoer wel aangezet en trad het probleem ook weer op; met dezelfde mate van willekeur.

Sony heeft wel ergens aan gesleuteld wat deze bug in elk geval raakt, maar het is op z'n zachtst gezegd geen verbetering. Sinds de laatste nieuwe firmware release gaat het opnieuw verschijnen van deze balk namelijk ook gepaard met een kortstondige audio-onderbreking.
(Ja; ze hebben het een flinke factor meer irritant gemaakt. Een sarcastische "Only Sony" is wellicht niet misplaatst.)

Bij gebruik van normale LPCM audio zul je van deze audio-onderbreking niet veel merken, want het is vrij kort. (Maar als je het eenmaal eens gemerkt hebt, is het zo'n ding wat typisch op je zenuwen gaat werken.) Gebruik je echter Dolby Digital audio-uitvoer, is het heel goed merkbaar. De TV doet er namelijk vrij lang over doet om - vermoedelijk - opnieuw op de bitstream af te stemmen. Dat is een merkbaar gat van, schat ik, zo'n 100 milliseconden.

Het is een echte mood-killer als je daar stukken dialoog door gaat missen. Bij een film kun je dan gelukkig nog een klein tikje terugspoelen. Maar bij een game? Maak er een gewoonte van om subtitles in je games aan te zetten als je met Dolby Digital geluid wilt gamen, zou ik voorstellen.

Wrang hierbij is dat juist het forceren van Dolby Digital uitvoer boven LPCM uitvoer, bij veel apparaten er voor zorgt dat de bug minder frequent optreedt.
(Nee; ik kan het ook niet uitleggen...)

LPCM audio met vertraging of complete uitval

Wat je bij LPCM audio af en toe wel zult merken, is dat de audio vertraagd doorkomt. Om wat voor reden dan ook loopt de audio soms gewoon uit de pas. Zelf heb ik gemerkt dat het meestal ca. 1/2 seconde uit de pas loopt, maar heb ook uitschieters naar letterlijk meerdere secondes gezien. Een paar keer heen en weer zappen tussen de ingebouwde TV tuner en het HDMI apparaat fixt dat, gelukkig, meestal wel. Maar handig is anders.

Veel erger is dat de TV af en toe ook compleet weigert om LPCM audio weer te geven. 9 van de 10 keer werkt een paar keer heen en weer zappen in dit geval niet en moet jezowel de TV als het aangesloten HDMI apparaat beiden uit en weer aan zetten om weer audio door te krijgen. Niet leuk, want de TV opnieuw starten duurt een paar minuten. En zelfs na het opstarten is deze nog een minuut of 5 heel langzaam - want ondermaats presterende SoC - terwijl er in de achtergrond nog allerlei niet-essentiële rommel gestart wordt.

Piep of plop bij om- of uit-schakelen

Sinds 2 of 3 firmware revisies terug - om en nabij juni, geloof ik - geeft de TV een merkbare 'plop' of 'piep' wanneer de HDMI-verbinding verbroken wordt. Meestal wanneer het apparaat uitgezet wordt; soms ook als je tussen apparaten schakelt of tussen een HDMI-apparaat of de ingebouwde TV-tuner. Meestal bescheiden volume, maar af en toe ook knal-hard.

Als je een dure audio-installatie hebt is het dus niet aan te raden deze op de TV zelf aan te sluiten, maar direct aan je media-speler; BR-speler; DVD-speler; game-console; etc. te hangen. Wil je meerdere apparaten er aan hangen; gebruik dan liever een speciale switch.
Of wees heee-------eel voorzichtig en zet altijd de versterker uit of het volume dicht voordat je zapt of je HDMI apparaat uitzet.

Van deze laatste bug is Sony overigens bij introductie op de hoogte geweest: hetzelfde issue speelde maanden daarvoor al in de VS, toen ze daar dezelfde firmware-update uitgebracht hadden. Het is daar zelfs in mainstream media zoals Forbes geweest. Wat hen bezielt heeft om hetzelfde dan in de EU toch uit te brengen zonder verder patch-werk; ik zou het niet weten.

Beeld-interpolatie en 50 HZ content

Verwacht problemen als je 50 Hz content zoals PAL DVDs op de TV gaat kijken, of een oude 50 Hz game-console aan gaat sluiten. De beeld-interpolatie engine waarmee de XE serie TVs is uitgerust, en waar Sony destijds prat op ging als hun absolute parade-paardje, kan het niet goed verwerken.

In het begin lijkt het - net zoals ik dacht - op de typische stotters die je ziet wanneer 23.976 FPS film-materiaal of 60 HZ NTSC materiaal een slechte remastering naar 50 Hz is ondergaan, maar dat is het dus niet! Het is de TV zelf die het fout doet bij de weergave van 50 Hz materiaal. Je merkt het name bij scenes met langzame panning volgend op een scene-change waarbij het beeld drastisch veranderd is.

Een gebruiker met wat know-how heeft speciaal om dit te verifiëren progressive 50 Hz test materiaal aangemaakt; en het afspelen daarvan met andere apparatuur vastgelegd. En wat blijkt: de TV reproduceert de frames perfect, behalve dat bij grote scene-changes er een paar frames 'verdwijnen' voor de wisseling en even later tussen andere frames in na de wisseling, terug verschijnen.

Het probleem is enigzins terug te dringen door game-mode te gebruiken; of door de 'motion engine' maximaal open te zetten.
Geen van beiden werkt 100% en voor beiden geldt dat het een pick your poison optie is:

De eerste optie schakelt alle beeld-opwerking uit en reduceert de TV tot een veredelde PC monitor.
De tweede optie creeërt een heel erg goed zichtbaar Soap Opera Effect.

Sony heeft na ellenlang over en weer overigens erkent dat het een probleem is met de chip die de beeldbewerking verzorgt. Maar omdat het een probleem is met de chip zelf, zouden ze het ook niet kunnen herstellen; hoogstens pogen met firmware het probleem tot op zekere hoogte te maskeren, wat gedoemd is tot herhaaldelijk falen en tot op heden enkel voor meer problemen gezorgd heeft.

Als je nu een XE serie TV koopt, krijg je hoogstwaarschijnlijk nog steeds met dezelfde defecte chip te maken. Zeker als de TV uit oude voorraad komt.

Frequentie en aard van firmware updates

Sony loopt steevast meerdere maanden tot een half jaar (!!) achter op het laatste security patch level voor de kernel. Wat eigenlijk voor een internet-verbonden apparaat als deze compleet onacceptabel zou moeten zijn.

Ze brengen daarnaast geen losse security updates uit; enkel security updates gebundled met feature-updates. In de feature updates neigen ze meer te breken dan te fixen, maar wil je je TV veilig blijven gebruiken - als je een half jaar nadien nog steeds 'veilig' durft te noemen - wordt je verplicht om die pil te slikken en de gok te wagen.

Het is aan te raden om de TV niet automatisch te laten updaten. Over het laatste half jaar zijn zeker 2 van de firmware-patches binnen een week weer terug ingetrokken vanwege ernstige problemen, waaronder het bricken van de TV. In beide gevallen kon er daarna nog eens maand gewacht worden op een werkende - in de zin "niet-direct-de-TV-compleet-slopende"; niet in de zin "echt-correct-werkende" - update.

Sony KD-55XE9005 Zwart