ASRock AB350M Pro4

Inleiding
Met meerder reviews op internet, heeft het schrijven van een userreview mijns inziens alleen zin als je als gewone gebruiker nog wat toe hebt te voegen. Daarom eerst een toelichting over de aankoop en het gebruik. Dan zal ik kort de specs en prestaties melden zoals die inmiddels door diverse reviews zijn vastgesteld en daarna wat productervaringen.

Gebruiksdoel
Het doel van de aanschaf is eenvoudig. Ik wil de een oude desktop met een A3650 APU van AMD upgraden met een nieuwe CPU, moederbord en geheugen en een dedicated videocard voor een eenvoudig spelletje (vooral civilization 5 en 6).
Ik zal al wat langere tijd te kijken naar een i3 8100 setje of een mooie Ryzen setup maar kon nog geen keuze maken, ook omdat de videokaarten behoorlijk duur zijn.

En toen kwam daar de Raven Ridge op de markt. De reviews waren behoorlijk positief en je bleek er ook nog een aardig spelletje op te kunnen spelen. Daarbij moet je wel goed letten op het geheugen. Dual channel en een hoge clocksnelheid is cruciaal.

De Asrock AB350M Pro4 is een van de goedkoopste moederborden met socket AM4 en de B350-chipset, is positief gereviewd en heeft slechts enkele beperkingen (waar ik geen last van heb).
reviews: AMD's 2400G en 2200G - Budgetgaming met igp op 1080p

Omdat ik later nog wil upgraden (geheugen is duur) en overclocken wilde ik een B350 chipset. En met 4 sloten kan ik later makkelijk opgraden naar 16 Gb. Verder is de Raven Ridge snel zal om later nog een mid range videocard aan toe te voegen.

Aankoop
Ik heb mijn exemplaar bij hardwarewebwinkel aangeschaf, samen met geheugen en de 2400G (ca 70 + 90 + 155 = 315 euro).
Foto van de doos

[img]2pjAXjxS[/img]

Geen reclame, maar een prima shop waar je gratis de bios kunt laten upgraden om er zeker van te zijn dan je bordje out-of-the-box de Raven Ridge ondersteunt. Dat was in mijn geval overigens al fabriek af zo. Zie de sticker hieronder op de doos.

[img]DI0jK0Nm[/img]

Verder heb ik naast de 2400G (met boxed cooler) veiligheidshalve gekozen voor geheugen dat op de QVL list van Asrock stond. Dat was wel even lastig, want eigenlijk wil je minimaal 2933Mhz geheugen. De reepjes Crucial Ballistix Sport LT Gray DDR4 2666 CL16 - 8GB (2 x 4GB) (BLS2C4G4D26BFSB) waren 90 euro en prima te overclocken naar hogere snelheden (zie hieronder).

Specificaties
Door de specificaties kan ik snel heen gaan omdat deze overal te vinden zijn. Toch even een snelle copy-paste met toelichting.

Formaat: Micro ATX ASRock Super Alloy
Supports AMD Socket AM4 A-Series APUs (Bristol Ridge) and Ryzen Series CPUs (Summit Ridge & Raven Ridge)
Supports DDR4 3200+ (OC) (Ryzen CPU) / 2400 (A-series APU)
2 PCIe 3.0 x16, 4 PCIe 2.0 x1
AMD Quad CrossFireX™
Graphics Output:HDMI, DVI-D, D-Sub
Supports Triple Monitor
7.1 CH HD Audio (Realtek ALC892 Audio Codec), ELNA Audio Caps
6 SATA3, 1 Ultra M.2 (PCIe Gen3 x4), 1 M.2 (SATA3)
8 USB 3.1 Gen1 (1 Type-C, 2 Front, 5 Rear)
Realtek Gigabit LAN

Hieronder een plaatje van de fabrikant zelf omdat de eigen foto niet scherp was.

[img]0YOJKh2D[/img]

Het is een micro ATX bord dus let daar wel op. De ruimte rondom is prima en met 4 geheugensloten, 4x USB3, 1x USB C, en 2x USB2, 4 SATA poorten en 2 M.2 sloten zijn voldoende aansluitingen aanwezig. Let er daarbij op dat volgens hardware.info dat het gebruik van het tweede M.2-slot de vierde SATA-poort uitschakelt, en andersom.
Verder is de Realtek gigabit en audio voorziening niet high end, maar voor mijn doel prima geschikt.
Handig is verder dat ik mijn cardreader en de front USB aansluitingen gewoon kon aansluiten op de 2 interne USB2.0 headers. Ook is er een USB 3.0 header (die ik heb aangesloten aan de achterzijde).

[img]dWXieGz2[/img]

Volgens de reviews is de stroomvoorziening (4+3-fasen controller van Intersil wordt in een 3+3-opstellingvoldoende gebruikt) voldoende voor een lichte overclock. Een meer ben ik ook niet van plan.
Verder zijn er 3 interne fanconnectors, waarvan er 2 PWM ondersteugen. Ook dat is voor mijn doel voldoende. De ook aanwezige RGB header heb ik niet gebruikt.

Overclocken en benchmarks
Overclocken heb ik nog maar beperkt gedaan. Enkel de CPU van 3600Hmz naar 3800Mhz getilt en het geheugen eerst naar 2933 Mhz en later naar 3066 Mhz. Bij 3200Mhz kreeg ik stabiliteitsproblemen. Dat was ook het geval met de CPU op 4000 Mhz. Maar dat ligt eerder aan het geheugen zelf en de CPU(cooler) dan aan het moederbord. Gek is wel dat ik nergens een instelling heb kunnen vinden om de mulitplier aan te passen. Maar wellicht is dit tegenwoordig niet meer gebruikelijk als OC methode (ik heb al een tijdje geen desktop meer gehad).

Een aardige test voor de snelheid van de CPU is de AI en de GPU test in Civilization 6. Dat spel draait heel goed op AMD, maar hier heb je wel te maken dat het spel een flinke aanslag doet op zowel het CPU als GPU gedeelte van de Ryzen. Hieronder een klein tabelletje met de verschillende snelheden, met als referentie een laptop met een i7 quadcore en de 850M GPU van nvidia.

[img]WLuk34Df[/img]

Je ziet duidelijk dat bij de turn-times de CPU van belang is, alleen de clocksnelheid van de CPU verschil maakt. Bij de fps metingen draait het vooral om de geheugensnelheid en niet neemt ook fors toe als de snelheid wordt opgeschoeft.

Hieronder nog een wat uitgebreidere tabel met ook een i7 dualcore en de 965M van nVidia als referentie en nog wat meer verschillende testresultaten.

[img]AkC3fJNo[/img]

Je ziet dat het spel eigenlijk prima draait op deze APU. Het belang om het geheugen voldoende hoog te clocken is ook helder. De scheelt wel echt fps, hoewel dat bij een spel als Civilization nu niet direct van belang is. Voor de CPU is de geheugensnelheid (uiteraard) sowieso minder van belang.

Overige opmerkingen
Dit kopje zal ik gebruiken om deze review verder aante vullen met gebruikservaringen. Het volgende kan ik nu al noemen.

De pc wordt nu grotendeels gebruikt als werkpc op zolder en voor 's avonds een spelletje civilization via steam homestreaming naar een pc/laptop beneden te streamen. Dat werk prima.
Inmiddels heb ik 3(!) schermen op de pc aangesloten (2x full hd en 1x 1280x1024). Het grappige is dat dit gewoon in 1x werkt. Er is een HDMI, DVI en VGA aanwezig. De Full Hd heb ik op de DVI en HDMI aangesloten en het oude scherm nog via VGA. De Asrock en 2400G detecteren keurig 3 schermen.

Conclusie
Een keurig bordje voor een budget systeem voor users met niet al te veel eisen maar voor de gemiddelde gebruiker ruim voldoende. Een beperkte overclock is mogelijk en met 4 geheugensloten en het AM4 platform is een upgrade ook zeker niet uitgesloten.