updates
2-4-2018: situatietekening bijgevoegd en totale investering vermeld
introductie
Deze review is een variant van degene die ik bij de Tado Slimme Radiatorknop oorspronkelijk heb geplaatst. Daar zit meer historie aan vast, ook de eerste perikelen waar ik tegenaan liep en inmiddels niet meer van toepassing zijn (waaronder een reactie van Tado zelf).
Omdat ik inmiddels (29 maart 2018) erg tevreden ben over het gehele pakket én de Slimme Thermostaat (Homekit) daar een integraal onderdeel vanuit maakt, heb ik besloten ook hier de review te plaatsen.
Mocht je dus meer historie willen zien, kijk dan bij
deze product review.
situatieschets
Sinds begin 2016 wonen wij in een woning uit 2011 die bestaat uit 3 verdiepingen. Daarbij ligt er op de begane grond vloerverwarming en de 6 kamers op de 1e en 2e verdieping hebben elk 1 radiator. In de woonkamer hangt een eenvoudige Honeywell Round aan/uit thermostaat. De meterkast bevat een ITW stadswarmteset met op de woningaanvoer een Danfos AMZ112 hoofdklep (afsluiter).
probleemschets
In de winter (zoals nu) stoken wij de woning tot 20,0 graden middels de kamerthermostaat. Dat werkt perfect voor de begane grond, is heerlijk behaaglijk. Het probleem zit hem echter in de slaapkamers: deze zijn nauwelijks boven de 18 graden te krijgen. Dit wordt veroorzaakt doordat de vloerverwarming efficiënt werkt en dus de begane grond steeds met kleine beetjes warmte op temperatuur kan houden. Die kleine beetjes warmte wordt weliswaar naar de radiatoren gestuurd, maar de combinatie van warmteafname door de af te leggen afstand in de leidingen en het feit dat het ten opzichte van de vloerverwarming maar een klein oppervlak is wat verwarmt, komen de kamers dus niet op temperatuur.
Dit is een veelvoorkomend probleem bij woningen die slechts in de hoofdruimte vloerverwarming als hoofdverwarming hebben en elders niet. Idealiter zou ik op alle verdiepingen vloerverwarming hebben, maar dat is een te ingrijpende en dure klus die ik de komende 5-10 jaar niet zie gebeuren.
gewenste situatie
Het belangrijkste is simpel: de kamers op temperatuur krijgen (19 graden met slapen), zonder dat de woonkamer tot 21 graden of hoger opgestookt hoeft te worden.
Optioneel zat ik al te denken aan smart home integratie, waarbij ik zelf denk aan zaken als: geofencing, leren van je gedrag (zoals Nest), Homekit en/of IFTTT integratie en meer in dit rijtje. Eis voor deze functionaliteiten was wel dat het niet (veel) duurder uit moest vallen dan een regulier systeem.
gekozen oplossing
Na veel inlezen (ik wist vrijwel niks van verwarming, stadswarmte, zonekleppen, zoneregeling, aanvoer/retour, etc.) ben ik erachter gekomen dat ik de vloerverwarming zou moeten afscheiden van de rest.
En dan zou ik twee keuzes hebben:
- eenvoudige scheiding van vloerverwarming en de rest
- complete zoneregeling per verdieping/ruimte/radiator
In de eerste situatie zou ik totaal 2 kamerthermostaten nodig hebben en een zoneklep die in de aftakking van de vloerverwarming geïnstalleerd wordt. Daarbij zou 1 thermostaat de zoneklep van de vloerverwarming aansturen en de andere thermostaat de hoofdklep in de meterkast, die zou dan bijv. op de 1e verdieping komen te hangen waarbij de temperatuur aldaar bepaalde of de hoofdklep open of dicht zou staan.
De oplettende lezer raadt het al: niet ideaal voor de vloerverwarming, want die zou dan alleen warmte krijgen wanneer de hoofdklep openstaat. En daarnaast zou ik met het vraagstuk komen te zitten waar de thermostaat op te hangen (als meetpunt). Op de overloop is het warmer dan de kamers, omdat die de warmte van beneden via het trapgat krijgt en er geen ramen in de buurt zijn, dus niet ideaal voor het meten van de temperatuur van de slaapkamers (waarvan er 3 op deze verdieping zitten, evenals de badkamer). Op een van de slaapkamers zou ook niet ideaal zijn, want er is een zuidoosten kant en noordwesten kant, waarbij er natuurlijk temperatuursverschillen op gaan treden door zon (ook in de winter).
De 2e oplossing klonk mij het beste en ben dus op onderzoek uitgegaan wat dit zou gaan kosten en welke producten hierbij aansluiten. Omdat hier radiatorthermostaten een vereiste waren (zonder complexe leidingaanpassingen) kwam ik bij twee producten uit: Honeywell Evohome en Tado slimme thermostaat met radiatorthermostaten.
Honeywell klonk gelijk goed, dat is immers een bekend merk en het Evohome systeem werd behoorlijk vaak genoemd als oplossing op vergelijkbare problemen die ik op diverse fora aantrof. Ik was er bijna uit en hoewel ik de geraamde kosten van € 1.300 (zonder installatie van zoneklep nog) fors vond, was het te overzien gezien het grote gemak wat je ermee kreeg. Ik had echter een tunnelvisie gekregen die zich alleen focuste op zoneregeling en de werking daarvan en daardoor had ik totaal niet meer door dat de Honeywell Evohome totaal geen slim systeem is. Het enige wat het biedt, is een app en internettoegang, meer niet. Geen geofencing, geen zelflerend programma, geen Homekit/IFTTT integratie (ooit wel beloofd, maar een stille dood gestorven) en zeer beperkt in tijdschema's.
Toen verder gedoken in Tado en die bleek alle genoemde opties wel te bieden. Echter bood Tado geen aparte aansturing voor de vloerverwarming (direct gezien, zoals Honeywell wel) en heb ik dus een supportticket ingeschoten. Na een paar keer heen en weer mailen, bleek dat ik het volgende nodig zou hebben:
- 1x slimme thermostaat startpakket met internet bridge
- 4x radiatorthermostaat
- 1x zoneklep voor vloerverwarming
installatie
Over tot installatie: de zoneklep heb ik aan laten leggen door een loodgieter en deze heeft de benodigde bedrading voorzien zodat er een willekeurige kamerthermostaat op aangesloten kon worden. Tevens heeft hij de Danfoss bij de stadsverwarming verwijderd zodat de radiatoren altijd warmte zouden krijgen, tenzij je ze dichtdraait of radiatorthermostaten gaat gebruiken. Precies mijn bedoeling dus.
De installatie van de Tado slimme thermostaat was een eitje. De Honeywell Round openen, bedrading labellen, losschroeven en vervolgens de omgekeerde volgorde voor de Tado uitvoeren. De installatie via de webapplicatie was eenvoudig en goed begeleid met uitleg en afbeeldingen. Iedereen die met een schroevendraaier overweg kan en weet hoe je de groepen in je meterkast uitschakelt, kan dit installeren, punt.
De radiatorthermostaat leek mij eenvoudiger, maar dat bleek een uitdaging. Het schroefdraad bleek namelijk net een tikkeltje anders dan de radiatorknop die ik eraf haalde. Het daadwerkelijk eraf halen en erop zetten van de Tado is eigenlijk kinderspel. Tado geeft ook aan dat er geen water kan lekken, je opent de leiding immers niet fysiek. Wel zet je de klep van de radiator continu open op het moment dat je geen radiatorknop/-thermostaat erop hebt, maar dat is altijd tijdelijk en alsnog afhankelijk van je hoofdklep.
Wederom een support ticket (na gebeld te hebben) en er werden verloopstukken gestuurd die op mijn schroefdraad zouden moeten passen. Overigens is het goed om erbij te vermelden dat er standaard 3 verloopstukken meegeleverd worden, waarmee naar mijn weten met name Danfoss systemen geschikt te maken zijn, niet het type dat ik in mijn redelijk nieuwe woning heb zitten.
Het duurde anderhalve week, helaas, voordat ik ze binnen had. Ik had na een week nog contact opgenomen om te vragen hoe lang het zou duren en op welke manier het verstuurd zou worden. Daaruit bleek dat het uit Duitsland kwam (hoofdkantoor) en er geen tracking code was omdat het door de brievenbus kon. Dit bleek echter niet helemaal waar, want ik mocht 2 dagen later alsnog naar de buren lopen om een 'pakketje' op te halen. Weliswaar een envelop, maar te dik voor de brievenbus. Had dan een pakket met tracking gedaan, maar goed, het was gratis en dus houd ik op met zeuren. Al had ik er wel voor willen betalen, maar dat terzijde.
Het was even uitzoeken welk van de 4 afstandsgeleiders ik moest gebruiken, maar toen dat duidelijk was na de nodige errors dat de thermostaatknop geen start-/eindpunt kon vinden, was het eindelijk geïnstalleerd. Ter test begonnen met één en dat bleek een goed idee, want het werkte niet zoals verteld en verwacht.
Zo bleek dat wanneer de radiatorthermostaat om warmte vroeg, de zoneklep van de vloerverwarming ook open ging. De oorzaak bleek te zitten in het feit dat alle zones via de kamerthermostaat liepen.
Het bleek zo te zijn dat ondanks dat Tado aangaf dat de radiatorthermostaten volledig onafhankelijk/gescheiden zouden kunnen werken, dat de praktijk anders was. De warmtevraag werd via de kamerthermostaat geregeld en laat die nu net de vloerverwarming regelen.
Het resultaat: het werd 19 graden op de slaapkamer waar ik de radiatorthermostaat geplaatst heb, maar het werd tevens 21,6 graden op de begane grond. Niet bepaald de bedoeling dus.
Het was ook met geen mogelijkheid los te koppelen en als ik de radiator naar een andere zone verplaatste, sprong de kamerthermostaat mee. Hoezo zones?
Update 29-3-18:
In oktober 2017 heb ik nogmaals een poging gewaagd en daarbij heeft Tado na installatie van alle slimme radiatorknoppen de zones kunnen scheiden. Alles zit nu in een eigen zone en is dus ook écht volledig gescheiden te regelen. Zo kunnen de slaapkamers hun eigen tijdschema aanhouden en dus overdag naar 17 graden dalen, terwijl ze rond slaaptijd naar 19 zullen verwarmen. Uiteraard alleen als er iemand thuis is. En dit beïnvloedt beneden niet.
Sterker nog: ik kan voor mijn werk af en toe thuiswerken en dat doe ik dan in de 'study' op de bovenste verdieping. Aangezien ik dan 8/9 uur daar doorbreng en alleen naar beneden ga om eten of drinken te halen of naar de wc te gaan, zet ik handmatig de benedenverdieping op 17 graden. Wanneer je handmatig een temperatuur instelt, heb je meerdere keuzes over het (laten) eindigen van de handmatige instelling:
- Until next automatic change
- Timer (in te stellen)
- Until ended by user
Ik kies daarbij voor Until next automatic change. Daarbij wordt met name op de Home of Away mode bedoelt die door geofencing ingeschakeld wordt. Kortom: vergeet ik dat ik handmatig een zone heb ingesteld en ga ik de deur uit? Dan schakelt heel het Tado systeem in Away Mode en zodra iemand thuiskomt slaat Home Mode weer aan en is in beide gevallen het handmatig ingestelde schema weer naar automatisch omgezet.
Tevens heb ik via IFTTT een trigger ingesteld die het volgende doet:
- If Tado switches to Away Mode, Then set All zones to Automatic Mode
Dit zorgt ervoor dat wanneer iemand toch een van de andere opties gekozen zou hebben, deze niet actief blijven als er niemand thuis is.
Zo'n zelfde IFTTT trigger gebruik ik om al mijn Hue lampen uit te schakelen zodra ik de deur uit ga. Ik zet dan ook 's ochtends op de benedenverdieping geen enkele lamp meer uit voordat ik de deur uit ga. Omdat geofencing altijd een kleine vertraging heeft (logisch, real-time zou je batterij van je smartphone leegtrekken) is na pakweg 10 minuten Away Mode ingeschakeld, zijn alle zones terug naar automatisch én schakelen alle Hue lampen pas uit.
conclusie
Zoals gezegd draait het systeem nu sinds oktober en maak ik gebruik van de volgende features:
- volledig gescheiden zoneregeling voor 5 zones
- tijdzones en bijbehorende temperaturen per (type) kamer
- geofencing via smartphone app
- IFTTT integratie voor Away Mode i.c.m. automatische modes en Philips Hue
- mogelijkheid tot handmatig instellen zones wanneer gewenst
- energy savings report
Wat ik nog mis, is het volgende:
- IFTTT integratie met luchtvochtigheidssensor als trigger
- rapporteren per 0,1 graad van radiatorthermostaten (intern werken ze al zo volgens Tado)
investering
De totale investering kwam neer op net geen € 900. Gespecificeerd betekent dat het volgende:
- € 207,74 | Honeywell Y-VC8015 stadsverwarmingsregelklep
- € 178,75 | Arbeidsloon installateur
- € 35,01 | Aansluitmaterialen
- € 195,98 | Tado Slimme Thermostaat V3 Homekit (aanbieding)
- € 64,78 | Tado Slimme Radiatorknop (aanbieding)
- € 213,85 | Tado Slimme Radiatorknop Triple Pack uitbreiding
Hierbij heb ik uiteraard zelf rond gewinkeld om de goedkoopste prijs voor de Tado spullen te krijgen en heb ik in eerste instantie de Thermostaat en een Radiatorknop in de aanbieding gekocht. Dit betrof een of andere actie bij Media Markt waarbij elk product maar 1x aangeschaft mocht worden, dus ik heb de Triple Pack later bij Coolblue besteld. De installateur was erg duur met de zoneklep, op internet vind je ze al vanaf € 140, maar het arbeidsloon viel me weer mee. Komt bij dat ik meer bereid ben om een hardwerkende vakman wat meer te betalen dan dat ik teveel betaal voor een op internet besteld product waar de winkel geen enkele moeite voor heeft moeten doen behalve het opsturen. Er zijn uiteraard uitzonderingen, maar daar gaan we het hier niet over hebben, daar zijn de shopreviews voor.
extra's
In een reactie hieronder gaf ik al aan dat mijn verbruik een stuk minder is geworden. Dit komt neer op het volgende:
- 2016: 25,76 GJ over 349 dagen (volledig zonder Tado)
- 2017: 21,79 GJ over 367 dagen (sinds oktober 2017 volledig Tado)
Als ik dit naar een vol jaar omreken, komen we uit op:
- 2016: 26,94 GJ
- 2017: 21,67 GJ
Dat is een besparing van 19,56%.
De besparingsrapporten geven weliswaar meer aan, maar dat zijn voor mij enkel nog de wintermaanden geweest. Ik verwacht in de zomer sowieso weinig tot niks te besparen. Ter info wat het besparingsrapport tot nu toe aangegeven heeft:
- november 2017: 15,2% besparing
- december 2017: 25,9% besparing
- januari 2018: 22,7 % besparing
- februari 2018: 23,2 besparing
Bijgevoegd een voorbeeld van hoe een besparingsrapport eruit ziet, in dit geval die van januari van mij.