BTO X-BOOK 17CL79

Mijn naam is Ray van der Heij, 44 jaar oud en vader van 3 bloed(zuigert)jes ( ) van kinderen. Voor mijn werk vlieg ik voor een Nederlandse luchtvaartmaatschappij op de Boeing 787 (ik zou kunnen zeggen dat het toestel blauw/wit is en het bedrijf bekend staat om zijn drieletterige naam, maar dan kunnen het er nog steeds twee zijn / .
Ik ben dus veel van huis en sleep mijn laptop van hot naar her. Een heavy user van de primaire kwaliteit van een laptop; de portabiliteit.

Bijna drie jaar geleden heb ik al eens een review geschreven over een andere BTO laptop die ik destijds had aangeschaft, een 17CL62 (P670SG van Clevo). Dat vond ik eigenlijk best leuk om te doen. Zo leuk zelfs dat ik besloot het bij een volgende aanschaf nog een keer te doen.

De opzet van deze review zal geen copy/paste zijn van mijn vorige met enkel wat waardes aangepast. Ik schrijf het volledig vanaf scratch en spiek pas aan het einde eens terug om te zien of ik wat ben vergeten om zo toch wat nieuws, mogelijk beter en/of interessanter te creëren.

In deze review zal ik uitleggen wat er allemaal in de laptop zit, hoe goed het samenwerkt (of niet) en tegen welke verassingen en/of problemen ik aan liep. Dit alles doe ik dus vanuit mijn eigen subjectieve gebruikers oogpunt met mijn gebruikersprofiel en doel. Ik pretendeer niet alles te weten en al helemaal niet alles beter te weten. Mogelijk ben je het met iets niet eens, maar dat mag. Als je tegen pertinente fouten of onwaarheden aan loopt dan hoor ik dat graag.



Laptopland is een ware jungle. Een veelvoud aan fabrikanten tuimelt over elkaar heen om al hun modellen aan te prijzen alsof het kleurrijke vogeltjes zijn die allemaal zo hard mogelijk lawaai maken op zoek naar een partner. Maar de koning van de jungle hoor je niet, die zie je niet, maar die herken je wel wanneer je hem tegen komt. De BTO 17CL79 van Clevo (P775DM3-G) is die koning. Een ware tijger van een laptop.

Het oer-Hollandse BTO maakt de basis van deze laptop niet zelf, dat wordt gedaan door Clevo, de grootste laptopfabrikant ter wereld (puur laptops dan, er zijn grotere PC boeren uiteraard). De laptop wordt als barebone kaal geleverd aan BTO en is dan niet veel meer dan een behuizing met een moederbord, een scherm en een koelsysteem. Vervolgens stopt BTO er de onderdelen in die de klant wenst, zelfs het scherm is dan nog aan te passen aan de wensen van de klant, afhangend van de beschikbaarheid. Als laatste plakt BTO hun mooie shiney logo op de deksel en het eindproduct met alle bewerkingen is dan ook echt een BTO product geworden.

Na een kleine heen en weren (lees verderop waarom) had ik mijn droommachine besteld. Het duurde even voordat alles beschikbaar was want wat ik per se wilde hebben was net dat wat men niet op voorraad
Toen de dag daar was ging ik langs voor de eerste ontmoeting .


Het viel me op dat de showroom helemaal verbouwd was. Blijkbaar waren er wat veranderingen sinds mijn vorige aankoop bijna twee jaar eerder.



Mijn nieuwe schatje kroop langzaam uit de doos en snuffelde even aan mijn hand. Vrij snel daarna liep ze als een zonnetje en nam ik haar liefdevol in mijn armen mee naar huis.

Ik hou van kracht en capaciteit. Ik zeg maar "beter te veel van iets hebben wat je niet gebruikt dan wat te kort komen". Daarom heb ik op onderdelen niet bepaald beknibbeld.

Om een onduidelijke reden komt men via de Pricewatch niet terecht bij BTO. Dat is wat raar daar zij de makers EN verkopers zijn van dit model. Ik heb dan ook gewoon op de BTO site mijn configuratie in mekaar geschroefd en besteld.

Een kleine opsomming van mijn configuratie:

- Clevo P775DM3-G barebone.
- Intel i7-7700K 4.20GHz-4.50GHz Quad Core.
- nVidia GTX1080 8GB.
- 17.3" AUO WQHD (2560x1440) TN 120Hz / QFHD (3840x2160) IPS, beide met G-Sync.
- 32GB G.Skill 3000MHz DDR4.
- Qualcomm Atheros Killer 1535-AC Wireless Dual Band + Bluetooth combo module.
- 512GB Samsung 960 Pro M.2 (en nog een paar extra SSD's, after market).

Het overgrote merendeel van de concurrerende laptop merken gebruikt 'mobile' onderdelen die beduidend minder presteren dan hun desktop counterparts.
Doordat de 17CL79 geen BGA (Ball Grid Array) laptop is waar de CPU en GPU al op het moederbord vast zitten gesoldeerd maar het allemaal losse componenten heeft is er dus heel veel variatie in configuratie mogelijk. Een groot voordeel van losse componenten is dat mocht er eens iets stuk gaan je niet meteen en je moederbord en CPU en GPU moet vervangen maar slechts een van de drie.

Verder heb ik er een extra 330W en 230W lader bij genomen omdat ik veel reis en ik hem in mijn koffer wil kunnen laten zitten. Je krijgt er van BTO ook een luxe BTO draagtas bij, een BTO gamersmuis met een fijn BTO muismatje en een mooi setje BTO oordopjes. Alles BTO branded.

Deze configuratie is ongeëvenaard qua performance. Ok, de BTO 17CL81 (P870DM3-G van Clevo) is met zijn 2x GTX1080 in SLI weliswaar sneller op grafisch gebied, maar dat is dan meer een soort van tweekoppige draak dan een tijger en draken bestaan niet
Ik heb het hier over de single component desktopvervanger die mobiel is, redelijk betaalbaar en in elk opzicht... nou ja, lees verder en kijk zelf wat je er van vindt.

Mijn reden om voor deze specifieke machine te gaan is maximale kracht met behoud van portabiliteit.
De 17CL81 is buiten zijn dubbele GPU vooral groter en zwaarder (4.8KG vs 3.9KG), hij heeft ook twee(!) voedingen van 1.4KG per stuk nodig EN een kastje om de stroom daarvan samen te voegen in een enkele aansluiting om de CPU en GTX'en in SLI van genoeg stroom te voorzien. Zo vaak als ik reis is een dergelijke bulk en gewicht niet te doen.


De Intel i7-7700K is de snelste (en overklokbare) Quad core met HyperThreading die te krijgen is op dit moment. Standaard loopt hij op 4,2GHz met een single core boost naar 4,5GHz en een overklok waarvan de sky (en de koeling) the limit is. Ja, deze laptop ondersteunt officieel en uit de doos al meteen overklokken door de gebruiker en heeft daar zijn eigen software voor. Er zijn gevallen bekend dat hij zelfs 5.0GHz aan tikt, al is dat voor 24/7 wellicht niet zo heel verstandig.

De i7-7700K is een desktopchip van de Kaby Lake generatie die werkt op de Z170 desktopchipset die in de laptop zit en mits Clevo de bios blijft bijwerken kan men elke volgende CPU die op die chipset werkt er gewoon in stoppen. De Z170 chipset kwam uit met de Sky Lake generatie CPU's, maar het verschil met de Z270 chipset is minimaal en ze zijn onderling uitwisselbaar. Beide werken ze met Kaby Lake CPU's.
Kaby Lake CPU's zijn een klein stapje omhoog op de evolutionaire ladder. Ze hebben kleine verbeteringen in zich ten opzichte van de Sky Lake generatie met als voorbeeld dat ze hardwarematige ondersteuning hebben voor h265 verwerking en je daardoor bijvoorbeeld Netflix in UHD in Windows kan kijken.

De CPU is een desktop CPU en zit dan ook in een desktop voetje op het moederbord. Hij is zeer eenvoudig te vervangen door vrijwel elke andere LGA 1151 socket CPU. BTO biedt behalve de i7-7700K ook de i7-7700 (zonder K) en de i5-7400 aan, dus voor elke portemonnee is er wel een passende keuze. Bedenk wel dat een flinke GPU wel wat rekenkracht kan gebruiken dus wees niet te cheap met je CPU keuze als gamen je ding is.

Met de AIDA FPU stresstests (dit genereert de meeste hitte) kwam ik na een kwartier op een max CPU temp van 93 graden. Dat is weliswaar erg warm, maar je mag die temperaturen hebben van Intel. Enkel de FPU stressen is niet representatief voor dagelijks gebruik en kan niet verwacht worden als normale belasting, het is enkel een extreme test.
Verderop in de review ga ik dieper in op de koeling en warmteproductie.

Hieronder staan een paar Passmark CPUmark benchmarks om aan te geven hoe de CPU prestaties vergelijken met andere systemen.




De i7-7700K CPU heeft ook een GPU in zich, maar deze machine maakt daar geen gebruik van.
De dedicated of losse grafische kaart in deze machine is de nVidia GTX1080. Voor laptops is dit het snelste wat er te krijgen is. Met de Pascal generatie GPU's van nVidia is er geen enkel onderscheid meer tussen desktop en laptop GPU's waardoor het voor kan komen dat deze laptop op grafisch gebied zelfs sneller is dan een desktop met gelijksoortige onderdelen. Zo heeft deze GTX1080 net als desktop GTX1080's 8GB GDDR5X RAM op 1251MHz, 2560 shaders, 64 ROP's en loopt de core op 1657MHz met een boost naar wel 1847MHz! Met diverse overkloksoftware kan men er met gemak nog een paar honderd MHz bovenop gooien zodat hij minimaal even snel of zelfs sneller is dan de allersnelste desktop GTX1080 (non Ti uiteraard).

BTO biedt ook de GTX1060 en GTX1070 aan als optie en dat zijn ook zeker geen trage kaarten, net zo snel als hun desktop counterparts en bieden eigenlijk een betere bang voor je buck. Maarja, ik wilde het snelste...

De GPU is samen met het geheugen geplaatst op zijn eigen printplaat. Dit kaartje met deze form factor heet dan een MXM 3.0b kaart. Deze zit in zijn eigen slot op het moederbord waardoor je hem heel eenvoudig kunt wisselen voor een ander. Het zou een open standaard moeten zijn dus theoretisch kan er een andere MXM 3.0b form factor kaart in en dan zou het moeten werken.


Een losse review van de GTX1080 met wat meer uitleg over de achtergrond vind je hier.




De Intel Z170 chipset ondersteunde ten tijde van de Sky Lake CPU's Dual Channel DDR4 geheugen officieel tot 2133MHz. In de praktijk blijkt echter dat er bijna geen limiet is en dat veel hogere geheugen snelheden ook gewoon werken. In de handleiding van de 17CL79 staat dan ook dat wanneer men gebruik maakt van een XMP profiel er tot wel 3000MHz DDR4 geheugen in kan. Helaas bood BTO eerst enkel de standaard 2133MHz reepjes aan van diverse merken en groottes wat voor mij niet acceptabel was.
Ik weiger iets gedwongen te kopen om het dan direct na aanschaf te vervangen en dus bleef ik maar vragen om sneller geheugen alvorens de koop definitief te maken. Ik stelde bijvoorbeeld dat andere aanbieders het ook hadden en dat zelfs de handleiding zei dat het kon. BTO gaf gehoor aan mijn verzoek (wellicht door mijn overtuigende argumenten) en biedt op dit moment dus de G.Skill 3000MHz 8GB reepjes aan met lekkere lage timings van 16-18-18-43 (door mijn zeuren ).


De reepjes zitten per twee verstopt in de machine. Door de Dual Channel aansturing van het geheugen is het aan te raden altijd met twee of vier reepjes te werken en dan bij voorkeur de twee sloten die bij elkaar zitten te gebruiken. Twee reepjes zijn toegankelijk door het verwijderen van een van de onderste panelen en nog eens twee door het toetsenbord er even uit te wippen na eerst twee schroeven aan de onderkant van de machine te hebben losgehaald.

Welke schroeven je daarvoor moet hebben staat aangegeven in de handleiding, maar let op!: in de service handleiding staat dat je voor een van de schroeven de hele heatsink/CPU+GPU koeler moet verwijderen. Dit hoeft dus NIET. De schroef die dit zou vereisen is gewoon te bereiken met de schroevendraaier, zij het onder een hoek van zo'n 10 graden. Bespaar je dus de moeite en verpest je goeie paste-job niet voor niks.

De vier slots kunnen in totaal maximaal 64GB herbergen. Met vier reepjes van 8GB is dat dus 32GB wat al heel erg fijn is als je iets met VM wilt gaan doen, houdt van met Ramdisks te werken of allergisch bent voor grote pagefiles. Op dit moment heeft BTO nog geen 16GB of 32GB reepjes hiervan beschikbaar, maar wat niet is kan nog komen. Ik was nu in ieder geval blij dat BTO zo snel tegemoet kwam aan mijn wensen. Ze luisteren dus echt naar de klanten.

Er was echter wel een klein probleem om het geheugen werkzaam te krijgen.
Dit geheugen heeft twee XMP profielen in zich, te weten XMP1 (Enthusiast) met strakke 16-18-18-43 timings en XMP2 (Extreme) met de iets lossere 18-18-18-43 timings. Met het XMP1 profiel kreeg ik met vier reepjes geheugen een niet bootende machine. Met twee reepjes werkte het wel. Het heen en weer wisselen van de vier reepjes tussen de sloten maakte niks uit, het XMP1 profiel werkt gewoon niet met vier reepjes van dit geheugen. Het XMP2 profiel werkte wel met vier reepjes tegelijk, maar dat kostte me dus de wat strakkere timings. Echt veel maakt dit gelukkig niet uit.




Met de timing op 16-18-18-43 is het geheugen nog geen 2% sneller dan wanneer men de 18-18-18-43 timing gebruikt. Meetbaar, maar in dagelijks gebruik niet te merken.

Of deze beperking komt van dat de vier reepjes niet lekker samen willen werken omdat het geen matched setje van vier was, of dat de IMC in de CPU gewoon vier reepjes minder lekker vindt op te strakke timings is onduidelijk. Hoe dan ook draait het op 3000MHz en de performance met het XMP2 profiel is prima!

De onderstaande benchmarks voor 2133MHz en 2400MHz geven het verschil in performance weer tussen de geheugensnelheden in vergelijking met de bovenstaande op 3000MHz. Het maakt zeker wat uit.




De computer start als je de reepjes er net in hebt gestopt uit zichzelf al op met het geheugen op 2400MHz. Het verschil tussen de frequentie en de lees/schrijf snelheid van het geheugen schaalt lineair mee. 3000MHz is 25% sneller dan 2400MHz en zelfs 40.6% sneller dan het standaard 2133MHz geheugen.

Bij een eerste overklokpoging liep het echter al direct op 3200Mhz op de standaard 1.20v. Maar zelfs op 1.25v had ik heel sporadisch een vastloper die mogelijk daaraan gelieerd is. Als men het geheugen succesvol wilt overklokken en de uiterste performance er uit wilt persen is het wellicht aan te raden om indien mogelijk voor een twee reepjes oplossing te gaan van dit geheugen.

Update:
De 16GB modules zijn beschikbaar! Uit tests is gebleken dat ze probleemloos op het XMP1 profiel werken met 16-18-18-43 timings. BTO mailde me dat ik mijn 4 reepjes kon komen ruilen zonder extra kosten. Dit omdat ik met de 4x 8GB reepjes geen XMP1 kon draaien, ik geen keus had voor ander geheugen van die snelheid en BTO maximale prestaties wilt garanderen. Weer een streepje voor voor BTO!

Het overklokken is voorlopig geen succes en zelfs 3100MHz gaf direct errors in Aida64. Mogelijk omdat nu de modules te groot zijn Wat wel goed werkt is de modules op de timings laten draaien die hij bij 2400MHz normaal geeft door het Default profiel te kiezen en dan alsnog 3000MHz in te stellen. Je krijgt dan 17-17-17-39 en de rest van de timings is dan ook allemaal een stap lager. Daar bovenop zet je de CAS (die eerste timing) gewoon op 16 want dat is waarop hij gemaakt is en je krijgt dan 16-17-17-39. Als laatste stel je 1.25v in en presto, toch weer wat sneller



Als eerste de 6-in-1 Multicard Reader, die is blijkbaar enorm snel en volgens andere reviews zelfs de snelste die zij getest hadden. Met een Toshiba Exceria Pro SDXC 64 GB UHS-II kaartje wat rated is tot 360MB/sec kwam men tot wel 256MB/sec sequentieel lezen en 175MB/sec met meervoudige JPEG's lezen. Helaas heb ik niet zo'n snel UHS-II kaartje tot mijn beschikking, maar met mijn Lexar 128GB uSD UHS-I kaartje kreeg ik nog steeds hele appreciabele resultaten voor zowel lezen als schrijven.
Of de Reader nou een PCIe lane gebruikt of een USB3 poort maakt niet heel veel uit, er zit in ieder geval geen trage USB2 poort aan vast en daar gaat het om.


Harde schijf ruimte gebruik ik daarentegen wel, in de vorm van SSD's dan.
Er passen twee 2,5" Sata schijven in die beide 9,5mm dik mogen zijn.
Er is ook plek voor twee M.2 NVME PCIeGen3x4 SSD's van maximaal 80mm lang (model 2280). Ik heb mijn machine besteld met een enkele Samsung 512GB 960 Pro M.2 SSD en die had een flinke conductive pad voor extra koeling in een gleuf op het moederbord wat er voor gemaakt leek. De andere positie had dat niet maar op mijn verzoek kreeg ik wel een extra conductive pad meegeleverd voor de M.2 SSD die ik er later zelf nog in zou stoppen.

Uiteindelijk heb ik er van Samsung behalve de 512GB 960 Pro M.2 ook een 2TB 960 Pro M.2 in zitten en een 2TB 850 EVO Sata en een 4TB 850 EVO Sata. Zou het genoeg zijn?



In de bios kan men voor zowel de Sata als de M.2 schijven een Raid array instellen in Mirror of Striping (Raid 0 / Raid 1). Wat me opviel was dat de harde schijf activiteitsindicator enkel werkt als er Sata activiteit is en niet wanneer er M.2 activiteit is. Dit schijnt te komen doordat de NVME controller een apart apparaat is op het moederbord en dus niet dermate geïntegreerd is dat het zichtbaar is voor de indicator. In Windows is dit niet zo'n ramp omdat je daarvoor software zoals HDDLED hebt, maar als het systeem bijvoorbeeld afsluit en gaat updaten dan zie je dus niet of hij wel wat doet. Een vastloper is dan niet te detecteren. Wellicht wordt dit nog opgelost in een biosupdate.

Zoals je op de foto ziet heb ik alles vol zitten met 8.5TB aan Samsung SSD's.
Ik overwoog te vragen of ik nog kon upgraden naar een 1TB 960 Pro M.2, maar met enkel als reden dat 9TB mooier klinkt dan 8.5TB besloot ik dat het misschien wel welletjes was met mijn koopziekte (misschien toch jammer dat het geen rond getal is...)

Als eerste de CrystalDiskMark benchmarks:


De eerste twee zijn van de beide M.2 960 Pro SSD's en geven wat uiteenlopende resultaten voor de eerste twee reads waar ik geen verklaring voor heb. De tweede set is van de beide Sata 850 EVO SSD's waar de eerste 'normaal' wordt gebruikt en de tweede in Rapid mode. Rapid mode geeft ronduit crazy speeds maar die zijn eigenlijk enkel voor schrijven bedoeld. Lezen lijkt hier heel snel, maar dat is enkel voor gecachde data.
Verse data van de SSD lezen gaat met de normale SSD snelheid. De benchmark kan dat onderscheid niet maken en denkt dat het puur een SSD is en weet niks van Rapid mode af.

Dan de ATTO benchmarks:


Hier zijn de scores eenduidig en hoog across the board. De 512GB M.2 tikt steevast de 3.4GiB/sec aan terwijl de 2TB M.2 daar net iets onder blijft rond de 3.2GiB/sec (al had ik het zelf andersom verwacht).
De derde benchmark laat ook hier zien dat de Sata pijp nagenoeg vol loopt en de vierde geeft weer Ludicrous Speeds aan omdat alles in het ram gecached wordt.

De AS SSD benchmark deed tijdens benchen heel raar met opeens 1.5MB/sec transfers. Die heb ik dus geskipped.


Ik wilde al vanaf het begin heel graag het WQHD G-Sync scherm hebben omdat je daarmee op een hogere resolutie dan 1080p met wel 120Hz kan spelen en veel gamers zo lyrisch zijn wanneer zij op high-FPS schermen spelen. Het is een AU Optronics B173QTN01.0 TN 120Hz 5ms scherm met een zogenaamd UltraWide Viewing Angle die dicht in de buurt komt van de kijkhoeken van een IPS scherm. De kleuren zijn voor een TN scherm goed maar kunnen niet op tegen een IPS scherm. Dit scherm doet wat het beloofd en 120Hz met maar 5ms is wel e-nor-rum fijn om op te gamen . Een twitch-gamers droom in een laptop.
Als je dit scherm zonder G-Sync wilt hebben dan zoek je een B173QTN01.1.

Maar het scherm is niet perfect en je betaalt als het ware voor de voordelen.
Voor mensen die veel bezig zijn met fotobewerking en minder met gamen is het scherm wat minder ideaal doordat er bij gemiddelde kleurwaardes wat lichte horizontale streepjes te zien zijn, een beetje alsof het interlaced is. Hoe dichter een kleur bij de waarde 0 of 255 ligt hoe minder je het ziet. Bij gamen heb je er geen last van en zou ik bijna zeggen dat het iets aan het spel toevoegt omdat spellen dan wat filmisch lijken. Dit is een 'normale' eigenschap van het scherm wat je of niet erg vindt of irritant vindt. Daar ik zelf ook wel wat met foto/video doe besloot ik alsnog te gaan voor het UHD IPS scherm, ook al moest ik dan wel terug naar 60Hz (maar daar kom ik vandaan dus dat is geen ramp).

Toen ik aangaf bij BTO dat ik toch het andere scherm wilde waren ze heel behulpzaam en accepteerde ze mijn wens zonder morren en kon ik vrijwel direct langs komen. Een dergelijke service en behulpzaamheid na de aankoop... color me impressed want de laptop had ik al in gebruik! Binnen 24 uur was het gefixed en kon ik hem weer ophalen.

Het IPS UHD scherm heeft net zoals het andere scherm G-sync en is ook gemaakt door AUO. Het model nummer hiervan is B173ZAN01.0 waar net als bij het andere scherm het laatste cijfer aan geeft of het G-sync is of niet (0 ja, 1 nee). Volgens de data sheet heeft het scherm een reactie tijd van gemiddeld 27ms.
1000ms/sec : 27ms/frame = 37fps oftewel Hz en dat is toch beduidend minder dan de 60Hz waarop het zijn werk doet.
Met games merk ik dat er wel wat ghosting is ten opzichte van het snelle 5ms TN scherm, maar ik zou zelf niet zeggen dat het 27ms is. Dit kan per scherm of revisie verschillen maar het blijft IPS en zal dus nooit zo snel zijn als het TN scherm. G-sync heeft bij een 60Hz scherm wel wat meer nut dan bij een 120Hz scherm en mogelijk dat dit toch bijdraagt aan de fijne game ervaring, ook al is het scherm relatief langzaam.
keuzes keuzes...

Het is hoe dan ook een bijzonder mooi scherm met volle kleuren. De 100% sRGB kleurruimte en hoge contrast van meer dan 1000:1 maakt het een erg fijn scherm om naar te kijken en op te werken. De helderheid van 388 cd/m2 maakt het scherm in daglicht thuis goed zichtbaar maar in de buitenlucht in de volle zon beduidend minder. IPS glow is licht en ook de background bleeding is minimaal. Ik wilde er eerst wat foto's van plaatsen maar dat zou het effect zwaar uitvergroten en erger doen lijken dan het is, de camera is daar veel gevoeliger voor dan ogen.

Je zou misschien denken dat UHD op een laptop niet veel zin heeft, maar dat valt enorm mee. Foto's zijn er bijzonder mooi en gedetailleerd op maar ook gamen op UHD formaat is ronduit fijn. De performance hit die je neemt op zo'n hoge resolutie valt best mee omdat je niet maximaal Anti-Aliasing nodig hebt op die resolutie en een GTX1080 dan al helemaal power genoeg heeft. Het hangt echter wel van het spel af. Battlefield 1 bijvoorbeeld pompt er op 3840x2160 nog zat frames uit terwijl de meeste Ubisoft titels dan wel wat beginnen te zuchten. Het verschil tussen 60Hz en 120Hz zie je wel, maar dat hangt heel erg af van welk spel je speelt. Hoe twitcheriger je speelt hoe meer profijt je van een 120Hz scherm hebt. Just Cause 3 en World of Warships spelen ook zoooo lekker en zijn mijn all time favs en die ga ik grijs spelen!

Ik vond eerst dat de kleuren wat oververzadigd waren en vond het jammer dat BTO op dit moment nog geen scherm kalibratie aanbiedt als optie. Maar wat bleek is dat ik gewoon al jaren de wat fletsere kleurschakering van TN panelen gewend was op mijn laptop. Dat vond ik normaal en niet de volle natuurlijke kleuren die ik nu heb van dit scherm

Als je tekst in Windows te klein vindt op UHD resolutie (3840x2160) kan je door het schalen naar 200% alles perfect vergroten want UHD is een exacte veelvoud van FHD (1920x1080). Als je schalen (scaling) alsnog niet fijn vindt werken in Windows kan je ook gewoon FHD selecteren als resolutie en het beeld blijft dan alsnog even scherp omdat er exact 4 UHD beeldpunten passen in 1 FHD beeldpuntje.


Het mechanische deel van het scherm heeft geen sluiting met vergrendeling maar is te openen met een rand in het midden en blijft gesloten door magneten in het chassis. Het kan 135 graden openklappen en zit in een stevige behuizing die zeer weinig meegeeft. Er zit een mooie brede rand van geborsteld grijs aluminium buiten aan de scharnierkant die het een luxe en moderne look geven en ook wel een deel van deze stevigheid zal geven. De scharnieren zitten aan weerszijde van de laptop en hebben nul speling. Het scherm is dus erg stevig en stabiel.


Waar vroeger het dichte scherm werd gestut boven het toetsenbord met rubberen eilandjes op de hoeken zit er nu in de hele dunne opstaande rand rondom het scherm meerdere hele dunne rubberen strookjes verwerkt. Hierdoor is er een zachte demping als men het scherm dicht doet, ziet men er helemaal niks van als het scherm open is en ziet de bezel er heel erg leeg en schoon uit. Een onopvallende maar mooie design feature.

De standaard FHD 2MP webcam met microfoon ontbreekt natuurlijk ook niet.



Mijn eerste BTO laptop (een BTO 17CL47 of P170EM van Clevo) had als toetsenbord een standaard membraan type met wat rechte randjes. Dat toetsenbord was niet heel erg best en te vaak mistten wel eens wat toetsenaanslagen. Mijn daaropvolgende laptop, de 17CL62 en ook weer van BTO (ik begin een patroon te zien...), had een Chiclet type toetsenbord met Scissor switches wat zo goed als perfect was. Heerlijk gewoon om daar op te typen.

Toen ik zag dat de 17CL79 weer een standaard membraan toetsenbord had was ik eerst wat argwanend en mistte ik op voorhand al mijn Chiclets . Dit bleek geheel onterecht. De toetsen slaan goed aan, hebben voldoende onderlinge afstand met lichte deukjes erin waardoor je goed voelt waar je zit.
Ze drukken ver genoeg in om de aanslagen ongezien te voelen en hebben een prettige weerstand die je moet overkomen alvorens hij indrukt. Het blijft een membraan toetsenbord waardoor het wat rubberig aan voelt, maar voldoet meer dan genoeg (ik tik dit namelijk op mijn laptop en dat gaat prima dus).
Mijn voorkeur qua toetsenbord blijft uitgaan naar mijn vorige laptop met de Scissor switches Chiclet omdat het alsnog prettiger typt en ik het gewoon mooier vind staan, maar het toetsenbord van de 17CL79 is toch heel prettig in gebruik.

Rond de WASD toetsen zitten witte boxjes als opdruk, alsof ik niet weet waar ze zitten en ooit naar het toetsenbord kijk als ik mijn vingers plaats , maar het legt wel de nadruk op waar dit apparaat primair voor bedoelt is. Gamen!
Het gebruikte lettertype is wat modern/futuristisch misschien, maar na een paar dagen ben je ook daaraan gewend.

Het hele toetsenbord is verlicht met RGB LED's die met de bijbehorende software allerlei kleurschakeringen en patronen kan maken in drie verschillende verlichtingszones met alle kleuren van de regenboog.

In voorgaande modellen kon men ook vaak met 3rd party software de LED's aansturen, bijvoorbeeld via plug-ins ritmisch op de muziek. Of dat nu nog kan moet ik nog proberen, maar wie weet zit het er wel in want de software is flink uitgebreid.


Het toetsenbord is eenvoudig te verwijderen door twee schroeven los te draaien die onder de grootste bodemplaat zit (zie service handleiding). Vervolgens wip je het er vrij makkelijk uit als je de piepkleine haakjes aan de randen stuk voor stuk even opzij drukt. Aan de rechterzijde zitten dan nog twee rijen met kleine doch sterke magneetjes die het toetsenbord op zijn plaats houden mocht je de schroeven er niet in hebben zitten. Het toetsenbord zal er dus nooit zomaar uitvallen of los gaan zitten.


De touchpad ben ik relatief iets minder lyrisch over. Het is groot zat, werkt prima en ondersteunt alle denkbare gestures tot en met drie vingers tegelijk, maar het zit naar mijn smaak wat te veel naar links, net zoals bij mijn vorige laptop overigens. Ik ben rechtshandig net zoals de meesten van ons dus waarom de touchpad zo ver naar links plaatsen? Dit komt omdat er op het toetsenbord een volledig numeric keypad aanwezig is en de touchpad, zoals bij de meeste laptops, precies in het midden onder het reguliere toetsenbord geplaatst wordt.

Het oppervlak vind ik wat te stroef. Je vingers glijden er niet zo heel soepel overheen als ze wat ruw zijn en de touchpad volledig schoon is. Als je langzaam wilt vegen/sturen/muizen wilt je vinger nog wel eens opeens stilstaan of wat schokkerig bewegen omdat het niet zo heel glad is. Heb je wat vettigere vingers dan zal het niet zo'n probleem zijn en na wat gebruik wordt het vanzelf minder ruw, maar zo vers uit de doos is deze klinisch schone touchpad niet optimaal. De randen van de touchpad zijn net hoog genoeg om te merken dat je er overheen gaat zonder je vinger te stoppen en de palmrests zijn volledig vlak en zonder irritante randen zoals de 17CL47 had.

De muisknoppen zijn prettig en groot en moet je ver genoeg indrukken om te activeren. Per ongeluk klikken gebeurt dus niet zo snel. Wat ik erg prettig vind is dat er een vingerafdruk sensor in de linkerbovenhoek van de touchpad zit en niet langer tussen de muisknoppen in. Je hoeft je vinger er enkel maar op te leggen, niet eens te swipen, en voila, Windows is ontgrendeld. Eerst vreesde ik dat het lastig zou zijn dat die hoek niet optimaal kon worden gebruikt om te 'muizen' omdat daar die sensor zat. In de praktijk merk je hier niks van. Aan deze sensor zit een Trusted Platform Module 2.0 gekoppeld voor optimale veiligheid.


Hier is echt goed gedacht aan de wensen van de gamer. Op het moederbord zit een Killer E2400 Gigabit NIC van Qualcomm, bepaald niet de minste in netwerk apparatuur en zeker bekend in de game wereld om zijn lage latency en hoge performance Killer serie netwerkapparatuur.



Als WiFi kaartje kan je bij BTO kiezen tussen een Intel AC-8265 of een Killer AC-1535. Beide kaartjes zijn in de M.2 2230 form factor, gebruiken 1 PCIe lane en ondersteunen Dual Band (2*2) 802.11ac op 867Mbps.

Bluetooth ontbreekt uiteraard ook niet, maar waar de Intel 8265-AC Bluetooth 4.2 ondersteunt blijft het bij de Killer 1535-AC beperkt tot Bluetooth 4.1. Theoretisch zou dit via firmware up te graden moeten zijn, maar ik heb daar nog geen aandacht aan besteed. Het verschil tussen BT4.1 en BT4.2 lees je hier.


Of het uiteindelijk echt verschil maakt kan ik niet zeggen, maar de Killer series WiFi kaartjes pocht wel met al zijn features waaronder ExtremRange technology. Qua bereik heb ik in ieder geval geen klachten.

Hoewel beide prima kaartjes zijn heeft die Killer nou net wat extra moois te brengen voor ons gamers. Qualcomm heeft namelijk een soort QOS in de software ingebakken die games niet alleen voorrang geeft in software, maar ook in hardware, en dat is nieuw. De software verdeelt het verkeer over beide Killer NIC's tegelijk en noemt dit dan Doubleshot Pro.
Wat de software doet is kijken wat het snelste werkt, bedraad of draadloos. Vervolgens wordt de snelste NIC enkel gereserveerd voor games en stuurt het de gamecommunicatie over die snelste verbinding en de rest van de netwerkcommunicatie wordt gestuurd over de tragere verbinding.
Spelletjes worden daarom nooit in de weg gezeten door file transfers, post ophalen, streaming of Windows updates etc. en de lag beperkt tot een absoluut minimum.

Uiteraard werkt dit enkel als beide NIC's van Killer zijn. Als je slechts een enkele Killer NIC hebt ben je alsnog afhankelijk van hoe goed de software alles over die ene NIC stuurt.

Voor een complete review over deze Killer AC-1535 verwijs ik graag naar Notebookcheck.net.


Laptops hebben nou eenmaal weinig plek om goede speakers te plaatsen en zelfs plek op het moederbord voor goede geluidselectronica is schaars. Helaas gebeurt het dan ook al te vaak dat men er dan ook maar niks imposants in de beschikbare ruimte probeert te stoppen.
De oudere en wat lager gepositioneerde lijnen van Clevo, zoals de P170EM (17CL47 van BTO) van weleer, had dus zo'n minderwaardig blikken geluid in zich terwijl de wat recentere en hoger gepositioneerde 17CL62 juist weer beter klonk, mede ook door zijn subwoofer.


De 17CL79 blinkt echter regelrecht uit qua geluid.
De 2,2W Stereo Onkyo speakers zitten achter een grill onder het scherm met elk een eigen klankkast ingebouwd in de behuizing. Ze zijn zo geplaatst dat wanneer de laptop is dichtgeklapt de speakers niet geblokkeerd worden door de klep en je nog gewoon muziek kan luisteren.


Aan de onderkant van de laptop zit in het midden een V-vormige grill met chique chromen rand waarachter de 2,5W subwoofer met eigen klankkast schuil gaat. De subwoofer projecteert naar beneden en de trillingen kan men dan goed voelen in de palmrests en zelfs de tafel. Tesamen geven deze drie speakers een onverwacht vol en helder geluid met een zeer groot bereik in zowel hoge als lage tonen, voor een laptop...

Toen ik voor het allereerst en per ongeluk een spel starte (Minecraft) bleef ik met verbazing luisteren naar hoe goed het spelmuziekje klonk, totaal onverwacht.
Zo veel beter dan alles wat ik voorheen heb gehad, inclusief mijn oude Dell XPS M170 die altijd eenzaam bovenaan stond. Ik heb daarna ook even mogen snuffelen aan de nog hoger gepositioneerde en beduidend duurdere BTO 17CL81 en ook die klonk ook uitzonderlijk goed. Het kan dus wel!

Het geluid wordt verzorgd door de Realtek ALC-898 chip die ook het digitale S/PDIF signaal maakt.
Voor de interne speakers wordt het geluid bewerkt met SoundBlaster X-Fi MB5 software die met een range aan equalizer settings en functies het geluid precies zo kan afstemmen als dat jij het mooi vindt.
Functies als Scout Mode zijn bijvoorbeeld erg handig bij spellen. Hiermee worden zachte geluiden in de verte versterkt zodat je beter kunt horen wat er aan komt.


Aan de rechterzijde van de behuizing zitten vier 3,5mm audio poorten. Hier kun je een analoog 7.1 systeem aansluiten waar elke poort twee kanalen herbergt, maar ook digitaal 7.1 via de optische S/PDIF interface.
De hoofdtelefoon aansluiting heeft dan nog wat heel bijzonders in zich. Er zit een high-end ESS Sabre32 ES9018 DAC in deze machine die de signalen omvormt van digitaal naar iets waar je hoofdtelefoon wat aan heeft, maar dan is het nog niet klaar... na de DAC komt een paar Texas Instruments LME49720 opamps voor het linker en het rechter kanaal en daarna nog een enkele Texas Instruments OPA1622 opamp waarna het geluid volledig opgewaardeerd, helder en vol bereik in je hoofdtelefoon terecht komt.

Wanneer je een hoofdtelefoon aansluit detecteert de Clevo Control Center software de impedantie van de hoofdtelefoon en laat dan zelfs zien hoeveel Ohm weerstand die heeft. Je hoort dan ook eerst een klein signaaltje van het impedantiemeetcircuit en vervolgens wordt intern de hoofdtelefoon omgeschakeld van het impedantiemeetcircuit naar de opamps. Of de laatste Ti OPA1622 opamp gebruikt wordt hangt af van de impedantie van de hoofdtelefoon. Hierdoor krijg je altijd het allerbeste mogelijke geluid bij gebruik van een hoofdtelefoon, ongeacht hoe goed of slecht die hoofdtelefoon is. Dit bewijst ook weer dat het aangeleverde geluidssignaal zo erg belangrijk is, belangrijker bijna dan hoe goed het setje oordopjes of hoofdtelefoon is. Poopie in = poopie out.
Mijn Bose QC15, Shure E535 en zelfs de gratis BTO oordopjes klonken bijzonder goed. Een goede hoofdtelefoon is dus geen weggegooid geld voor deze laptop.


De behuizing meet 418mm x 295mm x 40.9mm en is opgetrokken uit sterk ogend mat grijs plastic met een wat fluweel ogende afwerking. Er zitten veel schuine hoeken op die het een interessanter en moderner uiterlijk geven dan de zoveelste rechte of ronde laptop.


Er zitten grijze geborstelde aluminium accenten op zowel de schermdeksel als onderaan het scherm waar de status leds en aan/uit knop zitten. Dit geeft de laptop ook een wat luxere uitstraling. De onderkant van de laptop is te verwijderen in twee losse bodemplaten wat vervolgens toegang geeft tot de binnenkant. De grote bodemplaat verwijderen geeft toegang tot de CPU, GPU, RAM en een M.2 SSD.
De kleine bodemplaat verwijderen geeft toegang tot de overige SSD's en een goede blik op de subwoofer. De grill met glimmende chromen rand op de kleine bodemplaat is weliswaar een mooi accent en lijkt heel functioneel voor luchttoevoer, het is echter puur esthetisch omdat er enkel een uitsparing in zit voor de subwoofer.

De luchtroosters onderop zijn net als de subwoofer grill ook schuin geplaatst en geheel in stijl met de rest van de laptop. Het oogt allemaal modern en toch zakelijk zonder hinderlijk opvallende en speelse leds of tierelantijntjes overal.


De rubberen voetjes op de hoeken zijn vrij groot en geven zeer goede grip. Door het grote oppervlak zullen ze er na geruime tijd ook niet zo snel vanaf vallen wanneer de lijm wat minder wordt. In het midden zitten nog twee kleine steunpunten om het gewicht wat meer te stutten, niet dat doorzakken een probleem zou kunnen zijn, maar het geeft wel extra stevigheid.


De status leds zijn verdeeld over twee locaties. Onder het scherm in het midden zitten aan weerszijde van de aan/uit knop een aantal witte statusleds, schijfactiviteit, Airplane mode en de keyboard lock key leds (caps, scroll, num). Rechts aan de voorzijde van de behuizing zitten de netstroom en batterijstatus leds. Dit zijn tevens de enige leds waaraan men kan zien of de machine aan staat of niet wanneer de klep dicht is.


De verbindingspoorten zitten op prettige locaties. Rechts zit bij het scharnier een Kensington gleuf om de laptop ergens aan vast te klinken, daarvoor zitten twee USB3 poorten nog redelijk ver naar achteren. Hierdoor kom je met je muis niet in de buurt van de poort en stoot je er dus niet snel tegen aan. Meer naar de voorkant zitten de geluidsuitvoer/ingangen. Dit zijn de standaard poorten voor de hoofdtelefoon, microfoon, line-in, line-out, analoog geluid met tevens een geintgeïntegreerde S/PDIF poort voor een optische digitale 7.1 verbinding.
Doordat de USB poorten en de hoofdtelefoonpoort het meest naar achteren zitten heb je hier het minste last van met een losse muis.


Aan de linkerzijde zit vrijwel in het midden de Gigabit LAN poort met daarvoor een Thunderbolt 3 Combo poort die zowel werkt als een USB3 type C poort als een Thunderbolt 3 poort, een tweede USB3 type C poort (ook wel USB3.1 Gen 2 type C genoemd) en twee USB3 (3.1 Gen 1) poorten. De voorste USB poort kan tevens apparaten laden als de laptop uit staat en dit is aan of uit te schakelen met een toetsencombinatie. Als laatste helemaal vooraan de mediakaartlezer.


Aan de achterzijde zit in het midden een soort van inham die het vasthouden van de laptop veel prettiger en veiliger maakt. Daar weer in zitten in het midden twee mini DisplayPoorten die dp1.3 ondersteunen, een HDMI 1.4a poort met HDCP en de 19v stroomingang. Aan weerszijde aan de achterkant zitten de symmetrische exhaustpoorten voor de GPU en de CPU. Voor deze exhaustpoorten zitten twee dunne plastic streepjes om de koperen koelfinnen te beschermen. Dit is echter nogal slap en van binnen niet nog eens ondersteunt met een klein streepje overdwars voor de stevigheid. Wanneer je er wat te hard tegenaan stoot zou het wel eens kunnen breken.


De koeling moet natuurlijk wel effectief zijn als je al deze high-end desktoponderdelen in zo'n klein kastje wilt proppen EN maximaal wil kunnen belasten.

De dikte van de laptop komt niet alleen omdat de fans zo dik moeten zijn voor genoeg airflow met bijpassende grote koelfinnen, maar ook omdat er binnenin het chassis genoeg ruimte moet zijn voor goede airflow rond de overige componenten. Uiteindelijk is hij met de performance die hij heeft naar mijn mening niet eens zo erg dik, hij is maar 10.6mm dikker dan mijn oude 17CL62 en dat was een echt dun dingetje met een GTX 980m en mobile CPU. De 17CL79 steekt daar qua performance met kop en schouders bovenuit.


De koelconstructie is interessant. Zowel de CPU als GPU hebben beide twee eigen heatpipes met daartussen een derde 'shared' heatpipe. Het grote voordeel hiervan is dat bij vooral CPU of GPU intensieve taken niet slechts de helft van de totale koelcapaciteit gebruikt wordt. Als een van de twee processors erg hard moet werken dan gebruikt hij dus heel effectief een deel van de koelcapaciteit van de andere kant waardoor hij aanzienlijk koeler kan blijven. Als beide processors hard moeten werken heb je dat voordeel niet maar zal de heetste processor ook de meeste hitte in de heatpipe stoppen.

Het afvoeren van de warmte gebeurt effectief maar toch is er met de hoogst presterende onderdelen niet heel veel marge over. Zo heeft de CPU in de laatste bios update een standaard ondervolt gekregen van 0,1v die de hitte wat beter in de hand houdt. Zonder deze ondervolt zou het systeem ook goed werken maar zou een i7-7700K dan vrij snel boven in de 90 graden range zitten wanneer je de GPU ook nog eens zwaar belast en dan heb je nog maar weinig ruimte voor overklokken.

De i7-7700K wordt sneller warm dan de oudere 6700K. Dit komt mede omdat er weer een paar honderd MHz bij zijn gedaan maar vermoedelijk ook omdat de TIM tussen de die en de integrated heat spreader van mindere kwaliteit is dan voorheen. Dit kan je merken doordat de exhaustlucht weliswaar warm is maar niet echt heet. Als je dan ook nog een mindere TIM pastejob tussen de IHS en de heatsink hebt dan wordt de hitte gewoon niet snel genoeg afgevoerd en loopt de temperatuur op ook al doen de fans nog zo hun best. In de bios kan men deze ondervolt overigens nog verder aanpassen, net zoals met Throttlestop vanuit Windows.

De koeling is dus voldoende en bij lage belasting absoluut onhoorbaar. Wanneer de beide fans voluit blazen worden ze echter goed hoorbaar en meette ik uiteindelijk 54.8dB. Bij zeer hoge belasting zal de koeling op dat gebied geen hele hoge ogen gooien. Er zijn beduidend stillere laptops, maar die zijn dan ook minder krachtig. Het voordeel is wel dat de fans een vrij laag frequent geluid produceren waardoor het beduidend minder irritant is dan kleine fannetjes die op hoge snelheid draaien.


Hier boven zie je thermische foto's van de laptop in volle belasting op zowel de CPU als de GPU. Nee, dat roodgloeiende geeft enkel de temperatuursverschillen aan, het gloeide niet echt rood

De temperaturen vallen in gevoel enorm mee en geen enkel deel wordt oncomfortabel warm. De palmrests blijven net als de WASD toetsen koel genoeg en als gamer merk je er dus niks van. Zelfs op schoot heb je geen last van de hitte omdat door de grote luchtstroom naar binnen voor de koeling er amper hitte naar beneden weglekt anders dan van wat uitstraling.

De volgende temperaturen zijn gemeten met een infrarood thermometer bij een ambiente temperatuur van 18.5 °C.




Er valt voor een betere koeling nog wel winst te behalen door bijvoorbeeld extreem goede koelpasta te gebruiken of zelfs voor Liquid Metal te gaan.
Let op! Liquid Metal toepassen is zeker niet zonder risico. Het is electrisch geleidend en als het op je moederbord komt krijg je het er bijna nooit meer af en is je laptop stuk. Ook blijft het vloeibaar dus is er een risico dat het gaat 'lopen' wanneer je het incorrect toepast of te veel gebruikt hebt.

Je kan Liquid Metal ook combineren met een CPU "delid", als je dat durft. De resultaten daarvan zijn verbluffend en temperatuursverlagingen van 20 graden zijn eerder regel dan uitzondering, hetgeen wel aan geeft dat Intel niet bepaald de beste TIM gebruikt voor zijn top of the line CPU's.
Uiteraard kan je met delidden de garantie op je CPU wel vergeten, maar we zitten hier wel op Tweakers dus niet miepen dan



De 60mm brede fans zijn in dit chassis zo dik als ze maar kunnen zijn en zorgen voor een stevige luchtdoorvoer bij vollast. De grote fans hebben als voordeel dat ze bij lichte belasting van het systeem nog steeds ruim voldoende lucht verplaatsen maar praktisch onhoorbaar zijn. Als DTR is het ronduit fijn dat het systeem (bijna) zo stil is als een passief gekoeld systeem. De fans werken ook prima als mini-stofzuiger, getuige hoeveel stof er na iets minder dan drie maanden al in zat

Het fan-profiel kan men met de systeem software zelf instellen maar ook forceren naar Max-koel met de Fn-1 combinatie. Het is dan wel erg luid.




Elke laptop heeft als grote voordeel over een desktop dat de accu werkt als een UPS.
Hierdoor kan je heel veilig mission critical bewerkingen doen op een laptop. Het ondervangt ook meteen dat de stekker van een laptop beduidend makkelijker er uit kan vallen/uit gestoten kan worden dan van een stationaire desktop.

Bij een laptop als deze met high end desktop hardware is die UPS functie eigenlijk het belangrijkste aspect van een accu te hebben. Er zit natuurlijk niet een accu in om daar uren achter elkaar op te kunnen gamen in de trein. Met zoveel stroom als een dergelijke CPU en GPU trekt is dat ook onmogelijk. Mensen die dat als een minpunt beschouwen die snappen het idee niet helemaal van een dergelijke laptop.

Als je geen zware belasting op de laptop zet maar iets relatief simpels als browsen, tekstverwerken of fotobewerking, dan gaat de LiPo accu met zijn 8 cellen en 82Wh meer dan twee uur mee tot wel 2:44 als mijn max, maar dat was zonder WiFi en in de avond met lage backlightverlichting. Het zal geen records neer zetten, maar het maakt de laptop wel functioneel bruikbaar zonder netstroom.



De lader van deze laptop heeft een wat minder vaak voorkomende 4 pins connector die echter wel steviger zit dan de enkele pins connector van voorheen. Met de grote stroom die er doorheen moet zijn meer pinnen geen overbodige luxe.

De modellen met een GTX1060 hebben genoeg aan de wat kleinere 230W lader van 0.9KG van Delta terwijl de GTX1070 en GTX1080 een fysiek grotere en zwaardere 330W lader van 1.4KG mee krijgen van LiteOn. Als je gaat overklokken is meer beschikbaar vermogen uiteraard altijd beter.
Zelf heb ik een extra kleinere 230W voeding er bij genomen voor als ik op reis ga en al weet dat ik niet ga gamen. De 230W voeding is genoeg om de CPU op vollast te draaien mits men de GPU ongemoeid laat.

Bij de Aida64 Combined Test waar ik de CPU, GPU en RAM maximaal belaste werd er uit de Cresta wandcontactdoos stroommeter 289W getrokken. Er is dus nog wat over voor overklokken...


De Bios heeft standaard niet bijzonder veel opties en is vrij kaal en gesloten. Het heeft enkel de broodnodige instellingen. Zo kan je in de Bios bijvoorbeeld de overklokwaardes instellen, bootvolgorde en geheugensnelheid.
Er is een optie met een 3rd party custom bios maar dat is buiten BTO om en dan ben je meteen je garantie kwijt dus pas daar mee op.





De software die BTO bij de laptop levert is erg uitgebreid. Met het Clevo Control Center kan men veel dingen snel aanpassen zoals keyboard verlichting, fan settings, macro software en de overkloksoftware voor zowel de CPU, GPU als het RAM. Uiteraard werken de bekendere overklokpaketten ook gewoon want het blijft een standaard desktop chipset met desktop onderdelen.



Hieronder enige benchmark resultaten die nog niet eerder in de review zijn verschenen.



Ik heb geen lange rijen game benchmarks omdat dat nog veel meer tijd zou kosten dan enkel deze review te schrijven (en ik kan dat soort data nog steeds niet in mooie grafieken zetten). Ga er maar van uit dat met desktop hardware er ook desktop equivalente resultaten behaald zullen worden.


Deze machine is volledig tot de max uitgerust niet goedkoop. Het is wel een volledige desktopvervanger en mobiel spellenplatform waar dan niks meer bij te wensen valt en tot de top behoort. Bij mij zal hij ook de desktop letterlijk gaan vervangen.

Er zijn goedkopere oplossingen die ook heel goed werken want op bijvoorbeeld Full HD (1920x1080) resolutie heb je niet echt een GTX1080 nodig, dan kan je ook naar een lager model gaan zoals de 17CL77 of gewoon een mindere videokaart nemen. Je krijgt met deze machine wel waar je voor betaalt - maximale prestaties.

De laptop oogt zeer prettig en alles er aan is van goede kwaliteit. Onderdelen vervangen of upgraden gaat zeer makkelijk en zijn eenvoudig te koop.

Ik vond geen echt nare eigenschappen of dingen die ik zelf anders zou hebben gedaan anders dan dat de koeling niet optimaal is, zowel qua performance als geluidsproductie. Dit komt echter vooral door de slechte TIM in de i7-7700K en 'mogelijk' door minder dan een perfecte pastejob vanuit BTO. Ik was toch al van plan dit te vervangen en zodra ik daar meer van weet kom ik er op terug.

Overklokken is met dit systeem mogelijk, maar juist met de veel hitte producerende high end onderdelen die ik heb gekozen heb je daar minder profijt van omdat je minder ver komt. Lager gepositioneerde onderdelen zouden mogelijk verder kunnen overklokken omdat die van nature al wat koeler lopen.

Het WQHD scherm heeft zo zijn goede (game) en slechte (strepen) eigenschappen. Het UHD scherm is heerlijk en ik heb mijn eerste UHD film al er op gekeken, een ware belevenis

Eigenschappen als gewicht en accuduur kan ik niet aanmerken als iets echt negatiefs. Het is allemaal relatief aan het performance niveau van het apparaat en daar kan je niks aan doen, het is nou eenmaal geen iPad en van een Bugatti Veyron verwacht je ook niet dat die 1 op 20 loopt.

Ik ben in ieder geval heel erg blij met deze machine omdat ik nu altijd mijn desktop bij me heb, hoe ver ik ook van huis ben


Credits:
Thanks go out to Mr. iUnlock for lending me a few really nice pics

Gebruikt in combinatie met:

• BTO X-Book 17CL79, i5-7400, GTX1060