Disclaimer: In deze review zal er meer bij de gebruikerservaring worden stilgestaan en wat mij opvalt aan de MacBook Pro 13" met touchbar, dan bij specificaties en benchmarks.
Waarom deze?
Komend vanaf een MacBook Air (2014) was ik op zoek naar een MacBook met een Retinascherm. De 12 inch Macbook? Te weinig poorten en te weinig kracht. De MacBook Pro 2015? Waarom een oud model kopen als de nieuwste om de hoek staat? Mijn plan is om een MacBook minimaal 3 jaar te gebruiken, dus wil ik de meest toekomstbestendige versie mogelijk.
De geruchtenmolen draaide ondertussen op volle toeren, met als hoogtepunt een nieuw ontwerp, voor het eerst in 4 jaar tijd. Hierdoor werd de hype des te groter, en werd mijn geduld dusdanig op de proef gesteld. Na de aankondiging was de keuze voor de 13 inch MacBook met touchbar, ook wel afgekort tot tMPB, snel gemaakt.
Kijken, kijken, niet kopen
De levertijden na de presentatie op 27 oktober vielen nog niet mee. Na een paar dagen was er op de Apple site een levertijd te zien van “4 tot 5 weken.” Ik heb bewust mijn bestelling uitgesteld om een maandagexemplaar te voorkomen, ondanks mijn ongeduld. Helaas was na bijna één maand wachten de levertijd nog steeds identiek.
Uiteindelijk kwam ik er met puur toeval achter dat er op 23 november een aparte voorraad bij de Apple Stores was. Je kon een exemplaar reserveren en dezelfde dag nog komen ophalen. Na een snel belletje om alles te verifiëren, bleek het daadwerkelijk te kloppen. In het kader van “tijdsbesparing” besloot ik om mijn MacBook via deze manier te kopen. Sinds ik in Groningen woon, zijn alle drie de Apple Stores behoorlijk ver weg. Uiteindelijk koos ik voor Den Haag vanwege de makkelijkste treinverbinding. Op 29 november heb ik mijn Mac opgehaald en kon het plezier eindelijk beginnen.
Hoogstaand uiterlijk
Tijdens de presentatie van Apple werd nadrukkelijk het ontwerp van de nieuwe Pro geroemd, en niet zonder reden. Deze MacBook ziet en voelt er prachtig uit. Met 1.3 kilo is hij even zwaar als mijn vorige Macbook Air. Ook is hij 13% kleiner qua omtrek dan mijn voorganger. En dat met al deze technologie erin? Mind = blown.
/m/659473/1CvC7GsBoVqNID45ErKWG262VwXbWnFFtAbgWamEhNOG3nGUOX?f=620xauto)
De eerste grote verandering is de kleur, spacegrijs zoals Apple het noemt. Het ziet er erg stealthy en strak uit.
:strip_exif()/m/659473/1CvDIV3pg20uJneTTGZwUIhcgE6YeVQRnk3JGrbZjFJEkzsoyc?f=620xauto)
Nadeel is wel dat je vlekken en viezigheden eerder ziet dan bij zilver het geval is, maar hé: wie mooi is moet pijn lijden. Dat is een thema waar ik later helaas nog verder op terugkom.
Het tweede wat opvalt is de grote touchpad. Hij is groot. Echt groot. Ik heb zelf de
Magic Trackpad en hij is bijna net zo groot als de trackpad op deze MacBook.
:strip_exif()/m/659473/1CvEdy3evWMZoR9lZ0cEKzpLBb8M9Aufjj763ZPYNwiRHdNMq5?f=620xauto)
Niet dat zo'n grootte echt veel toevoegt voor mijn gevoel, gestures werkten al prima op de vorige trackpad. Sterker nog, soms werken gestures überhaupt niet. De
“palme detection” is erg gevoelig en zorgt er soms voor dat je bijvoorbeeld niet het applicatiemenu tevoorschijn kan halen. Dit is na verloop van tijd wel minder geworden, dus waarschijnlijk heeft Apple dit probleem verholpen met een softwareupdate. Force Touch is daarentegen op zijn tijd wel handig, bijvoorbeeld bij het opzoeken van een woord. Het feit dat je overal op de trackpad dezelfde feedback krijgt door de trilmotortjes onder het oppervlak blijft erg prettig werken.
En oh ja, het Apple logo geeft geen licht meer. Het is nu een sticker. Boeiend. Nou, best wel, want nu krijg je er sneller vlekken op. Kan ik niet zo goed tegen, maar dat is een persoonlijk iets.
Ook nieuw is de scharnier aan het beeldscherm: deze is nu in één stuk geïntegreerd met de MacBook, waardoor hij niet meer opvalt tegenover het geheel. Zulke kleine dingen waar Apple mee aan de slag gaat vind ik erg tof en maken het geheel mooi af. Waar ik niet blij van word, is dat er meer stof in dit nieuwe scharnier terechtkomt. Dit is ook redelijk lastig schoon te maken omdat de gleuf van de scharnier nogal diep is.
:strip_exif()/m/659473/1CvDF71Qmr8OJyK8xAE7BChgOKBHv7COf84iY24uevSSAXEv68?f=620xauto)
Goede speakers
De speakers zijn een plezier om naar te luisteren. Apple heeft er veel aandacht aan besteed, en dat blijkt. Ze kunnen behoorlijk hard, en voor laptopspeakers produceren ze een behoorlijk geluid, met redelijk wat bas. Je kan er perfect een filmpje mee kijken als je geen zin hebt om even snel je oortjes of koptelefoon te pakken (ik spreek uit eigen ervaring). Dit had ik nooit met mijn MacBook Air, waar ik altijd m’n koptelefoon gebruikte. Wees niet gefopt door de speakergrills: deze zijn voornamelijk voor de sier. De speakers zelf zijn maar een fractie van deze grills.
/m/659473/1CvC7G13cpkR3j8G2TCexaMHem7UvFKwZmfQfgJNG1iM12qZfR?f=620xauto)
Toetsenbord: grote problemen
Het toetsenbord is een heikel punt. Het toetsenbord is verreweg het slechtste onderdeel van de tMPB. Niet omdat hij zo slecht typt, want daar is aan te wennen. Met het butterflymechanisme voelen de toetsen stabieler aan en door de brede toetsen valt er prima een eind op weg te tikken. Waar het wel misgaat? De betrouwbaarheid.
Na drie weken verdween de travel uit mijn spatiebalk, en na een paar dagen verdween hij bijna in de behuizing zelf. Soms kwam hij nog omhoog, om een half uur later alweer geen travel meer te hebben. Op 28 december een afspraak gemaakt bij de Apple Store, in Haarlem dit keer. Hier bleek dat er nog geen reparatieprogramma was voor de Macbook Pro uit 2016 en ik kreeg daarom een nieuw exemplaar mee. Nette service, maar wel een hinderlijk probleem. Ook bij het tweede exemplaar voelt de enter ietwat sponzig aan tegenover andere toetsen. Je zou dit toetsenbord als een noodzakelijk kwaad kunnen zien om alle componenten in de dunne behuizing te laten passen. Wie mooi wil zijn…
Touchbar: “En, bevalt het een beetje?”
Het eerste wat mensen aan me vragen als ze zien dat ik een Macbook met touchbar heb is: “en, bevalt die touchbar een beetje?” Het antwoord luidt: “ja, meestal wel.” Meestal? De nuttigheid hangt namelijk van de applicatie af.
Het eerste wat handig is om te weten is dat er vier icoontjes altijd aanwezig zijn, maakt niet uit in welke applicatie je zit. Welke vier icoontjes dit zijn kun je zelf instellen via instellingen, toetsenbord en “pas control strip aan”. Je kan de icoontjes toevoegen door ze naar de touchbar te slepen, en weghalen door ze op de touchbar naar de prullenbak aan de linkerzijde te slepen. De control strip icoontjes kan je met één touch en swipe gebruiken. Hierdoor werken deze toetsen even snel als conventionele functiekeys, wel zo handig uiteindelijk.
Punt twee is dat de touchbar niet bugvrij is. Ongeveer eens per twee dagen spelen er kuren op, en verdwijnt de gehele touchbar als je een icoontje aanraakt. Na een paar minuten verschijnt ie weer, en soms werkt hij dan weer, en soms niet. Een herstart verhelpt het hele probleem, maar fijn is het niet. Dit probleem is er al sinds ik m’n eerste Macbook heb, en tot op heden niet opgelost.
Daarnaast is de helderheid van de touchbar niet handmatig aan te passen. Dit gebeurt automatisch, maar wel op een langzame manier. Het kan wel tot 5 minuten duren tot de helderheid is aangepast aan de hoeveelheid omgevingslicht. Gelukkig is het een mat oled-scherm, waardoor er geen reflecties te zien zijn, en vingerafdrukken ook niet snel verschijnen. Verder schakelt de touchbar zichzelf uit als hij een tijd niet wordt gebruikt bij het kijken van een video om stroom te besparen. Dit gebeurt gelukkig niet bij het browsen, waar je altijd (meestal, kuch) op de touchbar kan vertrouwen.
In Safari, Agenda en Finder komt de touchbar het beste tot zijn recht. Vooral in Safari kan de touchbar diverse gedaantes aannemen, zoals een kameleon zich aanpast aan zijn omgeving. Al crasht die waarschijnlijk wat minder vaak.
Open je een nieuw tabblad? Je krijgt je favorieten te zien en kan razendsnel naar de eerste paar items navigeren die tevoorschijn komen. Met command shift <nummer> is dit natuurlijk ook mogelijk, maar met command t + een blinde klik op “Google Drive” ben ik er een stuk sneller.
Speel je een video af? Je kan de video door- en terugspoelen. Nadeel is wel dat je geen kleine preview boven de timeline zichtbaar is. Dit is bijvoorbeeld bij YouTube hinderlijk, dus in de praktijk gebruik ik dit zelden. Wel kan je (onskipbare) reclames doorspoelen via de touchbar.
Wil je van tabblad wisselen? Dat kan ook via de touchbar. Al snap ik niet waarom je dat zou willen, omdat de previews veel te klein zijn om ook maar iets te onderscheiden. En vreemd genoeg komen je gepinde tabbladen niet in de touchbar voor. Dat zou juist handig zijn omdat deze tabbladen altijd dezelfde plek hebben.
Ben je tekst aan het invoeren, dan krijg je onder andere de mogelijkheid om smiley’s te gebruiken. Ook leuk: je kan in smileys zoeken, iets wat vaker van pas komt dan ik dacht.
/m/659473/1CvCk122QIb4EtW9Xmb8h0RU9ZYQMLn9Ulqz1vubPnuhUAF25q?f=620xauto)
Het spammen van smiley’s is hierdoor een stuk makkelijker geworden, geïllustreerd door bekende YouTuber UnboxTherapy.
Ook in de agenda app van Apple komt de touchbar regelmatig van pas. Snel een paar weken verder scrollen gaat perfect, net als terugkeren naar vandaag inmiddels in mijn muscle memory zit.
Het tijdstip van een afspraak aanpassen is altijd al een kwelling geweest in de agenda app van Apple, maar met de touchbar is het nu een stuk makkelijker om een afspraak even een kwartier te verzetten.
Het grootste voordeel van de touchbar is de aanpasbaarheid. In Safari kun je namelijk zelf bepalen welke knoppen je waar hebt staan, net als in Finder. Ideaal. Er kwamen zelfs opties voorbij waarvan ik geeneens wist dat ze bestonden op de Mac, zoals een map aanmaken met de geselecteerde bestanden in Finder. Of zoals Jony Ive zegt: “commands that were once hidden, are now visible”.
Ook wis ik nu bestanden in Finder via de touchbar in plaats van met de touchpad, en is het legen van de prullenmand een kwestie van twee snelle touches op de touchbar.
In andere applicaties doet de touchbar ook goed zijn werk zonder echt onderscheidend te zijn. Een voorbeeld is Facetime: als je wordt gebeld kan opnemen, je kan zien hoe lang het huidige gesprek duurt en je kan ophangen. Geen unieke zaken, wel handig.
Er zijn ook zaken waarvan je je afvraagt wat Apple aan het doen was. Als je bijvoorbeeld een screenshot maakt, krijg je te zien waar je deze wilt opslaan en van welk deel je een screenshot wilt maken. Als ik bewust command shift 4 indruk om een deel van het scherm vast te leggen, hoef ik dus niet het hele scherm vast te leggen. Toch bedankt, Apple.
Spotify is een voorbeeld van een applicatie die recent ondersteuning heeft gekregen voor de touchbar. Dit is een typisch voorbeeld van functies toevoegen die met een paar klikken ook uit te voeren zijn. Aangezien ik meer naar m’n scherm zit te turen dan naar de touchbar gebruik ik zulke functies dan ook zelden.
Handig is wel als je bijvoorbeeld Spotify of een video in Safari afspeelt, je in elke applicatie deze op pauze kan zetten en terug- en door kan spoelen door op het grafiek-achtige icoontje te klikken, die naast je 4 vaste icoontjes verschijnt.
In Chrome en het overgrote deel van de applicaties wat nog geen ondersteuning heeft is de touchbar niet echt waardevol. Je krijgt dan alleen de control strip te zien, en voor de rest een grote zwarte balk in het midden. Hopelijk wordt dit in de toekomst beter, al vrees ik wel voor het 3D Touch syndroom: voordat dit uiteindelijk breed werd geïmplementeerd waren we al een stuk verder.
Alles bij elkaar genomen is de touchbar net iets meer dan een gimmick. Zou ik achteraf gezien voor de versie zonder touchbar gaan? Nee, absoluut niet. De handigheden die ik mezelf heb aangeleerd en de aanpasbaarheid zijn grote pluspunten. Als meer applicaties ondersteuning voor de touchbar krijgen, en Apple zijn bestaande functies nog verder verfijnd, zal de nuttigheid alleen maar verder toenemen. Voorlopig hangt de touchbar ergens tussen handigheid en gimmick in. Doet me wel ergens denken aan een smartwatch, maar dat terzijde.
Touch ID: razendsnel inloggen
Een ander uniek item op de tMBP is de vingerafdrukscanner. Inloggen met een wachtwoord is nu verleden tijd, behalve bij een restart. De scanner is snel. Hij is zelfs zo snel dat de software hem niet kan bijhouden: je kan je vinger laten scannen en meteen er weer afhalen, en een fractie van een seconde later unlockt de computer pas. Je raakt snel gewend aan het unlocken met Touch ID. Het is ontzettend handig, en het werkt snel en goed. Helaas kan je maar maximaal drie vingers toevoegen, waar ik liever 5 had gezien.
/m/659473/1CvCk13ejSldpUaf7ZkX76oB2kL7LWxVFf2oBrIOVjdU1RvCPG?f=620xauto)
Ook bij andere toepassingen komt Touch ID soms van pas. Bij het verifiëren van bepaalde zaken tijdens een installatiewizard bijvoorbeeld, of het installeren van een app uit de Store. Toch gebeurt het ook regelmatig dat ik ergens mijn wachtwoord moet intypen en er geen optie is om mijn vinger te laten scannen, bijvoorbeeld bij het wijzigen van systeeminstellingen. Deze halve implementatie is jammer. Hopelijk verbetert Apple dit met een update.
De knop waarin de scanner zit dient ook als aanknop. Hij is dus fysiek in te drukken. Vreemd genoeg kan je niet meer je Mac op standby zetten door de knop een seconde ingedrukt te houden, zoals bij voorgaande Macs wel het geval was. Dus zou je maar elke keer via het menu je MacBook op standby moeten zetten? Of de laptop dichtklappen, en openklappen als je hem weer nodig hebt? Lijkt me sterk. Gelukkig kan je een standby knop toevoegen aan de control strip. Pview, bacon saved.
Scherm, oh wauw, het scherm 
De voornaamste reden om over te stappen van een Air naar de Pro was het scherm. En wauw, wat is het scherm mooi. Zeker tegenover het TN-paneel wat ik gewend was. Volgens Apple is dan ook het beste scherm wat ze ooit in een MacBook hebben gebruikt. Zou ook wel maf zijn als dat niet zo was.
/m/659473/1CvCoH1ruwWxQ4J0XFcRAw2nGSYwRAHNvkmeTus9iT2zxaQo0r?f=620xauto)
Het contrast is ontzettend goed, de kijkhoeken en kleurweergave zijn fantastisch, en wat kan het scherm ontzettend fel. Volgens Apple 500 nits. Laat ik het zo zeggen: verrekte fel. In combinatie met de laminering heeft het scherm weinig reflecties en is het prima te gebruiken in de zon. Ook raken m’n ogen een stuk minder vermoeid bij langdurig gebruik, een prettige bijeenkomst. Ik ben elke keer verwonderd als ik een video in 1440p kijk. Opnieuw: mind=blown.
Accuduur
Waar ik ook niet over uitkon de eerste paar dagen was de hopeloos slechte accuduur. Ik kwam niet verder dan 4 uur per dag. Excuse me? Ik was 10 uur gewend bij m’n Air, dus dat was wel even slikken. Wat blijkt: de eerste paar dagen is je MacBook nog druk bezig met het indexeren van alle bestanden voor onder andere Spotlight en dat kost batterij. Nooit geweten, maar het verklaarde wel wat.
Na een paar dagen stabiliseerde de accuduur zich dan ook, maar fantastisch is het nooit geworden. Ik doe geen intensieve zaken op mijn MacBook: zit voornamelijk op Safari, Slack draait op de achtergrond, net als Signal (en Chrome dus ook, wat niet helpt) en soms draait er nog een IDE, maar veel gekker wordt het niet. De helderheid is meestal wel hoger dan gemiddeld, rond driekwart.
Toch adverteert Apple dapper met een accuduur van 10 uur. Ja hoor, die is grappig. Die 10 uur haal je wel in de versie zonder touchbar, maar niet met. Dat weet Apple natuurlijk ook wel, maar ze kunnen moeilijk bij duurdere model met een kortere accuduur gaan adverteren, right?
links: zonder touchbar, rechts met
Ik heb een aantal dagen bijgehouden na hoeveel uur de tMPB de geest eraan gaf. Bij zowel m’n eerste als tweede exemplaar is de accuduur zo goed als identiek. Je kan rond de 6 tot 7 uur rekenen. Dit is in lijn met wat The Verge ook testte, en ook op Reddit komen gebruikers met de 13 inch tBMP niet verder dan dit. Beter zal het dus ook niet worden. Heel erg is het niet, de meeste dagen kom ik makkelijk door en onderweg neem ik geen oplader mee. Ik laad m’n laptop nu wat strategischer op, zodat ik nu meestal met niet minder dan 80% uit huis ga.
De accuduur was in het begin wel een tegenvaller, zeker omdat ik mijn Air gewend was. Ook ging ik aan de hand van de claims van Apple er wel vanuit dat de tMBP in de buurt van de 8/9 uur zou zitten. Tot ik een artikel van
Arstechnica tegenkwam die haarfijn uitlegde waarom de accuduur korter is geworden. Het credo “wie mooi is, moet pijn lijden” komt wederom ook hier om de hoek kijken.
Wat blijkt? De accu van de 13 inch met touchbar is 49.2 wattuur. Deze 49.2 wattuur is maarliefst 34% kleiner dan de Macbook Pro van vorig jaar. Okay... Dan zouden de overige onderdelen van de laptop dus minimaal zoveel zuiniger moeten zijn. Je raadt het al: dat is dus niet zo. De Skylake chips van Intel verbruiken ongeveer evenveel stroom als de vorige generatie chips, aldus Arstechnica. Koppel dit aan de kleinere accu, en de processor verbruikt een groter gedeelte van de accu. Hierdoor is de accuduur meer afhankelijk van de werkzaamheden die je uitvoert. Dit is dan ook de reden geweest voor Apple om de accu indicator
weg te halen in de statusbalk. Deze kan je overigens nog gewoon inzien via de activiteitenweergave, maar niet tegen Apple zeggen.
Het opladen gebeurt door de kleinere accu wel sneller dan voorheen. De laptop wordt dan wel redelijk warm, iets wat me nooit gebeurde bij de Air, maar het schijnt normaal te zijn. En verder: je krijgt geen verlengsnoer bij je oplader. Wat is dat nou weer Apple? Alsof deze laptop zo goedkoop was. Zucht.
Prima prestaties, bijzondere harde schijf
Mijn MacBook heeft gewoon de standaard configuratie: standaard i5 processor, 8gb ram, 256 gb SSD. Prima, MacOs heeft geen beast specs nodig om soepel te runnen, zeker met mijn gebruik niet. Wat dan ook niet als een verrassing kwam is dat deze Pro even snel is als mijn twee jaar oude Air. De limiterende factor is veelal de wifi, niet de specificaties. De overtollige kracht van de Pro zal er theoretisch wel voor moeten zorgen dat hij in de toekomst ook snel blijft.
Wat me wel opviel is dat de tMPB soms een stuk warmer aanvoelt dan de Air. Waarschijnlijk is dit een gevolg van de harder werkende processor door het hoge resolutie scherm. De harde schijf is trouwens supersnel: testen wijzen uit dat dit één van de snelste ssd's in een laptop is. Handig voor tijdens het video-editten, of het verplaatsen van grote bestanden. Ook qua toekomstbestendigheid is dit een pluspunt.
USB C? “Niks voor mij, al die adapters”
Well you see, you’re wrong. USB Type C is de toekomst, iets wat MKBHD goed uitlegt in zijn review over de Macbook Pro.
TL,DW? Jammer, het is een goed filmpje hoor. Wat hij zegt komt hierop neer: doordat Apple als grote fabrikant als eerste de stap neemt om helemaal op USB C in te zetten, zullen accessoirefabrikanten zich ook moeten aanpassen om zoveel mogelijk te verkopen. De MacBook met USB Type C verkoopt toch wel namelijk. Hierdoor wordt de toekomst naar USB C sneller verwezenlijkt dan voorheen.
Bovendien zijn de belangen voor Apple veel groter dan voor andere laptopfabrikanten: Apple heeft maar een paar modellen in zijn assortiment. Een keuze om vol op USB C in te zetten vereist dus veel… courage. Ik kan dat wel waarderen, zeker gezien de keuzes die Apple in het verleden heeft gemaakt met het killen van poorten en aansluitingen.
:strip_exif()/m/659473/1CvDIV1wC29rrr5PBRRdXf4xFwkUF0mXm5z2MSvLDyqWvh7cRg?f=620xauto)
De toekomst met USB Type C ziet er veelbelovend uit. Nu al vind ik het ontzettend handig dat ik de oplader aan beide zijden van m’n Mac kan aansluiten. Ook hoef nooit meer te kijken of ik de aansluiting ondersteboven heb. Een ander groot voordeel komt als meer apparaten USB C zullen krijgen: zo is de output van de poorten ongeveer 15 watt, genoeg om bijvoorbeeld een Pixel met USB Power Delivery snel te kunnen opladen. Een 4K beeldscherm aansluiten, die tegelijkertijd je laptop oplaadt? Met USB C kan het. Mits goed geïmplementeerd is USB C een echte vooruitgang, waar ik graag aan meedoe. Zoals in het begin genoemd heb ik mijn MacBook gekocht voor de lange termijn: USB Type C past perfect in dit plaatje.
Tot slot
Om met de woorden van MKBHD af te sluiten: “Is deze Macbook Pro zijn geld waar? Nee natuurlijk niet, hij is overpriced. Zou ik hem nog een keer kopen? Ja, absoluut.”
Hier sluit ik mij compleet bij aan. Ik ben erg tevreden met geheel wat Apple heeft geproduceerd, en kijk ernaar uit om de komende jaren van deze MacBook te gebruiken. Mits het toetsenbord heel blijft. Ik houd jullie op de hoogte!
[update 5 augustus 2017] Onlangs de MacBook bij de Apple Store ter reparatie aangeboden vanwege de sponzige enter-toets. Werd eerst als 'in de marge' en 'kwestie van perceptie' weggewuifd, maar nadat er nog een persoon naar heeft gekeken is de volledige topcase toch vervangen. Toetsenbord is nu helemaal goed. Hopelijk blijft het ook zo!