Itho Daalderop spIDer Connect

/Update 19-11-2016: Smartphone app toegevoegd.
/Update 08-04-2016: Update van de mijnithodaalderop webiste.
/Update 01-04-2016: Aanvulling.
/Update 31-03-2016: Eerste versie.

Voorstellen

Eind 2015 is mijn nieuwbouwhuis opgeleverd en daarmee 'kreeg' ik een hybride Ketel van het merk Itho Daalderop. Ik zeg kreeg, maar ik heb hem zelf uitgekozen. De HP Cool Cube/Base Cube combinatie is een normale gasgestookte ketel (de Base Cube) gekoppeld met een Lucht/Water warmtepomp (de HP Cool Cube). Deze warmtepomp is normaal 'in the lead', maar als deze het huis niet warm krijgt springt de Base Cube bij. Omdat mijn vriendin vrijwel altijd thuis is, hebben we een hele tijd gewerkt met een simpele Honeywell Round modulerende thermostaat. 's Morgens zette ik deze op 21 ^oC en 's avonds weer op 19 ^oC. Aangezien ons huis van alleen vloerverwarming voorzien is (geen radiatoren), werkte dit best goed. Alleen vond ik dat het gasverbruik toch best hoog was voor een warmtepomp in ons redelijk goed geïsoleerd huis (Rc=5.2 m²K/W). Ik heb op de ketel een aantal instellingen gewijzigd, waaronder de tijd dat de warmtepomp alleen kan werken. Deze staat op 120min (het maximum). Maar toch bleven we rond de 3 m³ gas per dag verbruiken met buitentemperaturen tussen 3 en 10 ^oC.

Het plan was om met een instelbare thermostaat hier iets aan te doen door de ketel 2 uur te laten draaien en dan een paar minuten niet.

De eisen waren:
- Opentherm ondersteuning
- In te stellen via telefoon of webpagina
- Koelfunctie aansturen is een pré.
- Ondersteuning voor zones, of de belofte dat dit ooit komt.

Zelf lerende dingen had ik niet echt nodig vanwege de vloerverwarming en mijn vriendin. Het zou zelfs wel eens een beperking kunnen zijn, gezien het gebruik wat ik voor ogen had (de ketel steeds maximaal 2 uur laten stoken). Geofencing vond ik ook niet echt nodig, dit werkt toch vaak minder goed met vloerverwarming. Het duurt namelijk een uur of 2 voordat de temperatuur 1 graad gestegen is. Dus dit feature is bij alleen vloerverwarming niet handig. Een normale klokthermostaat kan slechts 4 keer schakelen per dag, bij deze spIDer heb ik nog geen beperking gevonden in het aantal schakel momenten. Theoretisch kan er 48 keer per dag geschakeld worden (elk half uur).

De Itho Daalderop SpIDer wordt omschreven op de website als:

"Als een spin in het web regelt u met deze slimme thermostaat op afstand uw ventilatie, verwarming, tapwater en elektrische apparaten. Waar en wanneer u maar wilt. "

Dat klonk goed genoeg voor mij om deze thermostaat aan te schaffen. Bijkomend voordeel is dat deze thermostaat van hetzelfde merk is als mijn ketel en het bovendien de enige 'slimme' thermostaat is die de koel functie van mijn warmtepomp kan aansturen.

Op mijn short-list stonden de thermostaten van Thermosmart, Evohome en Tado. Ik heb ook gekeken naar de Nest, Toon en Anna, maar deze vereisen een abonnement, of zijn van Google (die vertrouw ik net zo ver als ik ze kan gooien). De koelfunctie van de spIDer is daarmee eigenlijk de doorslag voor de aanschaf.

Leveringsomvang

Toen de doos afgeleverd werd, schrok ik wel een beetje. Wat een enorme doos. Ik dacht toch echt te hebben gelezen dat de thermostaat 10x10cm was. Waarom dan een doos van 80x40cm?


In de immense doos zitten 3 kleinere doosjes. In die doosjes zitten de gateway, de USB communicatie module en de thermostaat zelf. In een apart doosje zat een powerplug die ik door een tijdelijke actie er gratis bij gekregen had. Elk apparaat was erg luxe ingepakt, zoals we van Apple gewend zijn. Dus vandaar ook de grote doos.


De gateway


De draadloze communicatie module


De thermostaat


En al het klein spul.

Installatie

De installatie ging vlekkeloos. Vrijwel alles was ook meegeleverd, ik had alleen 4 kleine schroefjes nodig voor de montage aan de wand van de meterkast. Itho stelt een heel aantal documenten en een aantal filmpjes beschikbaar waar het aansluiten haarfijn uitgelegd wordt. Van het ophangen van de gateway, tot het aanmelden van de thermostaat, de ventilatie en de powerplugs. Natuurlijk zat er ook een dikke handleiding in de doos, maar wie leest dat nou...

De gateway moet ergens geplaatst worden waar deze een verbinding met internet gemaakt kan worden. En omdat je de gateway ook aan de P1 poort van je slimme meter van het energiebedrijf kan aansluiten, is de kelderkast de meest logische plek. Voordeel van de spIDer is dat de verbinding gewoon via een kabel gaat, dat is betrouwbaarder dan Wifi. De USB communicatie module wordt aan de gateway aangesloten middels een USB printer kabel en verzorgt de draadloze communicatie met het ventilatie systeem, de powerplugs en de thermostaat middels de 868 MHz band. De slimme meter wordt via de meegeleverde kabel aan de gateway aangesloten. De kabels zijn lang genoeg, dus de plaatsing van de gateway is een eitje.


De thermostaat moet bedraad worden aangesloten op de ketel. Er is ook een draadloze variant waarbij je de thermostaat dan overal in huis kunt neerzetten. Maar ik had al draden naar de ketel liggen, dus ik heb deze optie niet genomen en daarop bespaard, we zijn per slot Nederlanders he? Helaas gebruikt de thermostaat deze draden niet voor de voeding, dus er zijn 2 AA batterijen nodig. Deze zouden 1.5 a 2 jaar meegaan. Het display staat dan ook niet altijd aan. Als de batterij op is, gaan gelukkig alle instellingen niet verloren.


Het display van de thermostaat is verdeeld in een aantal regionen. Bovenin is er een balk met instellingen. Daar kun je zien of het klokprogramma actief is en of er verbinding met de gateway is. Daar onder een regio voor de ventilatie. Daar kun je de ventilator hoger of lager zetten, of een tijdelijke verhoging voor als je naar de WC geweest bent. Daar weer onder een regio voor de thermostaat. Daar kun je zien of de ketel verwarmt of koelt. Wat de ingestelde temperatuur is en wat de huidige temperatuur is. Dan helemaal onderin staat weer een balk met meldingen. Daar kun je zien of en welke storingen er zijn. Het ventilatiesysteem moet overigens van Itho Daalderop zijn en gekocht zijn na mei 2015. Gelukkig was dat bij mij het geval.

Mogelijkheden

Itho Daalderop zet deze thermostaat in de markt als een slimme thermostaat. Maar het is eigenlijk alleen een thermostaat waar een klokprogramma op ingesteld kan worden en via een app bediend kan worden. De thermostaat draait vervolgens het programma af. Er is (nog) geen zelflerende mogelijkheid voor aanwarmvervroeging (of zelflerende aanwarming) bijvoorbeeld. De thermostaat probeert ook niet je levensritme te leren en kan niet reageren op geofencing informatie. Al bij al zijn andere thermostaten dus meer 'slim' dan deze spIDer.

Het weglaten van een zelflerende mode is overigens een design keuze door Itho Daalderop en ook duidelijk gecommuniceerd, dus ik wist dit voordat ik de thermostaat kocht. Itho Daalderop zegt daar zelf over:

"Tegenwoordig zijn vaste leefpatronen steeds minder van toepassing. Indien dit in bepaalde gevallen wel het geval is dan kan dit eenvoudig met de spIDer geprogrammeerd worden. Kortom zelflerend is in de praktijk niet zinvol. Zie ook het onderzoek van de consumentenbond."

Die schrijven:

"Wat is nu eigenlijk de meerwaarde van het zelflerende? Een weekpatroon is onmogelijk aan te leren als dat van de bewoner onregelmatig is, hoe geavanceerd de software ook is. Dan zou er een kristallen bol in moeten zitten. De verwarming is bijvoorbeeld een flinke tijd voor niets aan bij latere thuiskomst dan volgens het schema, dus dat is energieverspilling in plaats van -besparing. In zo'n geval is het veel zinvoller om de thermostaat op afstand te bedienen, bijvoorbeeld in de trein naar huis. Bij een vast weekpatroon werkt het wel, maar dat voegt weinig toe aan een klokthermostaat waarop je het patroon instelt. Een klokthermostaat in combinatie met bediening op afstand is zinvoller en energiebesparender dan dit 'zelflerende'."

En ik kan ze daar geen ongelijk in geven.

De praktijk

Wat kan de thermostaat dan wel? In feite is het een klokthermostaat met de mogelijkheid om deze te bedienen via een app of via de website http://mijn.ithodaalderop.nl. Daarnaast biedt de gateway de mogelijkheid om een aantal zaken uit te lezen, zoals het elektriciteitsverbruik en de temperatuur. En er kunnen tot 50 schakelbare powerplugs toegevoegd worden om apparaten via een klokprogramma, of via de app te bedienen. De powerplug meet ook meteen het verbruik van de apparaten die ingestoken zijn en dit verbruik kan ook in een grafiek weergegeven worden. Dit in tegenstelling tot de simpele klik-aan-klik-uit plugjes waarmee ook apparaten op afstand geschakeld kunnen worden. En aangezien meten=weten, wordt je toch nog slim van deze thermostaat.

Dit zijn de mogelijkheden van de spIDer:

• Touchbediening en op afstand bedienbaar
• Inzicht in energieverbruik (zowel gas als elektriciteit)
• Zonnepanelen: real-time weergave thuis, of op afstand via de app
• Klokprogramma's
• Snooze-functie
• Melden van storingen
• Automatische software updates
• Toekomstbestendig
• Werkt met elke energieleverancier
• spIDer-app voor Android en IOS
• Melding luchtkwaliteit op thermostaat mogelijk
• Uitlezen status tapwater (bij OpenTherm ketel)
• Aparte melding water bij vullen ketel
• Ventilatie bediening via thermostaat of app
• Mogelijkheid om via Powerplugs elektrische apparaten te schakelen
• Bedrade verbinding net de router (dus niet via Wifi)
• Ook bij internet storing blijft de installatie functioneren
• Thermostaat zowel draadloos als bedraad mogelijk
• Veilige inlog
• Werkt met alle ketels (merk onafhankelijk)
• Directe aansluiting slimme meter op gateway
• Regeling verwarming in twee verschillende zones
• Zonering: regeling in meerdere zones/kamers op termijn mogelijk

Als je naar de website http://mijn.ithodaalderop.nl gaat (en inlogt met de juiste account gegevens), krijg je een overzichtje van de afgelopen 24 uur te zien. Voordelig hieraan is dat Itho niet in de business is om gegevens te verkopen, dus je hoeft je geen zorgen te maken dat er iemand meekijkt. Wel is je adres gekoppeld aan je account, dus het is zaak om een goed wachtwoord te verzinnen en hopen dat de Itho website niet gekraakt wordt.


Het overzicht is handig om in 1 oogopslag te zien wat er verbruikt is. Via "Installatie" kom je in het gedeelte waar je installatie weergegeven wordt. Hier staan alle zones en aangemelde thermostaten en powerplugs.


Als je dan op een apparaat klikt, krijg je een samenvatting te zien en de mogelijkheid om het klokprogramma in te stellen. Dit instellen kan ook alleen via de website, op de thermostaat zelf kun je alleen handmatig de temperatuur of ventilatiestand invoeren.


Het instellen van de klokprogramma's is een koud kunstje. De webpagina is logisch ingedeeld en eenvoudig te bedienen. Schakelmomenten kun je vanaf de zijkant in het tijdraster slepen. Er zijn tot 5 verschillende temperatuur instellingen mogelijk. Dus ook de meest complexe temperatuursregelingen zijn mogelijk. Ik heb er maar 2 gebruikt, een voor de temperatuur in de nacht en een voor de temperatuur overdag. Mocht een schakelmoment niet meer nodig zijn, sleep je deze eenvoudig naar het vuilnisbakje. Bij complexe klokprogramma's is dit soms wat bewerkelijk, een delete-all knop zou dan handig zijn. Ook is er geen undo knopje. Een probleem had ik wel meteen. Voor elke temperatuur instelling (gekleurd blokje op de site) kun je instellen wat de temperatuur moet zijn. Maar dit leek niet te werken. In de FAQ stond gelukkig het antwoord, dit komt door adblock. Maar ook zonder adblock had ik dit probleem. Gelukkig valt er mee te leven want de instelling wordt wel opgeslagen en is na een refresh zichtbaar. Op mijn iPad zie je dit trouwens wel meteen veranderen, dus het kan ook nog met de gebruikte browser te maken hebben.

Op de thermostaat kun je ook de ventilatie regelen, al is dat bij mij niet zo heel spannend. Bovendien heb ik een luchtvochtigheidsmeter in de badkamer, dus de ventilatie gaat dan automatisch harder werken als dit nodig is. Ik heb gekozen om 's nachts de ventilatie op de laagste stand te hebben, en overdag op stand 2. Op die stand is de ventilatie nog vrijwel onhoorbaar in huis, dus niet storend.


Ook de powerplugs kun je op dezelfde manier instellen. Ik heb er een lamp in zitten, maar op termijn wil ik nog kijken of ik bijvoorbeeld de hele TV hoek kan schakelen zodat het sluipverbruik daar veel minder wordt. Het handige is dat de powerplug ook het verbruik meet van de aangesloten apparaten, dus het is eenvoudig te zien wat de besparing is.


Er is ook een mogelijkheid om de luchtkwaliteit te meten en weer te geven. Daar heb je wel een CO₂ sensor voor nodig en die heb ik geen. Dus deze mogelijkheid kan ik niet testen. Overigens is het wel de bedoeling dat er zo'n sensor komt, dus ik zal de review aanpassen als deze mogelijkheid gerealiseerd is.

Grafieken

Een heel handige functie vond ik het bijhouden van het verbruik. Voor de zonnepanelen deed ik dat al via PVoutput. Het gasverbruik monitor ik handmatig via mindergas.nl, maar dat is toch minder precies als je zou willen.

/Update 08-04-2016: De website van Itho is vernieuwd. Het is nu mogelijk om meerdere apparaten te kiezen die je in een grafiek wilt hebben. Dus het is nu mogelijk om het verbruik hoog/laag in 1 grafiek te krijgen. Het is ook mogelijk om verbruik en opwek in hoog en laag in de grafiek te zetten. Op aanraden van ThinkPad (zie reakties) heb ik de warmtepomp in de powerplug gestoken zodat ik het verbruik daarvan kan monitoren. En om te zorgen dat deze niet per ongeluk op afstand uitgezet kan worden, heb ik de schakel mogelijkheid voor deze powerplug op de website uitgezet. Dan krijg je zoiets:



Een onhebbelijkheidje van http://mijn.ithodaalderop.nl is wel dat het elektriciteitsverbruik opgesplitst is in de tarieven. Dus je hebt verbruik in hoog en laag tarief, alsmede opwek in hoog/laag tarief. Zo krijg je niet echt een duidelijk beeld van het verbruik over een hele dag. Je moet dus eigenlijk de onderstaande 3 grafieken in 1 grafiek voorstellen.



De data is afkomstig uit de slimme meter en je kunt dus geen onderscheid maken tussen de opgewekte stroom en de verbruikte stroom. De meter ziet alleen of er netto verbruikt of geleverd wordt. Je ziet daardoor wel goed of je op een dag meer stroom verbruikt hebt dan opgewekt, of andersom. Dit is inherent aan het gebruik van de slimme meter, dus geen nadeel van de spIDer. Je kunt dit omzeilen door de accessoire PV Powermodule te gebruiken. Deze meldt je ook draadloos aan op de gateway en dan kun je precies zien wat je zonnepanelen opwekken. Ik moet nog uitvinden of dit in mijn meterkast te plaatsen is omdat ik een 3fase meterkast heb. Daarnaast heb ik eigenlijk geen ruimte meer bij de groepen. Dus ik denk dat ik dit nooit ga testen.

Je kunt de tarieven van je energieleverancier invullen, dus zie je ook wat deze dag gekost of opgebracht heeft. Helaas zijn de tarieven van mijn energiecontract 4 cijfers achter de komma en kun je op http://mijn.ithodaalderop.nl slechts 2 cijfers achter de komma ingeven. Dus de opgegeven kosten/opbrengsten zijn daardoor een benadering.

Voor mij was inzicht in de temperatuur en het gasverbruik belangrijk. Daar zijn dus ook grafieken voor.


Met behulp van deze grafieken heb ik een klokprogramma gemaakt waarmee het gasverbruik van ca 3 m³ naar vrijwel alleen gasverbruik voor douchen is gegaan (0.7 - 1.2 m³ per dag). Een flinke besparing. Het duurt echter wel langer voordat de temperatuur op peil is, maar dat neem ik voor lief.


Het instellen voor de koeling van mijn systeem is een beetje omslachtig. Ik had de support afdeling nodig om dit voor elkaar te krijgen. Gelukkig kreeg ik snel antwoord. Bovendien is dit een handmatige actie die daarna 7 dagen geldig is. In die 7 dagen zal de ketel waar nodig koelen, als de temperatuur hoger is dan ingesteld, of verwarmen, als de temperatuur lager is dan ingesteld. Op zich is het dan logisch dat dit een handmatige actie is, want in de winter wil je liever niet dat de ketel gaat koelen om de ingestelde temperatuur te handhaven. Maar men is toch aan het bekijken of dit makkelijker kan. Ook op andere mails met vragen werd snel gereageerd.

Zones

Op dit moment is het opdelen van zones alleen mogelijk met de juiste ketel van Itho Daalderop. Bovendien zijn dan slechts 2 zones mogelijk. Helaas heb ik deze ketel niet, dus het is voor mij niet mogelijk dit te testen. Men is wel bezig om dit aan te passen, zodat er een systeem zoals bij de Honeywell Evohome ontstaat met maximaal 50 zones. Als dat mogelijk is, wil ik de badkamer als een aparte zone gaan behandelen om zo daar de temperatuur afzonderlijk te kunnen regelen. Ik zal de review aanpassen als deze mogelijkheid gerealiseerd is.

API

Ik had de support afdeling gevraagd of de API van de spIDer vrij beschikbaar was, zodat ik een Windows Phone app kon schrijven. Helaas is dit nog niet het geval, maar men is er wel over aan het nadenken.

Smartphone App

Ondertussen heb ik een Huawei P9 met Android, dus kan ik de Android app installeren. Voor Windows Phone was er geen app. De app staat je toe de temperatuur en de ventilatie aan te passen. Je kan ook het klokprogramma aan of uit zetten en het programma voor de komende paar uur aanpassen. Daarnaast kun je de powerplugs uitlezen. Maar de grafieken die met de website mogelijk zijn, zoek je te vergeefs in de app. De app is overigens gelijk aan de iOS versie. Deze laatste is er alleen in een telefoon uitvoering, dus geen gespecialiseerde versie voor een tablet. Daarvoor gebruik je het beste de website.

Het home screen van de app toont de ingestelde en gemeten temperatuur, alsmede de stand van de ventilatie (mits aangesloten op de spIDer). Aan de draaisnelheid van het ventilator icoontje kun je zien wat de stand is.


Als je op de temperatuur klikt, kun je deze instellen door op de + of - te klikken.


Idem met de ventilator, je kan dan kiezen tussen laag/middel/hoog, of een tijdelijke hoog stand.


Als je op de tijd klikt, krijg je het klokprogramma voor de komende uren te zien. Dit kun je ook aanpassen.


In het menu zit het uitlezen van de powerplugs. Daarbij krijg je ook een overzicht van het verbruik van de afgelopen 24 uur.

Nadelen

De nadelen heb ik al eerder aangetipt. Het is niet mogelijk geofencing te doen, geen leermogelijkheid voor de thermostaat, zij het voor aanvroegverwarming, of het aanleren van je schema. Aanvroegverwarming wordt ook niet ondersteund, maar dit staat op de planning voor komende zomer. Bovendien gebruiken de powerplugs wel de 868 MHz band, maar ze zijn niet compatible met Zigbee of Z-wave. Iets wat IMHO een welkome aanvulling zou zijn. Ook het Homekit van Apple zou een welkome toevoeging zijn, al heb ik daar nog geen apparaten van. Ook het alleen ondersteunen van eigen ventilatie units is een beperking, maar dit zal wel komen door het ontbreken van een Opentherm-achtige interface voor ventilatie systemen. Dan is het wel logisch dat je alleen je eigen merk ondersteund. Bovendien is dit de enige slimme thermostaat die dit op dit moment kan. Ook kan er IMHO nog wel wat verbeterd worden aan de grafieken en de gebruiksvriendelijkheid daarvan. Ik heb een feature-request uitstaan om hier e.e.a. aan te passen. Ik zal de review aanpassen hierin iets wijzigt.

Conclusie

Voor mij voldoet de thermostaat. Voor mensen die meer 'smart' functies willen, of mensen met een ketel en ventilatiesysteem die niet van Itho Daalderop zijn, kunnen misschien beter een andere thermostaat kopen. Toch is er veel voor te zeggen om toch deze spIDer thermostaat te kopen. Mocht de zone functionaliteit en de aanvroegverwarming gerealiseerd worden, dan is de spIDer wel een concurrent, zeker voor de Evohome. De prijs zal dan uit moeten maken welk systeem de voorkeur heeft. Ondertussen ben ik nog flink aan het brainstormen waar ik nog meer powerplugs kan inzetten

Over mij

Ik ben al 20 jaar werkzaam in de IT als Software Engineer. Dagelijks hou ik me dus bezig met het schrijven van software voor embedded apparaten. Variërend van videorecorders tot high-tech productie apparatuur. Voor mijn hobby schrijf ik mobiele apps, fotografeer ik mijn katten en fiets ik met mijn MTB door de bossen.