"Home Assistant is allang niet meer alleen een systeem voor de meer technisch onderlegde smarthome-enthousiasteling; ook zonder programmeerkennis kun je een lamp of koelkast aansluiten." Bram Kragten, lead frontend voor het project, vertelt op de Tweakers Smarthome Meet-up op 3 september over de nieuwe functionaliteiten, en zelfs over nieuwe hardware.
Home Assistant is al ruim een decennium een gevestigde naam in de smarthome-wereld. In 2012 werd het bedacht door de Nederlander Paulus Schoutsen, die nog steeds leiding geeft aan het project. Het oorspronkelijke doel is nog altijd hetzelfde: een oplossing bouwen om zoveel mogelijk smarthome-systemen met elkaar te integreren. De software is opensource en gratis te gebruiken, en de ontwikkeling ervan is inmiddels ondergebracht in het bedrijf Nabu Casa, dat ook Home Assistant Cloud aanbiedt. Deze abonnementsdienst maakt het gebruikers eenvoudig de integratie met Google Assistant en Amazon Alexa te regelen, op afstand bij het systeem te komen en text-to-speech-diensten te gebruiken. Voor het eerst heeft Nabu Casa daarnaast een hardwaresysteem gebouwd, Home Assistant Yellow, wat mogelijk werd gemaakt middels een crowdfundingcampagne.
Lead frontend Bram Kragten: "We zijn nu met z'n zeventienen. We zitten over de hele wereld en werken allemaal remote. We zijn bijna allemaal begonnen als vrijwilliger bij Home Assistant. Op een gegeven moment was dat niet meer goed te managen, daarom zijn we met Nabu Casa begonnen." De inkomsten van het bedrijf komen vooral uit Home Assistant Cloud. De ontwikkeling van hardware is een nieuwe stap naast softwareontwikkeling, maar wel indicatief voor waar het team naartoe wil. "We willen de eerste stap van hardware weghalen voor een bredere groep gebruikers. Home Assistant staat bekend als technisch en soms zelf moeilijk. Vroeger was het dat ook wel. We zijn ooit begonnen met een vrij technische doelgroep en die had minder behoefte aan een eenvoudige userinterface. Niet iedereen zit er echter op te wachten om iets alleen via een command-line te kunnen regelen. Onze userbase is aan het veranderen, daarom investeren we om Home Assistant toegankelijker te maken voor een breder publiek."
Privacy-focused en geen vendor-lock-in
Als lead frontend werkt Bram aan de userinterface van Home Assistant. Een belangrijke reden waarom mensen Home Assistant gebruiken, is volgens hem het lokale aspect. "Onze gebruikers willen niet afhankelijk zijn van het internet en ook niet van een externe partij. Zelfs als wij er morgen mee zouden stoppen, blijft je systeem gewoon werken. Je data blijft ook lokaal. Het systeem is privacy-focused en er is geen vendor-lock-in; wij werken met alles en iedereen. Mocht je een integratie niet kunnen vinden, dan helpt de community je meestal wel aan een oplossing."
De focus om de drempel steeds verder te verlagen voor gebruikers is zichtbaar in elke nieuwe release. "Wat we bijvoorbeeld hebben gereleased, is een Repairs-dashboard. Dit kan aangeven waar problemen in je installatie zitten en geeft je door middel van een wizard de mogelijkheid om ze vervolgens zelf op te lossen." De samenwerking met de community is hierbij cruciaal, stelt Bram. "Wij hebben een flow gebouwd en leggen daarmee de basis. Daarna is het aan de koppelingen met de verschillende merken om hem te integreren in hun producten. Daar zit nog een hoop werk in. Onze vrijwilligers - we noemen ze de code owners - beheren de integraties. Wij leveren de bouwblokken, zodat ze het makkelijker kunnen doen."
Ondersteuning voor nieuwe protocollen
Wie Home Assistant Cloud gebruikt, krijgt daar zoals gezegd gebruiksgemak voor terug, maar ook de text-to-speech-dienst is een reden waarom mensen ervoor kiezen. "De echt goede text-to-speech-engines zijn betaald. Wij gebruiken die van Microsoft; met behulp van machinelearning is dit een heel natuurlijke taal, waardoor hij heel goed klinkt. Je krijgt hem er gratis bij als je Home Assistant Cloud gebruikt." Gebruikers van de dienst steunen bovendien de ontwikkeling van Home Assistant, ESPHome en Z-Wave JS. Met ESPHome is het mogelijk om zelf software te schrijven voor ESP-chips, zonder te programmeren maar met behulp van configuratiebestanden. De software gebruik je daarna op deze chips, die weinig energie gebruiken en overal in de smarthome-wereld zijn te vinden. "Van lampen tot schakelaars; je komt ze overal tegen. ESPHome werkt heel goed samen met Home Assistant. Met Nabu Casa hebben wij het project overgenomen en we ontwikkelen het door.”
Home Assistant gebruikte lange tijd het project Open Z-Wave om met de draadloze technologie Z-Wave te communiceren. Inmiddels is gekozen voor een andere implementatie, Z-Wave JS. Waarom eigenlijk? "We zagen dat Open Z-Wave niet werd doorontwikkeld. We hebben daarom de overstap gemaakt naar Z-Wave JS. Veel sensoren en apparaten, waaronder home-automation-systemen, werken ermee en we zijn er heel tevreden over. Om de continuïteit van Home Assistant met Z-Wave JS te garanderen, hebben we de hoofdontwikkelaar van Z-Wave JS inmiddels in dienst genomen. Hij werkt nog steeds louter aan Z-Wave JS en dat is ook ons doel. We willen niet concurreren met andere systemen, maar samenwerken. Dat is altijd het idee geweest van Home Assistant: als de makers van verschillende smarthome-systemen hun krachten bundelen, hebben we echt iets goeds en vets."
USB-stick en hardware-hub
Een nieuwe ontwikkeling is dat Nabu Casa werkt aan een USB-stick met ondersteuning voor Zigbee en Thread. Daarmee kan de stick in de toekomst ook de nieuwe Matter-standaard ondersteunen. "Als je bijvoorbeeld een Raspberry Pi hebt, dan stelt de stick je in staat om eenvoudiger en ook energiezuiniger vanuit je smarthome-hub te communiceren met al je apparaten. Deze technologie zit overigens al ingebouwd in Home Assistant Yellow, dat is een plug&play-systeem dat standaard praat met al je devices, ook met Matter en Zigbee." Een voordeel van het hardwaresysteem is volgens Bram dat je als smarthome-gebruiker niet langer tijd kwijt bent aan het zoeken van hardware en het downloaden en flashen van systemen. "En je hebt geen SD-kaartjes meer die elke keer kapot gaan, want dat is een groot probleem met Raspberry Pi's. De meeste gebruikers kiezen voor goedkope kaartjes die eigenlijk niet gemaakt zijn om veel naar te schrijven."
Home Assistant Yellow is voornamelijk gericht op mensen die nog moeten beginnen met een smarthome of het allemaal wat meer fancy willen. "Het is in principe dezelfde hardware als bij een Raspberry Pi 4, het is alleen allemaal wat hipper. Je hebt geen USB-stick nodig voor Zigbee en Matter, maar in technisch opzicht is het verder geen enorme upgrade. Dat is het trouwens wel als je wil upgraden vanaf een Raspberry Pi 2 of 3."
Wie voor het eerst aan de slag gaat met Home Assistant of wil uitbreiden, doet er trouwens ook goed aan om naar de energetische kant van het smarthome-verhaal te kijken. "Daarom hebben we vorig jaar ons Energy Dashboard geïntroduceerd. Je hebt hiermee makkelijk inzicht in je elektriciteitsverbruik en ziet meteen wat de echte energieslurpers in je huis zijn. Als je het goed instelt, zou een smarthome je een lager energiegebruik op moeten leveren. Het is bijvoorbeeld leuk om te proberen het verbruik van je apparaten af te stemmen op de opbrengst van je via zonnepanelen zelf opgewekte stroom. Zeker in de toekomst zal dat steeds interessanter worden."
Eigen smarthome-project
Op de Meet-up kan iedereen een demo of korte presentatie laten zien van zijn of haar eigen project, om zo informatie te delen of juist om uitdagingen en vragen neer te leggen bij mede-tweakers. Misschien hoor je zo dingen waar je helemaal nog niet aan had gedacht. Ook kun je bij deze stand met verschillende sprekers praten. Ben jij bezig met je eigen smarthome en laat je dat graag zien, of wil je meer weten over hoe je dingen kunt aanpakken? Aarzel vooral niet en neem een USB-stick mee met alle informatie die jij kunt en wil delen.