Sound of silence: hoe ROG-gaminglaptops koel en stil blijven

‘Intelligent Cooling’ is de term die ROG gebruikt voor een verzameling maatregelen die je gaminglaptop verrassend koel en stil houden. De afgelopen jaren zijn op dit gebied flinke stappen gezet, onder andere door de ontwikkeling van nieuwe composietmaterialen voor de fans en het gebruik van een vapor chamber. Als gebruiker heb je bovendien veel controle over de instellingen en daarmee over de performance van je apparaat.

Dankzij technologische evolutie zijn computers in het algemeen - en gaminglaptops in het bijzonder - steeds krachtiger geworden. Omdat geavanceerdere en krachtigere onderdelen meer hitte genereren, zijn er ook steeds efficiëntere koelsystemen nodig. Onder de naam Republic of Gamers (ROG) maakt ASUS al sinds jaar en dag hoogwaardige gaminglaptops. Modellen als de Zephyrus, Strix, Flow en TUF zijn uitgerust met wat men bij ASUS ‘Intelligent Cooling’ noemt: innovatieve technologie en ontwerpen waarmee het mogelijk is om krachtige prestaties te leveren met dunne devices die bijzonder stil zijn in de operatie.

Zo min mogelijk geluid

De verschillende componenten van Intelligent Cooling werken nauw samen, legt André Goncalves, productexpert voor ASUS en ROG, uit. "Onze strategie met betrekking tot koeling gaat ervan uit dat een kleine verandering op één onderdeel het vaak nodig maakt om bij andere onderdelen verbeteringen aan te "Een spel zoals Call of Duty draait prima op een ROG-gaminglaptop met de fans op slechts 60 procent van hun vermogen."brengen. Ons doel is om de temperaturen van je device zo laag mogelijk te houden. Omdat de efficiency zo goed is, kun je daarbij vaker de rotatiesnelheid van de fans verlagen, waardoor de operatie stiller is. Neem bijvoorbeeld de Flow Z13. Tijdens het browsen op internet of het kijken van een film is de passieve koeling zelfs al genoeg. Wil je een game met zware systeemeisen spelen op de hoogste settings, dan kun je de fans op maximale snelheid laten draaien. Daartussen zit overigens een groot gebied. Je kunt lichte games spelen met bijna geen geluid van de fans. En een spel als Call of Duty draait prima met de fans op slechts 60 procent.”

Zelfs met overclocking van welk systeem dan ook produceert een ROG-gaminglaptop uit de line-up van dit jaar niet meer dan 45dB. “Dat is vergelijkbaar met het geluid dat je hoort als je je in een afgesloten kamer bevindt en iemand in de naastgelegen kamer een föhn gebruikt. En dat is het maximale niveau waar we onder willen blijven. Bij een systeem met een interne gpu heeft het geluid in de stille modus een sterkte tussen de 25 en 28dB. Met een externe gpu gaat het tot 35dB. Ons doel is dat het device de fans zo min mogelijk gebruikt. Dat willen we overigens niet alleen vanwege het geluid; het zo minimaal mogelijk laten draaien van de fans verlengt ook de levensduur van je apparaat.”

Arc Flow-fans

Een van de hoekstenen van Intelligent Cooling is het toepassen van ROG’s Arc Flow-fans. De blades van deze fans hebben een dikte van slechts 0,1 tot 0,36mm en een variabele kromming voor het optimaliseren van de luchtstroom. Door hun bijzondere vorm, geïnspireerd op de vleugelpunten van vogels, is de turbulentie geminimaliseerd. De ontwikkeling van deze fans begon voor ROG in 2017, met het gebruik van liquid crystal polymere, een materiaal dat dun en toch heel sterk kan zijn. “Geluid ontstaat vooral door rotatie van de fans. Ons doel was om dezelfde airflow te verkrijgen met een lagere rotatie, door het aantal blades te verhogen. In 2017 gebruikten we nog 53 blades, inmiddels zitten we al op 84.”

Omdat elke blade een net iets andere vorm heeft, sturen de fans de lucht niet steeds naar dezelfde plek. Ook vermeldenswaardig is de L-vorm van de blades. Goncalves: “Het idee daarachter is om de warme lucht aan de onderkant en bovenkant van de notebook naar de achterkant af te voeren.” In combinatie met de inrichting van de heatpipes zijn ROG-gaminglaptops ook bijzonder effectief in het afvoeren van hitte van de bron naar de heatsink. "Neem bijvoorbeeld de plaatsen waar je handpalmen rusten en de WASD-toetsen zich bevinden. Voor een comfortabele gamingervaring wil je dat die zo koel mogelijk blijven, zeker bij een gemaximaliseerde gamingperformance. Je handen zitten vlak boven de cpu; het is al een warme plek en je handen maken hem nog warmer. Het keyboard is onder meer voorzien van luchtgaten om de warme lucht te laten ontsnappen. Door het extra scherm in bijvoorbeeld de Zephyrus Duo lopen ze naar de bovenkant van het device.”

Vapor chamber

Het gebruik van koperen heatpipes is één manier om warme lucht van de bron naar de vinnen van je apparaat te verplaatsen. Dit geeft je ROG-gaminglaptop op zichzelf al een hoge temperature transfer capability. Bij kleinere apparaten is de koelstrategie complexer, omdat er simpelweg minder ruimte is voor de heatpipes. Modellen als de Flow Z13 en Zephyrus G14 hebben daarom een vapor chamber. Deze module gebruikt een ander kenmerk van de thermodynamica, namelijk hoe een vloeistof - in dit geval water - verdampt bij het opwarmen en op een natuurlijke manier naar koudere plekken beweegt. “Vergelijk het maar met hoe vocht zich ’s nachts afzet tegen ramen als het binnen warm is en buiten koud. De vapor chamber waarin dit gebeurt, bevindt zich direct boven het moederbord.” Een reden waarom ROG geen vloeistoffen zoals alcohol of methanol gebruikt, die bij een lagere temperatuur verdampen, is volgens Goncalves dat dit risicovol is in een heet apparaat. "Door de druk te verlagen en een vacuüm te creëren in de vapor chamber is het mogelijk om op lagere temperaturen water te verdampen.”

Een vapor chamber heeft ontegenzeggelijk nut, maar is vooral interessant in devices waarin geen ruimte is"Conductonaut liquid metal maakt tot 15 graden Celcius lagere cpu-temperaturen mogelijk dan traditionele thermal compounds." om warmte op andere manieren af te voeren. “Het ontwikkelen van een efficiënte vapor chamber is complex. Dit onderdeel wordt specifiek ontworpen voor één bepaalde lay-out van een moederbord. Bij een apparaat zoals de Zephyrus G14 is het gevolg daarvan dat de chamber alleen beschikbaar is als een AMD-cpu en -gpu van één bepaalde serie worden toegepast. Je verliest dus aan flexibiliteit. Andere modellen ontwerpen we om te mixen en matchen met specifieke oplossingen van verschillende fabrikanten en voor specifieke markten, wat veel beter mogelijk is door heatpipes te gebruiken in plaats van een vapor chamber.”

De beer is los!

Een van de ‘geheime ingrediënten’ van een ROG-gaminglaptop is conductonaut liquid metal, ontwikkeld door Thermal Grizzly. Als brug tussen de cpu en gpu en het koelsysteem voeren zogeheten thermal compounds warmte af. Hiervoor gebruiken fabrikanten van laptops goed geleidende materialen zoals zinkoxide of grafiet. Liquid metal echter heeft een geleidingscapaciteit die veertien keer hoger is dan die van traditionele koelpasta. Een van de uitdagingen bij het gebruik van liquid metal is het voorkomen van schade aan onderdelen zoals het moederbord; door het weglekken van het geleidende materiaal zou bijvoorbeeld kortsluiting kunnen ontstaan. “Door het aanbrengen van liquid metal te mechaniseren in de fabriek kunnen we een grote mate van precisie hanteren”, vertelt Goncalves. “Op dit moment gebeurt dit alleen bij ASUS en voor de Playstation 5 op een geïndustrialiseerde manier.”
Toch zijn er ook extra maatregelen getroffen, zoals het gebruik van nikkelen beplating. “Een van de componenten van liquid metal is gallium. Als dit een verbinding maakt met koperen onderdelen zoals de heatsink veroorzaakt dit problemen. Nikkel heeft een hogere dichtheid dan gallium, zodat we onderdelen dichtbij elkaar kunnen plaatsen zonder het gevaar dat gallium verbindingen maakt in de thermische module.”

Neem de controle

Met de hierboven beschreven beschermlaag is ROG in staat om liquid metal ook toe te passen bij AMD-cpu’s. Daar steken meer componenten bij uit dan bij Intel-cpu’s, zodat ze voor veel fabrikanten lastiger zijn te koelen met liquid metal. “Alles bij elkaar leidt dat tot een verlaging van de cpu-temperatuur met tot 15 graden Celsius, vergeleken met koeling met meer traditionele thermal compounds zoals zinkoxide of grafiet.”
Als gebruiker heb je in principe nauwelijks omkijken naar hoe je laptop zo koel mogelijk blijft. Toch is het in sommige gevallen wel handig om er zelf de controle over uit te oefenen, wat kan met ROG’s Armoury Crate-applicatie. “Je wil niet altijd dat je device moet gissen naar wat je doet. Je kunt daarom kiezen uit verschillende modi, zoals een silent mode, windows mode en performance (turbo) mode. En met de manual mode kun je zelf tot in detail aanpassingen doorvoeren, zoals het bepalen van de rotatiesnelheid van je fans en op welke temperaturen ze moeten aanslaan. Je hoeft je daarbij echt geen zorgen te maken dat je apparaat oververhit raakt. Hooguit loop je het risico op een te lage performance als je zelf vergeet dit aan te passen voordat je een zware game speelt. Als zeker wilt weten dat je altijd voldoende power hebt, kun je natuurlijk gewoon kiezen voor de turbo en het daarbij laten, De totale controle ligt in ieder geval bij jou als gebruiker.”

Meer weten over de ROG line-up? Maak hier kennis met de verschillende modellen en ontdek welk model bij jou past!

Dit artikel is geen redactioneel artikel, maar een advertorial en tot stand gekomen dankzij ASUS en Tweakers Partners. Dit is de afdeling binnen Tweakers die verantwoordelijk is voor commerciële samenwerkingen, winacties en Tweakers-events zoals Meet-ups, Developers Summit, Testfest en meer. Kijk hier voor een overzicht van alle acties en events. Mocht je ideeën met ons willen delen over deze vorm van adverteren, dan horen wij dat graag. Hierover kun je met ons in gesprek via [Discussie] Reclame algemeen].

Sound of silence: hoe ROG-gaminglaptops koel en stil blijven

Zo min mogelijk geluid

Arc Flow-fans

Vapor chamber

De beer is los!

Neem de controle

Meer weten over de ROG line-up? Maak hier kennis met de verschillende modellen en ontdek welk model bij jou past!

Lees meer

Reacties (20)

Sorteer op:

Weergave: