Artificial Life-onderzoeker Guszti Eiben (VU): "Een dagje uit in de toekomst is een bezoek aan de robotzoo”
De grens doorbreken tussen het kunstmatige en het 'echte' leven: Professor Guszti Eiben (VU), die twee jaar geleden wereldberoemd werd als vader van de eerste robotbaby, droomt ervan. "Ik wil Artificial Life uit computersimulaties bevrijden en naar de echte wereld brengen."
Guszti Eiben [57] werd geboren in Boedapest en kwam eind jaren tachtig als wiskundige naar Nederland om hier zijn PhD te halen. Tijdens zijn onderzoek binnen informatica kwam hij in aanraking met evolutionary computing, getriggerd door het boek 'Genetic Algorithms' van David Goldberg. "Het gegeven dat we de evolutie kunnen nabootsen in een computer maakte op mij een ongelooflijke indruk. 'Dit is wat ik ga doen', wist ik meteen. Sinds enkele jaren ben ik vooral bezig met Artificial Life, wat meestal afgekort wordt tot ALife. Dit is overigens een relatief klein vakgebied. We hebben één wetenschappelijk tijdschrift, ‘Journal of Artificial Life’, en ieder jaar twee conferenties. Het vakgebied is een mix van wetenschappelijk onderzoek en soms ook ietwat vage, zelfs kunstzinnige ideeën. Een interessante mix. Het is ieder geval nooit saai."
Eerste robotbaby
Waar het veel bekendere AI draait om het ontwerpen van intelligente systemen om moeilijke taken uit te voeren, gaat het bij ALife niet zozeer om intelligentie als wel het bouwen van systemen die tekenen van leven vertonen. Het onderzoek brengt inzichten voort over het ontstaan van leven op aarde, maar heeft soms ook een hoog “pretgehalte”, zoals Eiben het zelf omschrijft. "Het is leuk om te zien hoe virtuele wezens ontstaan in een imaginaire werelden, die zich vervolgens voortplanten." Maar soms wordt ALife ook in de fysieke wereld tot uitvoer gebracht. In 2016 onthulde Eiben op het Tech Festival in Utrecht de eerste robotbaby, het resultaat van een complex paringsritueel tussen twee robots. "De meeste ALife projecten zitten opgesloten in een computersimulatie, maar mijn visie is dat we ze uit de computer bevrijden en naar de fysieke wereld brengen. De robotbaby was het eerste bewijs dat dit mogelijk is."
Met onder meer de kennis van de robotbaby ontwikkelt het vakgebied zich nu verder. Op de Universiteit van York, waar Eiben eveneens bijzonder hoogleraar is, is eind 2018 een project gestart dat vier jaar zal lopen, gericht op zichzelf voortplantende robots die actief zijn in omgevingen waar mensen niet kunnen komen. "Het gaat om robots die helpen met het ontmantelen van afgeschreven kerncentrales. Het is een complex project, want alles wat we doen met fysieke robots is duur en langzaam. Het is foutgevoelig werk; motortjes branden door, kunststof behuizingen zijn soms niet sterk genoeg, draden raken in de kluwen, enzovoort. Maar zelfs als het ons niet lukt met meerdere generaties robots een kerncentrale op te ruimen, zal dit project voor verschillende doorbraken zorgen."
Dagje uit naar de robotzoo
Het creëren van een 'robotfokkerij' kan op het gebied van engineering zorgen voor betere robotdesigns, geschikt voor meer soorten toepassingen. Tegelijkertijd bieden ALife-toepassingen de mogelijkheid om samen met biologen onderzoek te doen naar het ontstaan van leven en het samenspel van lichaam en brein. Maar Eiben fantaseert hardop over toepassingen voor entertainment. "Ik droom over een 'robotzoo', of een kinderboerderij waar generaties robots leven die voor bezoekers te bezichtigen zijn en waar je er misschien wel eentje kunt laten maken om mee naar huis te nemen."
Het beeld van zich autonoom voortplantende robots brengt al snel discussies op gang over 'Terminator-scenario's', waarin robots de macht van mensen op aarde overnemen. Hier hoeft echter niemand bang voor te zijn volgens Eiben. "Ik begrijp de angst, die is al zo oud als het onderzoeksgebied. Maar er is vaak sprake van slecht onderbouwde antropomorfisatie, wat erop neerkomt dat we robots menselijke eigenschappen toedichten. Bijvoorbeeld: wij zijn slecht, dus robots zijn dat ook. ALife systemen hebben geen drivers richting een slechte ontwikkeling.
Wat Eiben bezoekers van de Developers Summit wil meegeven? "In het Engels komt dat neer op twee zinnetjes: 'Artificial Intelligence is already here. The next step is Artificial Life.’ Ik wil enthousiasme creëren voor ALife. Ik hou van dit werk en van mijn onderzoek. Als dat enthousiasme kan aanwakkeren bij anderen vind ik dat heel mooi. Ik begrijp dat de meeste mensen een gewone baan hebben en misschien geen carrière ambiëren binnen ALife, maar je kunt ook als hobby volgen wat er op dit gebied gebeurt. Want het is ontzettend interessant en er staat de komende jaren veel te gebeuren."
Evenementinformatie
- Datum: donderdag 14 februari 2019
- Locatie: DeFabrique, Utrecht
- Tijden: 09.00 tot 20.00 uur
- Partners: ABN Amro, Rabobank, Politie, Nedap, Adyen, IBM, ANWB, Inergy, Elect, Centric, TSS Group
- Early birds: uitverkocht
- Reguliere tickets: 275 euro
- 3-voor-2-tickets: 183,33 euro per ticket (550 euro voor 3 tickets)
- Studententicket: 75 euro
- Meer informatie: tweakers.net/developerssummit