'PlayStation 4 al sinds augustus 2010 in ontwikkeling'

Een voormalig medewerker van Sony meldt in zijn cv op LinkedIn dat hij vanaf augustus 2010 gewerkt heeft aan de Next Generation PlayStation. Hij zou bij Sony's r&d-afdeling onder andere aan de graphics library gesleuteld hebben.

Website VideoGamer ontdekte de cv van Attila Vass op LinkedIn. Daaruit blijkt dat de programmeur sinds april in San Francisco werkt voor Cloudpic, een bedrijf dat grafische software maakt. Interessanter is wat Vass tot die tijd deed. Hij werkte 14 jaar lang voor Sony, op de research & development-afdeling van de consolebouwer in Californië. Daar werkte hij mee aan de ontwikkeling van alle consoles van de Japanners, zowel de PlayStation 2 en 3 als de handhelds PlayStation Portable en Vita.

Volgens het cv startte Vass, van oorsprong Hongaar, in augustus 2010 aan een nieuw project. Hij ging werken aan de graphics library en beveiliging van de Next Generation PlayStation. Dat zou betekenen dat Sony al bijna twee jaar aan een nieuwe console werkt. Geruchten over een opvolger van de PS3 gaan er al geruime tijd, maar Sony heeft de opvolger nog niet officieel aangekondigd. Tijdens E3 maakte Jack Tretton, directeur van Sony America duidelijk dat zijn bedrijf geen haast heeft. 'We zijn nooit de eerste geweest, we zijn nooit de goedkoopste geweest, het gaat er om de beste te zijn,' stelde de topman in een interview met Spike TV.

De concurrentie van Sony bestaat uit Nintendo, dat eind dit jaar de Wii U op de markt brengt, en Microsoft, dat werkt aan een opvolger van de Xbox 360. Ook over de nieuwe console van Microsoft doen veel geruchten de ronde, maar net als Sony hebben de Amerikanen nog niet laten weten wanneer de nieuwe Xbox op de markt zal komen.

Reacties (140)

[Muta]

Niet echt speciaal nieuws, het zou juist gek zijn als ze twee jaar geleden nog NIET aan de nieuwe PS waren begonnen.

Hypeeeee

[MAX3400]

Want? Twee jaar geleden was er nog geen sprake van vervanging en ook op dit moment zijn er nog geen 100% correcte uitspraken of persberichten de deur uit dat de PS3 op datum xx-yy-zzzz zal worden vervangen.

En hetzelfde geldt voor Microsoft; veel geruchten over de nieuwe XBOX maar geen enkel concreet geluid uit Redmond.

[Blokker_1999]

Tussen de PS en PS2 zat iets van een goede 5 jaar, zelfde tussen PS2 en PS3 geloof ik. Sony heeft altijd een streven gehad om de PS3 gedurende 10 jaar te produceren, maar dat betekend dan ook dat opvolger enkele jaren daarvoor al in de schappen dient te liggen zodat je eigenlijk altijd een budget console hebt en een nieuwe high-end console.

Gegeven het feit dat de PS2 ondertussen de 10 jaar zowat haalt, de PS3 zeer betaalbaar
is geworden en in zijn tweede levenshelft zit is het dus perfect logisch dat men volgend jaar met een nieuwe console gaat komen, en aangezien je toch enkele jaren nodig hebt om zoiets te ontwerpen inclusief voldoende launchtitels is er dus inderdaad niet veel opmerkelijks aan het feit dat er reeds in 2010 aan de PS4 werd gewerkt.

[koelpasta]

"Gegeven het feit dat de PS2 ondertussen de 10 jaar zowat haalt,"

PS2 is al meer dan 12 jaar oud (release date 2000) en is volgend jaar dus alweer 13.

Sony houdt zich niet helemaal aan hun eigen planning wat betreft de release van de PS4.
Maar goed, de markt is er ook neit echt naar. Deze ronde consoles was vooral erg duur, zowel qua hardware als software development en de concurentie (microsoft) is ook een beetje langzamer op gang gekomen dan verwacht.
Verder nog veel concurentie van mobieltjes en tablets.
Beide bedrijven hebben denk ik afgesproken om het iets rustiger aan te doen, even de kat uit de boom kijken en de huidige generatie beter uitbaten.
Volgende generatie sony/micorsoft consoles zullen ook nog eens veel online gaan doen en mischien speelt dat ook een rol. Bepaalde technologieen zijn nog niet helemaal volwassen en die hebben ze nodig om hun beloftes die ze voor DEZE generatie gedaan hadden waar te maken.

[thomasv]

Dat is toch niet helemaal waar gezien de slides die laatst uitgelekt zijn waarin de volgende xbox al de "codenaam" xbox 720 meekreeg. De hardware fabrikanten zitten echt niet stil want ze willen verdienen. De een verdient door de beste te zijn, de ander door het snelst te lanceren, maar stil zitten doen ze zeer zeker niet.

[HolleBolleTeun]

Natuurlijk was er sprake van vervanging. Zo'n apparaat ontwikkel je niet zomaar in een jaar of 2. Daarnaast moeten er launch titels zijn die ook een paar jaar tijd kosten om te maken. Voor die launch titels moet de hardware van het apparaat in grote lijnen al vast liggen.

[humbug]

Een nieuwe console zet je niet in een weekje in elkaar. Het ls niet echt raar dat men al vroeg begint met fundamentele zaken. Sommige zaken kosten namelijk gewoon tijd om goed te ontwerpen en te bouwen. Ook speelt mee dat de introductie van een console niet uit het niets kan komen. Ruim voordat de console op de markt komt moeten er al ontwikkelkits beschikbaar zijn voor ontwikkelaars. Anders zijn er namelijk geen launchgames.

Dus hoewel twee jaar terug de uiteindelijke specificaties nog niet vast zullen hebben gestaan is het niet onwaarschijnlijk dat men toen al begonnen is met de ontwikkeling van een grafische library.

[watercoolertje]

En hetzelfde geldt voor Microsoft; veel geruchten over de nieuwe XBOX maar geen enkel concreet geluid uit Redmond.

Tuurlijk gaan ze dat niet luid en duidelijk de werled in helpen, wat denk je dat dat met de huidige verkopen doet? Die moeten ook gewoon door gaan, en zouden zwaar geremt worden, games precies hetzelfde, zelfs developers zouden het werk er eerder bij neer kunnen leggen...

Oftewel het is ook helemaal niet verstandig omdat langer als 6 maanden van te voren aan te kondigen bij een apparaat wat 5 tot 8 jaar mee moet gaan, want dan is die tijd wachten op de nieuwste versie ineens best kort (iit tot mobiele telefoons).

[Reactie gewijzigd door watercoolertje op 23 juli 2024 01:25]

[scorpie]

Het is dan wel weer zo dat de nieuwe Playstation overlap kent met de huidige Playstation. Voor de PS2 werden ook nog vrolijk spellen uitgebracht 2 jaar nadat de PS3 uit was gekomen. Bij het uitkomen van de X360 was het toch wel gauw afgelopen met de original Xbox.

Overigens ben ik het eens met Muta, de ontwikkeling van een apparaat met een lifecycle van +/- 10 jaar is echt geen small effort te noemen.

[Gropah]

Was de afkorting van Next Generation PlayStation (NGP) niet dezelfde tem als voor de Vita? Dus zou dit niet om de PS Vita kunnen gaan?

[Anoniem: 114616]

Er staat toch Next Generation Playstation? Playstation duidt niet op portable..

[Illegal_Alien]

Mwah PSP heeft ook Playstation in zijn naam. (PlayStation Portable). Dus dat kan ook nog. (Lijkt me stug zo kort na de Vita.)

[Loller1]

Neen, Portable wordt afgekort met P, PlayStation altijd met PS.

[joopykoopy]

En het gaat om dezelfde startmaand. In mijn ogen kun je nog wel eens gelijk hebben.

[segascope]

Afkorting was voor Next Gen Portable. Maar zoals je kan zien uit de afbeelding word de Vita net boven de Next Gen PlayStation genoemd, dus het gaat weldegelijk over de PS4. Alhoewel het niet zeker is of de naam PS4 zal zijn. 4 is een ongelukgsgetal in Japan.

[Mezzid]

Het ging daar om de 'Next Generation Portable', maar het zou wel kunnen.

[corset]

Lijkt me ook inderdaad, NGP is een tijd lang de codename gewest van de Vita

[Pyramiden]

NGP bij de vita stond voor: Next Generation Portable, niet Playstation

[m4yall]

Op zijn CV staat de PS Vita apart vermeld. Denk dus van niet, hoewel de tijdlijn wel gelijk is...

Edit: typo + toevoeging

[Reactie gewijzigd door m4yall op 23 juli 2024 01:25]

[chrisboers]

Kijk eens twee regels naar boven op zijn CV, daar staat de Vita. Nee dus.

[mugenmarco]

Dat doen ze anders best snel zo lang is de ps3 nou ook weer niet uit en kwa functies vraag ik me af wat de nieuwe ps4 zal hebben.

[SaiKoTiK]

zo lang is de ps3 nou ook weer niet uit

Dat ding is 6 jaar oud... dat is stokoud voor een computer...

En volgens de originele planning zou de lifetime van de ps3 6 jaar geweest zijn.
Nogal logisch dan dat ze al enkele jaren aan de opvolger sleutelen (zo een ding hebben ze niet op 1-2-3 in mekaar gebokst).

Ik snap de nieuwswaarde dan ook niet van dit bericht.
Men komt te weten dat 1 bepaalde ontwikkelaar sinds 08/2010 aan de ps4 werkte... Dat is een absoluut nietszeggend feit... Alsof dat het tijdstip was dat de ontwikkeling eraan begonnen is?

BTW, bij deze mijn wishlist voor de volgende generatie consoles (MS, sony, ...)

• Exchangeable graphics card _{(zodat de consoles elke 3 jaar bv een deftige upgrade kunnen krijgen en game-makers wat regelmatiger van nieuwe technieken kunnen gebruik maken, kwestie van ons pc-gamers ook wat deftig spul voor te schotelen ipv alleen ports van games voor 6 jaar oude hardware)}

[segascope]

"Dat ding is 6 jaar oud... dat is stokoud voor een computer..."

Gelukkig zijn consoles niet gemaakt met pc termen in het achterhoofd. Er komt om de zoveel maanden iets beters uit in pc land.

Je wishlist zal dan ook nooit het daglicht zien omdat het absurd is, omdat die consoles tientallen miljoenen verkopen, en Sony noch MS geen zin hebben om hun userbase te verdelen.

Kijk naar Nintendo, zij integrereren ook geen circle pad pro in hun 3DS XL omdat dat hun userbase zou verdelen.

[LOTG]

Je wishlist zal dan ook nooit het daglicht zien omdat het absurd is, omdat die consoles tientallen miljoenen verkopen, en Sony noch MS geen zin hebben om hun userbase te verdelen.

Nintendo had anders het geniale idee om expansion slots te gebruiken. Al vanaf de SNES.

Een mogelijkheid was toen om een graphics chip in de cartridge te integreren waardoor je dus inderdaad betere graphics kon krijgen op je SNES. Starfox had bijvoorbeeld een SuperFX chip.

Ze wilde eigenlijk de SNES ook uitbreiden met een CD drive, dat is niet door gegaan en daar komt de Playstation vandaan, en de Nintendo licentie spellen op de CD-i.

Daarna, de N64. Je kon het ramgeheugen uitbreiden met een extra 4MB.

De Wii, de motion plus verbeterd de accuraatheid van de wii mote.

En zowel MS als Sony hebben nieuwe controllers uitgebracht die vereist zijn voor bepaalde spellen. Sony kwam met de dualshock bij de PS1, en met de Eyetoy en Move. MS met Kinect.

Allemaal hardware die vereist is om bepaalde spellen te spelen.

Het gebeurt dus al, alleen je moet het weten te verkopen als optioneel. In principe zou het met een verwisselbare videokaart het zelfde zijn. Niet alle nieuwe spellen zouden het hoeven te vereisen, en op een levensduur van 6/7 jaar zou het ook maar 1 keer hoeven voor te komen. Het ligt momenteel gewoon wat gevoeliger door de strategie die beide bedrijven een beetje voeren. MS probeert van de PC een console te maken en Sony probeert van een console een PC te maken.

Trek de orignele Xbox eens open, het is gewoon een PC. En met Linux op de PS3 waren we ook al weer terug bij af.

@johnbetonschaar
Die Expansion Pack was toch wel een van de dingen die je moest hebben om de latere games te kunnen spelen. Sommige spellen konden min of meer de zonder maar dan miste je wel iets.

Majora's Mask had een vereiste, niet optioneel zoals Meekoh zegt, want de hele engine was aangepast op die extra 4MB, betere textures, draw distance en belichting.
Donkey kong 64 kon ook niet de zonder.
Perfect Dark was speelbaar zonder expansion pack, maar dan kon je geen single player of coop doen. Alleen multiplayer met max 2 spelers.
De meeste spellen hadden alleen een hi-res optie met de expansion pack maar er zijn nog een aantal spellen die zonder expansion pack opties of stukken gamplay uitschakelde.

En laten we nu eens het idee van Nintendo aanhouden. 4MB zit op het mobo gesoldeerd, en de andere kun je erin pluggen. Dat zou ook prima met een videokaart gaan. Een pasief gekoeld exemplaar wat je ergens erin kun pluggen zodat SLI/Crossfire word geactiveerd. Ik denk dat het technisch heel haalbaar zou zijn, en dan bouw je een feature in je games die ongeveer het zelfde doet als toen met de expansion pack.

[Reactie gewijzigd door LOTG op 23 juli 2024 01:25]

[johnbetonschaar]

Maar uiteindelijk kwam het er in alle gevallen die jij opnoemt op neer dat de hardware upgrades aan consoles ofwel forwards compatible waren (met de oude controllers kon je ook nog steeds de nieuwe spellen spelen), ofwel in de cartridge zelf geintegreerd (de SuperFX chip van Nintendo), ofwel er uiteindelijk niet gekomen zijn (CD uitbreiding voor de SNES). Dat upgraden van het RAM van de N64 kan ik me echt niks van herinneren, was dat nodig om bepaalde spellen te spelen dan?

Hoe dan ook, de basis hardware van een console generatie kun je gewoon niet veranderen. Je kunt niet zomaar ff een andere videokaart in een console bouwen, want de GPU zit op het moederbord gesoldeerd, en de behuizing en de rest van het systeem (dus ook de koeling de power supply) zijn helemaal rond het originele ontwerp gebouwd. Als game ontwikkelaar wil je ook helemaal niet dat er verschillende performance levels van consoles zijn, want op al die configuraties moet je gaan testen en QA doen. Niet alleen op 1 titel maar alle libraries en engines die developers over de jaren heen voor Xbox 360 en PS3 hebben gemaakt zijn helemaal uitgeoptimaliseerd voor de de hardware. Bovendien, als je meerdere hardware varianten van een console gaat ondersteunen en dan de lat te hoog legt dan verklein je de installed base die je spel kunnen spelen.

En waarom zo je dit allemaal willen als developer? De meeste mensen zijn behoorlijk tevreden met de graphics van de huidige consoles. Van de multiplatform titels verkopen de console versies meestal het best, en hele volksstammen zitten nog steeds Super Mario te spelen op hun Wii. Het begint eigenlijk nu pas echt duidelijk te worden dat de zwakke GPU's in consoles zo langzaamaan beperkend beginnen te worden, nu iedereen 1080p televisies heeft en sommige spellen op 720p nog maar net aan 30 fps komen.

Persoonlijk vind ik het altijd een beetje sneu gezeur over hoe verouderd consoles wel niet zijn na 3 of 4 jaar, en dat de graphics zo belabberd zijn. Het valt namelijk reuze mee, PC is mooier maar vooral als je vlakbij je scherm zit, op typische TV afstand is het verschil al veel kleiner. Bovendien gaat het bij mij (en ik denk vele anderen) niet in de eerste plaats om de graphics. Misschien zelfs niet eens op de tweede plaats. Ik heb veel liever dat developers 4 jaar lang de tijd hebben om de hardware helemaal te doorgronden en libraries op te bouwen die de hardware optimaal benutten, en dan vervolgens 6 jaar lang met die libraries mooie spellen kunnen maken waarbij ze meer aandacht en tijd aan het verhaal, de gameplay en de afwerking kunnen besteden.

De laatste 3 games die ik heb uitgespeeld zijn Alan Wake, Dead Space en Resident Evil 4, alledrie vergelijkbaar genre, de eerste twee current-gen en dus veel mooier dan Resident Evil 4. En toch heb ik veel meer genoten van het laatste spel dan van de andere 2, ondanks dat het er veel minder mooi uit ziet allemaal.

[Meekoh]

@JohnBetonschaar.
De RAM upgrade bij de N64 werd geintroduceerd bij Donkey Kong 64 volgens mij. (toen kreeg ik hem althans)
Dat spel had hogere kwaliteit textures wat het extra RAM rechtvaardigde. Later zijn er meer games uitgekomen die mooiere textures gebruikten wanneer de expansion pack aanwezig was, of werden er extra functionaliteiten aangeboden. Bijv. In Zelda Majora's Mask waar er meer dorpsmensen gerendered werden bij gebruik van de expansion pack.

Bron: klik

[Reactie gewijzigd door Meekoh op 23 juli 2024 01:25]

[tomaat23]

Je vergeet nog de Xbox 360 met of zonder HDD (welke voor sommige spellen vereist is). Een van de meest bizarre keuzes in mijn ogen, toen ik het hoorde geloofde ik het niet (dat de 360 zonder HDD een keuze was).

[Anoniem: 271482]

Alleen met verschil dat spellen voor de Kinect ook "Kinect-titels" zijn, en geen "xbox360-titels", dit is heel duidelijk aangegeven op elke verpakking. Zelfde gold voor de MegaCD en 32x uitbreidingen voor de Sega Megadrive/genesis, of de JagCD voor de jaguar.

Je zal dus een aparte reeks games hebben gericht op die uitbreiding, echter waren alle uitbreidingen, en de 32x in het bijzonder, enorme floppen.

En de spelervaring per console laten varieren indien die wel/niet bepaalde upgrades gehad heeft, neemt het voordeel van een console weg.

[Remcoder]

Koop dan gewoon een pc en hang die aan je tv.

Ik ga dus niet elke 2 jaar een nieuwe gpu in mijn console hangen om de laatste games te spelen, dat doe ik met mijn pc ook niet.

[Anoniem: 392755]

10 - 15 jaar geleden moest je om het jaar een nieuwe pc kopen, wou je de recenste games spelen. Toen deed niemand daar moelijk over, en vandaag moet een pc ineens 10 jaar meegaan.

rare jongens die jeugd van tegenwoordig

[RalphM.]

Eigenlijk vind ik het wel een mooie ontwikkeling. De games zijn de laatste jaren minder toenemend zwaar geworden terwijl het grafisch wel met sprongen vooruit ging. Men is efficiënter gaan programmeren en wij hoeven niet zoveel geld uit te geven aan een nieuwe bak, wat vroegah dé rede was waarom veel mensen overgingen naar een spelcomputer. Ook heeft het hopelijk effect gehad op de tijd die men investeert in de gameplay om zich te onderscheiden. Al met al, helemaal niet verkeerd hoor.

[Thief]

Inderdaad en daarom heet deze site ook "Tweakers.net"
Bedoeld voor mensen die hun PC en andere apparatuur wisten te "tweaken" om zo optimaal mogelijk te kunnen functioneren.
Maar goed VNU media heeft het verkeerde volk weten aan te trekken, zowel qua staf als bezoekers en nu is het gewoon een algemene technologie nieuwssite met wat extra's. De naam doet zich dus geen eer meer aan en dat weet Femme Taken ook.

OT
Hudige PC's gaan ook langer mee tegenwoordig, dus enigszins heeft hij wel een punt, maar de huidige consoles zijn nu toch wel behoorlijk op hun einde. 7 jaar voor de Xbox 360 en 6 jaar voor de PS3. Grafisch zijn er enkele titels die zich niet hoeven te schamen, maar wat de ontwikkelaars daar allemaal voor moeten doen om het te realiseren is niet meer van deze tijd. De huidige technieken maken het allemaal sneller en makkelijker om betere kwaliteit te genereren,dat zie je ook op de PC dus waarom niet op de console?

Ik zou zeggen: Laat maar eens zien die nieuwe generatie. De eerdere geruchten sinds december tonen aan dat de gap tussen deze gen en de volgende niet zo significant zou zijn als men gehoopt had en ook dat de volgende Xbox (720/Durango) aardig wat krachtiger zou zijn.

[Anoniem: 279033]

Tweaken is op zich een leuke hobby maar vooral iets voor de pc-users. Een van de voordelen van de console is juist het gemak, en dat je niet hoeft te tweaken. Je stopt een disc er in en spelen maar.

Daarnaast zou je bij console upgrades een probleem krijgen als developer. Maak je een game voor de 'normale' of voor de geupgrade console. Dit is een spagaat die niet altijd even succesvol is. Dit zag je al deels op de N64 met een aantal games waarbij een geheugenuitbreiding verplicht was. Hierdoor moesten mensen verplicht een extra 40 gulden investeren om te kunnen spelen waardoor een deel van de markt die 'high-end' games liet liggen.

PS wat bedoel je precies met verkeerde volk? Minder technische figuren?

[tomaat23]

Met een pure GPU upgrade is dat juist geen probleem, stel dat de PS3 geüpgraded kon worden, dan zouden de mensen die een nieuw spel kochten welke gebruik kan maken van de betere videokaart mooiere 1080p, V-sync on!(mijn god wat is dat op die consoles?) graphics zien terwijl de mensen die dat niet doen het spel ook gewoon kunnen spelen met 720p v-sync off geen AA weet ik het wat kunnen spelen (zoals ze nu ook doen).

[Anoniem: 271482]

Als jij een spel koopt voor je spelcomputer, staat er met koeieletters op de doos voor welk systeem hij is. Hierin word niet afgeweken. Speciaal voor de a-technische koper. Als een game bijvoorbeeld Kinect vereist, koop je een kinect-titel(zie de verpakking), en geen xbox 360 titel.

Zie je een bejaarde al een spelletje kopen voor het kleinkind? Playstation of Xbox of Nintendo valt nog wel te onthouden maar: "Mevrouw, heeft de spelcomputer van uw kleinkind wel upgrades X en Y gehad?"

[Anoniem: 434945]

Ach zo leren ze wel te optimaliseren..

[Mirved]

Rare jongens die oudjes dat die dat pikten om ieder jaar zoveel te betalen om de recenste games te kunnen spelen. Goed dat de jeugd van tegenwoordig voor duurzaam gaat en zich niet laat afzetten.

[firest0rm]

omgekeerde wereld bij jou
je hoeft em ook niet te upgraden dat is je eigen keuzen dan speel je de games maar op een slechte kwaliteit

[Anoniem: 227825]

Ga ik mee akkoord.

Je koopt geen console die verhoudingsgewijs duurder is dan een pc (een pc is immers voor veel meer doeleinden bedoeld - surfen, kantoorgebruik, tekstverwerking, etc.) om hem dan te laten lijden onder dezelfde "kwalen" van de pc, nl. de voortdurende upgrade van onderdelen met de nodige compatibiliteitsissues als gevolg.

Een console dient plug en play te zijn.
Je wil geen spel van 60 euro uit de rekken halen om dan op de achterkant van het doosje te moeten ontdekken dat je nog eens 100-en euroos mag spenderen aan upgrades.

Zijn wij nu werkelijk echt zulke kapitalistische schaapjes??

[Cronax]

Het probleem is dat dit voor een console niet realistisch is.

Het voordeel van een console voor ontwikkelaars is dat de hardware bekend is en dat men dus voor die hardware kan optimaliseren.
Als je dan met een uitwisselbare grafische kaart gaat werken dan moet je dus ineens met alle verschillende mogelijke kaarten rekening gaan houden, waardoor je dus gelimiteerd wordt in wat je in de daadwerkelijke game kan stoppen...

Dus hoewel het vanuit een multiplatform oogpunt misschien wenselijk is, zullen de daadwerkelijke games er niet op vooruit gaan omdat de extra mogelijkheden voor de console eigenlijk juist meer beperkingen vormen...

Wat er eigenlijk moet gebeuren is dat multiplatform games weer geoptimaliseerd gaan worden voor ieder platform...gewoon iets langer doorontwikkelen en de game voor ieder platform optimaliseren om er het maximale uit te halen...


Wat de nieuwswaarde van dit bericht betreft, het feit dat hier iets over naar buiten is gekomen zou wel eens een effect kunnen hebben op de verkoop van de consoles en hun games. Sony heeft een redelijk goede track-record gehad tot nu toe op hetgebied van backwards-compatibiliteit, pas met de latere versies van de PS3 hebben ze hiermee gebroken...als er dus concrete geruchten beginnen rond te gaan dat de PS4 op komst is zullen veel mensen geen PS3 kopen en misschien zelfs wachten op de PS4, waardoor zowel Sony als de gamemakers dus veel minder zullen verkopen...waar ze dan dus op een of andere manier op zullen moeten reageren.

In een vacuum bekeken is het dus niet zo interessant dat het bekend word dat de opvolger van de PS3 in ontwikkeling is, zelfs zonder nieuws is dat al bijzonder aannemelijk, maar het feit dat het nu bekend begint te worden dat er aan gewerkt word wil zeggen dat er een officiele reactie te verwachten valt, veel gamejournalisten zullen dit soort zaken immers gaan proberen te verifieren bij de consolemaker.

[Reactie gewijzigd door Cronax op 23 juli 2024 01:25]

[koelpasta]

" Exchangeable graphics card (zodat de consoles elke 3 jaar bv een deftige upgrade kunnen krijgen en game-makers wat regelmatiger van nieuwe technieken kunnen gebruik maken, kwestie van ons pc-gamers ook wat deftig spul voor te schotelen ipv alleen ports van games voor 6 jaar oude hardware)"

Daarmee zouden ze hun eigen markt verpesten en niemand zou spellen willen ontwikkelen voor zo een versplinterde markt.
Kijk, onder windows heb je directx en dat plakt alle hardware aan elkaar.
Maar het brengt ook een hoop snelheidsverlies met zich mee.
Als je consoles van verwisselbare hardware zou voorzien dan heb je lijmlagen nodig en dan zal de performance net zo brak zijn als op de pc. de pc performt relatief gezien het slechts voor de hardware die er in het apparaat zit.
Dat betekent zo ongeveer dat de kwaliteit van bijvoorbeeld Uncharted 3 of Killzone 3 nooit gehaald had kunnen worden op de PS3 want die code is vreselijk geoptimiseerd voor de hardware.
Geen enkele developer zou het in zn hoofd gaan halen om hun code op die manier voor meerdere gpu's te optimizen en dus komen die spellen niet en dus mis je een heel stuk leven van het platform.
Het is een beetje een kip-of-ei verhaal maar consoles (en hun levenscycli) zijn vreselijk gebaat bij de uniformheid van de hardware.
Ga je daarmee klooien dan valt je markt uit elkaar.
Het is niet voor niets dat microsoft (die deze plannen al had voor de xbox) dit nooit heeft doorgevoerd in hun consoles.
Koop dan inderdaad een pc.

[Titan_Fox]

Dat met die verwisselbare grafische kaart klinkt wel wat erg optimistisch. Wat denk je dat zo'n ding zal kosten ? Een beetje videokaart (voor PC) kost toch al gauw € 300,-

Voor dat geld koop je onderhand een nieuwe console. Zeker als je bedenkt dat losse PS3 videokaarten compleet custom-made zijn en in verhouding stukken duurder zullen zijn dan de PC-variant.

Waarom denk je dat die MDM-videokaarten van laptops nooit een succes zijn geworden ? Wel eens gezien wat een refurbished kaartje kost ?

Als we bij consoles ook al aparte componenten gaan upgraden kun je net zo goed een PC kopen. En laat dit nou precies de reden zijn dat ik een PS3 heb en geen game-pc.

[NotSoSteady]

Niet zo lang? Bijna 6 jaar aan het eind van dit jaar, en dat is te zien ook. Ik speel eigenlijk nooit meer op de PS3 of X360, grafisch allemaal matig, je merkt duidelijk dat je in de laatste periode zit. Interesse begint af te nemen en het is tijd voor iets nieuws.

[Anoniem: 425494]

6 jaar is voor een console niet lang. Sony heeft de eerste jaren de PS3 met verliezen verkocht voor ze de productiekosten eindelijk onder de kostprijs konden krijgen. Op dit moment maakt Sony moeilijke tijden door door de sterke Yen en de console markt als geheel staat onder druk door de komst van de tablets.

Niet echt een klimaat waarin je de volgende grote vernieuwing gaat aankondigen. Ook de Xbox heeft een slecht jaar achter de rug en ik denk dat MS en Sony elkaar in de gaten houden wat de ander doet zonder veel animo om als eerste te komen. Eerst een kijken wat de ander op tafel legt en daar de eigen strategie op aanpassen.

Ook de voortdurende prijzenoorlog zal beiden huiverig maken om met een nieuw duur apparaat te komen en dat is eigenlijk wat de hardcore games willen, iets met veel hoger specs. Maar is het grote publiek daar ook bereid veel meer geld voor op tafel te leggen? Daarbij heeft de PS3 meer groeiruimte dan de Xbox 360, dus waarom zou Sony haast hebben. Ik denk dat ze de eer aan MS laten. Maar ze bereiden zich wel voor om dan binnen een jaar met een tegenhanger te komen.

Sony is dit jaar vooral uitgepakt met heel goede titels, daar valt meer winst mee te halen. De keuze tussen ene of andere systeem zit toch vaak in de unieke titels die beiden hebben.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 425494 op 23 juli 2024 01:25]

[Cronax]

Het klimaat is er inderdaad niet naar om nieuwe dingen aan te kondigen maar wat ze ook mogen beweren, bij zowel Sony als Microsoft en Nintendo staan de ontwikkelingen nooit stil...zelfs voor de ene console af is word er al aan de opvolger ontwikkeld. Dit is ook niet meer dan logisch te noemen, hoe eerder je de basis hebt gelegd voor je volgende console hoe eerder je hem kan releasen, dus vervolgens kan je rustig afwachten wat de concurrentie doet en jouw product daar op aanpassen, of er voor kiezen om eerder te releasen dan je concurrent in de hoop sneller marktaandeel te bemachtigen, of eender welke andere strategie...

We moeten tenslotte niet vergeten dat consolemakers over het algemeen op de daadwerkelijke console zelf niet of nauwelijks winst maken, de inkomsten moeten van de games komen en als de games niet verkopen moet de consolemaker daar op kunnen reageren...

[SG]

De nood voor nextgen wordt steeds minder. Voor extreem abstracte games die technisch simpel van opzet zijn en daardoor de spects van de Wii ruim voldoen.
Tot de realistische thema games die wel nextgen ten goede kunnen gebruiken.

De markt leund ten eerste op de games en die maken of breken platform of hardware.
vanwege concurentie kunnen ze in crysis tijd niet lang uitstellen.
diegene die als eerste uitrold heefd grote potentie om de markt sterk naar zich toe te trekken.

Xbox360 is voorbeel die was eerder.
Prijsdrempel is ook belangrijk van goedkoop tot duur.
WiiU neemd voorsprong en semi laagdrempelige prijs.

PS4 introduceerd geen nieuwe excotische tech en de prijs van de XB3 en PS4 zullen dichter bij elkaar liggen. Maar wie rold er als eerste uit!
Zal ook de gamer naar zich toe trekken met groter aantal games in ben periode.

[Anoniem: 434945]

Sony wacht gewoon op Microsoft en Microsoft heeft ook geen behoefte over te stappen. Hoe fijn ik console gamen ook vind begint t inderdaad ver achter te lopen op pc gamen.. Zeker bij bf3 waar je veel kleinere Maps hebt begin ik toch wel te twijfelen aan weer eens een pc te kopen..

[[Roland]]

Als MS en Sony net als jou redeneren zijn ze zeer binnenkort verleden tijd.

Het gaat niet goed met de huidige consoles dus laten we vooral niets doen dan komt het vanzelf goed.

Ma en Sony zullen hard bezig zijn met nieuwe dingen als het niet goed gaat.

[Fjerpje]

Goede consoles is één ding, de games erop aanpassen om alles uit de console te halen is het tweede.

[lifeguard]

Ik ben tegenstrijdig
Speel dagelijks nog op de ps3, en 360

Maar ik geef dan ook werkelijk niets om graphics. Vermaak vind ik belangrijker.

[Reactie gewijzigd door lifeguard op 23 juli 2024 01:25]

[SG]

Ja met BF3 993meter kill gemaakt door wat gare pixels in de verte perongeluk te raken. terwijl ik vanuit bosjes ernaast een pixel brij eigenlijk beschoten werdt. Een van die pixel is sniper. De monitor is een 120HZ met CQC hectic gameplay zou gebruik maken van een 60 90 of 120 FPS fijn zijn. Maar een karige 30fps. Voor longrange ruim voldoende maar CQC is het wat minder.

Er zijn games die kwa gameplay en theme niks met GFX hebben dus ja voor velen is de huidige gen genoeg voor de andere vele gamers niet.

[Titan_Fox]

Ik vind dat wel redelijk generaliserend. Het ligt er maar helemaal aan hoe belangrijk je de graphics van een spel vindt. Zelf hecht ik veel meer waarde aan de fun-factor en de speelbaarheid. Zolang de framerate hoog genoeg is zul je mij niet gauw horen.

Je moet niet vergeten dat de PS3 een GPU met dezelfde kern als de Geforce 7800GT aan boord heeft. Het geheel is aardig gedateerd maar ook nieuwe games draaien nog steeds vloeiend.

Dat het er op de PC vaak mooier uit ziet klopt wel (tenzij het een port is-) maar ik zie persoonlijk niet in dat ik daar steeds weer nieuwe hardware voor aan moet schaffen. Ik weet dat als ik een PS3 game invoer, deze ook zal werken.

Geen gezeik met drivers, pixelshader-versies en andere aanverwante bullsh*t. En dat is in mijn ogen ook heel wat waard.

[XyritZz]

De grafische kwaliteit stoor ik mezelf absoluut niet aan met de PS3. Natuurlijk ziet het er allemaal mooier uit op een PC, maar de kwaliteit op de PS is prima aan te zien.

Ik stoor mezelf dan eerder aan loading screens, speel eens skyrim op een PS3... man man man je zit meer te wachten dan te spelen.

[segascope]

Inderdaad, de multiplatform games stelle grafisch teleur op de PS3. Maar de exclusives zijn toch wel één van de mooiste graphics die ik heb gezien op consoles/pc. Kijk eens naar Uncharted 3, Killzone 3, The Last of Us of God of War Ascension.

En allemaal mogelijk op 6 jaar oude hardware.

[Recon24]

Dat van multiplatform games valt nu ook wel weer mee. Dat was allemaal in het begin het geval.

[Cronax]

Dat is mij persoonlijk een doorn in het oog...mutliplatform games zijn in de regel op géén van de platformen waar ze op uitkomen écht goed te noemen...kijk bijvoorbeeld naar Skyrim, op de PC krijg je bijvoorbeeld een interface die duidelijk voor een Console gemaakt is en daarom niet lekker werkt, en vervolgens hebben de consoles weer andere problemen zoals de genoemde graphics die onder de geldende maat zijn voor dat platform...

Waar is de tijd gebleven dat ontwikkelaars een game echt optimaliseerden voor ieder platform? Tegenwoordig is de tijdsdruk veel te hoog, zelfs Blizzard, waar ze nog altijd de "it's done when it's done" mentaliteit beweren te hanteren, heeft met Diablo 3 toch een game afgeleverd die niet zo gepolijst was als hij had moeten zijn...

[kobus71]

Waar is de tijd gebleven dat ontwikkelaars een game echt optimaliseerden voor ieder platform?

DICE dit it for us, BF3.
Man wat een verschil!

[Anoniem: 419371]

Ik vind bf3 anders wel een paar console trekjes heeft

[SG]

Alle games kunnen na CELL optimising en 256+256 runtme load optimalisatie Van XB360 naar PS3 geport worden.
Van PS3 naar XB360 moet er eerst flink gehakt worden om van een BR sized game een DVD9 Game van te maken.
Of meerdere DVD

[bbob]

Je bedoeld je bent volwassen geworden en zoekt iets nieuws in je leven

[DEXSTAR]

LOL bbbob1970 volwassen worden is stoppen met dingen waarin je plezier beleeft

[Sm0k3r]

Of hij bedoelt dat hij sinds kort weer achter de PC te vinden is op steam of origin

Misschien heeft hij 100den euros stuk geslagen op een game pc en heeft nu meer lol dan op de console.

Ik vind op de PC gamen ook leuker, veelal oudere mensen en veelal ook vriendelijker, dat heeft denk ik te maken met het feit dat je iets meer geld moet hebben om een redelijk sterke en goede PC te kopen of bouwen en meer geld is veelal gerelateerd aan een goede baan en goede baan weer veelal aan intelligentie en dus ook veelal vriendelijker, dit is geen garantie natuurlijk maar percentage volwassenen op PC is hoger dan op console en met volwassen heb ik het niet alleen over leeftijd

[postbus51]

Lol je moest eens weten hoevaak ik "je moeder of me zus of ander familie lid"
voorbij vliegen als je iemand virtueel pijn doet in een spelleke
En die zijn dan vaak ouder dan 25

[Mirved]

Ik haal mijn lol uit gameplay niet uit graphics. 100den euro's uitgeven voor enkel betere graphics vind ik best zinloos als je een ps3 of xbox hebt staan waar dezelfde games op uit komen.

[Silvin]

Graphics kunnen zeker helpen bij een betere gameplay. Maar wat nog meer toevoegt aan gameplay is een goede framerate. Na jaren exclusief op de PS3 en 360 te hebben gespeeld is voor mij nu ook de PC weer het enige gameplatform. Het bevalt me prima, vooral de goede framerates Zodra er weer updated console uitkomen zullen ze overigens weer in huis komen!

[Geronimous]

Ok, maar voor sommige gameplay elementen heb je ook een krachtigere computer nodig. Neem BF3 als voorbeeld, de PS3 kan maar 24 spelers op een server aan, terwijl PC spelers met 64 man kunnen vechten. Dan is de gameplay toch wezenlijk anders.

Maar je hebt wel gelijk, graphics zijn grotendeels ondergeschikt aan gameplay. Aan de andere kant merk ik dat het visuele gedeeltje ook een steentje bijdraagt aan de gameplay en aan de beleving.

[kobus71]

En dan ook nog de grote van de mappen, zoals je al zei is BF3 daar een erg goed voorbeeld van.

[Anoniem: 381563]

Goede baan, veel geld en vriendelijkheid gerelateerd aan intelligentie.
Wat een heerlijke wereld leef jij in. Wat een zalige droom.

[Fjerpje]

Goede baan, veel geld en vriendelijkheid gerelateerd aan intelligentie.
Wat een heerlijke wereld leef jij in. Wat een zalige droom.

Haha inderdaad, ik ken teveel mensen die zo dom zijn als H2Oi en bakken geld verdienen en dan met name ook over een ander z'n rug. Intelligentie heeft vrijwel niets te maken met succes.

[Reactie gewijzigd door Fjerpje op 23 juli 2024 01:25]

[Anoniem: 382732]

Volgens mij ben je juist niet dom als je veel geld kunt verdienen over de rug van anderen... (ervan uitgaande dat die persoon dat bewust doet).

[Fjerpje]

Ik bedoel er maar mee te zeggen dat het geen hoog opgeleiden zijn die dit doen.

[purrple]

haha, leuke vergelijking. Maar helaas. De hoger opgeleiden zijn (hier op mijn werk iig) echt niet per definitie vriendelijker hoor.
Ik denk juist eerder óf IQ óf EQ, maar echt niet beide

[Bulls]

Vreemd dat je ook vaak tegengestelde verhalen hoort, dat het juist de kindjes op papa's PC aan het trollen zijn, en de console gamers weer vriendelijker zijn (ook geen cheaters etc)

Maar goed zal wel per game en periode verschillen.

[Sm0k3r]

Dat is het zeker, PER GAME zal dit verschillen en op de comments hieronder, ik zei ook "veelal" en "is geen garantie" maar RTS spellen en bijvoorbeeld Diablo 3 dus de spellen die minder "stoer" zijn voor de jongeren kom je "veelal" normale "volwassen" mensen tegen.

Mijn hele steam lijst bestaat uit voornamelijk mensen van +/- 30 jaar, behalve de MW3 mensen, daar heb je 20ers tussen dus Bulls had gelijk met spel afhankelijk.

De PS4 zal waarschijnlijk een godsvermogen kosten bij introductie, zij roepen het zelf eigenlijk al met "not the cheapest" dus de eerste generatie spelers zullen waarschijnlijk ook ouder zijn omdat paps of mams geen 1000 euro zal neertellen voor een spelletjes machine, uitzonderingen daar gelaten want er zijn ook rijke drukke ouders die hun kind maar iets geven zodat zij rust hebben

[NotSoSteady]

Daar zit ook wat in, maar iets nieuws slik ik nog wel, de rest is sequel naar sequel.

[Davio]

Ik speel nog wel eens op de Wii en dan moet je het zeker niet van de graphics hebben.

[Nardon]

Opzich voor de PS3 valt het wel mee. Als je kijkt naar de iets nieuwere titels als Uncharted 3 en straks de opvolger van Heavy Rain zie je dat het grafisch nog allemaal dik in orde is. De PS3 is op papier een stukje krachtiger dan de Xbox 360, in de praktijk is het echter moeilijk om alles wat erin zit te benutten. Vooral als je iets maakt wat multi-platform moet zijn.

[Anoniem: 227825]

je bedoelt dat de gameplay je niet (meer) weet te boeien?

Persoonlijk hebben "gematigde graphics" me nooit weerhouden om een spel te spelen.

De ironie wil dat, volgens mij, de gameplay de laatste jaren juist enorm te lijden heeft onder de alsmaar toenemende focus op graphics.

En dat zal er met een nieuwe console echt niet op beteren, in tegendeel.
Of het zou zo'n lekker beperkte machine moeten zijn zodat de creativiteit eindelijk weer eens wordt aangescherpt van al die rotverwende game developers.


Een voorbeeld: de alsmaar toenemende realisme heeft er oa. toe geleid dat we verhoudingsgewijs met veel meer first-person view games zitten en dat ze er allemaal als eenheidsworst beginnen te ogen.

[kobus71]

zo, klopt helemaal.
Had voor me zoon een 360 gekocht.
Het toen daar BF3 op gespeeld.
Jonge, die graphics om te huilen.
Mappen veel kleiner en niet alle spelmodus aanwezig.

Is ook te begrijpen met de gebruikte hardware, maar is gewoon TE veroudert.

[Dutch-gabber]

De playstation 3 is hier in Europa toch al sinds begin 2007, en hij was blijkbaar al sinds 2003 in ontwikkeling, als ze dat nu weer doen zou hij dus eind 2013 of begin 2014 hier uitkomen, dat is dan toch een 7 jaar dat de PS3 het top model was, wat ik zelf wel een redelijk lange periode vind voor Hardware.

[LOTG]

Het top model? De PS3 is toch min of meer het enige model dat Sony verkoopt?

Daarbij, een levenscyclus van 6 a 7 jaar voor een console is niet ongebruikelijk. Check de Nintendo release history maar eens of die van de Playstation. Maar ik meen mij te herrineren dat Sony vond dat de PS3 10 jaar moest mee gaan, iets wat ik niet denk dat ze gaan waarmaken (tenzij je de PS3 als budget console gaat mee tellen).

[tomaat23]

PS2 werd ook verkocht toen de PS3 er al was (misschien zelfs nog steeds?) en tijdens de eerste jaren van de PS4 zal de PS3 ook weer verkocht worden. Dat kan dus bedoeld worden.

[Cronax]

Je haalt 2 zaken door elkaar, dat een console nog verkocht word wil niet zeggen dat hij nog geproduceert wordt en dat is waar men het over heeft bij de levenscyclus. De nieuwste editie van de PS2 is inderdaad nog een tijd lang in productie geweest na de introductie van de PS3 maar hoe lang dit geweest is en of dit nog altijd het geval is weet ik niet, maar ik betwijfel het. Toch kon je de laatste keer dat ik het gecheckt heb nog altijd nieuwe PS2's kopen in de winkel.

[tomaat23]

Ik reageerde op topmodel. De PS3 is het topmodel ten opzichte van de PS2 die gelijktijdig verkocht werden/worden.

[Moartn]

Dat is toch geen nieuws? Het lijkt me logisch dat alle fabrikanten constant bezig zijn met R&D-werk voor hun next-gen producten. Dat zegt niets over een eventuele releasedate.

[HKS-Skyline]

idd, een nieuwe console valt niet zomaar uit de lucht, natuurlijk gaat daar jaren ontwikkeling aan vooraf, als er daadwerkelijk een clue was wanneer de PS4 uit zou komen dan was het nieuws geweest. Maar iedereen met een gezond verstand snapt dat zowel Sony als Microsoft al tijden bezig zijn met de next gen consoles.
Ik denk zelf dat de PS4 volgend jaar op de E3 aangekondigd word, en vervolgens in oktober of november 2013 op de markt komt, dit omdat de E3 de plek is waar dit soort aankondigingen altijd worden gedaan, en oktober/november de beste periode is om nieuwe electronika op de markt te brengen ivm de kerst inkopen.

[Bigg Balls]

Als ze niet opschieten met iets wat zeer innovatief is en een grote verbetering is t.o.v. de huidige consoles ben ik bang dat ze ingehaald worden door Apple en Google. Wanneer de koppeling van iDevices, of de tegenhangers van Google, aan televisieschermen steeds gebruikelijker wordt dan kunnen die wel eens de markt van de gameconsoles overnemen.

Wellicht dat zelfs de Apple TV's dit in de toekomst al gaan doen.

De toekomst van de consoles wordt sowieso één zonder fysiek medium om games mee te spelen. Alles zou uit de online store moeten komen en als het zo makkelijk werkt als de App Store van Apple maken ze een goede kans.

[MoietyMe]

Mag er wel een grotere HDD in. 10 spellen van 50 GB past op het moment niet. Zou wel heel mooi zijn.

Misschien een optie voor SSD erin.

[Recon24]

Je kan er toch zelf een grotere HDD of SSD in plaatsen als je zelf wilt. Ik heb ooit ook een 320 GB HDD in mijn 60 GB versie geplaatst.

[gidion1987]

Ik heb een 640 in m'n ps3 gedaan. Werkt prima en altijd opslag ruimte over. Beter iets teveel dan te weinig. Vooral handig voor de online aankopen (games etc)

Dat Sony bezig is met een PS4 is logisch. Ik hoop dat het beter gaat met Sony, want financieel gaat het niet best.

[stewie]

er komt waarschijnlijk een SSD/HDD combi-disc in, want grote opslag is gewoon nodig.
dat cloud geleuter werkt gewoon niet in 80% van de wereld.

[II Stevow II]

Het lijkt mij dat ze op een Research & Development afdeling altijd met de volgende generatie apparatuur bezig zijn?

Daarbij vind ik het toch raar dat er steeds meer van deze dingen via LinkedIn lekken. Valt dit ook niet gewoon onder een geheimhoudingsplicht? Of zou het weer subtiele marketing zijn.

[BLACKfm]

Als ze dan al aan het ontwikkelen zijn zat het eindproduct misschien even met de tijd mee kunnen gaan, maar vraag me af hoelang de graphics meegaan.

Nu kun je met 1 stuk hardware wel wat preciezer coden, maar op een gegeven moment heb je weer nieuwe technieken die niet zijn verwerkt in die hardware, die dan wellicht al een jaar of 2 oud is (maar dan wel top of the bill 2 jaar terug).

[Sgreehder]

PS4, of meer een target-specificatie voor hardware van Sony's eigen cloudplatform? Dat betekent namelijk dat al die PS3's voorlopig nog niet de deur uit hoeven.

[apNia]

Ik snap niet dat dit nieuws is. De PS3 is best een tijdje uit (6 jaar meen ik), en dit soort low-level research gebeurt JAREN voor een console wordt gereleased. Het zegt alleen maar dat ze werken aan een nieuwe console, niet dat deze er over periode X al is. In de software gamesindustrie gebeurt dit zo vaak, na de release van een game werkt met aan de volgende. Waarom moeten we verbaasd zijn dat Sony "al" sinds 2010 werkt aan de opvolger?

[jezzer]

Nou om te gamen is hij misschien wat oud, terwijl er grafisch nog veel meer uit te persen is btw.

Om de zoveel tijd weet SONY er wel weer iets uit persen.

Mijn PS3 had ik idd gekocht om te gamen, maar ben altijd een PCgamer geweest en de 100x betere gfx laten me toch het gamen op de PC doen.

Echter mijn PS3 wil ik nog steeds niet missen, ik kijk er mijn blurays op, ik kijk er Netflix mee, ik speel er mijn media bestanden op af (swerelds beste mediaspeler, een simpele CAM film weet hij vaal nog naar DVD kwaliteit te upscalen) en sinds kort is hij door een simpele software update ook te gebruiken om 3D bluray films af te spelen.

Ik kreeg mijn PS3 voor bijna gratis bij mijn tel abo toen deze net uit was. Ik heb sinds dien geen aparte blurayspeler hoeven te kopen, later ook geen aparte 3D bluray speler, ik hoef geen dure films te bestellen bij pathe thuis oid, kijk lekker naar usa netflix.

Ik denk dat de PS3 me alleen geld heeft opgeleverd

Maar met andere woorden, aan het apparaat is niks verouderd na 6 jaar en dan is een knap staaltje werk.