Onderzoek: 3dtv leidt niet tot meer epilepsieaanvallen

Onderzoekers van de universiteiten van München en Salzburg hebben aangetoond dat het bekijken van 3d-content op een tv geen verhoogd risico op epileptische aanvallen met zich meebrengt. Aan het onderzoek deden 140 kinderen mee.

Het onderzoek is uitgevoerd omdat er nog geen studie was gepubliceerd over het effect van het bekijken van 3d-content door kinderen met epilepsie of een verhoogde kans daarop. Tegelijk suggereren diverse media het bestaan van een dergelijk verband.

In totaal werden 140 jonge patiëntjes met een gemiddelde leeftijd van 12 jaar eerst aan een standaardtest voor lichtgevoeligheid onderworpen, gevolgd door het bekijken van 3d-content gedurende 15 minuten. Via een EEG werden de effecten van de twee stimulansen in kaart gebracht en vergeleken door twee onafhankelijke specialisten. Voor de 3d-tests werd een 50"-3d-plasma-tv gebruikt en de kinderen zaten op een afstand van ongeveer twee meter voor de tv.

Volgens de onderzoekers vertoonde de EEG van de aan de proef deelnemende jonge deelnemers geen verhoogde epileptische activiteit tijdens de speelduur van de 3d-content. Hoewel er geen kinderen zonder verhoogd risico deelnamen aan het onderzoek, concluderen de onderzoekers dat mensen waarbij nog geen diagnose voor epilepsie gesteld is, ook geen verhoogde kans op epileptische aanvallen hebben bij het bekijken van 3d-content op een 3dtv.

Wel vertoonde 20 procent van de patiënten andere symptomen, zoals duizeligheid, hoofdpijn en misselijkheid, tijdens het onderzoek. Dit gebeurde echter zowel bij het bekijken van 2d- als bij het bekijken van 3d-content. Volgens de onderzoekers zijn epileptische aanvallen dan ook onafhankelijk van de 3d, maar hebben ze te maken met het soort content dat getoond wordt, waarbij zaken als kleur, contrast, flikkering en patronen onder meer een rol spelen.

Er valt wat af te dingen op het onderzoek. Zo is het aantal testpersonen relatief laag, was er geen controlegroep van kinderen zonder epilepsie en is alleen gebruikgemaakt van een 3d-plasma-tv met actieve 3d-brilletjes. Het was vollediger geweest om ook 3dtv's op basis van lcd-technologie mee te nemen, met zowel actieve als passieve 3d-brilletjes.

Reacties (54)

[MineTurtle]

toch wel toevallig dat ik, die ene keer dat ik via een 3d bril naar een scherm keek (pandadroom in de efteling toen ik nog "klein" was) een epileptische aanval gekregen heb. En dat terwijl ik dit normaal gesproken nooit heb, en ik geen epilepsie heb. Geloof er dus niets van van dit onderzoek (mijn eigen "ervaring" is dus wel ietsjes anders)
EDIT ow ik zie het al ze hebben alleen actieve brilletjes getest

[Reactie gewijzigd door MineTurtle op 24 juli 2024 15:22]

[boelensman1]

Het is alleen getest op mensen die al epilepsie hadden, dus misschien komt uit een volgend onderzoek dat je er wel de symptomen van epilepsie van kan krijgen terwijl je geen epilepsie hebt.

[MineTurtle]

Als ze het nog verder gaan onderzoeken... (hoop van wel natuurlijk) bij mij komt zo'n ding in ieder geval niet in mijn huis of pc kamer te hangen

[Reactie gewijzigd door MineTurtle op 24 juli 2024 15:22]

[10 feet high]

In de bioscoop is het al veel breder getest, en die uitkomsten zijn vergelijkbaar. Hoofdpijn komt wel eens voor maar van epilepsie is daar niks naar boven gekomen.

[Gummy13]

En dan met kinderen en pubers van iets hogere leeftijd. Tussen de 12 en 20 jaar.
Epilepsie is een aandoending die je vanaf de geboorte met je meedraagt en alleen een "trigger" nodig heeft om te activeren. Bij veel mensen die nu ook epilepsie hebben ontstaat de eerste aanval tussen hun 15 en 20ste levensjaar.

Verder lijkt het me lastiger om 18 jaar en oudere deelnemers te vinden voor vervolg onderzoek. Stel je krijgt hierdoor wel een epileptische aanval, dan begint het hele circus van huisarts, naar neuroloog, eeg en mri scan, eventueel een aanpassing van de hoeveelheid medicatie Lamictal of Lamotrigine, en je mag 6 maanden geen auto meer besturen.
Dan moeten er behoorlijk wat voordelen voor de deelnemers van dat onderzoek komen, wil iemand bovenstaande min of meer "vrijwillig" riskeren. En dan is de vraag: Is de industrie bereid dat onderzoek te betalen? Antwoord denk ik al min of meer gevonden te hebben in het doordrukken van de HDMI 1.4(a) standaard in de meeste CE apparaten.

[telenut]

ligt mogelijks aan de film die ze daar laten zien, vol flitsende beelden en effecten.

[MineTurtle]

Zou kunnen, maar ga ik niet testen ben nog een andere keer in pandadroom geweest, ditmaal gewoon me 3dbril afgezet. (moest van school mee naar binnen ) niets aan het handje... Guess i will never know

[Reactie gewijzigd door MineTurtle op 24 juli 2024 15:22]

[himlims_]

erg representatief; 140 kids, ik had graag meer gezien in diversiteit van leeftijd. Ik hoor die kabouters in de bioscoop ook niet klagen, juist 't ouder publiek wat piept over koppijn e.d.

[Miyamoto]

Op zich nog een redelijk aantal voor deze tak van sport (electrophysiologie). Je ziet in onderzoeken in deze richting vaak veel lagere groepen. Op zich geen groot probleem, daar deze onderzoeken bedoeld zijn om vervolgonderzoeken te verantwoorden. Men heeft nu redelijk aangetoond dat er geen verband is en kan door middel van deze publicatie fondsen/subsidies werven om een uitgebreider onderzoek te doen.

In het artikel hierboven staat dat er geen controlegroep was, uit het abstract haal ik dat 39 kinderen geen (diagnose van) epilepsie hadden.

Blijft dus alleen het commentaar over van de gebruikte TV. Dat lijkt me dus o.a. een punt voor een vevolgonderzoek.

[tweaker2010]

erg representatief; 140 kids, ik had graag meer gezien in diversiteit van leeftijd.

Inderdaad, dit onderzoekt sluit eventuele aanvallen bij ouderen niet uit, bovendien is het aantal proefpersonen erg laag. Waren deze kinderen trouwens allemaal licht/flitsgevoelig (want er zijn veel verschillenden vormen van epilepsie). En slikten ze medicatie tijdens het onderzoek?

[Verwijderd]

erg representatief; 140 kids, ik had graag meer gezien in diversiteit van leeftijd. Ik hoor die kabouters in de bioscoop ook niet klagen, juist 't ouder publiek wat piept over koppijn e.d.

Omdat het hier om een onderzoek over het effect van 3d op epilepsie bij kinderen ging was het onderzoek zeer representatief! Wat jij bedoelt is dat je liever een ander onderzoek had gezien.

[boelensman1]

Das mooi, punt afgewerkt, volgende punten op de TO-DO zijn:
-Iets bedenken tegen de hoofdpijn
-3d zonder brillen goedkoop en bruikbaar maken (en grotere kijkhoek)
-meer 3d content (heb je ook wat om naar te kijken)

[Reactie gewijzigd door boelensman1 op 24 juli 2024 15:22]

[geert1]

Wat mij betreft mag de hele 3D-techniek eerst wel weer 10-20 jaar in de ijskast, zoals ook gebeurde bij de laatste drie keer dat deze hype opspeelde. We zijn er technisch nog steeds niet, en de toegevoegde waarde blijft discutabel. Zelfs al zou je zonder bril met 6 man tegelijk een hoog-kwaliteits 3D-beeld kunnen bekijken, dan heeft het naar mening nog steeds weinig meerwaarde. Het blijft namelijk nep-3D op een plat vlak.

Misschien dat het uiteindelijk wat wordt, maar voor nu is het gewoon weer een truc om de consument over te doen stappen op een nieuwe tv. En daarvoor vond ik de overstap naar platte schermen en HD veel interessanter.

[BarôZZa]

Ja, want technieken ontwikkelen zich het beste als ze in de ijskast gezet worden.

De 42" full-HD schermpjes met LED verlichting kwamen ook ineens op de markt en naast de CRT-bakken te staan.

Zodra je ogen allebei een ander beeldje zien, dan zie je gewoon 'echt 3D' zoals met de huidige televisies.

Toen de eerste LCD schermen uitkwamen had je dezelfde opmerkingen trouwens. Contrast was niet goed genoeg, kijkhoeken waren niet ideaal, kleuren waren niet zo mooi als bij CRT, je had ghosting etc. Vooral niet doorontwikkelen maar meteen mee stoppen!

Bij 3D is het beeldkwaliteit al stukken beter dan bij de eerste generaties 2D LCD-tv's.

Over een paar jaar is het gewoon een standaardfeature op televisies en hoor je niemand er meer over. Het is ook geen situatie waarbij je moet kiezen. Op een 3D scherm kan je prima 2D kijken en het zal niet veel duurder zijn om te produceren (3D zonder bril is een ander verhaal).

Ik zie het probleem dus niet zo.

[Ramoncito]

Ik kan bijna overal tegen, stap zo allerlei idiote kermisattracties in en heb ook eens een astronauten trainingsmodule gezeten (zo'n dubbele ring waar je alle kanten mee opdraait. No problem. Maar twee keer de bios in de jaren '80 en er kotsmisselijk en met hoofdpijn uitkomen door Jaws 3D..

Ik blijf er mooi vanaf die 3D techniek..

[D-TECH]

Misschien de Polarisatie techniek van LG iets voor jouw?

Lost deze twee problemen op

[geerttttt]

Ware het niet dat polarisatie meer crosstalk heeft en de resolutie van de tv behoorlijk omlaag schroeft.

[Verwijderd]

-Iets bedenken tegen de hoofdpijn

Gewoon naar de 2D versie kijken.

Die hoofpijn, als je die krijgt, houd je toch wel want blijkbaar kunnen jouw hersenen er niet tegen om signalen tegenstrijdig aan die van je blikveld binnen te krijgen. Doe je weinig aan - ook niet zonder brilletje (wat bij de meeste mensen de echte klacht lijkt te zijn), en natuurlijk al helemaal niet als je meer 3D zou bekijken

[cedal]

De hoofdpijn is vooral veroorzaakt door het beetje bewegen van je hoofd zonder dat het beeld verandert: je lichaam neemt beweging waar maar de ogen spreken dat tegen.
Daarnaast is het ook zo dat je hersenen niet goed overweg kunnen met het feit dat het 3D beeld ineens ophoud bij de rand van het scherm.

Dan heb ik het over Passief 3D kijken, want bij Actief 3D kijken is er ook nog de flikkering van 120 Hz (of 200) dat de hersenen niet zo leuk vinden.

Ook met slechte of 'niet kloppende' content zijn de hersens niet zo blij. Dan bedoel ik lage resolutie dingen of een slecht uitgewerkte 3D film waarbij er heel veel shots zijn. De hersenen hebben bij 3D content liever lange tijd 1 shot dan een snelle actiefilm die om de seconde van shot en positie verandert.

3 van deze 4 oorzaken kunnen weggenomen worden: Passief 3D en een heel groot scherm met goede content. En stil zitten dus.

Het leuke hieraan is dat alles al mogelijk is. Er is goede content. Er zijn grote passief 3D schermen en het hoofd een beetje stil houden is ook niet al te moeilijk.

[micla]

En over welke flickering heb jij het dan? Ik game al een jaar enkel nog maar in 3d en ik heb nog nooit een flickering gezien op mijn actieve 3d monitor. (120hz) ook je eerder aangehaalde beweringen over bewegen en misselijk worden zijn onzin. Het is juist andersom; je ogen zien beweging maar je evenwichtsorgaan verteld anders. Daar kun je misselijk van worden, en dat beperkt zich niet tot 3d, daar kun je in 2d ook al last van hebben. De een iets meer dan de ander. Dat je hersenen moeite zouden hebben met dat het 3d beeld op houd aan de rand van het scherm heb ik ook nog nooit ervaren.

Het enigste waar ik het met je post eens kan zijn is dat 3d gewoon niet geschikt is voor films, hier worden ds verschillende scenes veel te snel afgewisseld met steeds andere dieptes en dat is waar je hoofdpijn en vermoeide ogen van krijgt. ( ik kijk zelf ook nooit films in 3d om deze reden )in games heb je hier geen last van, hier blijft de sessie veelal op dezelfde diepte. In het begin is 3d sowieso gewoon wennen. Nu kan ik moeiteloos 6 uur achter elkaar skyrim spelen in 3d zonder ook maar ergens last van te hebben.

[The Anarchist]

Ik heb laast naar een LG met passieve bril gekeken en het de kwaliteit was best ok. Zelfs met 2d-3d conversie van normale uitzendingen was ik aangenaam verrast.

- geen hoofdpijn: check
- 3d content : check
- 3d zonder bril : gaan we mensen met een bril op straat ook uitlachen??

Het enige nadel van de brillen is dat ze vaak te veel reflecteren aan de binnenzijde en dat de glazen eventueel wat groter mogen zijn. Maar voor de goedkope passieve brillen zullen hier vast alternatieve aanbieders komen.

[SuperGuest]

Ik heb nu een van de 3D monitoren van LG, met Cinema 3D. Beeld is prachtig en helder, je mist de beeldlijnen niet met foto's en films in Full HD. De ondersteuning van verschillende formaten is ook verrassend. Vooral in combinatie met de software op de PC is er altijd wel een mogelijkheid te vinden om content af te spelen. Ook in de combinatie met dual player games zie ik genoeg mogelijkheden om met zijn tweeen op een enkel scherm te spelen. Dan moeten ze wel even de dual gamer glasses uitbrengen. Heb ik nog niet gezien.
Wel komt de calibratie met je videokaart om de hoek kijken. Tegen de regels in gebruik ik het LG scherm als tweede scherm. Laatst stond een en ander net even niet goed afgesteld en toen was het beeld 'binnenstebuiten'. Dan weet je even niet hoe je kijken moet van de hoofdpijn. Best ook wel last van gehad even. Gelukkig bleek dit te herstellen.
Persoonlijk zie ik stereoscopie als een tijdelijke gimmick, die voor mij nu even redelijk betaalbaar een goede manier geeft om weer even 'helemaal terug' te zijn bij het bladeren door de vakantiekiekjes en filmpjes. De enige echte 3D zal de holografische vorm zijn, die ook voor iedereen te bekijken is. Ook voor mensen die bijvoorbeeld maar 1 oog beschikbaar hebben. .

[FireFly]

Chip(*) in je hoofd.. geen 3D bril meer nodig en ineens volwaardige hologrammen, virtual reality, augmented reality, picture in real life, ...

(*) Chip moet nog uitgevonden worden

[kaaas]

Dit kon best wel eens dichter bij zijn dan je denkt Mijn opa werd jaren geleden al eens voor het een of ander onderzocht en daar projecteerden ze beelden via electroden op zijn hoofd. Dit waren wel zeer simpele beelden rasters enz, maar dat is volgens mij al een jaar of 10 geleden dus wie weet waar de techniek nu is.

[Verwijderd]

-grotere kijkhoek

[iAdema]

Inderdaad vreemd hoe ouderen klagen over hoofdpijn terwijl ik er zelf geen last van heb (17 jaar)

[Kapiteiniglo]

Ik (19) heb ook last van hoofdpijn bij het bekijken van 3D, en ik ken een aantal leeftijdsgenoten met hetzelfde probleem dus het lijkt me sterk dat het leeftijdsgebonden is.

[Asitis]

Ik heb dat ook (22), en ken meer mensen in mijn leeftijdsgroep die dat hebben. Deze kleine site (met tamelijk briljant product) over 2D glasses legt ook uit hoe 3D voor sommige mensen niet 'werkt';
http://www.2d-glasses.com/

[Sentry23]

Of je ogen laten testen. Ik had zelf last van hoofdpijn in sommige gevallen, maar na nieuwe lenzen heb ik geen hoofdpijn meer gehad bij het kijken van 3D.

Die 2D optie zit trouwens ook in de nieuwste Panasonic 3D brillen

[Verwijderd]

(met tamelijk briljant product)

Ehhhh.

De volgende keer dat je naar een 3D film gaat gewoon nog zo'n brilletje voor €1 erbij kopen (je had er al één, toch?), na de film thuis even de dingen uit elkaar pulken, de lenzen omwisselen, inelkaar zetten, en voila: 2 '2D' brillen... eentje voor het linkerbeeld, en eentje voor het rechterbeeld.

Of als je daar geen zin in hebt - 1 lens gewoon afplakken met zwarte tape. Voila - ook 2D. Dat andere oog heb je daar toch ook niet voor nodig

[Asitis]

Uh ja, dat kan ook Ik ga gewoon bijna niet meer naar de film omdat alles in 3D is.. En de keren dat ik er was, waren het van die Imax dingen die je weer in moest leveren. Heb er nooit een mee naar huis gehad.

[boelensman1]

Misschien is het gewenning? Is een <20 jarige nog wat makkelijker 3d aan te leren, en hebben de ogen wat minder de neiging om op hun "normale" mannier te focussen?

Zo zien mensen die nog nooit een foto hebben gezien er ook geen diepte in.

[Verwijderd]

Ik heb 3 verschillende tv's geprobeerd voordat ik er een vond die voldeed...
Eerst een philips passief - 3d goed, maar 2d slecht (je zag het polarisatie filter)
Daarna een samsung - 2d goed, 3d slecht: knipperende brillen, zeker omdat er een groot helder oppervlak naast de tv was/is (een raam).
Tot slot een lg, passief, maar nu ook met goede 2d weergave.

Wel is het lastig dat je (in mijn geval) 2 brillen op hebt... Nu nog een opticien vinden die je bril zo kan maken dat die ook voor 3d geschikt is.

[terradrone]

Nou, ik wordt van shutterglasses verschikkelijk duizelig. (draag geen bril en heb geen lenzen). Ik heb 1x 3d op een consumententoestel bekeken en werd daar zo naar van dat ik geen behoefte meer heb het nog 's uit te proberen.

Van prof. 3d in bioscoop overigens totaal geen last en vind dat prachtig. Heb dat 15 jaar geleden al 's in warner brothers movie world gezien, en vond dat echt te gek.

[NeFoRcE]

En ook op dit onderwerp qua 3D zal ik maar weer hetzelfde reageren;

Wat kunnen mensen toch ongelooflijk zeuren. Hier staat een 40D8000 Samsung 3D led tv in huis. Vaak zat 3D films gekeken met actieve bril (so what? ik vind het zelfs mooier!) en never nooit crosstalk, of hoofdpijn (heb sowieso nooit hoofdpijn, weet amper wat het is), en altijd dat gezeur dat het niet goed voor je is.

De technieken vroeger waren brak, maar ondertussen is 3D al wel een hele stap verder. Wat nou kijkhoeken? Al zit je op de andere bank/stoel/whatever je ook maar in huis hebt. Het beeld is altijd goed.

Geloof je het niet? Kom maar hier heen, en ervaar een film zoals je 'm nog nooit ervaren hebt.

[Carloz]

Lekker representatief inderzoekje van jezelf trouwens.
Beweren dat je geen hoofdpijn van 3D TVs krijgt terwijl je zelf eigenlijk uberhaubt niet eens weet wat hoofdpijn is.
Ik ben blij voor je dat je de hoofdpijn ervaring niet kent, maar dat zegt niets over het effect van 3D tvs op mensen welke wel hoofdpijn kennen.

[Rho d Berth]

Iedereen krijgt bij de 1e keer ((3d) tv) kijken hoofdpijn en duizeligheid. Dat is logisch want je hersenen moeten zich instellen op iets nieuws. Daar zijn ze overigens heel goed in want daar zijn ze op gebouwd. Alleen herinneren volwassenen niet meer de hoofdpijn die ze kregen bij de 1e keer (tv) kijken. En concluderen velen, na 30sec - 5min (of 1film in de bios) 3d kijken dat ze hoofdpijn krijgen en het niks voor ze is. Jammer. Voor hen dan, ik heb doorgezet en heb een 3d telefoon camera waarmee ik supermooie 3d filmpjes maak van mn kids. en die op 3d laptop en 3d tv kijk. (3D content van je eigen kids is vele malen mooier dan avatar, trouwens). De hoofdpijn is na een paar uur weggegaan. Ben er super blij mee.

[Ruut88]

onzin bij een fatsoenlijke power kan 140 subjects meer dan genoeg zijn. Zeker wanneer al je subjects al patiënt zijn. Als ze hadden gekeken naar epilepsie in een representatie van de gehele populatie zal 140 idd veel te weinig zijn.
Echter is hier naar een specifieke groep gekeken waardoor je bewijskracht veel groter word en je dus minder mensen nodig hebt.
Ik heb het artikel niet gelezen dus zeg niet dat 140 zeker genoeg is, maar wanneer ze een powerberekening hebben gedaan en deze uitwijst dat 140 personen genoeg is dan is hier niks mis mee.

[johnkeates]

Klinkt als een "Wij van WC-eend"-verhaal. Misschien dat 3d TV fabrikanten de tests niet zelf gedaan hebben, maar als je geen dubbel-blind met grote groep doet heb je niet superveel aan de resultaten...

[boelensman1]

Blind (aan de kant van de tespersonen) lijkt me een beetje lastig in dit geval. Als controle groep zou je dan met een brilletje moeten kijken naar 2d beeld, en dat heb je toch echt wel door.

[Thomzh]

Sowieso blind tv kijken

[10 feet high]

3D in de bioscoop is al uitgebreider onderzocht. Hoofdpijn wordt daar ook geregeld vastgesteld, maar het gaat toch maar om een heel groep die daar last van hebben. In principe prefereren meer mensen de 2D-ervaring, maar niet omwille van kwaaltjes, hoofdpijn of misselijkheid.

[Verwijderd]

Ik vraag me af of ze ook hebben onderzocht of langdurig 3D beelden bekijken de ontwikkeling van stereoposis onder de 7 jaar verstoort. Maar dat is meer voor de langere termijn.

[colleoni]

Een goede vraag en als je goed nadenkt kun je hem zonder uitvoerig empirisch onderzoek beantwoorden

[Verwijderd]

Bijdehandje...