Overheid organiseert rampoefening voor ict-uitval

De Nederlandse ministeries van Binnenlandse en Economische Zaken houden eind 2010 een grootschalige oefening om de gevolgen van een nationale ict-verstoring te beproeven en om te testen of de voorzorgsmaatregelen afdoende zijn.

De test van de bestendigheid van ict-diensten is een nationale crisisoefening zoals die elke paar jaar wordt gehouden. Zo werd in 2005 in de Amsterdam Arena de terrorisme-oefening 'Bonfire' gehouden en in 2007 werden met de 'Voyager'-oefening in de haven van Rotterdam de effecten van het vrijkomen van gevaarlijke stoffen geanalyseerd. "Eind 2010 zal het scenario zich toespitsen op de uitval van stroom en de gevolgen daarvan voor de ict-infrastructuur", laat BiZa-woordvoeder Frank Wassenaar aan Tweakers.net weten.

Details zijn nog niet bekendgemaakt. "In navolging van de voorbereiding op de grieppandemie zal Binnenlandse Zaken samen met het ministerie van Economische Zaken een voortrekkersrol nemen om de weerbaarheid van de vitale infrastructuur tegen ict-verstoring en elektriciteitsuitval te helpen vergroten, en de respons op mogelijke uitval van ict en elektriciteit te versterken", zo is in de toelichting op de Rijksbegroting 2010 te lezen.

Economische Zaken constateert dat Nederland steeds afhankelijker van elektronische communicatie wordt. "De gevolgen van een onverwacht uitvallen van systemen, netwerken of diensten worden hierdoor steeds ingrijpender. Daarom moet de kans op uitval worden geminimaliseerd", vindt het ministerie. Samen met Binnenlandse Zaken is daarom een project gestart om de samenleving 'weerbaarder' te maken bij langdurige uitval van energie, ict en telecom. Onderdeel hiervan is een 'Nationaal Responsplan voor ICT en Telecom'.

Overigens werd eind 2007 al aangekondigd dat er een rampenplan voor grote ict-verstoringen zou komen en dat dat plan zou worden opgesteld in samenwerking met het Landelijk Operationeel Coördinatiecentrum en het Nationaal CrisisCentrum. Inmiddels is duidelijk dat ook Govcert en diverse marktpartijen bij het plan betrokken zijn.

Reacties (76)

[VNA9216]

Heerlijk, eind 2010. Dus kunnen ze nu alvast kijken waar alles met het testscenario in de problemen komt, en dan hebben ze straks alles opgelost voor dit specifieke scenario waardoor de oefening eigenlijk geen meerwaarde meer heeft.
Zoiets moet je (semi)spontaan laten gebeuren, en niet ruim een jaar van tevoren al een waarschuwing voor geven.

Uitvallen van de IT (of electriciteit) is een ramp voor de nederlandse samenleving. Winkels kunnen niets meer verkopen zonder die 2, en de hulpdiensten kunnen ook bijna niets meer.

Veel bedrijven zullen ook in de soep draaien. Zelf heb ik een tijd bij een grote bank gewerkt.
Alles daar is beveiligd met backups voor de energie voorziening om de boel niet uit te laten vallen.

En de persoon die daar verantwoordelijk voor is loopt er lekker over op te scheppen hoe goed hun noodstroom voorzieningen zijn, en dat je daardoor eigenlijk altijd een backup voor een backup voorziening hebt.
Dus in een beetje een melige bui vraag ik hem "En zodra het signaal buiten het gebouw hier komt, zijn de centrales die er tussen zitten ook beveiligd tegen stroomuitval? anders draaien je machines wel nog, maar als de gebruikers er niet bij kunnen heb je daar ook niet veel aan toch?"
Die kerel werd lijkbleek en ging er gelijk achteraan om dat eens uit te zoeken, want hier had hij nog nooit aan gedacht....
Of en hoe het beschermd was tegen uitval "mocht hij niet vertellen" (onzin imho) maar wel dat er een aantal service contracten aangepast zijn naar aanleiding van die ene (eigenlijk als grapje bedoelde) vraag


Dat bewijst maar dat ze soms DENKEN dat alles wel goed beschermd is tegen problemen. Maar je hoeft maar iets heel simpels te vergeten, en de boel gaat mooi tegen de vlakte

[Reactie gewijzigd door VNA9216 op 23 juli 2024 03:39]

[Wobblier]

Je reactie is net iets te kort door de bocht. Natuurlijk kan je het onvoorziene niet plannen, maar dat is het punt niet van zo'n oefening.

De "ramp" die word geoefend is dan wel of niet geplanned, wat er toe doet is dat de procedure die bij zo'n ramp in de praktijk word getest. Tijdens die oefening wordt zoveel mogelijk informatie verzameld. Niet zo zeer logistieke feiten zoals hoe snel technici ter plaatse zijn maar vooral randinformatie.

Het belangrijkste bij de oefening is niet de oefining (ervaring) zelf, maar de daaropvolgende evaluatie die tot een verbetering van het rampenplan moet leiden.

[Verwijderd]

belangrijkste info mis ik toch wel

"Oefening en AIVD

Beide ministeries gaat eind volgend jaar een grootschalige oefening houden op te testen wat er gebeurt als er een grote ict-storing zich voordoet.

De AIVD heeft in 2010 de aantasting van vitale ICT-infrastructuren als een van zijn onderzoeksterrein op de agenda staan, Het vaak bekritiseerde communicatiesysteem voor hulpdiensten, C2000, krijgt komend jaar een nieuwe softwareversie, meldt BZK verder. Daarvoor zal ook een deel van de hardware in het C2000-netwerk moeten worden vervangen.

Met vijf providers zijn volgens BZK afspraken gemaakt over het aanleveren van communicatiegegevens en het verwerken van tapbevragingen. 'Ook wordt gekeken wat de mogelijkheden zijn voor een werkbaar sturingsarrangement voor de providers waarmee geen afspraken zijn of worden gemaakt', staat er in de begrotingsstukken. "

[YopY]

Het is wel zo netjes om even een bronvermelding daarbij te zetten.

[A4-tje]

Het testen kan natuurlijk allang gebeuren.
Zet gewoon de hoofdschakelaar van de stroom af om te zien of de accu's/aggregaten/enz. goed hun werk gaan doen. Doe dit dan wel als iedereen naar huis is en alles zeker is opgeslagen van wat er die dag is geproduceerd.
Bij ons op kantoor was het in ieder geval niet goed geregeld toen de stroom eens uitviel..

[GeleFles]

Het gaat meer om grotere infrastructuren lijktme, wat gebeurt er bijvoorbeeld als de AMS-IX (of meer) wegvalt.

[YopY]

Doe dit dan wel als iedereen naar huis is en alles zeker is opgeslagen van wat er die dag is geproduceerd.

Ja, maar als iedereen naar huis is, hoe kun je dan je infrastructuur testen? Aangezien niemand het dan gebruikt, .

[Pixeltje]

Lijkt me inderdaad verstandig. Als zoiets gebeurd ligt het overgrote deel van het land plat denk ik.. Van de pinautomaten in de winkel tot datacenters en hostingbedrijven.

Het meest essentiële is dat de overheid kan doorgaan met werken. Ik denk dat de gevolgen van een ict uitval aldaar vervelender zijn dan eentje in een datacenter.

[SPee]

Lijkt me niet.
De overheid (ICT) maakt ook gebruik van datacentra. Dus die zullen daar ook last van ondervinden.
En hoe erg is het als het stadhuis een dag gesloten blijft wegens ICT problemen. Niet onoverkomelijk. Sommige dingen kun je nu ook via internet + DigiD aanvragen, dus of die de vraag is of die daar ook hinder van ondervinden.

Ik denk dat veel meer mensen in paniek raken als:
-er geen stroom meer is (geen TV/internet, licht, koelkast, etc.)
-er geen Google meer is
-er geen MSN, SMS, etc. meer is

Daarnaast zullen met deze zaken ook andere partijen moeten worden meegenomen, zoals banken. Wat gebeurd er als het dáár fout gaat

En (helaas) zal deze test niet de volledige problematiek blootleggen. Je doet eerder wat ervaring op hoe je het eventueel zou kunnen oplossen. Als er echt een grootschalige stroomstoring komt, moet je bijvoorbeeld ook rekening houden met het regelmatig weer beschikbaar maken. Geen idee of ze dat hier meenemen, maar dat denk ik niet.

[aikebah]

En hoe erg is het als het stadhuis een dag gesloten blijft wegens ICT problemen. Niet onoverkomelijk. Sommige dingen kun je nu ook via internet + DigiD aanvragen, dus of die de vraag is of die daar ook hinder van ondervinden.

En waar denk je dat internet + DigiD op aansluit?

Juist... op die ICT-systemen in het stadhuis

[YopY]

Het meest essentiële is dat de overheid kan doorgaan met werken.

Overheid? Werken? Het zijn wel ambtenaren hoor, . En voor patience heb je geen internet nodig.

[stresstak]

Voor patience heb je geen internet nodig, ......

en geen computer of electra.

[armstrongNL]

Goed plan. Ik zou zeggen alle noodzakelijke systemen aansluiten op een noodelectriciteitsnet die ingeval van Nationale stroomuitval in werking wordt gezet d.m.v. electriciteitsgenererende Dieselmotoren zodat alles voor minimaal nog een aantal uur kan blijven draaien.

[webkiller71]

En dan ga je er voor het gemak van uit dat de netwerk bekabeling in tact blijft. Hoe wordt er mee omgegaan als er bijvoorbeeld een ramp is waarbij de reparatie weken in beslag neemt. Nou is er veel redundantie aanwezig, maar is dat voldoende?

[armstrongNL]

Je kan er van uitgaan dat zo'n reparatie binnen 72 uur opgelost kan worden. Electriciteit kunnen we altijd nog aftappen uit andere landen via Duitsland en Belgie in geval van nood om onze eigen systemen op orde te krijgen. ICT infrastructuur is een ander verhaal natuurlijk maar wel heel erg afhankelijk van Electriciteit.

[eymey]

Maar wat als bv. door een grote EM pulse als gevolg van een extreme zonnevlam-uitbarsting meerdere infrastructuren, waaronder het nood netwerk en de netwerk infrastructuur onherstelbaar beschadigd raken?

[Tijger]

Dan is het gebrek aan Internet nog wel het minste waar we ons zorgen over moeten maken.

[Intrepidity]

Dat weet ik niet zo zeker.. Hoe verloopt de communicatie om de problemen weer op te lossen? Veel telefonie loopt tegenwoordig over het internet, en ook andere zaken waar je niet eens bij stilstaat gaan gewoon over een internetdraadje de wereld over. Ik denk dat zonder internet de hele maatschappij binnen een paar uur ontregeld is..

[Verwijderd]

meeste moderne auto's hebben ook een chip, veel hulpdiensten zijn dus niet meer beschikbaar. En kom je toch in het ziekenhuis, dan zitten er chips in de apparatuur aldaar. Benzine tanken wordt ook lastig en reken er maar op dat alle stroom uitvalt want dat wordt ook allemaal door computers geregeld. Mensen met een alarmsysteem moeten inbreken in hun eigen huis etc. etc.

En ik kan zelfs niet meer offline gamen!!!

[Mentalist]

Maar wat als bv. door een grote EM pulse als gevolg van een extreme zonnevlam-uitbarsting meerdere infrastructuren, waaronder het nood netwerk en de netwerk infrastructuur onherstelbaar beschadigd raken?

Hopen dat het nacht is.

Want bij een flinke EMP is _alle_ elektronica kapot. Auto's werken dan ook niet meer. Alle computers, lampen, zelfs je waterkoker gaat er mogelijk aan. Alarmsystemen, alle communicatie via radio (GSM, FM, C2000 vermoedelijk ook). Alleen goed afgeschermde apparatuur kan een EMP overleven, maar afschermen is duur dus zeker op consumentengebied is dat niets.

Geen internet? Je hebt geen computer meer om het internet op te kunnen..

[miw]

Een ramp valt niet te plannen. Een en ander is nu eenmaal onvoorspelbaar en de uitval gebeurt dan altijd via een onverwachte bron (anders was het geen ramp geworden). Wat dat betreft is het trainen op een adequate reactie ook tamelijk zinloos. Het gaat voornamelijk om het beoordelen van de communicatie tussen de verschillende partijen die een belangrijke bijdrage kunnen leveren bij het oplossen van een dergelijke onverwachte en onvoorspelbare situatie.
Overigens valt de afhankelijkheid van "ICT infrastructuur" wel mee.De infrastructuur is vaak zeer snel weer beschikbaar (zie 911 en andere stroom en/of internet uitval). Voor de organisaties die erbij betrokken zijn is het vooral zaak om vooraf de risico's hoog voor te stellen (meer geld, meer aanzien, betere beoordeling achteraf want het had nog veeeel erger gekund).

[Bulls]

Als er een dikke zonne storm komt dan branden alle electrice dingen toch door. (EMP) Dit is ook ergens in de jaren 40 ofzo geweest, toen waren er uitsluitend nog telegraaf kabels dus de schade was nog niet zo enorm. Maar tegenwoordig zal het back to the stoneage worden.

[PL JNS]

Uhm, wat heeft de grieppandemie met ICT uitval te maken? Ik snap de link niet helemaal.. Neemt niet weg dat het een goede oefening is. Als het internet er een paar uur uitligt dan liggen hele bedrijven volledig plat, laat staan als je dus een groot schalige stroomstoring hebt.

[TJVB]

Ik denk dat ze nu druk zijn met de grieppandemie en als die achter de rug is tijd hebben om hier mee aan de slag te gaan.

[mcDavid]

Geluk bij een ongeluk dat we steeds meer naar decentrale energie-opwekking toe gaan.

Half nederland platleggen door 2 energiecentrales te bestoken, zal steeds lastiger worden door de komst van windmolens, zonnepanelen en WKK-installaties.
De tuinder die een nabijgelegen dorp van elektriciteit voorzag met zijn WKK-installatie toen er een apache in de hoogspanningskabels hing is hier het eerste praktijkvoorbeeld van.

[Jeoh]

Een recent relevant linkje voor het platgooien van een elektriciteitsnetwerk (in dit geval het Amerikaanse, omdat ze daar helemaal terrorismegeil zijn): http://www.computerworld....r+Recovery&taxonomyId=160

[elmuerte]

Geldverspilling. Ze kunnen het geld beter besteden aan het verbeteren/aanleggen van redundancy, dan een simulatie uitvoeren waarbij alleen rekening gehouden word met verwachte problemen.

Op 20 november 2002 was er op de Universiteit Twente een echte ict-uitval ramp, de volledige server ruimte (incl main routers) brandde toen af. Binnen 2 uur was het interne netwerk weer "up". En tegen de avond was er veer verbinding met de buiten wereld. Binnen 2 dagen was het netwerk weer volledig functioneel ("af -maken" van de secundaire ruimte, en plaatsen van volledig nieuwe hardware). Het duurde 2 weken voordat alle ict diensten volledig terug waren. Het duurde 2 dagen voordat er weer een volledig functioneel netwerk was doordat er geen redundancy was in de infrastructuur. Er was een enorme single point of failure.
Meer info over dit incident: http://wiki.student.utwente.nl/nl/wiki.php/Brand

Ik durf te wedden dat de overheid met deze dure simulatie tot exact dezelfde conclussie zal komen.

[kzin]

Bij elke oefening komen onverwachte zaken aan het licht. Ook als je al rekening houdt met bepaalde te verwachten problemen. Zie bijvoorbeeld de problemen met C2000, waarbij bepaalde groepen elkaar niet kon bereiken, alhoewel ze elkaar bijna konden zien.

Redundancy toevoegen en dan maar hopen dat het goed gaat is ook geen goed idee. Ook dan zul je moeten testen wat er gebeurd als servers/switches e.d. uitvallen. Neemt de back-up het wel over?

Ik verwacht eerder dat er een hoop zaken boven komen drijven waar men totaal geen rekening mee heeft gehouden. Daarop kun je aanpassingen maken, gevolgd door een nieuwe oefening

[elmuerte]

Redundancy toevoegen en dan maar hopen dat het goed gaat is ook geen goed idee. Ook dan zul je moeten testen wat er gebeurd als servers/switches e.d. uitvallen. Neemt de back-up het wel over?

Met een simulatie zal je het ook niet uitvinden.

[Verwijderd]

Bij de TU Twente was men bezig een nieuw rekencentrum in te richten. Een heel groot deel van de spullen was al verhuisd, dan wel vervangen door nieuwe spullen op de nieuwe locatie.
Dat heeft zeker meegeholpen in het tempo waarin men weer in de lucht was.

Als men niet een nieuw centrum aan het betrekken was, zou het verhaal wel een heel anders gelopen kunnen zijn.

[elmuerte]

Het is niet echt een rekencentrum, maar een secundairy server ruimte met onderandere een backup router e.d. En men was absoluut niet bezig met het betreden er van. Het was nog volledig onder constructie.
Op de fotos kan je goed zien in welke begin fase deze locatie was. Die fotos zijn niet veel later na de brand gemaakt. De nieuwe hardware is de dag van de brand door HP (iirc) richting de UT verzonden. Het was geen "from scratch" actie, maar veel meer dan een aantal kabels die uit de gron stoken was het niet.

ps. Het is niet "TU Twente" maar "UT" of "Universiteit Twente". Ze hebben ooit wel eens de naam TH Twente gebruikt, maar nooit TU Twente.

[Reactie gewijzigd door elmuerte op 23 juli 2024 03:39]

[BrietZke]

Ik denk als zoiets gebeurt dat alle ict systemen uitvallen in Nederland dat heel Nederland op zijn gat ligt vanwege de grote afhankelijkheid tegenwoordig op ict systemen in de hele wereld. Vooral het bedrijfsleven.

[TDeK]

Heel goed om te doen, mits ze dan de zwakke punten in (bijv.) de stroomtoevoer ook daadwerkelijk gaan aanpassen. Vergeet immers niet dat een goedgemikte solar flare ook het hele stroomnet kan frituren.