Waarvoor dienen de sysrq- en de scroll-lock-toetsen?

Op de website van The Straight Dope wordt een antwoord gegeven op de vraag wat de sysrq- en de scroll-lock-knop op een toetsenbord doen. Sysrq zit onder dezelfde toets als print screen en is de de 84ste toets die door IBM werd toegevoegd aan het PC/XT-toetsenbord. De toets was bedoeld om in latere besturingssystemen te kunnen wisselen tussen de verschillende processen die op dat moment draaiden. Naast het wisselen tussen taken zou de knop ook gebruikt moeten kunnen worden om alle processen te onderbreken en de controle terug te geven aan het toetsenbord. Handig als je een proces wilt stoppen dat alle systeembronnen gebruikt waardoor je niets meer met je pc kan. Jammer genoeg is dit in vrijwel geen enkel besturingssysteem geïmplementeerd.

Een knop die vroeger nog wel eens gebruikt werd, is de scroll-lock-knop. Het doel van de knop was om de tekst op het scherm te kunnen bewegen zonder de cursor van zijn plaats te halen. Aangezien er vroeger nog geen handige scrollbalken waren en de hoeveelheid informatie die op het scherm geplaatst kon worden vaak beperkt was tot 80x25 tekens, was dit geen overbodige luxe. Op dit moment zijn er nog steeds systemen en programma's die deze toets ondersteunen. Onder Linux kan de voorbijscrollende uitvoer van een commando dat wordt uitgevoerd in een console stilgezet worden met de scroll-lock-toets. Ook onder Windows zijn er nog programma's die de knop gebruiken. In Excel kun je met de scroll-lock aan door je document scrollen zonder de actieve cel te veranderen. In het artikel worden ook nog enkele andere aparte toetsen besproken:

The Pause/Break key was used in the DOS command line environment for two different purposes. Pause could be used to pause the scrolling of text on the screen, but it also had a much more powerful function--to pause program execution in the operating system. This function still works in 32-bit DOS applications under Windows, where pressing this key while the DOS window is active can (depending on the program) pause program execution. I have several old DOS power plant analysis programs that run under OS/2, Windows NT, and Windows XP, and I can attest that the Pause key pauses execution of all of these programs. The Break key, when combined with the Ctrl key, is used to terminate DOS applications – and still does today, even in the DOS window of Windows XP. Some DOS communication programs used the Break key as a shortcut to terminate a modem connection, but that was really a function of the program, not the operating system.

Reacties (112)

[Anoniem: 33167]

De sysrq knop had onder DOS een hele andere functie. Namelijk alle regels die op je scherm verschenen doorsturen naar de LPT1 poort, ofwel printen.

Alle regels die dan over je scherm vlogen werden dan geprint

-edit-
Ik bedoel dus dat alles wat over je scherm heen scrollt dat dat naar je printer wordt gestuurd, de Sysrq dus. Ook als je scherm weer verder scrollt, bijvoorbeeld bij een directory listing, dan wordt er gewoon verder geprint.

Ik ga het even proberen, ff DOS 3.3 installeren en de matrixprinter opzoeken

[Anoniem: 90138]

Om de t.net mieren**k traditie in ere te houden:

Dat was niet SysRq maar PrtScr (vandaar ook printscreen ).

Okay het staat op dezelfde knop maar voor SysRq heb je ook CTRL nodig.

[BeeJee]

Gewone printscreen gaf gewoon een print van het huidige scherm, het was wel degelijk de sysrq die printte wat er op het scherm verscheen tijdens het typen tot je dat onderbrak.

[Japs]

Volgens mij was het in DOS:
SHIFT-PrntScrn voor scherm printen
CTRL-PrntScrn voor het activeren van scherm output kopieren naar de printer, (Dus als je dir type, krijg je de directory inhoud zowel op scherm als op de printer.). Nog een keer CTRL-PrntScrn zet deze functie weer uit.

[comecme]

Het was toch Ctrl-P?

[YopY]

Da's windows/office.

[THiCE]

Dit artikel is toch wel frontpage waardig, wat Robbedoeske zegt lijkt me niet zo, dit gaat toch ook over computers?
Superinteressant, ik heb er eigenlijk nooit zo bij stilgestaan waar die knopjes nou voor dienen (omg ZiGi_SaMbLaK zegt precies hetzelfde!) Ik dacht dat SysRq altijd stond voor System Requirements ofzo, maar waar je dat nou bij kon gebruiken

Nog zo'n knop waarvan ik het nut niet echt goed inzie: die knop waarmee je het rechtermuisknopmenu krijgt (naast de rechter windows-toets)... Ben benieuwd waar die ooit voor bedoeld is, want volgens mij gebruikt bijna niemand die knop

edit:
Sorry, ik ken het batterijloze-muis-probleem niet, ik heb altijd een muis met snoer gehad...

[Anoniem: 78237]

Die is speciaal gemaakt voor de idiote sites waar men zo een fantastische copyright beveiliging invoert waar je niet rechts kan klikken (om iets in een nieuw venster te openen of te copy/pasten en noem maar op), gelukkig werkt die toets dan wel .

[Marten]

Of wanneer je van die systeembeheerders hebt die denken dat door je desktop icons te verbergen je niet meer bij de verkenner kan...
windowstoets -> escape -> tab -> tab (nog een tab voor windows 2000+) -> d(eze computer)-popup menu key -> openen

[Anoniem: 19220]

Is Windows-toets + E dan niet makkelijker?

[trogdor]

heh, zo leer je nog eens wat!

[Janao]

@ Sander_S

kun je blokkeren

[hommer]

Of natuurlijk windowstoets+e ....

edit:
spuit 11...?

[dvdhoek]

Deze knop werkt omdat men blijkbaar deze niet kent:

function block() {
alert('Blocked...');
return false;
}
window.document.oncontextmenu = block;

[the_shadow]

Toch wel. Als de batterijen van je muis leeg zijn, en je hebt geen zin om naar beneden te lopen voor nieuwe, kan je heel handig volledig windows nog besturen, zonder dat je ook maar een muistoets aan raakt: spatie voor knopjes klikken, tab om van veld te veranderen, windows toets voor het start menu en dus die knop voor het rechtermuisknop menu. De muis lijkt wel zo handig, maar van tijd tot tijd is het toetsenbord net iets handiger...

[Anoniem: 35978]

Dat kan ook met shift-F10 hoor, Windows toetsen zijn volkomen overbodig.

[Janao]

het contextmenuknopje (jaja ) is er om je windows te kunnen besturen als je om welke reden dan ook geen muis meer hebt, als je dan ook nog eens geen win9x compl. ramplank hebt dan kun je ook nog shift-F10 gebruiken in uiterste noodzaak

het contextmenuknopje is gewoon een snelkoppeling naar Shift-F10 net als Ctrl-Esc voor het windows toetsje (of Ctrl-shift-Esc in win9x)

[Anoniem: 86857]

ik probeer het net en: ctrl-shift-ESC: task manager!!!! das fantasisch, had ik dat maar eerder geweten

[ErrieR]

Je kunt Windows ook helemaal zonder muis besturen. Dan heb je wel een knop nodig om het rechtermuisknopmenu (3x woordwaarde ) tevoorschijn te toveren.

[nxt]

Nog zo'n knop waarvan ik het nut niet echt goed inzie: die knop waarmee je het rechtermuisknopmenu krijgt (naast de rechter windows-toets)... Ben benieuwd waar die ooit voor bedoeld is, want volgens mij gebruikt bijna niemand die knop

die vind ik nog wel handig voor applicaties als Total Commander waar de rechtermuisknop een andere functie heeft.

[oli4100]

Nog zo'n knop waarvan ik het nut niet echt goed inzie: die knop waarmee je het rechtermuisknopmenu krijgt (naast de rechter windows-toets)... Ben benieuwd waar die ooit voor bedoeld is, want volgens mij gebruikt bijna niemand die knop

Ik denk dat die nog een overblijfsel is uit de Apple Macintosh tijd (je weet wel, die met dat coole microfoontje ) Daar had je muis namelijk maar één knop, dus om extra functies van een bepaald ding (afbeelding, map etc.) weer te geven, had je deze knop nodig. Later is gewoon de twee-knops muis geintroduceerd, dus toen was dat euvel ook uit de weg, en werd deze knop eigenlijk overbodig. (Het is dat jij het zegt, anders had ik nooit geweten dat ie er zit... )

[Anoniem: 14829]

Toen ik m'n eerste 3-knops muis kocht, bestonden er nog geen "Windows" toetsenborden...

[Anoniem: 1972]

Ze wisten blijkbaar niet dat als je 'break' combineert met de 'windows' toets, dat je dan de system properties krijgt...

[TheLemon]

Ja LoL, toen had je ook al Windows zeker...
Over die rechtermuisknop-toets, ik moet regelmatig Windows zonder muis besturen op mijn werk, ivm problemen met een muis bijv. Soms is het ook wel eens lekker om ff die muis los te laten als je er te lang achter zit.
Uit dezelfde oude doos:
waar zijn de reliëfjes voor op de F, J, en numpad 5 voor? Of wat betekende de @ voor het e-mailtijdperk?

[leonbong]

@ komt uit het oud ventiaans (Venetie) rond de gouden periode van venetie. Het was het teken waarmee toen al de wisselkoersen werden aangegeven in de handel of de prijzen van producten. Daarom zie je het ook op de aandelenbeurs

[Anoniem: 53692]

At werd al in het Romeinse rijk gebruikt als "bij"

Dus Beezzthing @ Tweakers == Beezzthing bij Tweakers.

Dit ding is per ongeluk op computertoetsenborden terecht gekomen: men had een 256de teken nodig om de ASCII-tabel vol te maken.
Goeie keuze gebleken...

[dhrto]

Die reliefjes zijn voor blindtypers: weet je altijd zonder te hoeven kijken of je vingers (nog) op de correcte toetsen liggen.

[DJMarcel]

Die reliefjes zijn voor blindtypers

En voor blinde typers, die zo tenminste ook kunnen vinden waar welke toets op het toetsenbord zit. Met een braille leesregel en een spraakprogramma erbij kunnen blinden ook uitstekend met een computer werken.

[Anoniem: 79837]

blindtypers voelen het ook wel als ze verkeerd staan zonder de reliefjes

[Jeroen 98675432]

Het @ teken staat al heel lang voor het Engelse woord "at", ook buiten de computerwereld.

Vooral bij motoren wordt vermogen@toeren per minuut veel gebruikt. (100HP@1500RPM)

[Vinnie]

Om te voelen waar die toetsen zaten, was gedaan om niet naar het toetsenbord te kijken als je 'blind' ging tikken

@ zal wel gewoon een betekenis hebben, staan immers ook op die oude typemachines

[Anoniem: 22702]

De reliefjes zijn ervoor om blind te kunnen typen:
Met je wijsvingers op de F en J, staan je handen in de basis-positie voor het letterwerk.
Met je rechter-wijsvinger op de 5 staat je hand in een basis positie vor het cijferwerk.

[Edit] Oopz.... ik zie dat ik mijn scherm vaker moet verversen

[Anoniem: 82384]

De pause-knop is voor mij als programmeur altijd al een doorn in het oog geweest. Normaal hebben de meeste toetsen een enkele code die door de BIOS doorgegeven wordt. Die code kan veranderd worden door toetsen als de ctrl, shift en alt (die zelf geen code genereren).

Echter de pause knop veroorzaakt een stroom van (een stuk of 5) codes die je, als je dat niet afvangt, dus zou interpreteren als 5 aparte toetsen (waarvan dan sommige codes weer niet lijken te bestaan)...

Als je meer rechtstreeks naar het toetsenbord 'kijkt', dan krijg je voor iedere toets die ingedrukt wordt (ook ctrl, shift, etc.) een code, en voor iedere toets die losgelaten wordt, dezelfde code plus 128. Zo passen alle codes in een byte, als je maar niet meer dan 128 toetsen hebt. Helaas gooit voor zover ik me kan herinneren hier ook de pause-toets weer roet in het eten, omdat die dus toch weer stiekem andere codes stuurt. Erg vervelend dan ook. (In mijn spel - zie profile - kan je dus ook de toetsen herconfigureren zoals je wilt, behalve de pause toets )

Omdat de meeste (goedkope/moderne?) toetsenborden volgens een matrix structuur werken, kan hij bepaalde toetscombinaties niet zien, en dan worden geen codes meer gestuurd (wel weer voor het loslaten van toetsen, zodat het gebalanceerd blijft).

(Had trouwens altijd gedacht dat die sysrq toets veel recenter was dan nu aangegeven wordt. Ik zal wel altijd toevallig toetsenborden gebruikt hebben waar die niet apart op stond )

[Anoniem: 87819]

Oh help, dat brengt oude trauma's bij mij boven die beter diep in mijn geest verborgen hadden kunnen blijven. Bij het werken met DOS Extenders in protected mode moest je dat allemaal zelf doen..
*gruwelt vreselijk* DOSSS.. waahhh... 640k.. waahhh... XMS EMS.. KRIJS! :-) *is plotseling zo blij met elk 32+ bit besturingssysteem* *knuffelt linux en windows xp*

Waarom zou je tegenwoordig nog hardwarematig een toetsenbord aansturen trouwens.. (behalve uit nieuwsgierigheid) Daar heb je toch drivers voor? :-)

[Anoniem: 70151]

altijd handig, weten we ook waar we die knoppen niet voor nodig zijn

[Anoniem: 92624]

windowstoets-pause (gelijk eigenschappen van computer)

daarnaast heb je bij AS400 een functie om (macros)te recorden (Sys Rq) en te onderbreken met (Break)

Ctrl+printscreen is om een window te screen-shotten (dus niet je helemaal scherm)

@sjaakduhuuhl
sorry is inderdaad Alt-Printscreeen!

[Room42]

Nee, dat is Alt+PrintScreen.

[gp500]

Die pause kun btw ook gebruiken oom bij het opstarten voordat windows laat even te pausen.

om b.v. te zien wat de bios voor info geeft op dat zwarte scherm.

je moet wel snel zijn

[Woodie2002]

Kijk jij dan maar even op je toetsenbord

[Fabbie]

correct schrijf je toch zo?

[Anoniem: 26362]

Linux Magic System Request Key Hacks
Documentation for sysrq.c version 1.15
Last update: $Date: 2001/01/28 10:15:59 $

* What is the magic SysRq key?
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
It is a 'magical' key combo you can hit which the kernel will respond to
regardless of whatever else it is doing, unless it is completely locked up.
* What are the 'command' keys?
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
'r' - Turns off keyboard raw mode and sets it to XLATE.

'k' - Secure Access Key (SAK) Kills all programs on the current virtual
console. NOTE: See important comments below in SAK section.

'b' - Will immediately reboot the system without syncing or unmounting
your disks.

'o' - Will shut your system off (if configured and supported).

's' - Will attempt to sync all mounted filesystems.

'u' - Will attempt to remount all mounted filesystems read-only.

Een functie die ik best vaak gebruik

btw... Alt+SysRq

[ANdrode]

je bent de eerste die iets post over de linux Sysrq die je optioneel mee kan laten compilen in je kernel.

Eigenlijk vreemd dat de newsposter dit vergeten is, want op linux en andere unix systemen heeft hij dus nog *wel* een functie

[trogdor]

en dan nog wel ongeveer wat ibm er mee bedoelde ook.
ongelofelijk.

[balk]

Een functie die ik best vaak gebruik

inkoppertje: zegt dat iets over de stabiliteit van Linux?

inderdaad, ik gebruik hem ook wel eens. Niet vanwege instabiele Linux maar als weer eens door een vaag probeerseltje X vast loopt oid. staat iig altijd aan in m'n kernel

[Anoniem: 93600]

Waarom gebruik ik dan ctrl-alt-backspace om X te killen als ik met de configuratie loop te knoeien. Niets instellen of configureren werkt tot nu toe altijd.

[TheOneLLama]

Sys-req (printscreen + CTRL) heeft geloof ik in X-Windows ook nog een functie. Zoiets kan ik me vagelijk herinneren in ieder geval, dat ik dat ooit gebruikt heb.

Pause/Break (met CTRL) gebruiken we allemaal nog wel eens natuurlijk.

Scroll Lock heb ik lang het lichtje van gebruikt bij een WinAmp plugin

[egeltje]

Bij FreeBSD (Textmode, but who needs X on a server?) gebruik je dat om met de page-up -down toetsen door je schermbuffer te stappen. Kun je rustig nalezen wat er in sneltreinvaart voorbij kwam scrollen.

[Anoniem: 25586]

bij linux, bij het starten kun je de start procedure daarmee stoppen druk je op scroll lock, houd ie niet alleen op met scrollen, maar ook met het opstarten van nieuwe processen, dus kun je rustig stap voor stap kijken waarom er iets mis gaat, en trug lezen als het al voorbij kwam.

[wacco]

Bij FreeBSD in de opstart wacht hij ook rustig met xdm opstarten (you do need X on a workstation ) totdat je weer 'un-scrolllock-ed', zodat je in alle rust je dmesg.boot kan nalezen.

[Anoniem: 81030]

Het lijkt me zinniger om eens aandacht te besteden aan de vraag waarom er nog steeds volstrekt achterhaalde overbodige en zeer irritante Caps Lock en Num Lock toetsen op het toetsenbord gemaakt worden. Nog nooit in mijn leven heb ik iemand wat anders met de numerieke toetsen zien doen dan er cijfertjes mee intikken. En waarom we van Caps Lock afmoeten SPREEKT DENK IK VOOR ZICHZELF, toch?

[kodak]

Dat weghalen is niet zo'n goed idee. Je hebt het zelf nog nooit gezien dat het ooit of voor andere dingen werd gebruikt dan je hier opsomt, maar dat wil niet zeggen dat er weinig mensen zijn die er gebruik van maken. Ik ben zelf iemand die heel weinig met de muis werkt. Eigenlijk liefst zo min mogelijk. Al die toetsen zijn lang zo gek nog niet. Numlock staat bij mij standaard aan, maar ik maak omdat ik gewend ben om op dat gedeelte te werken ook vaak gebruik van de pijl functies onder de toetsen op van dat veld door snel de numlock te gebruiken om te wisselen. Als je het niet zo vaak doet lijkt het wat onzinnig dat ik niet de moeite neem om de meest gebruikte pijltoetsen te gebruiken, maar als je het vaak moet gebruiken scheelt het aardig wat overbodige bewegingen en op de lange duur nog wat tijd ook.
Dat commentaar op de capslock ontgaat me eigenlijk als je wat verder wil kijken dan het gebruik van tekst voor elektronisch berichtenverkeer (email, news, chat, bloggen). Het heeft op die manier sociaal een betekenis gekregen van schreeuwen. Maar ook hier gaat weer op dat het toetsenbord niet alleen bedoeld is voor dit soort gebruik. Dat mag uit de bovenstaande geschiedenis opfrisser toch wel duidelijk zijn. Ga maar eens na wat de gevolgen zijn als je geregeld ergens veel kapitalen moet intikken. Probeer dat maar eens terwijl je constant de shifttoets ingedrukt moet houden en je met tien vingers tikt. Kramp in je pinken zal het zeker op gaan leveren.
Natuurlijk zijn er ook applicaties waar je naderhand de letters mee in kapitalen kan zetten, maar dat is vaak te omslachtig werken.
Nee, het is niet vreemd dat die toetsen er nog opzitten. Ookal lijken ze in deze tijd voor de 'verwende' computergebruiker overbodige dingen, ze hebben allemaal nog een functie. Ik heb er graag wat tegenkomen van perongelukke tekst scheldpartijen voor over.
Voor de personen die er echt niet meer tegen kunnen: de kans om je hack en tweak genen eens wakker te schudden. Maak van je keyboards een uitdaging en ipv een ergenis en tover de knoppen om in een paar nuttige functies voor jezelf. Moet vast wel lukken.

[mr_star]

In de winkel gebruiken wij wel caps lock. Als caps lock niet opstaat stuurt de barcode-scanner blijkbaar de tekentjes door naar de pc die onder de horizontale rij toetsen staan. Staat caps lock wel op worden de cijfertjes doorgestuurd. Heeft voor sommige mensen dus wel nut!

edit: neemt niet weg dat ik die toets thuis wel irritant vind

[TaXaN]

Caps lock bestaat nog voor die arme COBOL programmeurs

[Anoniem: 85924]

De Pause/Break toets gebruikte ik altijd om bij het opstarten foutmeldingen te kunnen lezen.
(als deze te snel langsvlogen om te lezen...DOS nostalgie)
Ook om lopende batchbestanden te pauzeren was dit ook wel handig.

[Anoniem: 76313]

DOStalgie dus?


Ik vraag me af waarom m'n Printscreen niet werkt
'k Heb die nooit weten werken

[Anoniem: 66451]

Als je op de print-screen knop duwt en vervolgens in photoshop een nieuw document opent en ctrl-v doet, werkt het wel, op mijn comp. althans...

[Sir_Killalot]

Wat boeit dat nou, mogen hier ook niet is leuke stukjes staan ofzo

[Anoniem: 47187]

Nou, voor mij is dit allemaal nieuws hoor