Rechter VS laat AI-deepfake van vermoord slachtoffer spreken tijdens rechtszaak

Een rechter uit de Amerikaanse staat Arizona heeft een AI-versie van een vermoorde man laten 'spreken' namens het slachtoffer. Voor zover bekend gebeurde dat nog niet eerder. De AI-toespraak was geen onderdeel van de daadwerkelijke bewijsvoering.

De toespraak werd gedaan door een AI-versie van het slachtoffer, Christopher Pelkey, die met Stable Diffusion en een low-rank adaptation verwezenlijkt werd. Pelkey werd na een verkeersincident doodgeschoten. De zus van Pelkey maakte de avatar en mocht een filmpje van de deepfake en echte beelden van hem namens de slachtoffers en nabestaanden tonen in de rechtszaal, zo schrijft 404 Media.

Dit wordt in de VS een victim impact statement genoemd, een moment tijdens de strafbepaling waarop de slachtoffers mogen verklaren wat het misdrijf met hen doet. Volgens de advocaat van de nabestaanden mogen zij dit recht in een format naar keuze uitoefenen, dus ook in de vorm van een AI-gegenereerd filmpje.

In de video benadrukt de Pelkey-familie namens het slachtoffer dat hij de dader vergeeft. "Aan Gabriel Horcasitas, de man die me doodschoot, het is jammer dat we elkaar op die dag en onder die omstandigheden troffen. In een ander leven hadden we wellicht vrienden kunnen zijn", aldus de deepfake.

De dader werd schuldig bevonden aan doodslag en kreeg de maximale straf voor die omstandigheden, namelijk 10,5 jaar, terwijl de aanklagers volgens 404 Media maar 9 jaar eisten. De rechter die over de zaak besliste, Todd Lang, was naar eigen zeggen onder de indruk van het statement van de AI-versie van Pelkey. Hij benadrukt dat hij Pelkey in tegenstelling tot de gebruikelijke formaliteit van een rechtszaal bij de voornaam noemt 'omdat hij hem heeft leren kennen' dankzij de AI-video.

Reacties (128)

[MazeWing]

Wat een ongelofelijke negativiteit weer hier….

Dit is een prachtig middel om de woorden van de slachtoffers, waar het victim impact statement überhaupt voor bedacht is, kracht bij te zetten. Je wil als slachtoffer dat je woorden de verdachte en andere betrokken personen raken en hen wat doet. Dit is hiervoor een mooie manier.

Het is aan de rechters de kunst ok dit niet mee te wegen in de strafmaat. Iets dat sowieso al lastig is om 100% objectief te doen, aangezien iedere rechter wel eens een zaak moet behandelen die hem of haar meer doet dan andere zaken.

Edit: de Nederlandse politie heeft in mei 2022 ook een mooi experiment gedaan met een getuigenoproep door het (in 2003 vermoorde) slachtoffer zelf middels AI. Meer info: https://www.politie.nl/ni...zelf-zijn-moordenaar.html

[Reactie gewijzigd door MazeWing op 9 mei 2025 14:41]

[Philip Ross]

Het zijn dus niet de woorden van het slachtoffer ook al lijkt dat wel zo. Het zijn woorden die iemand anders het slachtoffer in de mond legt met gebruik van AI.

[dasiro]

inderdaad, het slachtoffer stopt met te bestaan op het moment van zijn overlijden en heeft geen énkele invloed meer op wat er met zijn nagedachtenis wordt gedaan.

De impact van een daad zou trouwens los moeten staan van de strafmaat. Het klinkt misschien heel droog, maar een rechter die de straf voor een daad moet bepalen zou enkel maar naar de overtreding mogen zien, want anders zou de strafmaat minder zijn om een alleenstaande die een last voor de maatschappij was te doden dan dat je een net bevallen moeder hebt gedood. Beide slachtoffers hebben immers hetzelfde lot ondergaan van dezelfde daad.

[Malarky]

De omstandigheden van het geval wegen nu eenmaal altijd mee. Dat kan zijn:
- hebben veel mensen het zien gebeuren
- was er enorme maatschappelijke impact en die is nu weer eenmaal groter bij een moeder van 8 kinderen dan bij een dakloze
- details als “het slachtoffer smeekte nog om genade” of dus “het slachtoffer smeekte voor haarzelf in haar rol als moeder van 8 kinderen”

Zodoende weegt vaak (indirect) mee wie het slachtoffer was. En daar is op zich niets mis mee. 100 daders van een enkele moord kunnen 100x een iets andere straf krijgen.

[postbus51]

Strafmaat is vast gelegd in de wet
Al zien 1000 een moord of je wordt vermoord alleen in je huis, op straat of waar dan ook
De bewezen dader zou zijn straf accoord de regel krijgen
Ongeacht wie het slachtoffer is !
En ik zeg moord ,dronken iemand doodrijden enz dus geen zelfverdediging van jezelf ,familie of derden

[mac1987]

Incorrect. De strafmaat wordt door de rechter bepaald op basis van de omstandigheden van het geval. De wet noemt enkel een maximum daaraan. Zou dit anders zijn, dan gaat de wetgever op de stoel van de rechter zitten.

[Hans1990]

Toch gebeurd het omgekeerde ook zo goed: iemand die ontoerekeningsvatbaar is kan meer gebaat zijn bij behandeling en/of "afspraken" (bvb voorwaardelijke straffen). Daarintegen een veelpleger kan je misschien beter gewoon lekker kort houden en hoger dan de strafeis wegsturen. Enzovoort. Als je enkel naar de daad zou kijken dan zou dat laatste ook niet meer kunnen.

[Coolstart]

Het klinkt misschien heel droog, maar een rechter die de straf voor een daad moet bepalen zou enkel maar naar de overtreding mogen zien, want anders zou de strafmaat minder zijn om een alleenstaande die een last voor de maatschappij was te doden dan dat je een net bevallen moeder hebt gedood. Beide slachtoffers hebben immers hetzelfde lot ondergaan van dezelfde daad.

Wel een hele nare en rare kijk op rechtspraak.
Als iemand een jonge moeder dood met 2 jonge kinderen is de impact en leed sowieso groter dan als je een eenzame oude dakloze man ombrengt die niemand mist.

Ook alles wat er vooraf gaat doet terzake. Het motief, voorbedachte rade en ga maar door.

[dasiro]

rechtspraak is nu eenmaal een heel nare/rare zaak, waar puntjes en komma's cru gezegd het verschil kunnen maken tussen vrijspraak en levenslang.

Ook alles wat er vooraf gaat doet terzake. Het motief, voorbedachte rade en ga maar door.

klopt, dat zijn de omstandigheden waarover ik het hier heb

[Currry]

Met die redenatie moet je slachtoffer of nabestaande verklaringen dus afschaffen en ook de verdachte mag niets anders meer verklaren dan de feiten. Rechtzaken werken zo alleen niet, het zijn geen enen en nullen, zwart en wit. Veel is grijs en moet gedurende de rechtzaak duidelijker worden gemaakt en daar passen verklaringen prima bij. Een rechter hoeft zijn strafmaat ook niet aan te passen op een zielige verklaring net zo min als ze doen met media berichten of heisa in de rechtbank.

[dasiro]

de principes "vrouwe justitia is blind" en "iedereen gelijk voor de wet" staan daar echter haaks op. Voor zover ik als leek weet staat er geen maatschappelijke impactschaal in wetboeken gedefinieerd en dura lex, sed lex.

[FriXion]

Dat ze blind is gaat over dat ze geen onderscheid maakt op basis van bijvoorbeeld afkomst. Het heeft niets te maken met blindheid voor omstandigheden

[mac1987]

Vanuit het beginsel van rechtsgelijkheid dienen gelijke gevallen gelijk behandeld te worden, maar ongelijke gevallen ook ongelijk. Het is aan de rechter om te bepalen wat gelijk en wat ongelijk is, op basis van bestaande uitgangspunten en uitspraken van de Hoge Raad. Daarbij zie ik overigens enige meerwaarde in wat een nabestaande van het slachtoffer en het misdrijf weet, maar minder van het door anderen woorden in de mond leggen van het slachtoffer, zoals hier. Dat is leuk voor een post op social media, maar neigt naar valse verklaringen in de rechtszaal (het laten lijken alsof het slachtoffer dit zelf gezegd heeft).

[Reactie gewijzigd door mac1987 op 11 mei 2025 11:36]

[dasiro]

klopt en in de wet wordt er enkel naar de daad gezien, niet naar de maatschappelijke impact, daarom ook mijn betoog. Een overvaller die een vrouw verkracht weet niet of ze maagd, zwanger of moeder is en zijn daad zou in alle 3 de gevallen dan ook gelijk moeten behandeld worden. Het zou toch extra pervers zijn dat hij uit een groepje meisjes zou kunnen kiezen om het slachtoffer met de laagste straf er uit te pikken.

[mac1987]

Dat laatste ben ik met je eens, maar de wet laat de toetsing op de omstandigheden van het geval over aan de rechter. Die zou 'meisje is knap' niet mee moeten rekenen, maar 'meisje was in een zwakke toestand en kon zich mentaal niet verweren' weldegelijk mee moeten rekenen. Waar die grens ligt is aan verandering onderhevig en wordt continu op basis van jurisprudentie bijgeschaafd.

[dasiro]

Dat is waarom de begrippen verzwarende en verzachtende omstandigheden gedefinieerd zijn, maar die moeten aantoonbaar gekoppeld zijn aan de daad. Als een dader weet dat een kind thuis weggelopen is en het meelokt, dan zal die omstandigheid meetellen, maar als dat niet aantoonbaar is omdat het slachtoffer lukraak is gekozen, dan heeft dit geen invloed op de daad.

[NoTechSupport]

Hoe kan die man rechter worden en zo'n straffen uitspreken? Dat een man in die positie, die moet oordelen over mensenlevens, dit toelaatbaar vind is heel triest...

[bantoo]

Ligt er maar net aan hoe je er in staat. In mijn ogen hoort het strafrecht er niet te zijn om slachtoffers een gevoel van voldoening te geven. Het is geen show, een meer zakelijkere benadering lijkt me meer een teken van een functionerende rechtstaat. Het zou niet nodig hoeven zijn om een kunstzinnige rechter te hebben als je dit soort zaken weglaat.

[TheVivaldi]

Ik ben het met je eens dat een zakelijkere benadering het beste is, maar in zulke (en eigenlijk de meeste) zaken kun je je emoties nu eenmaal niet altijd in bedwang houden. Of zo'n filmpje een goed idee is, laat ik in het midden, maar ik wil maar zeggen dat 100% zakelijk me in de meeste zaken een utopie lijkt.

[Loller1]

Dit is een prachtig middel om de woorden van de slachtoffers, waar het victim impact statement überhaupt voor bedacht is, kracht bij te zetten. Je wil als slachtoffer dat je woorden de verdachte en andere betrokken personen raken en hen wat doet. Dit is hiervoor een mooie manier.

Alleen zijn dit niet de woorden van het slachtoffer. Hadden de nabestaande een woordje willen doen (wat ik veronstel dat ze hebben gedaan) dan moeten ze dat brengen zonder zich voor te doen als iemand anders, ookal is dat iemand anders een slachtoffer dat niet meer voor zichzelf kan opkomen. *Dat* is waar een victim impact statement voor dient, niet voor je eigen mening in iemand anders zijn mond te leggen op zo een manipulative manier.

[kodak]

Kracht bij zetten met nep-content lijkt me nu juist niet de bedoeling. Het recht tot uitten gaat nmm namelijk om de rechthebbende personen, niet om anderen en zeker niet om anderen of een systeem woorden in de mond te (laten) leggen.

Recht doen is dus ook niet slechts een kwestie van technologie inzetten omdat het kan en dat een rechter dan maar onafhankelijk genoeg moet proberen te zijn.

In de VS zijn de regels mogelijk wat soepeler, maar als ze dat niet zijn kan dit toelaten mogelijk nogal wat gevolgen hebben bij een eventueel hoger beroep.

Dat er voor opsporing dit soort nep-content gebruikt kan worden staat hier nmm los van. Opsporen is wat anders dan bijvoorbeeld verklaring of getuigenis afleggen. Er gelden andere regels, die in mogelijkheden veel ruimer zijn.

[jpsch]

Laat Amerika nu net veel jury rechtspraak hebben.

[Guru Evi]

Veel mensen begrijpen ook niet hoe het strafrecht werkt. In geval van een impact verklaring is de zaak al afgelopen en de rechter heeft al opgeschreven wat de straf zal zijn. In sommige gevallen gebeurt het ook na de uitspraak van straf, soms net voor, maar het verandert de straf niet.

Het is gewoon een methode om 1 - het slachtoffer sluiting te geven en 2 - hopelijk de dader te laten zien dat er een reden is dat hij een straf krijgt.

[Raphaelo]

Als het enkel gaat om kracht bij te zetten, en zorgen dat de woorden raken, waarom dan niet de verdachte in AI vorm een bekentenis laten afleggen en spijt laten betuigen?

Laten we vooral AI buiten de rechtspraak houden alstublieft.

[MornixRS]

Nee hoor het is een misser van jewelste want het zijn niet de woorden van het slachtoffer maar van de zus. Laat die het dan ook voorlezen. Dat is wel zo duidelijk. Het lijkt me ook niet de bedoeling dat het rechters nog moeilijker wordt gemaakt of dat juryleden op deze manier emotioneel worden bespeeld. De vergelijking met de oproep van onze politie is van een totaal andere orde.

[lenwar]

Als we naar de reactie van de rechter kijken, zien we wel gelijk iets heel 'gevaarlijks' hieromheen. Niet zozeer in dit specifieke geval, maar wel voor het hele concept.

De rechter haalt aan dat de nabestaande hebben aangegeven dat ze de maximumstraf willen voor de verdachte, terwijl het slachtoffer in het filmpje vooral sprak over vergiffenis en dergelijke.

Biijkbaar heeft de familie in deze zit het AI-filmpje waarheidsgetrouw laten maken. Maar ze hadden er ook heel wat anders mee kunnen doen. Ze hadden hem ook kunnen laten zeggen dat zijn (eventuele) kinderen nu zonder vader moeten opgroeien en dat dat de schuld van de dader is, en dat soort zaken.

Nu worden er letterlijk woorden in de mond van een overleden persoon gelegd, en dat kan natuurlijk heel erg misbruikt worden in allerlei zaken.

Ik weet niet of dit soort statements voor of na de schuldig/onschuldig uitspraak gedaan wordt, maar anders kan zo'n filmpje als dit heel erg veel impact hebben op een jury (wat ik sowieso een raar systeem vindt, maar dat even terzijde )

[Ché Mig]

Ik weet niet of dit soort statements voor of na de schuldig/onschuldig uitspraak gedaan wordt, maar anders kan zo'n filmpje als dit heel erg veel impact hebben op een jury (wat ik sowieso een raar systeem vindt, maar dat even terzijde )

In het artikel (en ook op Youtube) wordt aangegeven dat dit géén onderdeel is geweest van de bewijsvoering..

[lenwar]

Nee, maar met Jury van burgers, kan het wel invloed hebben. (De rechter bepaald natuurlijk de strafmaat).

En net wat ik al schreef. In dit geval leek het in elk geval dat het 'netjes' gebeurde.

[Guru Evi]

Impact verklaring gebeurt nadat de jury/rechter het vonnis al uitgesproken/geschreven heeft, meestal net voor of na de mondelijke verklaring in de rechtbank. Als hij vb onschuldig bevonden wordt is dit niet gepast, dus hij moet schuldig verklaard zijn, maar het verandert anders niets.

[Reactie gewijzigd door Guru Evi op 10 mei 2025 12:45]

[lenwar]

Oké, dan is er niet zo veel aan de hand. 😊

Een rechter zal het uiteraard wel meenemen, maar dat is een professional die het op de juiste manier, al dan niet, zal laten meewegen voor de strafmaat.

[Guru Evi]

Nee, de strafmaat is al geschreven en opgenomen en kan niet meer veranderd worden, de verklaring kan niet als getuigenis bezien worden maar zet enkel kracht bij de straf voor de slachtoffers en mensen in de rechtbank en de theorie is dat de daders zich misschien ook schuldig(er) voelen.

In jury recht bepalen de burgers de straf, niet zoals Europees recht waar juristen/rechters na een paar jaar ongevoelig worden en medelijden met de misdadigers ipv omstandigheden en slachtoffers vergelijken - een rechter denkt eraan dat Dutroux heeft levenslang gekregen, die persoon is (nog) geen Dutroux, dus ik moet medelijden hebben en hem niet levenslang geven, en zo glijdt de maatstaf dat je voor bepaalde soorten moord/doodslag 1 jaar voorwaardelijk krijgt.

Er is een hoop psychologisch onderzoek naar die dingen, enorm interessant om te weten - vb een jury gaat minder snel veroordelen maar de straffen liggen in het algemeen hoger, je kunt ook kiezen zonder jury te gaan waar je met minder bewijs (voor dezelfde zaken) veroordeeld wordt maar ook minder lang gestraft wordt. Echter als je advocaat het proces met een jury uitrekt (onnodig bezwaren indienen) dan loop je ook gevaar een zwaardere straf te krijgen.

[Reactie gewijzigd door Guru Evi op 10 mei 2025 16:38]

[lDDQD]

Leuk dat het er staat, maar uiteindelijk zijn de juryleden en rechters gewoon mensen met emotie. En dit soort ongein kan dus invloed hebben op hun besluitvorming.

[KouweZakkie]

Maar ze hadden er ook heel wat anders mee kunnen doen. Ze hadden hem ook kunnen laten zeggen dat zijn (eventuele) kinderen nu zonder vader moeten opgroeien en dat dat de schuld van de dader is,

Dat zou de desbetreffende advocaat ook al hebben kunnen / moeten aanvoeren.

Ik weet niet of dit soort statements voor of na de schuldig/onschuldig uitspraak gedaan wordt, maar anders kan zo'n filmpje als dit heel erg veel impact hebben op een jury (wat ik sowieso een raar systeem vindt, maar dat even terzijde )

Bij juryrechtspraak beslist doorgaans, in het Anglicaans recht, de jury of peers alleen over de schuldvraag, niet over de strafmaat. Dat is aan de rechter.

[DeMolT.]

Poeh, dit voelt aan als glad ijs. Aan de ene kant mooi dat de man schuldig is bevonden, maar had hij de hoogste straf ook gekregen als deze AI er niet was geweest? Is dat dan eerlijk en rechtvaardig?
Lijkt mij niet goed voor de populatie van de gevangenissen, die toch al hoog is, in Amerika.

[Ché Mig]

De AI-toespraak was geen onderdeel van de daadwerkelijke bewijsvoering.

Staat in de eerste (dikgedrukte) alinea.

[DeMolT.]

Dat het geen bewijs is, doet niets af aan het gevoel dat het bij een jury geeft. Dat werkt in de VS wat anders dan in Nederland, ik ben er niet perse fan van.

[separhim]

Ik ben het met je eens dat dit niet goed zou zijn bij een jury, maar deze statement is pas geweest nadat de dader al schuldig was bevonden door de jury, en dat het bedoeld is voor de strafbepaling, waarbij alleen de rechter betrokken is. Zoals ook in het tweakers artikel hier staat.

And Mr Grimm [voormalig rechter en professor] said because it was used without a jury present, just for a judge to decide sentencing, the technology was allowed.

[Loller1]

Maar dat betekend nog steeds dat de straf beïnvloed kan zijn door het filmpje.

[TheVivaldi]

Dat wel, maar DeMolT. had het over beïnvloeden van de jury en daar reageert separhim op.

[TheVivaldi]

Hoe werkt dat in België? Daar heb je immers ook een jury.

[Kenhas]

Wat @DeMolT. zich afvraagt, staat niet in de eerste alinea. De AI video was inderdaad geen bewijs maar werd gebruikt tijdens het bepalen van de straf.
En daar kan je je, terecht, afvragen of er een verschil is gemaakt

[Ché Mig]

@DeMolT. , @Kenhas
Ik heb het artikel gelezen en vervolgens de video op Youtube bekeken. Vervolgens kreeg ik bij het einde van de video een link gepresenteerd naar de reactie van de rechter in de rechtzaal - die heb ik óók gekeken.

Mijn conclusie is dat dit hoogstens in het voordeel van de moordenaar kan of kon uitvallen.
Het is 'allemaal nep', maar het doet in mijn ogen wel volledig recht aan alle betrokkenen. En bovendien met een goede uitleg erbij waarom.

[bzuidgeest]

Nee maar het beïnvloedt wel de rechter in zijn einduitspraak.

[Flimovic]

Iets wat gevuld is met informatie van anderen en wat enorm geloofwaardig overkomt gebruiken in een rechtzaak, lijkt me een bijzonder slecht idee.

[SkyStreaker]

Laat meteen zien waarom ik het hele idee "trail by jury" bijzonder slecht vindt. Dit is toch gewoon sturing van mening op een nog sterkere manier dan anders in plaats van keihard objectieve feiten en dergelijke wat tastbaar is?

[GertMenkel]

In dit geval was de strafbaarheid al bepaald, en gaat het dus alleen om het vaststellen van de hoogte van de straf, waar in dit geval geen jury bij betrokken is.

Maakt het nog steeds een bizar fenomeen in mijn ogen, maar minder erg dan zou kunnen.

[mjtdevries]

Geef je daarmee niet aan dat je een "victim impact statement" een bijzonder slecht idee vind?

Zonder AI zou de zus dezelfde informatie vertellen in de rechtzaak. Is dat ook een bijzonder slecht idee?
Niet elk slachtoffer word vermoord. Is het ook een bijzonder slecht idee als hij niet vermoord was, maar gelukkig is blijven leven en zijn verhaal doet?

[Klaus_1250]

Maar van wie komt nu de informatie? De zus/nabestaande of het slachtoffer/overledene?

Een deepfake van een overledene de woorden van een nabestaande te laten spreken doet afbreuk aan de statement. Mag je dan ook acteurs een witness impact statement laten geven? En is zo'n statement dan feitelijk, emotioneel of .... ?

[mjtdevries]

Besef je dat zo'n statement geen bewijs in een rechtzaak is?
Het is bedoeld om slachtoffer en/of nabestaanden hun gevoelens te laten uiten. Dus het is bij voorbaat meegenomen dat het waarschijnlijk emotioneel zal zijn.

En van wie de informatie komt:
Zou je datzelfde probleem hebben als de zus namens haarzelf en de andere nabestaanden een statement opleest? Dan weet je ook niet van wie de informatie komt.

Dus is AI hier het probleem, of vind je de victim impact statement in het algemeen een moeilijk iets in een rechtzaak?

Als je een filmpje met AI mag maken, dan zou je verwachten dat je ook een fimpje met een acteur mag maken. Het zou heel raar zijn als dat dan niet mag.

[Philip Ross]

Ik denk dat het probleem zit in dat er nu gedaan wordt alsof dit de boodschap van het slachtoffer is maar in werkelijkheid is het een boodschap van anderen.

Laat duidelijk zijn van wie de uitspraken komen.

[mjtdevries]

Nee, er word absoluut niet gedaan alsof dit de booschap is van het slachtoffer. Er word heel duidelijk verteld dat dit een avatar is die gemaakt is door de nabestaanden.

[IlIlIllII]

Uit het artikel:

In de video benadrukt de Pelkey-familie namens het slachtoffer dat hij de dader vergeeft.

Dat hij de dader vergeeft. Niet Pelkey's familie namens hem, nee, hijzelf.

[mjtdevries]

benadrukt de Pelkey-familie namens het slachtoffer

Het is dus overduidelijk dat dit de mening is van de familie en niet wat het slachtoffer zelf heeft gezegd.

Ondanks dat er duidelijk verteld word dat dit een avatar is die door de familie gemaakt is, denk jij blijkbaar dat de jury niet het verschil kan maken tussen iets wat een levend slachtoffer verteld en wat een avatar van een overleden slachtoffer verteld.

[IlIlIllII]

Het is dus overduidelijk dat dit de mening is van de familie en niet wat het slachtoffer zelf heeft gezegd.

Goh, zou je denken? Met het gebruik van AI en de woordkeuzes is het héél duidelijk om te zien welk doel de familie voor ogen heeft: namelijk spreken namens het slachtoffer. Het gaat in deze discussie helemaal niet over de geloofwaardigheid van deepfakes en dergelijke. Dat is een hele andere discussie.

Maar als je het toch daarop wilt gooien: wanneer deze vorm van victim impact statements niet wordt aangepakt krijg je alleen maar grotere problemen in de toekomst. Nu kunnen we het verschil nog zien en horen, maar over X aantal jaar? Kwestie van tijd voordat mensen voor het lapje worden gehouden.

[ZwolschBalletje]

Nee, in deze vorm lopen de feiten en AI-creativiteit zo door elkaar heen dat dat niet overduidelijk is (en zelfs anders dan jij beweert). En dat is in een rechtzaak erg onhandig.

Als je kijkt en luistert naar de reactie van de rechter net nadat hij de AI-toespraak heeft gezien, dan vallen een paar dingen op. De rechter heeft moeite om zijn eigen emoties in bedwang te houden, maar herpakt zich. Maar gedurende zijn reactie benoemt de rechter af en toe correct dat ze getuige zijn geweest van een weergave van wat het slachtoffer zou hebben kunnen zeggen volgens de nabestaanden, maar tegelijkertijd verwart hijzelf ook AI-suggestie en de werkelijke persoon die het slachtoffer was. Dat blijkt vooral in deze passage:

But I feel like calling him Christopher as we've gotten to know him today. I feel that that was genuine. That his obvious forgiveness of Mr. Horcasitas reflects the character I heard about today. But it also says something about the family. [de familie is boos en heeft de maximale straf geëist, maar] you allowed Chris to speak from his heart as you saw it. I didn’t hear him asking for the maximum sentence.

@mjtdevries concludeert dat wat hier uitgesproken werd de mening van de nabestaanden was, de rechter benoemt expliciet dat het de stem van het slachtoffer was zoals de nabestaanden denken dat hij zou hebben gedacht, maar verwijst zelf ook naar 'Chistopher' alsof hij hem zonet nog heeft gesproken.

In the end is het alleen maar een suggestie van wat iemand misschien zou hebben gezegd, verpakt alsof het echt gebeurd is. Juist in een rechtzaak moet de scheidslijn tussen echt en nep, waar en onwaar loepzuiver zijn. En dit gebruik in deze situatie maakt dat juist enorm troebel voor iedereen.

[Reactie gewijzigd door ZwolschBalletje op 9 mei 2025 17:59]

[Philip Ross]

Ja, maar als die avatar zo veel mogelijk gemaakt wordt om op het slachtoffer te lijken en praat vanuit de eerste persoon word dat dus wel geïmpliceerd.

[mjtdevries]

Nee. Dat word helemaal niet geimpliceerd.
De jury weet dat de nabestaanden dit gemaakt heeft en dat dus de nabestaanden zeggen dat het slachtoffer er zo over zou denken.

Denk je werkelijk dat mensen dat onderscheid niet kunnen maken?

[Philip Ross]

Blijkbaar ziet de rechter daar niet doorheen

Hij benadrukt dat hij Pelkey in tegenstelling tot de gebruikelijke formaliteit van een rechtszaal bij de voornaam noemt 'omdat hij hem heeft leren kennen' dankzij de AI-video.

Dat is het hele punt. De AI spreekt vanuit het slachtoffer. Er is een verschil tussen "ik vergeef.." en "ik denk dat mijn broer zou vergeven"

Laat de zus dit gewoon zelf zeggen.

[locke960]

Denk je werkelijk dat mensen dat onderscheid niet kunnen maken?

Dat kunnen mensen inderdaad niet. Mensen kunnen heel goed het onderscheid beredeneren, maar mensen zijn niet alleen logische machines. We zijn voor een groot deel instinctieve, emotionele wezens en dat beïnvloed ons doen en laten meer dan de meeste mensen toe willen geven.

Tegen onze rationale kant wordt verteld dat dit niet het slachtoffer is, en daarna wordt onze emotionele kant minutenlang voorgehouden dat dit wel het slachtoffer is. Dat is een misselijke vorm van manipulatie en dat deugt niet.

[Verwijderd]

Inderdaad. Mensen zijn te lomp om dat onderscheid te maken, dat is ondertussen toch al klaar en duidelijk bewezen?

[supersnathan94]

Er word heel duidelijk verteld dat dit een avatar is die gemaakt is door de nabestaanden.

Een avatar die "gemaakt is" door een foto door een deepfake algo te trekken. Meer dan dat is het niet. kijk het filmpje maar even en check dan wat profiel fotos van deze man.

Dit is juist zo gemaakt alsof hij het zelf zegt. Dat is het hele punt ook.

[Klaus_1250]

Besef je dat zo'n statement geen bewijs in een rechtzaak is?
Het is bedoeld om slachtoffer en/of nabestaanden hun gevoelens te laten uiten. Dus het is bij voorbaat meegenomen dat het waarschijnlijk emotioneel zal zijn.

Het is geen bewijs maar kan wel door de rechter gebruikt worden voor strafmaat bepaling. En het is dus niet alleen gevoel ... Er zitten ook feitelijkheden aan vast, Als jij na een misdrijf niet meer naar buiten durft, vrienden verliest, werk verliest, dan zijn dat feitelijkheden. Feiten over de gevolgen van een misdaad.

Maar wij het vooral om gaat is dat hier de woorden van één individu in de mond van een ander worden gelegd. Dat klopt gewoon niet. Helemaal niet op emotioneel vlak, want van wie zijn de emoties nu die je ziet? En wat als de overledene hele anderen ideeën en emoties had?

[segil]

De rechter die over de zaak besliste, Todd Lang, was naar eigen zeggen onder de indruk van het statement van de AI-versie van Pelkey. Hij benadrukt dat hij Pelkey in tegenstelling tot de gebruikelijke formaliteit van een rechtszaal bij de voornaam noemt 'omdat hij hem heeft leren kennen' dankzij de AI-video.

Als de rechter al zo onder de indruk is, wat voor impact heeft dat dan wel niet op de jury? Ik vind dit ook twijfelachtig en ook stemmingmakerij. Wat wordt de volgende stap, het slachtoffer in de vorm van een baby laten praten?

[mjtdevries]

Zoals iemand anders heel terecht heeft aangegeven (kan zijn reactie even zo snel niet vinden) is er hier helemaal geen impact op de jury.
De jury bepaalt of iemand wel of niet schuldig is en de rechter bepaalt de hoogte van de straf.

[segil]

Hoezo is er geen impact op de jury, heb je het hen gevraagd? Als jij een emotioneel betoog ziet in beeld, beïnvloed dat toch waarschijnlijk je keuze?

[mjtdevries]

Omdat de video alleen getoond is aan de rechter.
De jury had haar werk al gedaan. De jury bepaalt of iemand schuldig of onschuldig is en daarna bepaalt de rechter de hoogte van de straf. Deze video werd getoond nadat de jury haar uitspraak had gedaan en voordat de rechter de hoogte van de straf had bepaald.

[Kevinp]

Probleem is dat ik er vanuit ga dat hier een Jury oordeelt. Een burger die zo'n mooi verhaal ziet is altijd beïnvloed hierdoor.

[Verwijderd]

Maar hij is dood. Dus hij kan niets meer vertellen of beinvloeden. Klaar.

Dat heeft de familie, vrienden of eender wie niet te doen in de overledene zijn plaats.

[Kenhas]

Victim impact statement is altijd een twijfelgeval omdat het voor dezelfde feiten andere resultaten kan hebben.
Een goede "acteur" kan totaal anders overkomen bij een jury en/of rechter. Ik druk het overdreven uit om mijn punt duidelijk te maken.
Een man werd gedood en de dader moet gestraft worden. Een victim impact statement is eigenlijk nergens voor nodig. We zullen het nooit weten maar de kans bestaat dat de dader een langere straf heeft gekregen door dit filmpje. In het filmpje wordt gezegd dat het slachtoffer de dader vergeeft. Dat kan je natuurlijk nooit weten maar ondertussen kan je het gevoel opwekken van "zo erg dat zo'n lieve man is gedood" wat kan leiden tot een zwaardere straf.

Mocht ik ooit veroordeeld worden voor iets, hoop ik dat het gaat over feiten en niet over de juiste gevoelens opwekken

[mjtdevries]

Dus de AI is eigenlijk niet het probleem hier?
Dat een victim impact statement de jury kan beinvloeden in de lengte van de straf is het probleem?

[Kenhas]

Ik heb een beetje een dubbel bij beiden.
In dit geval heeft het zelfs niet met jury te maken. Die heeft de video niet gezien. Enkel de rechter.

Ik zal weer overdrijven om het punt duidelijk te maken dus hou hier rekening mee.
Het is door zo'n momenten mogelijk dat de dader van een overval met fysieke gevolgen (dus geen overlijden maar een val of zo met breuken). Er kan dus een verschil in straf zijn als het slachtoffer een arm alleenstaande moedertje met drie jonge kindjes is of een jonge vrijgezelle man.

Over het AI gedeelte gaat het me vooral over uitspraken die het slachtoffer mogelijks nooit ging gemaakt hebben namelijk het stuk over het vergeven van de dader en dat ze in andere gevallen misschien vrienden gingen geworden zijn. Dat is voor mij puur stemmingmakerij. Het zou zomaar kunnen dat de dader een jaar extra heeft gekregen door die uitspraak die dus niet door het slachtoffer gedaan is.

[The Realone]

Een victim impact statement wordt volgens mij altijd pas gedaan nadat de jury een uitspraak gedaan heeft. Het is echter wel mogelijk, en mogelijk zelfs bedoeld, om de rechter te beïnvloeden voor wat betreft de straf die deze op gaat leggen.
Dat vind ik wel problematisch ja, omdat rechtspraak nooit op basis van gevoel hoort te gaan.

[mjtdevries]

Ik vind dat ook wel problematisch. Ik zie in Nederland ook dat rechters meewegen wat de impact op de samenleving is geweest. En dat is dan niet eens uit de eerste hand van het slachtoffer of nabestaanden.

Ik stel mijn vragen dan ook vooral om het issue en de reacties van mensen te analyseren.
Ik heb er zelf ook geen pasklaar antwoord voor.

[bzuidgeest]

Ik vind victim impact statements een bijzonder slecht idee.

Recht hoort gebaseerd te zijn op feiten, op het volgen van de wet. De rechter, die er voor gestudeerd heeft, mag weging maken in de toepassing en de striktheid. Dat is niet aan bevooroordeelde, van discriminerende, niet logisch nadenkende burgers

Emotionele zooi hoort er niets mee te maken te hebben. Daarom ben ik ook zeer blij dat wij bijvoorbeeld geen jury kennen. Wat een verschrikking is dat concept. Het idee dat je lot afhangt van een stel willekeurige slecht geïnformeerde burgers. Die vaker naar huidskleur dan bewijs kijken. Maar goed dat we dat niet hebben.

Helaas hebben wij tegenwoordig wel ook een soort victim statements. Bah zeg. Wat een gedrocht. Alleen maar voor de show en de emo tv . Want het telt toch niet mee.

[Reactie gewijzigd door bzuidgeest op 9 mei 2025 16:19]

[Vicje]

Ik ben het wel met @Flimovic eens. Voor mij is het de vorm. Het feit dat de rechter zelf ook zegt dat hij hem heeft leren kennen door AI, laat zien hoe die vorm impact heeft op hoe wij naar dingen kijken en ze ervaren. Dezelfde woorden uitgesproken door die zus had waarschijnlijk niet deze reactie van de rechter teweeg gebracht. De vorm kan ons wel degelijk beïnvloeden.

[jeroen79]

Ik denk dat vooral belangrijk is dat duidelijk is wat iets is en wat het niet is.

Als de nabestaanden met een foto van het slachtoffer naar de zitting komen en dan hun verhaal doen dan is duidelijk dat die foto slechts een foto is en het verhaal van de nabestaanden het verhaal van de nabestaanden is.
En als ze een video vertonen waarin het slachtoffer voor zijn dood verteld wat hem is overkomen dan is ook duidelijk dat dat het verhaal van het slachtoffer is.

Maar als je een video vertoont waarin AI gegenereerde beelden met AI gegenereerde spraak een verhaal verteld is dan duidelijk wat wat is?
Wordt dat voldoende aan de rechter uitgelegd? Weet die rechter wat de AI hier doet?

En als je een AI gegenereerde video mag vertonen mag je dan ook een acteur inhuren? Of een dichter?
Is een 'victim impact statement' geheel vormvrij?

En je wil ook dat iets voor het juiste doel wordt gebruikt.
Een 'victim impact statement' kan worden gebruikt bij het bepalen van de strafmaat maar is niet bruikbaar voor het vaststellen van de schuld of onschuld.

Gaat een levensechte video van het slachtoffer dan niet stiekem als bewijs van schuld worden gebruikt?

[GertMenkel]

Is het ook een bijzonder slecht idee als hij niet vermoord was, maar gelukkig is blijven leven en zijn verhaal doet?

Eerlijk gezegd zie ik het nut hier niet van in. Zo worden mensen gestraft op basis van hoe goed (de familie van) hun slachtoffers tranen kunnen trekken. Gelijke monniken, gelijke kappen, zo zou het rechtssysteem moeten werken, en dit maakt er meer een soort show van. Het zou toch van de zotte zijn om een acteur in te huren die je script voorleest over hoe erg het wel niet is om vermoord te zijn?

Helemaal in combinatie met het feit dat Amerika jury's gebruikt vind ik dit een gevaarlijk iets dat manipulatie wel heel makkelijk maakt. Mag de verdediging ook een statement met een AI-model van het slachtoffer geven die zegt dat het slachtoffer blij is dat de verdachte hem eindelijk rust heeft kunnen geven?

Het statement van de rechter is precies wat er mis is met dit systeem; de rechter doet alsof hier een echt iemand een eigen verklaring heeft afgegeven.

[Ruw ER]

Ja het hele rechtsysteem in de VS is debiel. Het maakt niet uit of de juiste persoon berecht wordt, zolang er maar iemand berecht wordt. Het is een spelletje jury overhalen van beide kanten, ipv een zo objectieve keuze maken met het bewijs dat er is. En nabestaanden/slachtoffers een zielig verhaal op laten voeren heeft niets met bewijs te maken. Het heeft te maken met een jury overhalen met een zielig verhaal.

Zielig niet negatief bedoeld, overigens.

[Ruw ER]

Nee dat denk ik niet. Maar wij hebben geen jury van leken. We hebben geleerde rechters. Subtiel verschilletje.

[mjtdevries]

Wat in de praktijk geen verschil oplevert blijkt uit vele studies.

Maar in dit geval is er niet eens sprake van een jury, zoals Kenhas terecht opmerkte.
Hier is het ook alleen maar de rechter die beinvloed kan worden met dat zielige verhaal.
Want de jury heeft haar uitspraak al gedaan. Het is nu alleen de rechter die gaat over de hoogte van de straf.

[Reactie gewijzigd door mjtdevries op 9 mei 2025 16:11]

[SinergyX]

Kan er veel over zeggen, maar beetje uncanny valley gevoel bij het filmpje. Hoewel ik het wel een 'goed' doel vind voor AI, voor elke goede actie met AI staan 10 acties met minder 'goede' intenties.

[valvy]

Wat maakt dat dit een goed doel is?

Dit filmpje voegt immers geen nieuwe informatie toe. De personen hadden namelijk ook zelf het woord kunnen nemen of schriftelijk kunnen opstellen en laten voorlezen. Dit lijkt me meer een soort branding van de boodschap om sympathie op te wekken bij de jury of rechter. (nu is de vraag of dit wenselijk is)

Zou een verdachte dit ook mogen doen? Hij komt niet goed uit zijn woorden en maakt er vervolgens via een AI representatie van zichzelf een statement? Of doen we het alleen voor zijn kleine kinderen die nog niet goed kunnen praten en afhankelijk van deze persoon zijn.

[segil]

het is imho manipulatie van de jury of rechter, door emotioneel te binden en daardoor een hogere kans te hebben dat in het voordeel van de slachtoffers gesproken wordt. Ik vind het een kwalijke zaak. Een verklaring voorlezen namens de nabestaanden, vooruit dan (alhoewel daar ook al kritiek op bestaat in de advocatuur in Nederland), maar deze verklaring door de slachtoffer laten voorlezen is gewoon stemmingmakerij. Immers, het zijn niet zijn woorden!

[svane]

Zou een verdachte dit ook mogen doen? Hij komt niet goed uit zijn woorden en maakt er vervolgens via een AI representatie van zichzelf een statement?

Niet exact wat je bedoelt, maar iets vergelijkbaars heeft iemand laatst geprobeerd zonder duidelijke toestemming vooraf. De rechter was er niet zo heel blij mee.

[Reactie gewijzigd door svane op 9 mei 2025 15:02]

[TheVivaldi]

En nodig lijkt het me in zo'n geval ook niet, want als je zelf niet goed uit je woorden komt, kun je te allen tijde vragen of je advocaat het wil voorlezen.

[DigitalExorcist]

Béétje uncanny? De baard staat stil en het gezicht beweegt half.

Dit kan véél beter. En dan zien je écht het verschil niet meer.

[ALittleTooLate]

Jup, dit lijkt me een stap te ver.

[mjtdevries]

Wat is de stap die te ver is?
Dat mensen een victim impact statement mogen doen?
Dat de zus een victim impact statement mag doen?
Dat de zus het victim impact statement met beelden onder woorden mag brengen?
Dat de zus in die beelden AI gebruikt?

[TigoGP]

Uiteindelijk laat je het slachtoffer dingen zeggen, waar hij het misschien niet mee eens is.
Wellicht wilde hij de doodstraf voor de dader, terwijl de familie wat milder gezind bleek.
De meesten zijn het er over eens, dat je geen deepfake van levende personen maakt : en die kunnen het nog tegenspreken. Overledenen hebben die kans niet.

Het voegt naar mijn idee niets toe qua rechtspraak: laat de woorden van de familie, door de familie worden uitgesproken.

De familie kan het misschien rust en een goed gevoel geven.
Iets kunnen doen, en het slachtoffer toch nog een "laatste woord" geven.

Lastig...

[TheVivaldi]

Precies dat. Kijk, als hij de schietpartij overleefd had en nog wat kon zeggen, en het is 100% vast te stellen dat dit was wat hij wilde zeggen, dan zouden we nog eens kunnen praten over een AI-deepfake. Maar zonder dat we weten wat híj had gewild, vult de familie dat nu voor hem in en dat vind ik niet oké.

[mjtdevries]

Oke, dus de familie mag dat niet invullen.
Betekent dat dan ook dat de familie niet mag zeggen wat de overledene zou hebben gezegd zonder daarbij AI te gebruiken? Dat is namelijk de logische consequentie van jouw stellingname.

[TheVivaldi]

Inderdaad. De familie moet zich beperken tot wat zíj ervan vinden, tenzij bewezen is dat het slachtoffer er ook zo over dacht.

[Kiswum]

Dat mensen door een straatincident worden doodgeschoten, dat is een stap te ver.

[Soulshaker]

Dit is stemmingmakerij. Niet meer niet minder

[mjtdevries]

Dus de AI is niet het probleem, maar het feit dat mensen een victim impact statement mogen doen? (Iets wat overigens ook in Nederland gedaan word)

[bzuidgeest]

Ja dat is een probleem, daar en hier. De rechtszaal is voor feiten en niet emoties. De rechter weegt feiten en kent straf toe, kent vergoeding voor werkelijke schade toe. Niet op basis van wie de mooiste jank partij kan maken.

Vraagje, mag volgens jou dan ook een zwarte man en blanke avatar kiezen? Want blank zijn geeft vaak een lichtere straf.

[Reactie gewijzigd door bzuidgeest op 9 mei 2025 16:24]

[mjtdevries]

Begrijp me niet verkeerd, ik ben ook geen voorstander van die emoties in de rechtbank. Ik stel deze prikkelende vragen om het issue en de antwoorden beter te analyseren.

Volgens mij uiten veel slachtoffers het verlangen om de veroordeelde toe te spreken. Ik kan me voorstellen dat dat slachtoffers kan helpen bij de verwerking. Maar wat mij betreft zou je dat ook kunnen doen nadat het vonnis voltooid is, zodat je de rechtspraak zelf objectief houd.

Voor zo'n avatar zou ik stellen dat die dan wel op het slachtoffer gestoeld moet zijn. Maar wat, als je niet kiest voor een video met een avatar, maar gewoon een betoog houd. Maar omdat je zelf te emotioneel bent om je betoog te houden vraag je iemand anders jouw verhaal voor te lezen. Zou het niet reeel zijn om dat toe te staan? Maar zou je dan regels willen hebben of iemand die een andere huidskleur heeft dan het slachtoffer dan het recht heeft om te spreken? Of dat het een aantrekkelijker iemand is dan het slachtoffer/nabestaande?
Op een gegeven moment heeft alles invloed en kan je volledig doorslaan met regeltjes.

Overigens gaat dat blank zijn dan niet over het slachtoffer maar over de dader. En beter voorbeeld is dan een vrouw zijn ipv een man, want daar is het verschil met lichtere straffen veel duidelijker.

[bzuidgeest]

Ik kan me voorstellen dat dat slachtoffers kan helpen bij de verwerking. Maar wat mij betreft zou je dat ook kunnen doen nadat het vonnis voltooid is,

Na het vonnis en na de zaak, buiten enig publiek lijkt mij een prima oplossing.

Overigens gaat dat blank zijn dan niet over het slachtoffer maar over de dader.

Vergeet niet dat veel juris zwaarder straffen/oordelen als het slachtoffer blank is in plaats van zwart. Jij stelt dat dit alleen is bij man of vrouw, maar het is ook zichtbaar bij huidskleur.
En ja, de dader, als het slachtoffer en avatar kan hebben, hoe lang voor de dader er ook een heeft.

Ik hoop dat je prikkelende vraag zo met mijn prikkelende antwoord is beantwoord, veel plezier met de analyse

[Reactie gewijzigd door bzuidgeest op 9 mei 2025 22:44]

[mjtdevries]

Wat zou de reden zijn om de dader een avatar te geven?
De dader heeft al een advocaat om te zorgen dat hij zijn verdediging goed kan voeren.
De slachtoffers hebben niemand om hun betoog goed te voeren.

[bzuidgeest]

De slachtoffers hebben de nabestanden om een betoog te voeren. De AI is een fake gemaakt door de nabestaande.

De dader zou een avatar kunnen eisen omdat er veel discriminatie is. Als de jury een blanke avatar ziet, zijn ze minder geneigd schuldig te roepen voor dezelfde bewijslast dan bij een gekleurde avatar. Jury discriminatie is nogal een ding in de VS. Hier maakt het minder uit omdat wij geen jury hebben (gelukkig).

[mjtdevries]

Deze video is helemaal niet getoond aan een jury. Alleen aan de rechter.

[bzuidgeest]

Veranderd niets, rechter is ook een mens.

[mjtdevries]

In je voorgaande reactie vond je nog wel dat dat wat veranderde.

Hier maakt het minder uit omdat wij geen jury hebben (gelukkig)

[AbuFalafel]

De uitgebreide vorm van spreekrecht hebben we nog maar 10 jaar in Nederland en er zijn wel bezwaren tegen. Vgm zit het in de VS anders maar hier mag het slachtoffer spreken voordat de uitspraak is gedaan, op dat moment is de verdachte nog niet schuldig bevonden en dat kan het oordeel van de rechter beïnvloeden.

[Soulshaker]

Eigenlijk beide . Zo een statement hoort niet in een rechtbank thuis. Dit is een louter subjectieve emotionele invloed op de rechter en de jury.
In een rechtbank moet de schuld en de strafmaat bepaald worden door feiten , bewijzen , door de historiek van de beschuldigde. Niet door emotie en framing van zo een statement.

Met deze AI is het weer een stap verder , waar je plotseling de dode weer laat spreken.

[Heaget]

Ik moest even goed nadenken wat ik hierover wilde zeggen, er zijn namelijk een heel aantal woorden die door mijn hoofd gaan. Maar wat me misschien nog wel het meest opvalt is dat je nu dus een gegenereerd beeld van iemand woorden laat uitspreken die door andere mensen zijn bedacht. Hoe kun je nu echt weten of het slachtoffer er echt zo (in een ander leven hadden we vrienden kunnen zijn) over dacht?

Hoewel ik het volledig eens ben met het recht om een "victim impact statement" uit te spreken heb ik over deze uitwerking daarvan wel echt mijn bedenkingen...

[IlIlIllII]

Hoe kun je nu echt weten of het slachtoffer er echt zo (in een ander leven hadden we vrienden kunnen zijn) over dacht?

Ik vind het een bizarre gang van zaken. Dat de zus de schutter vergeeft is haar pakkie an. Maar om vervolgens je broer te gebruiken als spreekbuis? Als een soort marionet die leven geeft aan je eigen woorden? Mijn mond staat er van op. Ik doe even de aanname dat broer en zus goed contact met elkaar hadden en dat ze weet hoe hij in het leven stond. Maar dan nog... je kunt niet in deze mate voor iemand spreken, al helemaal niet met AI.

Bizar. Echt bizar.

[PdeBie]

Dit is etnisch totaal niet wenselijk inderdaad.

Je kan simpelweg niet bepalen voor een ander wat hij/zij zou willen zeggen op dat moment, laat staan het door die persoon zogenaamd laten zeggen via een AI.

[mjtdevries]

Wat voor aannames doe jij nou?
De tekst die word uitgesproken door de avatar is gewoon door de nabestaanden gemaakt.
De AI is alleen gebruikt om de stem en uiterlijk van de vermoordde persoon na te bootsen.

[Lijmer]

Die kan op de lijst van manieren hoe ik niet had verwacht dat AI de wereld zou veranderen. Ik moet mij niet voorstellen dan een deepfake versie van mij gemaakt en gebruikt zou worden. Ik wordt er helemaal rillerig van.

[Jokuh]

Dit voelt heel onwerkelijk en onmenselijk. In mijn optiek voegt dit niks positiefs toe, aan zowel de nagedachtenis van het slachtoffer als de rechtszaak.