ESD, wat is het en wat kun je er tegen doen?

Op Got Apex is een interessant artikel verschenen over ESD (Electrostatic Discharge), ook wel bekend onder statische elektriciteit. Het artikel gaat uitgebreid in over wat statische elektriciteit precies inhoud, en is vooral voor mensen die veel aan hun computer sleutelen, de moeite waard om te lezen. Elk persoon draagt vrijwel altijd een statisch elektrische lading bij zich, die spanningen kan opleveren welk soms oplopen tot enkele duizenden Volts. Wanneer dergelijke spanningen op computercomponenten terecht komen, en dan met name IC's, zal dat in veel gevallen tot gevolg hebben dat er storingen optreden, of zelfs componenten direct defect zijn. Om dit te vookomen zijn er diverse maatregelen die kunnen worden genomen. Het nadeel van kapotte hardware door statische elektriciteit, is dat het niet altijd gelijk duidelijk is dat een component kapot is. Het is uiteraard mogelijk dat door een elektrische ontlading, het component direct defect is, en de computer gelijk niet meer functioneert en dus niet meer wil opstarten. Het is echter ook goed mogelijk dat de computer nog wel gewoon werkt, maar dat de componenten wel beschadigd zijn. Het gevolg hiervan is dat een computer instabiel wordt, of dat hij pas na verloop van tijd plotseling ermee stopt.

Het artikel op Got Apex bespreekt uitgebreid de mogelijke defecten die kunnen optreden als gevolg van statische elektriciteit, en een aantal mogelijkheden om te voorkomen dat elektrostatische lading computer componenten beschadigen. Deze eenvoudige maatregelen, zoals bijvoorbeeld een anti-statische polsband, kunnen veel storingen, en dus ergenissen, voorkomen:

Electrostatic discharge accounts for an estimated 35-50% of all electronic failures, which is an astonishing number considering the fact that ESD is a problem that is not difficult to combat. The true fraction of failures is unknown because ESD is very hard to detect at times, especially when there are latent failures involved. Failure analysts can search the innards of a failing chip for hours with a microscope without finding any evidence of ESD damage.

The one solution to prevent any possibility of an ESD event from occurring and damaging your beloved computer is to maintain everything at the same potential. If you can keep this solution in mind, and if you can avoid working on your computer when the parts are cold, working on carpet, and working in nylon or wool clothing, you should have no problems in your fight against static electricity, your hidden enemy.

Met dank aan Anoniem: 27633 voor de tip.

Reacties (76)

[Anoniem: 15604]

Regelmatig even je verwarming aanraken tijdens het prutsen werkt al behoorlijk effectief tegen statische elektriciteit.

[NiGeLaToR]

ALs je kast van je pc niet ge-aard is dan kun je juist een spanningspotentieel tussen jou en de pc opbouwen. Zou ik alleen doen als je pc ge-aard is dus. Zo niet, koppel je pc los en raar de derde pool aan de achter kant van je voeding aan, de aarde van je kast. Dan lek je alles via de voeding van je pc af op je kast en staat er evenveel statische electriciteit op jou als op je pc. Telkens als je je dimm's op pakt beschadigen ze. Dus een pc boer die met een dimm in zijn hand komt aanlopen kun je net zo goed meteen weggooien. Bij de C'T noemde ze dat een kansspel

Aan de ene kant wordt het vet overdreven met polsbandjes, antistatische matten en vloeren en aan de andere kant wordt er niet nagedacht. Gewoon polsbandje aan kast, of kast goed aanraken en DIMM's gewoon niet pakken zonder aarding, en alleen langs de randen. Verder merk ik er nooit wat van, tenzij het vriest . En ik heb al meer pc's in me leven gebouwd dan dat vele gezien hebben (Nu bouw ik niet meer gelukkig.. saaaaie bijbaantjes ).

[Anoniem: 41658]

Inderdaad, bezint eer ge begint is hier toch wel het toverwoord.

Wat ik merk is dat er een grote diversiteit bestaat aan ESD veilige produkten, zowel voor zakelijk als voor prive gebruik. Zakelijk kan ik me er nog wel iets bij voorstellen, echter voor de prive doeleinden....
Het gaat mij iets tever om daarvoor relatief dure dingen aan te schaffen.
En werken met een polsbandje is nou ook niet echt fijn.

[Anoniem: 898]

In veel instructieboekjes staat dat als je een component in je computer wil vervangen je de stekker uit het stopcontact moet halen om het risico van een schok te voorkomen. Maar als je de stekker nu gewoon laat zitten (en die aan een geaard stopcontact zit) dan is je computer dus wel meteen geaard en heb je veel minder kans om door ESD iets te vernielen. Boeiende tegenspraak.

[Anoniem: 25556]

ESD is voor 80% echt gewauwel van de bovenste plank imo.

Als je gewoon op een normale manier met je hardware omgaat (dus bv. het geheugen bij de randen vastpakken) kan je echt niet zoveel gebeuren hoor. ESD is vnl. van belang voor mensen welke met losse chipjes werken (en dan moeten de chipjes ook nog ESD-gevoelig zijn). Zodra e.e.a. op een PCB gemonteerd is wordt het risico van ESD al een stuk kleiner.

Even de verwarming aanraken voordat je gaat klussen is echt voldoende.

ALs je kast van je pc niet ge-aard is dan kun je juist een spanningspotentieel tussen jou en de pc opbouwen. Zou ik alleen doen als je pc ge-aard is dus.

Dit is onzin. Het gaat hier om electrostatische ladingen. Een normaal stuk computerhardware is niet electrostatisch geladen.

* 786562 hezik

[Anoniem: 351]

Een normaal stuk ijzer is niet elektrostatisch geladen, zelfs.

Wat betreft die verwarming/waterleiding : Steeds meer leidingen zijn niet meer van koper maar van kunststof, dus kun je beter een polsbandje aan de aarding van een stopcontact bevestigen (bij voorkeur zelfde blok als de voeding van je PC, weet je zeker dat je dezelfde nulpotentiaal hebt).

[Qwerty-273]

Wat betreft die verwarming/waterleiding : Steeds meer leidingen zijn niet meer van koper maar van kunststof.

Dat is niet echt waar. De waterleidingen zijn nog steeds grotendeels van koper, zeker de aanvoer lijnen en gesloten circuits als de CV. Ik heb eigenlijk nog nooit kunststof toevoer pijpen gezien in een woonhuis (niet zelf geknutseld bedoel ik).

Afvoer pijpen zijn meestal wel van plastic (kunststof) aangezien deze meestal breeder zijn.

[ziekloon]

Ik heb eigenlijk nog nooit kunststof toevoer pijpen gezien in een woonhuis

Dan heb je nooit goed gekeken...
Eerlijk gezegd had ik dit ook niet geweten als mijn zwager geen loodgieter was: Tegenwoordig worden steeds meer CV- en/of waterleidingen vervangen door flexibele kunststof buis (lekker makkelijk te verwerken). Dus in menig nieuw huis (of grondig gerenoveerd huis) is een belangrijk deel van de (onzichtbare) toevoerleidingen van kunststof. Als het goed is heeft de echte twiekert natuurlijk zijn PC op een geaard stopcontact staan.. dus als je de (metalen) PC kast aanraakt is dat prima. Waarom dan moeilijk doen met CV-leidingen??

[Anoniem: 17326]

Wat betreft die verwarming/waterleiding : Steeds meer leidingen zijn niet meer van koper maar van kunststof, ...

In je playmobiel huis zeker

[Makkelijk]

Stopcontact zei je? Ik stopte net zo'n bandje in het stopcontact en toen deed me pols heel veel auw

[Makkelijk]

Sorry hoor maar ik zet een (goede) multimeter op mijn PC en kijk wat zie ik 40Volt staat er op die kast.. Omdat hij niet geaard is.. wat een goedkope ongeaarde voeding al niet kan presteren

[Anoniem: 351]

... en wat dacht je van een netwerkkaart op een ongeaarde PC, als je een BNC-steker hebt moet je die es aanraken, dat doe je ook niet meer dan twee a drie keer !

Gewoon de boel fatsoenlijk aarden kan een hoop problemen voorkomen. Daar wordt hardware ook op getest, om te kunnen functioneren in een "normale" (geaarde) omgeving. Als'tie blijft draaien zonder aarding is dat een meevaller.

[Anoniem: 36110]

* 786562 pingwing
[qoute].ALs je kast van je pc niet ge-aard is dan kun je juist een spanningspotentieel tussen jou en de pc opbouwen. Zou ik alleen doen als je pc ge-aard is dus.
Dit is onzin. Het gaat hier om electrostatische ladingen. Een normaal stuk computerhardware is niet electrostatisch geladen.[/qoute]
Wat nu onzin, de persoon zelf is dan electrostatisch geladen. Als jij op een andere spanning geladen bent dan de printplaat/computer Dan kan bij per ongelukke aanraking het alsnog kapot gaan. Waarschijnlijk is even de verwarming aanraken voldoende om dit spanningsverschil weg te nemen. Maar je optie:

[qoute](dus bv. het geheugen bij de randen vastpakken) kan je echt niet zoveel gebeuren hoor[/qoute]
Is wel een van de meest domme die je kan maken. Ooit wel eens gehoord van overspringende spanning? In ieder geval geen betrouwbare methode om met gevoelige apparatuur om te gaan.

[qoute]* hezik denkt dat het percentage uitval door ESD lager ligt dan het percentage uitval door mensen die per ongeluk koffie over de computer gooien.[/qoute]
Sommige mensen onderzoeken dat gewoon voordat ze dingen gaan beweren

[Anoniem: 25556]

Wat nu onzin, de persoon zelf is dan electrostatisch geladen. Als jij op een andere spanning geladen bent dan de printplaat/computer Dan kan bij per ongelukke aanraking het alsnog kapot gaan. Waarschijnlijk is even de verwarming aanraken voldoende om dit spanningsverschil weg te nemen

Misschien moet je je schoolboeken (if any) er maar weer even bijpakken. Electrostatische lading is iets anders dan 'spanning'.

Is wel een van de meest domme die je kan maken. Ooit wel eens gehoord van overspringende spanning?

Haha.. Daar heb je _HEEL VEEL_ electrostatische lading voor nodig. Gaat dus nooit gebeuren, tenzij iemand zichzelf bewust aan het laden geweest is.

Sommige mensen onderzoeken dat gewoon voordat ze dingen gaan beweren

Tsja, andere mensen weten weer hoe het woordje 'quote' gespeld wordt.

Daarnaast, er stond 'Hezik denkt'; dat betekend dat het een weergave van een mening is.

[RobT]

Je moet alleen zorgen dat je potentiaal gelijk is aan dat van het bewuste onderdeel en alles wat daarmee in aanraking komt.
Dus gewoon de case aanraken is al genoeg, maar wel graag (via iets met weerstand) ook je component kennis laten maken met het potentiaal van de case. (je hoeft dus niet de verwarming oid aan te raken, en als je dat doet moet je zeker zijn dat de case/elektronica dezelfde potentiaal heeft)

BTW ik ben net bezig met het ontwerpen van een input pad van een chip, (soort baggeropdracht, is niet mijn normale werk zullen we maar zeggen), die moeten met het Human Model 2000V aankunnen. (Ze kunnen de tests tot 3000V zonder problemen aan, maar 2000V is nou eenmaal de spec)
Dat is dan wel de lading op een relatief kleine capaciteit, maar goed, het is niet mis.
Van de andere kant, als het weer ernaar is, kan je jezelf tot meer opladen dan 2000V, dus toch oppassen...
(een vonkboog van 1cm is 10kV, dus 1000V per millimeter....)

[Sharky69]

Hier nog een link met een behoorlijk goede en Nederlandse uitleg van ESD.

http://pa7wlh.8m.com/esdpag.html

[Anoniem: 41002]

dus niet met je blote handen je DIMM'tje pakken

[Anoniem: 2053]

Hoe dan? Heb je wel eens met rubber handschoenen een Dimmetje in een kast gesleuteld? Gewoon voordat je het dimmetje pakt even de verwarmingsbuis vasthouden, gebeurt er niets. Ik heb al HEEL veel dimmen met m'n blote handen er in gestopt en er is er nog geen een kapot gegaan daardoor.

[Anoniem: 32081]

Gewoon polsbandje kopen en deze aan de kast of het frame zetten (via zo'n krokodillenklemmetje). En dan pas DIMMs of Processor beet pakken en monteren. Doordat je het polsbandje aan de computerkast vastmaakt hebben de kast, het moederboard en je lichaam dezelfde potentiaal.
Deze polsbandjes zijn te koop in elke electronicazaak. Volgens mij kosten die dingen 15 piek of zo. Een stuk minder dan een processor of een reepje geheugen. Voorkomen is beter dan genezen.

[TheGhostInc]

Als je echt vaak met PC's bezig bent zijn die bandjes irritant, dan kun je ook een setje anti statische schoenen kopen.... IDEAAL, je hoeft je nooit zorgen te maken, je bent nooit de reden van electrostatische ontladingen, ook veel minder last van mensen die jouw schokken geven.

* 786562 TheGhostInc

[Anoniem: 32081]

Vraagje voor TheGhostInc:
Helpen die schoenen ook als je op zijl loopt en kleding aan hebt met kunststofvezels?

[TheGhostInc]

Die schoenen zorgen er alvast voor dat je als het even kan ontladen wordt. Veel vloeren zijn al redelijk geleidend. En je wisselt zo vaak van plaats dat je vanzelf ergens ontlaad.
Wat OOK goed werkt is gewoon de luchtvochtigheid niet te laag laten worden, vocht is erg goed tegen statische electriciteit, zo'n bak bij de verwarming kan ook de zaak al flink verbeteren, en het werkt vaak prettiger.

[Murtceps]

Leuk hoor, maar als de vloer waar je op loopt de spanning niet afvoert blijf je geladen en hebben die ESD schoenen geen nut. Gewoon polsbandje nemen als je voor zeker gaat, en anders op goed geluk sleutelen. Meestal duurt het een paar jaar voordat een defect zich voordoet. Dan heeft de gemiddelde tweaker toch al een nieuwe PC

[FireFly]

Het is beter dat je het frame van pc vastneemt ... dan sta je zeker op't zelfde niveau dan de kast.
En zeker de stekker eruit trekken, want de mobo's van tegenwoordig blijven onder spanning staan.

[KeeZ]

het beste (en dan heb je 2 handen vrij) is zo'n ESD-polsbandje aansluiten op de aarde van je stopcontact, helemaal geen last meer !!

[Anoniem: 24386]

Als je de stekker eruit trekt heeft het ook geen zin om je klast eerst beet te pakken... het gaat er juist om dat je het teveel aan electronen kwijtraakt.

Ik ook doe het al jaren door de verwarminsbuis bij de koperen aflsuitring beet te pakken, heb nog never ever een electronisch onderdeel gemold

[Makkelijk]

Reactie op Keez.TI

Probeer het maar eens als je niet geaarde pc hebt, staat er leuk 40 volt op me PC lekker gevoel hoor als je dan de lading van je kast door je klauwen naar het stopcontact lijd. Ook betekend het dat je onderdelen nog wel een spanning hebben (als ze dus niet geaard zijn) en dat je dus als je zelf geaard bent ook nog een spanningsverschil hebt

[Anoniem: 24386]

Neehoor dan staat er door de filter op het wisselstroom nog 110V op, niet 40V.

En je moet ook de stekker er altijd uithalen als je componenten verwisselt

[Anoniem: 7166]

Die zogenaamde spanning van 110v is geen echte spanning maar een lekspanning.. welke ook vrij vervelend voor je gevoel en voor componenten kunnen zijn.. maar het is zeker geen echte statische spanning omdat je anders gelijk overlijdt als je de kast beetpakt

De stekker eruit trekken als je bezig bent met de compu?? waars dat nou weer voor nodig.. ik heb talloze apparaten varieeren van zenders ontvangers tot (zelfgemaakte en gekochte) computersystemen, en hier sleutel ik altijd aan zonder de stekker eruit te trekken.. dat is meer een oplossing voor iemand die niet precies weet wat hij uitvoerd.. wat nog beter is, zorg dat je een aan/uit schakelaar op je voeding krijgt.. dan is je voeding/pckast nog wel geaard, maar de interne spanning kan je afschakelen dmv die netschakelaar.. eigenlijk zou elke computergebruiker, of knutselaar (of ontwerper) gewoon moeten beschikken over een geaardstopkontakt in de buurt, of een cv radiator.. en daar een aarde lijntje van aftappen

[DiSiLLUSiON]

Dan moet je wel een geaard stopcontact in de buurt hebben!

En kep ook geen verwarming in de buurt, dus ontladen heb ik nooit gedaan.. gaat een beetje moeilijk he. Maar verder nooit problemen gehad dus dit is imo best bull. Als je dan perongeluk je dimm ofzo naar de klote helpt is 't gewoon bad luck.

[Anoniem: 13816]

Precies m8...nog nooit wat gemold zo...en heb al tientalen (zo niet honderden) PC's in elkaar geschroefd !

Zelfs beter: Hou de kast en de verwarming gelijk vast..

[AlKoholiK]

Je kunt ook van die fluwelen handschoentjes aantrekken

[Anoniem: 35299]

Tja.. mischien is het ook wel goed om computer bedrijven dit te laten lezen..
Want ik denk dat daar veel lakser omgegaan word met hardware..
Ze zullen zeker wel met van die polsbandjes werken maar als zo'n medewerker een DIMMetje uit de kast moet halen moet hij eerst het polsbandje losmaken en raakt hij toch zo'n DIMMetje even aan zonder polsbandje.. en ik denk dat er veel meer voorbeelden zijn te bedenken.

Oh... er bestaan ook voetbandjes..
Die moet je om je schoen doen een een soort veter in je sok doen.. Is veel beter denk ik.. Die hoef je ook niet ergens aanvast te maken.. Niet springen trouwens

[Carnifex]

Gewoon DaneElec Dimmetjes kopen: Zit in een beveiligde, gesealde verpakking en ook nog eens 10 jaar garantie... kunnen die mutsen van die computerwinkels er niet veel verkeerds mee doen (niet mee gooien of op staan natuurlijk ).

[Standeman]

Bij een stagejaar bij Siemens moest ik ook een voetbandje om.. zodra je dat niet had, werd je gelijk van de productievloer verbannen

Die voetbandjes werken heel goed.. maar er is 1 maar zeg maar.. Je moet dan wel een electrostatisch geleidende vloer hebben. Als je gezellig met zo'n voetbandje op tapijt / parket of beton zit.. heb je er nog nix aan, want het kan de spanning nog steeds nergens naartoe..

[Thunder]

Ja zoals bij de NorroD bijvoorbeeld, ik kom daar binnen, zit iemand vrolijk met een CPU te spelen, of als je daar ram koopt, gast grijpt paar dimmetjes, maar doet het daarna wel in een ESD beveiligd zakje

[Anoniem: 33035]

Geheugen is volgens mij wel een vd meest gevoelig voor ESD.

Kortom aan de randjes zou ik zeggen


Verderop staat ; "aan de randen vastpakken" beoordeeld als informatief (= eigenlijk een dubbelpost dus) en dan beoordeeld iemand deze met overbodig, stelletje schapen.........

[gumkop]

Als er een spanningsverschil is, dan gaat ie echt wel door de geheugenmodule, hoe is nooit te voorspellen en dat kan dus prima door de chips op de module zelf zijn, dus toch nog een defecte geheugenmodule.

Nee het beste is je toch te continu te aarden aan de aardingsbron waaraan de pc zit (dus niet de pc aan de aarde van het stroomnet en jij zelf aan de verwarming).

[straat]

Ooit wel eens in je meterkast naar de koperen klemmen gekeken die de aarde van je stopcontacten met die buizen verbind

[Ex]

Ik raak de kast zelf een paar seconden aan....dat werkt toch ook?.....toch?

Moet ook zo'n polsbandje hebben.

[Gman]

Zoek op computerbeurzen...daar hebben ze ze wel.

[Anoniem: 27713]

Veel mensen denken nog steeds dat dit een fabeltje is, vooral omdat het niet al te vaak vookomt, laat staan op een regelmaat,
maar toch, zoiets als statische electriciteit kan heel veel schade toebrengen.
en ik zelf werk ook met zo'n polsband, het is echt een must.

[Anoniem: 39993]

Nou, een must, dat is ook weer overdreven. Ik vind zo'n polsbandje erg irritant. Waar veel mensen overigens niet aan denken, is dat je PC helemaal niet meer geaard is, als je stekker uit het stopcontact haalt. Ik zou de stekker er dus wel uithalen, voordat je begint.....

Nee het beste is je toch te continu te aarden aan de aardingsbron waaraan de pc zit (dus niet de pc aan de aarde van het stroomnet en jij zelf aan de verwarming).

Gewoon zorgen, dat je jezelf regelmatig helemaal ontlaad. Dat moet echt voldoende zijn. Als je vaak, en langdurig aan computers sleutelt, kan ik me voorstellen, dat je voor zo'n polsbandje gaat. Elke dag 2000 keer ontladen kan ook vervelend worden.

[Anoniem: 11269]

Ik gebruik ook altijd zo'n polsbandje als ik aan mijn computer aan het sleutelen ben. Ook doe ik altijd rubberen laarzen aan, en zorg ik altijd dat er een 4 meter hoge bliksemafleider minimaal op een meter afstand naast me staat. Verder wordt mijn hele kamer omgeven door een levensgrote kooiconstructie. Ik heb dan ook nog nooit kapotte dimmetjes gehad.

[rjeggens]

Wat je met een paar eenvoudige middelen al niet kunt bereiken )


Maar goed.. Wanneer je iets door ESD gesloopt hebt, kan dat ook in de loop der tijd zich manifesteren. Een gesloopte videokaart kan best na een half jaar pas kapotte pixels gaan vertonen (in de praktijk meegemaakt)... Dimmen kunnen ook gewoon later slecht worden.. Da's ook het vervelende aan ESD..