NASA toont afbeelding van klonterig overblijfsel van in 1572 ontdekte supernova

De NASA heeft met zijn twintig jaar oude Chandra X-ray Observatory-satelliet een nieuwe afbeelding gemaakt van SN 1572, ook wel de Ster van Tycho genoemd. Dit was een supernova die in het jaar 1572 al werd bestudeerd.

De recente afbeelding van de NASA is een composiet, waarbij de data uit het röntgengebied is gecombineerd met een optische afbeelding van de sterren die zich in hetzelfde blikveld bevinden. Op de afbeelding van het supernovarestant, dat zich volgens een studie uit 2011 op een afstand van tussen de 8000 tot 9800 lichtjaar van de aarde bevindt, is een patroon van heldere bobbels en klonten te zien, afgewisseld met veel minder heldere delen.

Om de klonten en het driedimensionale karakter van Tycho te benadrukken, hebben wetenschappers twee nauwe waarden van röntgenstralenenergie geselecteerd: het roodgekleurde silicium beweegt bij de aarde vandaan en het silicium dat naar ons toe beweegt heeft een blauwe kleur. De overige kleuren staan voor verschillende elementen en een mengeling van richtingen en bewegingen.

Daarbij is het de vraag of die klonten tijdens de supernova ontstonden, of door een gebeurtenis die daarna plaatsvond. Volgens de NASA bevat de nieuwe afbeelding aanwijzingen om deze vraag te beantwoorden. De afbeelding is vergeleken met twee verschillende computersimulaties, waarbij beide scenario's zijn berekend. Vervolgens werd een statistische analyse gebruikt met een techniek waarbij werd gelet op het aantal klonten en de afmetingen ervan. Na een vergelijking tussen de resultaten van Chandra en de gesimuleerde afbeeldingen, trokken wetenschappers de conclusie dat het overblijfsel van de Tycho-supernova sterk lijkt op het scenario waarbij de klonten vanuit de supernova zijn ontstaan. Hoe dat precies in zijn werk ging, weet men niet, maar een theorie luidt dat de klonten al tijdens de explosie zijn ontstaan, wellicht omdat de supernova meerdere ontstekingspunten had.

Begrijpen hoe deze sterren exploderen is volgens de NASA erg belangrijk, omdat het de betrouwbaarheid van de Type 1a-aanduiding voor supernova's kan vergroten bij het aanduiden van hun helderheid, waarmee de afstand tot de aarde kan worden bepaald. Dit is erg belangrijk voor het bestuderen van de expansie van het universum.

SN 1572 is de naam van een supernova in het sterrenbeeld Cassiopeia, die in 1572 werd ontdekt. De Deense astronoom Tycho Brahe was in dat jaar niet de eerste die merkte dat de ster helderder aan de hemel prijkte dan voorheen, zelfs helderder dan Jupiter, maar hij maakte wel de nauwkeurigste beschrijvingen.

Het ging om een Type 1a-supernova, de helderste soort waarbij de supernova meer dan een miljard maal de energie van onze zon uitstraalt. Hierbij gaat het om dubbelstersystemen waarbij twee sterren om elkaar heen draaien. Bij een Type 1a-supernova eet een witte dwerg als het ware een nabijgelegen buurster op. Tijdens het aantrekken van de materie van de andere ster, neemt de massa van de witte dwerg toe. Zodra deze massa te hoog wordt, stort hij door de enorme zwaartekracht in, uiteindelijk leidend tot een gigantische explosie.