Vanuit het niets: een eigen handheld
Voor we naar CES gingen hadden we in onze planning bij Nvidia alleen het woord 'Tegra 4' staan. Dat de chip onthuld zou worden was zo goed als zeker en verder verwachtten we niets van de fabrikant, want de nieuwe generatie GeForce-kaarten laat nog even op zich wachten. Groot was onze verbazing dan ook toen Nvidia-ceo Jen-Hsun Huang tijdens de persconferentie een eigen gaminghandheld aankondigde: Project Shield.
Project Shield is opgebouwd rondom Nvidia's nieuwe Tegra 4-soc en draait op Android. Je kan er echter meer dan alleen Android-games op draaien; als je een computer met een GeForce-videokaart hebt en je draadloze netwerk snel genoeg is, kan je volwaardige pc-games naar de handheld streamen. Dat vonden we meer dan genoeg reden om even bij Nvidia langs te gaan om Project Shield nader te bekijken en uit te proberen. Daarbij voelden we Nvidia ook nog even aan de tand over de Tegra 4-soc die het hart van de handheld vormt en later dit jaar in tablets en smartphones gebruikt zal worden.
De controller: vormgeving en onderdelen
Project Shield ziet er uit als een normale gamecontroller maar dan via een scharnier aan een 5"-touchscreen verbonden. Het ontwerp heeft nog het meeste weg van de Xbox 360-controller maar dan met veel scherpere en strakkere lijnen. Mooi zouden we hem niet noemen en op eerste gezicht ziet hij er ook wat oncomfortabel uit. Schijn bedriegt hier echter, want zodra we de controller in onze handen kregen viel meteen op dat de ergonomie goed verzorgd is; de twee handvatten aan de zijkant houden fijn vast en ondanks dat er een scherm aan vast zit voelt de handheld niet topzwaar aan.
Volgens Nvidia is de behuizing nog niet af en zullen tussen nu en de release nog wijzigingen doorgevoerd worden. Dat mag ook wel; de d-pad voelde namelijk niet helemaal lekker aan en ook de feedback van de triggers aan de achterzijde kon beter. Toch voelde de controller voor een work in progress-model al heel erg goed en omdat hij zo sterk lijkt op bestaande controllers konden we hem eigenlijk meteen oppakken en beginnen met gamen.

Achterop de controller zitten in het midden de i/o-aansluitingen weggewerkt. Je kan een micro-sd-kaartje in de controller stoppen en dat is geen overbodige luxe want mobiele games van meer dan een gigabyte zijn al lang geen rariteit meer. Naast het micro-sd-slot beschikt Project Shield ook nog over een micro-usb-poort en een micro-hdmi-uitgang. Via die laatste moet het zelfs mogelijk zijn om een 4k-scherm aan te sturen.
Nvidia heeft het voor elkaar gekregen om een accu met een capaciteit van 38Wh in de behuizing te verwerken en dat zou je niet zeggen als je de afmetingen van de controller ziet. Ter vergelijking: in de eerste iPad zat een 25Wh-accu en de nieuwste iPad met Retina-scherm heeft een 42Wh-accu. Volgens Nvidia zou de handheld het daarom wel tot 10 uur uithouden bij het spelen van Android-games. Bij het bekijken van video's moet zelfs een accuduur van van 24 uur mogelijk zijn.
Een snelle wifi-verbinding stond hoog op de prioriteitenlijst bij de ontwikkeling en daarom gebruikt de handheld niet het type chips dat we normaal in smartphones en tablets zien, maar de versies die in routers en accespoints gebruikt worden. De wifi-hardware heeft ondersteuning voor 5GHz-netwerken en de antenne's staan in een 2x2 Mimo-opstelling voor extra hoge doorvoersnelheden.
Het scherm
Aan de bovenzijde van de controller zit een scharnier met daar aan vast het 5"-touchscreen. Afgezien van het feit dat de resolutie 1280x720 pixels bedraagt konden de medewerkers van Nvidia weinig over het paneel zeggen. De kijkhoeken waren in ieder geval erg goed want ons doet vermoeden dat het een ips-paneel is. De stand van het scharnier luistert daarom niet te nauw; onder bijna elke hoek ziet het scherm er goed uit.
De knoppen en joysticks liggen iets verzonken waardoor scherm en controller een mooi geheel vormen als de handheld dichtgeklapt is. De achterkant van het scherm is overigens verzien van een afneembaar stukje plastic. Het idee van Nvidia is dat mensen die stuk zelf aan kunnen passen en zo hun handheld kunnen personaliseren.
Het kloppend hart: de quadcore Tegra 4
Het kloppend hart binnen Project Shield is Nvidia's gloednieuwe Tegra 4-soc die samen met de handheld op CES onthuld werd. Tegra 4 is net als zijn voorganger een quadcore-ontwerp maar gebruikt in plaats van het Cortex A9-processorontwerp de nieuwe en snellere Cortex A15-variant.
Er is nog iets dat Nvidia van de Tegra 3 heeft overgenomen en dat is de 4-plus-1-architectuur. Naast de vier reguliere Cortex A15-kernen is er namelijk nog een vijfde die geoptimaliseerd is voor een laag stroomgebruik en geactiveerd wordt als de processorbelasting laag is. Cortex A15 staat bekend als nogal een stroomvreter en we hebben Nvidia dan ook gevraagd waarom de vijfde core niet van een ander ontwerp gebruikmaakt. ARM - het bedrijf achter de Cortex-blauwdrukken - raadt bijvoorbeeld aan om een Cortex A15-core met een zuinige Cortex A7-core te combineren. Deze opstelling wordt ook wel big.Little genoemd.
De reden blijkt erg simpel: toen Nvidia met het ontwerp van Tegra 4 bezig was bestond het A7-ontwerp nog niet en ook big.Little was nog niet geïntroduceerd. Het bedrijf denkt dat de aangepaste variant van de A15-kern zuinig genoeg is, maar liet wel doorschemeren dat het voor toekomstige chips overweegt om een big.Little-configuratie in te zetten.
Tegra 4 beschikt dankzij een nieuwe dualchannel-geheugeninterface over meer geheugenbandbreedte en is ook hoger geklokt dan zijn voorganger. Dat wordt mede mogelijk gemaakt door het gebruikte 28nm-procedé. Precieze kloksnelheden van de cpu en gpu wilde Nvidia niet geven, maar de processorkernen zouden een maximumsnelheid van net iets minder dan 2GHz hebben.
Ook de gpu is sneller vergeleken met Tegra 3. Nvidia heeft de architectuur niet drastisch op de schop genomen maar wel de verbinding tussen de verschillende componenten van de gpu, de verschillende caches en de rendering-pipeline geoptimaliseerd. Daarnaast is het aantal shadercores verhoogt van 12 naar 72, namelijk 24 vertexshaders en 48 pixelshaders. Nvidia heeft overwogen om voor unified shaders te gaan, zodat deze efficiënter benut kunnen worden, maar de toename in stroomgebruik zou te groot zijn geweest.
Recente testen hebben uitgewezen dat het Cortex A15-ontwerp onder volledige belasting de nodige stroom gebruikt, maar Nvidia zegt zich hier over niet veel zorgen te maken. Bij 'normale belasting' zoals browsen, zou Tegra 4 bijna de helft minder stroom gebruiken dan zijn voorganger. In deze situatie zou enkel de zuinige vijfde core actief zijn.
Als alle processorkernen en ook de gpu belast worden stijgt het stroomgebruik natuurlijk drastisch. Toch zegt Nvidia dat we Tegra 4 dit jaar niet alleen in tablets en Project Shield gaan zien, maar ook in smartphones, waar vanwege de kleine behuizingen meer rekening gehouden moet worden gehouden met warmteontwikkeling en stroomgebruik.
Android en pc-games
Project Shield is ten eerste een gaminghandheld die op Android draait, een onaangepaste versie welteverstaan die goedgekeurd is door Google. Dat betekent dat gebruikers toegang hebben tot de Play Store en daar games kunnen kopen en downloaden. Daarnaast levert Nvidia zijn TegraZone-app mee waarin apps uitgelicht worden die geoptimaliseerd zijn voor Tegra-socs.
/i/1357799781.png?f=imagenormal)
Als we Project Shield vergelijken met een traditionele handheld als Sony's PS Vita, is er een heel groot verschil in de prijs van de games. Spelletjes die voor mobieltjes en tablets gemaakt worden, kosten vaak een aantal euro terwijl een moderne Vita-game makkelijk voor 40 euro in de winkels kan liggen. Nu zijn mobiele games vaak iets simpeler, maar de ontwikkelingen gaan op dit moment erg snel en nu verschillende fabrikanten nieuwe Cortex A15-socs uitbrengen zal de kwaliteit van mobiele games dit jaar weer een grote sprong maken.
Omdat Shield op Android draait kan je er - naast het gamen - ook alle andere dingen mee doen die je bijvoorbeeld met een Android-smartphone kan, afgezien van bellen dan. Als je tussen het gamen door dus wilt browsen, een post op Facebook wil maken of Twitter wil checken, dan kan dat.
Games streamen van de PC naar Shield
/i/1357797663.png?f=imagenormal)
Als Project Shield enkel Android-games kon draaien waren we een stuk minder enthousiast geweest, want dat kan je immers op een smartphone of tablet ook. De troefkaart van de handheld is echter dat je een game vanaf een desktopcomputer naar de zakconsole kan laten streamen. Hiervoor heb je een GeForce-videokaart en wat speciale software van Nvidia nodig.
De handheld fungeert dan eigenlijk alleen als doorgeefluik; elke keer als de gebruiker een knop indrukt wordt dat naar de pc doorgestuurd waarna het spel verdergaat en de beelden worden als een stream teruggestuurd naar Shield. Je kijkt dus feitelijk naar een videostream van een game die op je computer draait en van afstand bestuurd wordt.
Terwijl je aan het gamen bent merk je daar eigenlijk vrij weinig van. We mochten van Nvidia een potje Black Ops II spelen op de handheld en we konden daarbij geen inputlag waarnemen. Zodra we een knop indrukte of de joystick bewogen zagen we het resultaat meteen op het scherm en het voelde alsof de game lokaal op de hardware van de handheld draaide.
/i/1357797665.png?f=thumb)
Ook de videostream zag er strak uit op het 5"-schermen we konden op het oog geen compressieartifacts ontdekken. De lichtomstandigheden in de testruimte van Nvidia was echter verre van ideaal dus we wachten nog even met een echt oordeel over de beeldkwaliteit tot we een keer langer met de Shield hebben kunnen spelen.
Omdat Project Shield bij deze manier van gamen eigenlijk niets meer doet dan een video afspelen kan de Tegra 4-soc grotendeels in een slaapstand gezet worden, wat gunstig is voor de accuduur. De wifi-hardware wordt natuurlijk constant belast, dus de accuduur zal niet de 24 uur zijn die je kan halen bij het bekijken van video, maar het zal een stuk beter zijn dan de 10 uur die mogelijk is bij het spelen van Android-games.
Streaming gaming is overigens niet nieuw, de bedrijven OnLive en Gaikai - dat enige tijd door Sony overgenomen werd - bieden al langer diensten aan waarbij gebruikers spellen kunnen spelen die in de cloud gehost worden. Wat nieuw is aan Project Shield is dat de games lokaal op je eigen desktopcomputer draaien. De achterliggende technologie hiervoor heeft Nvidia ontleend aan zijn Grid Cloud Gaming Platform.
Haken en ogen
Het is tegenwoordig erg moeilijk nog te verrassen met een productaankondiging omdat informatie van te voren vaak al uitlekt. We vinden het daarom dan ook erg leuk als we een keer compleet verrast worden, zoals bij de introductie van Project Shield.
Als Android-handheld lijkt het apparaat geslaagd; het is gunstig dat het een ongewijzigde versie van Android draait, de Tegra 4-soc zorgt ervoor dat hij huidige en aankomende mobiele games zonder problemen kan spelen en de controller ligt ook nog eens erg fijn in de hand. De vraag is alleen of veel mensen zullen warmlopen voor een Android-handheld naast hun smartphone. We kunnen ons moeilijk voorstellen dat iemand die al een 4,7" Android-telefoon bezit nog eens geld neerlegt voor een Android-handheld die een marginaal groter scherm heeft en dezelfde games kan draaien.
De meerwaarde van Shield is dan ook dat hij niet enkel voor Android-games is, maar dat je ook volwaardige pc-games met moderne graphics kan spelen. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Ten eerste moet je een redelijk krachtige PC hebben met een GeForce-videokaart en daarnaast moet je router thuis wireless-n op de 5GHz-band ondersteunen.
Mochten die vereisten aanwezig zijn dan kan je nog niet zomaar alle games op de handheld spelen want lang niet alle games laten zich goed besturen met een controller of touchscreen. Een rpg zouden we bijvoorbeeld niet willen spelen op Project Shield en een fps spelen we toch het liefst met toetsenbord en muis. Een racegame lijkt ons dan wel een hele goede match. Daarnaast is het nog de vraag wat er gebeurt met de pc terwijl gestreamd wordt; is die dan 'bezet' of het kan iemand anders gewoon het web op?
Vanuit technologisch oogpunt vinden we Project Shield een heel leuk idee dat ook nog eens goed uitgevoerd is. Maar of het een succes wordt als een commercieel product durven we niet te zeggen, daarvoor zijn er nog te veel valkuilen. Eén daarvan is de prijs; Nvidia heeft gezegd dat ze geen verlies willen maken op de hardware, zoals veel consolebouwers wel doen.
Als je dan bedenkt dat een moderne smartphone al snel 500 euro kost en Project Shield vergelijkbare componenten bevat, maar dan nog met een extra hardware daar bovenop, kan je niet anders dan vrezen voor de prijs die Nvidia gaat vragen als de handheld in het tweede kwartaal van dit jaar de winkelschappen bereikt.