Introductie
Na een periode van relatieve rust heeft AMD zijn AM3-platform een update gegeven met een aantal nieuwe processors. De chipontwerper bracht drie nieuwe Phenom II-processors en evenzoveel verse Athlon II-cpu's op de markt. Het was bijna een half jaar geleden sinds AMD nieuwe processors uitbracht en de laatste release betreft incrementele upgrades; de kloksnelheden zijn hier en daar opgeschroefd en leemtes in het aanbod worden gevuld. Nieuwe architecturen of nieuwe cores zal het bedrijf dan ook niet op de markt brengen voordat het met zijn Fusion- en Bulldozer-architecturen komt.
De hexacore Phenom II X6 1075T valt tussen de twee eerder uitgebrachte hexacore-processors in; de prestaties en de prijs komen tussen die van de 1090T en de 1055T uit. We hebben deze cpu dan ook niet verder getest. Wel voelden we de nieuwste quadcore-Phenom aan de tand. De X4 970 is met zijn 3,5GHz de snelste processor die momenteel verkrijgbaar is, althans wat kloksnelheid betreft. We hebben deze Deneb-processor vergeleken met zijn voorganger, de op 3,4GHz geklokte X4 965.
/i/1285676273.jpeg?f=imagenormal)
Ook de op de Calisto-core gebaseerde Phenom II X2 560 wordt in deze review gebenched. Deze dualcore is op 3,3GHz geklokt, maar heeft als extraatje dat de twee uitgeschakelde cores weer kunnen worden geactiveerd. De Calisto is namelijk een Deneb met twee uitgeschakelde cores. Dan zou voor ongeveer honderd euro een Black Edition quadcore-Phenom kunnen worden gekocht.
Prijzen en specificaties
Merk en Productserie | AMD Phenom II X2  | AMD Phenom II X4  |
Type | 560 | 970 BE |
| :fill(white)/i/1284550769.jpeg?f=thumb) | :fill(white)/i/1285055669.jpeg?f=thumb) |
Prijs en waardering |
Prijs | Onbekend (13 winkels) | Onbekend (10 winkels) |
Eerste prijsvermelding | donderdag 16 september 2010 | woensdag 22 september 2010 |
Waardering |
3 van 5 sterren
|
4.5 van 5 sterren
|
Technische Specificaties |
---|
Socket | AM3 | AM3 |
Snelheid | 3,3GHz | 3,5GHz |
CPU Core | Dual | Quad |
Bus snelheid | HT-Link 2000MHz | |
CPU Cache Level 1 | 64KB | |
CPU Cache Level 2 | 512KB | 512KB |
CPU Cache Level 3 | 6MB | 6MB |
Verkoopstatus (CPU) | Boxed | Black Edition |
Koeling | Actieve koeling | Actieve koeling |
CPU Instructionset | MMX, SSE, SSE2, SSE3, SSE4, SSE4.1, SSE4.2, SSSE3 | |
CPU stepping | C3 | |
Thermal Design Power | 80W | 125W |
Testmethode
Net als de meeste onlangs geteste AMD-processors werden de nieuwe Phenom II's op MSI's 890FX-GD70-moederbord getest. Een Samsung Spinpoint herbergt hierbij Windows 7 Ultimate en 4GB ddr3 vormt het werkgeheugen. Naast het uitvoeren van een aantal standaardbenchmarks keken we naar het opgenomen vermogen van het systeem, gecombineerd met een relatief zuinige Radeon HD 5770-videokaart.
Naast het uitvoeren van de sec benchmarks hebben we de Black Edition-processors iets opgeklokt. Omdat de X4 970 en X2 560 beide Black Editions betreffen, is de multiplier vrij instelbaar. Tevens hebben we getest of de extra cores van het testexemplaar te unlocken zijn.
Als vergelijkingsmateriaal kozen we de X2 560 voor vergelijkbaar geprijsde processors: de Core i3 530 van Intel en diverse van AMD's eigen Athlon X4-processors, zoals de 620, 630, 635 en 640. Hiervan testten we eerder de 620 en we voeren deze dan ook op als vergelijkingsmateriaal.
Voor de quadcore-Deneb 970 ligt het voor de hand de gelijkgenaamde Core i7-processor van Intel te kiezen, maar de prijs van deze cpu is bijna driemaal hoger dan die van de Phenom II. Gezien de prijs is het aantrekkelijker om te vergelijken met de dualcore-Core i5-650, -660 -661, -750 en -760 van Intel. De 750 en 661 werden eerder getest en worden daarom ter vergelijking opgevoerd. Ook AMD's eigen Phenom II X4 965BE is in het lijstje opgenomen.
AMD Phenom II X4 970BE
AMD Phenom II X4 965BE
Intel Core i5-661
Intel Core i5-750
AMD Phenom II X2 560BE (Calisto)
AMD Phenom II X4 560BE (Deneb)
AMD Phenom II X2 550BE
AMD Athlon II X4 620
Als benchmarks voeren we nogmaals onze testsuite op, die bestaat uit Sony Vegas Pro 8.1, Neat Image 5.9, Adobe Lightroom 2.1 en Automkv 0.95c. Voor de synthetische tests werden Super Pi, Cinebench R10 en Winrar 3.80 van stal gehaald. Ten slotte werd het opgenomen vermogen onder belasting en idle gemeten.
Synthetische benchmarks en energieverbruik
We beginnen met de synthetische benches; SuperPi, Cinebench en Winrar zijn weer toegepast. Tevens kijken we even naar het energieverbruik, waarbij moet worden opgetekend dat de Intel-processors uiteraard op een ander platform, in het geval van de i5-661 zelfs zonder grafische kaart, zijn getest.
SuperPi 1M
SuperPi Mod 1.5 1M |
| Score in secondes (lager is beter) |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
****
12 |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
*****
14,86 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
******
20 |
AMD Phenom II X4 965BE @3,4GHz |
*******
20,41 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
*******
21,07 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
*******
21,08 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
*******
22,28 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
**********
31,25 |
Zoals altijd is Intel stukken beter in de berekening van pi. Als we kijken naar de AMD-processors is echter mooi te zien hoe deze bench puur van singlecore-kloksnelheid afhankelijk is. De op 3,5GHz geklokte 970 is dan ook de snelste.
Cinebench R10
Cinebench R10: single-cpu |
| Cinebench-score (hoger is beter) |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
**********
4765 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
********
4043 |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
********
3978 |
AMD Phenom II X4 965BE @3,4GHz |
********
3941 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
********
3829 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
********
3824 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
********
3594 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
******
2762 |
Cinebench R10: multi-cpu |
| Cinebench-score (hoger is beter) |
AMD Phenom II X4 965BE @3,4GHz |
**********
14717 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
**********
14541 |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
**********
14318 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
*********
13462 |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
*******
10920 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
*******
9680 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
*****
7381 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
*****
6910 |
Ook Cinebench laat keurig zien hoe de snelste AMD-processors ook de hoogste scores halen, met echter de Core i5-661 van Intel onbetwist aan kop. Wel is het interessant om te zien dat de Core i5-750 in de single- en multicpu-test door respectievelijk één en twee AMD's wordt verslagen. De dualcore-processors van AMD blijven in de multicpu-test wat achter.
Winrar
Winrar 3.80-benchmark |
| Scores in kB/s (hoger is beter) |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
**********
2448 |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
********
2000 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
********
1959 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
********
1942 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
******
1465 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
*****
1345 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
*****
1329 |
Winrar presteert het best op Intel-cpu's, met daaronder een keurig lijstje AMD-processors, gerangschikt naar kloksnelheid. Aangezien de Winrar-bench multithreaded is, presteert de langzame 620-quadcore uiteraard wat beter dan de snellere dualcores.
Energieverbruik
Opgenomen vermogen, idle |
| Score in watt (lager is beter) |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
*****
52 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
*******
74 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
********
85 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
********
87 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
*********
97 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
**********
101 |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
**********
104 |
Opgenomen vermogen, load (Cinebench mcpu) |
| Score in watt (lager is beter) |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
******
97 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
******
110 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
*******
120 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
********
144 |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
*********
167 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
**********
175 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
**********
176 |
Intels cpu is het zuinigst zonder losse videokaart, gevolgd door de Athlon 620. Het unlocken van de extra cores van de 560 leverde een forse toename in opgenomen vermogen van ongeveer dertig watt onder belasting op.
Desktopprestaties
Om de 'real world'-prestaties van de processors te meten, gebruikten we een aantal overwegend grafische en renderingsprogramma's.
Sony Vegas Pro 8.1 |
| Tijd in secondes (lager is beter) |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
****
173 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
*****
186 |
AMD Phenom II X4 965BE @3,4GHz |
*****
195 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
*****
197 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
******
238 |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
*******
274 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
********
311 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
**********
388 |
Vegas is keurig afhankelijk van de kloksnelheid en het aantal beschikbare cores. De i5-661 is weliswaar sneller dan de rest, maar de AMD-processors laten een keurig beeld zien; de quadcore-cpu's zijn sneller dan de dualcores en de rangschikking verloopt netjes volgens kloksnelheid.
Neat Image
Neat Image 5.9 rendertijden |
| Tijd in secondes (lager is beter) |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
*****
91 |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
******
117 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
*******
136 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
*******
139 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
*********
173 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
*********
175 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
**********
189 |
Beide Intel-cpu's zijn hier de snelste, verder volgen de AMD-processors weer keurig gerangschikt naar kloksnelheid en aantal cores. De 620 is hekkensluiter, wat doet vermoeden dat L3-cache niet onbelangrijk is voor goede prestaties in Neat Image.
Lightroom
Adobe Lightroom 2.1 bèta 64bit |
| Tijd in secondes (lager is beter) |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
*****
94 |
AMD Phenom II X4 965BE @3,4GHz |
******
96 |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
******
100 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
******
104 |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
******
108 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
*********
148 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
*********
155 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
**********
172 |
De vier cores van de i5-750 zijn nipt sneller dan de quadcore-Phenom II's, waarbij de 965 iets sneller is dan de 970, ondanks een verschil in kloksnelheid. Als we dit aan testomstandigheden toeschrijven en verder negeren, blijken de resultaten te vergelijken met de Neat Image-resultaten. Meer cores en hogere kloksnelheid leiden tot betere prestaties, terwijl de Athlon opnieuw het minst presteert.
Automkv
Automkv 0.95c |
| Tijd in secondes (lager is beter) |
AMD Phenom II X4 970BE @3,5GHz |
*****
153 |
AMD Phenom II X4 560BE @3,3GHz |
*****
162 |
Intel Core i5-750 @2,66GHz |
*****
186 |
Intel Core i5-661 @3,33GHz |
******
193 |
AMD Athlon II X4 620 @2,6GHz |
*******
223 |
AMD Phenom II X2 560BE @3,3GHz |
********
277 |
AMD Phenom II X2 550BE @3,1GHz |
**********
340 |
Automkv lijkt vooral van kloksnelheid afhankelijk te zijn; de AMD-processors presteren eindelijk beter dan de Intels. Ook de cores tellen mee; de 620 komt goed mee.
Overklokken
De 970
De wat beperkte features van AMD's Overdrive-software blijken vrijwel ongeschikt om de cpu sneller te laten lopen. De multiplier van de Black Edition kan niet worden verhoogd met de software. Wel kan de fsb worden aangepast, maar aangezien een BE geen vaste multiplier heeft, is het gemakkelijker om hiermee te spelen. Via het Cell Menu kan de multiplier uiteraard wel worden verhoogd en in combinatie met wat extra spanning kan de 4GHz-barrière eenvoudig worden geslecht met een multiplier van 20x en een 200MHz-ht. Voor hogere kloksnelheden is ook wat meer spanning nodig; met de Vcore op 1,4V (zonder vdroop) kan 4,2GHz worden ingesteld.
/i/1285579763.png?f=thumb)
Ook 4,4GHz met een multiplier van 22x wordt gehaald met iets meer spanning, maar de flinke vdroop van het MSI-bord speelt de overklokbaarheid parten. Op 4,4GHz weet de 970BE SuperPi 1M nog wel uit te draaien in 16,317 secondes, maar de blendtest van Prime95 wordt met een bluescreen begroet. Met meer spanning, ruim 1,5V (met vdroop nog slechts 1,41V!) blijft de cpu wel stabiel draaien, hoewel Prime95 dan errors geeft. Wel is opvallend dat de temperatuur dankzij de Mugen2 laag blijft; de cores warmen op tot slechts 44 graden.

Veel meer dan 4,5GHz is met een luchtkoelertje niet uit het bord en de cpu te persen. Het systeem wil met een forse Vcore nog wel starten, maar veel meer prik geven om het systeem een beetje stabiel te laten draaien wordt dan een beetje eng. Zeker gezien de onzekerheid die de hoge vdroop met zich meebrengt, kozen we ervoor de cpu heel te houden.

De 560Los van enig overklokkend vermogen bestaat het grootste voordeel van de Phenom II 560 uit zijn extra cores. Met een beetje mazzel en een moederbord dat dit ondersteunt, is van de dualcore een quadcore te maken. Mits alle cores in orde zijn, kan dus voor nog geen honderd euro een quadcore-Phenom worden aangeschaft.
Eerder bood AMD al quadcores voor onder die magische grens van honderd euro, maar dat waren Athlons. De extra L3-cache van de Deneb-core ten opzichte van de quadcore-Athlon, die alleen L2-cache heeft, bewijst zich in vrijwel alle benchmarks; de quadcore-versie van de 560 is een stuk sneller dan de quadcore-620.

Het overklokken van de 560 verloopt veelal vergelijkbaar met het overklokken van de 970. Met de multiplier op 20x en de overige instellingen op 'auto' start het systeem weliswaar op, maar een beetje load resulteert direct in een crash. Wat extra spanning op de cores en andere onderdelen is dus het devies, en vervolgens draait het systeem soepel op 4GHz. Het verder verhogen van de kloksnelheid is weer een kwestie van de multiplier verhogen, en met spanningen en divider spelen. Veel verder dan 4300MHz, met een Vcore van 1,5V, kwam de 560 niet met vier cores; de 1M-test van SuperPi werd in 16,551 secondes uitgedraaid.
Conclusie
De prestaties van de beide Phenom II-processors liggen keurig in lijn met de verwachtingen. De processors zijn incrementele updates van eerder uitgebrachte Phenom-processors en gedragen zich ook als zodanig.
Vergeleken met Intels vergelijkbaar geprijsde cpu's uit de Core i5-serie blijven de sneller geklokte AMD's vrijwel steeds achter, maar op een enkele benchmark blijkt de hoge kloksnelheid van de 970 superieur.
De 560 blijft veruit de interessantste cpu van het stel. De Calisto-core is stiekem geen dualcore, maar deze wolf in schaapskleren blijkt gewoon een Deneb-quadcore aan boord te hebben. Mits het moederbord in staat is de extra cores te ontsluiten en mits de extra cores in orde zijn, kan een quadcore-Phenom II-processor voor 85 euro worden gekocht. De prestaties van een Phenom blijken, dankzij onder meer de L3-cache, superieur aan die van een quadcore-Athlon.
AMD heeft, kortom, met zijn nieuwste processors zijn positie in de mainstreammarkt verstevigd. Het bedrijf heeft weliswaar een van de snelst geklokte processors van de consumentenmarkt in zijn portfolio, de prestatiekroon verkrijgt het daarmee niet. Wel bieden de Phenoms als vanouds bijzonder veel waar voor hun geld, zeker wanneer de 560 succesvol kan worden unlocked. Het overklokken van de processors is redelijk te doen, maar veel meer dan een extra gigahertz valt er lastig uit te persen.
Wel is het hoog tijd dat AMD zijn platform van een update voorziet om concurrerend te blijven met Intel, dat immers al op 32nm zit. De 45nm-chips van AMD hebben nog altijd een platform met north- en southbridge nodig, en alleen de geheugencontroller is op de die geïntegreerd. Dat wreekt zich enigszins in stroomverbruik, hoewel de nieuwe C3-steppings dat nog binnen de perken weet te houden.