Pro Evolution Soccer 2011

Voorgeschiedenis

Wie de afgelopen jaren de media-aandacht voor Pro Evolution Soccer en FIFA heeft gevolgd en de reacties heeft gelezen, begrijpt dat deze voetbalgames een genre op zichzelf vormen, met gamers die de serie van hun voorkeur haast religieus blijven volgen, ongeacht wat de andere partij hier tegenover zet. Dat geldt met name voor de fans van de Pro Evolution Soccer-serie. De hoogtijdagen van PES 4, 5 en 6 zijn vervlogen en het wachten op een echt goede Pro Evo-game duurt inmiddels alweer bijna vier jaar.

Getest op: Xbox 360
Ook verkrijgbaar voor: PS3, pc
Afwijkende versies: Wii, PSP, PS2

We hebben ons wel eens afgevraagd waarom PES en FIFA door de jaren heen verschillende fanbases hebben gekregen. Waarschijnlijk heeft het te maken met de voorgeschiedenis van beide series. Waar PES eigenlijk al sinds International Superstar Soccer de betere voetbalgame van de twee was, behaalde EA jaarlijks de betere verkoopresultaten, doordat FIFA door een veel groter marketingteam werd ondersteund. EA sprak met tot de verbeelding sprekende reclamecampagnes de wat minder 'die-hard' gamers aan, de mannen en vrouwen die zo af en toe eens een spelletje speelden. PES-fans lieten zich hier echter niet door van de wijs brengen. Zij meldden zich jaarlijks in oktober bij de plaatselijke gamesboer en kochten 'hun' Pro Evo. Elk jaar staken zij op die manier weer een aantal nieuwe gamers aan, die de overstap van FIFA naar PES maakten. Een vorm van bevrijding, misschien wel.

Pro Evolution Soccer 4

Die tendens kende een hoogtepunt in 2006 en 2007, toen de nieuwe consoles hun intrede deden. Vooral dat laatste bleek geen zegen voor Konami. Pro Evolution Soccer 2008 werd de eerste game die door veel PES-fans op een van de nieuwe generatie consoles werd uitgeprobeerd, en dat bleek geen feest. Konami had er voor gekozen de engine, die het bedrijf zoveel succes had gebracht op de PlayStation 2 en de Xbox, klaar te stomen voor de nieuwe consoles. In plaats van de mogelijkheden van een geheel nieuwe engine te benutten, besloten de Japanners om de beperkingen van de oude engine voor lief te nemen en er zo goed mogelijk omheen te werken.

Lijdensweg?

Wat volgde was een traject dat de naam 'lijdensweg' misschien niet verdient, maar dat wel zo voelde als je het genot van bijvoorbeeld Pro Evolution Soccer 5 op de PlayStation 2 gewend was. Konami bleef trouw zweren aan de pijlers van zijn serie: de vloeiende gameplay en het pure voetbal waarmee de serie ooit groot is geworden. In de praktijk werd het niveau dat op de vorige generatie consoles werd bereikt echter niet meer benaderd. Natuurlijk, de fans verzoenden zich met PES 2008 en PES 2009. Ze waren vergroeid met de serie en konden er alleen al om die reden nog best mee uit de voeten. Online wilde het nog niet erg vlotten, maar voor zaterdagavonden op de bank bleken PES 2008 en 2009 nog goed genoeg.

Pro Evolution Soccer 6

Of dat veranderde met PES 2010? Wellicht, maar dat lag niet alleen aan Konami. Hoewel de Japanners te horen kregen dat het tijd werd voor vernieuwing, dat de licenties te wensen overlieten, dat de online-ondersteuning echt te matig voor woorden was, bleven de fans en ook de media achter de serie staan. PES 2009 had niet meer de mijlen voorsprong op de concurrentie die de games daarvoor nog wel hadden, maar de voorsprong was er nog steeds.

Trouw aan Konami

Dat veranderde een jaar later. FIFA 10 bleek de uitdager die Konami misschien wel nodig had. Je zou kunnen zeggen dat PES jaarlijks wel erg gemakkelijk als beste uit de bus kwam en dat de serie in de herfst van 2009 van zijn voetstuk viel. PES 2010 viel tegen, FIFA 10 maakte indruk en wist de media en zelfs een deel van de trouwe PES-aanhang te overtuigen van zijn klasse. Een deel, want tot op de dag van vandaag blijft een aanzienlijke groep gamers trouw aan de footie van Konami, in de hoop dat de aloude machtspositie van PES snel in ere zal worden hersteld. Want hoe goed de games ook zijn, die-hard PES-fans zullen nooit overstappen op FIFA.

Gameplay

Het is voor die trouwe fans dus te hopen dat Konami zijn Pro Evolution Soccer weer op niveau weet te krijgen. Of dat dit jaar al gaat lukken is de grote vraag. Na een korte speelsessie in Los Angeles op de E3 schreven we al dat Pro Evolution Soccer 2011 een stap in de goede richting zet. De game speelde een stuk vloeiender dan PES 2010. Bij dat spel was de traagheid van het geheel ons voornaamste kritiekpunt, en in dat opzicht heeft Konami de eerste slag al geslagen. Daarnaast oogde PES 2011 een stuk aantrekkelijker dan zijn voorganger, wat ons deed voorspellen dat PES dit jaar al de grote comeback zou kunnen maken.

Lekkerder

Hoewel we nog steeds overwegend positief zijn over Pro Evolution Soccer 2011, is die 'voorspelling' wat te voorbarig gebeleken, nu we uren en uren hebben mogen doorbrengen met een vroege versie van het spel. Dat PES 2011 een stuk lekkerder speelt dan zijn voorganger, is duidelijk. De onverklaarbare vertraging die we vorig jaar in de gameplay aantroffen is verdwenen. Het is dus weer mogelijk om als vanouds razendsnelle combinaties op te zetten, of je een weg door de verdediging te slalommen, waar dat vorig jaar werd bemoeilijkt door de 'lag' in de gameplay.

Pro Evolution Soccer 2011

Dat dribbelen blijkt al snel een spel op zich. Doordat we een zeer vroege versie speelden, klopt nog niet alles. Zo werkte het afpakken van de bal in onze versie bijvoorbeeld nog niet zoals het zou moeten, waardoor aanvallers soms bijna letterlijk door verdedigers heen lopen. Je kunt je voorstellen dat dat bij spelers die van zichzelf al moeilijk van de bal zijn te zetten, zoals Lionel Messi, leidt tot ellenlange dribbels langs zes of meer spelers. Genieten natuurlijk, en met wat meer balans stellen wij ons voor dat het dribbelen en mannetjes passeren een beetje het gevoel van de oude PES-games weet te benaderen.

Handmatig overspelen

Dat geldt niet voor het overspelen. Niet dat dat absoluut slecht is, maar het gaat niet zoals je het gewend bent van vorige PES-games, en het werkt niet echt lekker. PES 2011 draait om vrijheid in de passing, dus om het handmatig overspelen. Je zult altijd zelf richting aan een pass moeten geven. Zit je al in de richting, dan stuurt het spel het laatste stukje voor je bij, maar mik je te losjes, dan schiet je pass een totaal verkeerde kant op en ben je de bal kwijt. Behalve de richting moet je ook de inspeelsnelheid zelf bepalen. Een te zachte pass van de ene naar de andere verdediger kan zomaar een prooi zijn voor een snelle aanvaller, als je even niet oplet.

Pro Evolution Soccer 2011

Het concept klinkt ons prima in de oren; het zorgt ervoor dat er meer is om onder de knie te krijgen, waardoor goede spelers verschil kunnen maken met mindere spelers en het echt op je vaardigheid aankomt. Helaas werkt het systeem nog niet zoals Konami het voor ogen heeft. Te vaak lukte het niet om een tikje breed te geven, omdat de computer besloot dat wij niet de dichtstbijzijnde, maar de volgende speler bedoelden. Daarbij komt dat de computer bij steekpassjes nog wel een duidelijke vinger in de pap heeft als het gaat om de richting van de bal. Het gebeurde ons een aantal keer dan een steekpass die binnendoor was bedoeld door het spel naar buiten werd gestuurd, en dat is best frustrerend.

Rare momenten

Pro Evolution Soccer 2011 staat momenteel nog steeds bol van de rare momenten. Zo hebben we op onze Xbox 360-testkit een replay opgeslagen waarin te zien is hoe een keeper zich ligt op te drukken of zijn versie van 'de rups' doet, terwijl er ondertussen een goal bij hem gescoord wordt. Ook zagen we spelers die ballen om onduidelijke redenen niet wilden pakken, keepers die rare capriolen uithalen en een computergestuurde speler die voor een leeg doel zonder verdedigers in de buurt hard overkopt, in plaats van de intelligentie te hebben om de bal rustig het doel in te lopen.

Graphics en sfeer

Natuurlijk hebben we daarmee nog lang niet alle puntjes van de gameplay benoemd. Zo is het verschil in snelheid in de gameplay tussen bijvoorbeeld een langzaam opgebouwde aanval en een snelle counteraanval heel goed merkbaar. Ook de mogelijkheid om een schijnbeweging zelf te koppelen aan knoppen of aan bewegingen met de rechter-thumbstick is erg interessant en hij zal spelers helpen de bewegingen zo goed mogelijk toe te passen. Zo zal er nog wel meer zijn waarvan we eigenlijk maanden na de release pas weten hoeveel invloed het werkelijk op het spel heeft.

Smoel

Wat wel direct duidelijk zal zijn, is dat Konami een nieuw smoelwerk aan Pro Evolution Soccer 2011 heeft gegeven. Tot op dit moment zijn we er op de redactie nog niet over uit of PES 2011 er nu wel of niet goed uit ziet. De animaties ogen zeer verzorgd en zijn als vanouds goed uitgewerkt. Ook de momenten waarbij het spel inzoomt en de spelers dichtbij haalt, zijn prima. De gezichten zien er goed en herkenbaar uit en tonen soms ook emotie. Een groot minpunt is echter de standaardcamera. Vanuit die positie ogen de spelers wat pixelig, en het duurt even voordat je daaraan gewend bent.

Pro Evolution Soccer 2011

Waar wij echter nooit aan zullen wennen, en dat is iets waarvan we ook echt niet begrijpen dat Konami er nooit wat aan doet, is het volstrekte gebrek aan sfeer in de stadions. Meer dan wat vage figuurtjes in gekleurde shirtjes tonen de tribunes niet en het geluid beperkt zich tot wat generiek 'England, England'-gebrul. We sluiten ons aan bij de gamers die zeggen dat een voetbalgame om de gameplay draait, maar een volledig sfeerloze presentatie is niet meer van deze tijd. De Champions League-modus, met bijbehorende beelden en muziek, doet het op dat vlak iets beter, maar ook lang niet goed genoeg. Hier is voor Konami de komende jaren nog veel winst te boeken.

Master League online

Een punt waar we wel hoopvol over zijn is het online segment van PES 2011. Voor het eerst zal de Master League volledig online speelbaar zijn en dat verklapt een toegenomen focus op online, iets dat de fans als muziek in de oren zal klinken. Helaas hebben we de online modi nog niet kunnen testen, meer hierover zullen we je waarschijnlijk pas bij de review kunnen vertellen.

Voorlopige conclusie

Pro Evolution Soccer 2011 betekent een stap in de goede richting na 2010, maar vooralsnog niet meer dan dat. Toch zijn we hoopvol als het gaat om het lot van de PES-serie. Wij geloven dat Konami wel degelijk weet waar het heen wil en hoe PES er uit moet zien, maar dat het spel dat de makers voor ogen hebben simpelweg niet in een jaar tijd kan worden gerealiseerd. PES 2011 betekent een harde reset voor de voetbalserie. We verwachten dat de game van dit jaar nog te kampen zal hebben met bugs, een tekort aan licenties en sfeer en wellicht nog meer onvolkomenheden, maar dat dat richting PES 2012 zomaar eens kan veranderen. PES 2011 is een eerste stap in de juiste richting. Er wordt de eerste kilometer mee afgelegd, op een weg die moet eindigen bij een game die ons mee terugneemt naar de memorabele avondjes PES 4, 5 en 6 die we ooit beleefden.

Titel	Pro Evolution Soccer 2011
Platform	PC, Xbox 360, PlayStation 3 Afwijkend: Wii, PS2, PSP
Ontwikkelaar	Konami
Uitgever	Konami
Releasedatum	25 oktober 2010