Intro.
Een jaartje geleden heb ik systeempje gebouwd rond een PII-350 en een BH6. De videokaart had geen hoge prioriteit, dus duwde ik er een i740 AGP-kaartje in. Het was niet geweldig - het kon ermee door - maar ik wilde er vroeg of laat wel een betere kaart voor in de plaats zetten.
Toen ik een paar maanden geleden hoorde over de G400, had ik al iets van "dat lijkt me wel een leuk kaartje", zeker toen de specs bekend werden. Met prijzen variërend van 600 tot 1000 gulden is hij wel behoorlijk prijzig. Deze prijzen worden mede vooroorzaakt door de schaartste van G400 Max kaarten in Nederland (ik betaalde zelf 645,- inclusief BTW). Kennelijk ben ik een van de weinigen die hem op dit moment al heeft, mijn leverancier klaagde dat ze erg moeilijk te krijgen zijn, iets wat ik ook in andere winkels hoor.
Ok, hier is-ie dan: de Matrox Millennium G400 Max met 360MHz DAC en DualHead:
Dit is op dit moment het topmodel van Matrox, met 32MB SGRAM, DualHead funktie, een geforceerde koeling op de processor en uitbreidingsmogelijkheden in de vorm van add-on kaartjes voor digitale flatpanel monitoren en een Rainbow Runner.
De kaart zelf (zonder add-ons) kent 8 verschillende combinaties van CRT- en FPD-monitoren en TV, met resoluties tot 2048x1536@85Hz. De combi die ik gebruikt heb: op connector 1 mijn 17" Highscreen MS 1779P CRT-monitor en op connector 2 mijn TV via het bijgeleverde adapterkabeltje. Met dat kabeltje kun je kiezen tussen S-VHS of een gewone 75 Ohm videouitgang.
De testsystemen
De computer die ik hoofdzakelijk heb gebruikt is een KAJcom 
BH350, een PII-350 op een Abit BH6 met 192MB SDRAM, Creative Labs Soundblaster AWE64gold (ISA), bovengenoemde G400 Max, een A-Open DVD-9624 (IDE), 6.4GB Western Digital (IDE) en nog wat los spul zoals een ZIP-drive, 56K6 modem en wat SCSI-spul zoals een Teac CDR55S en een Seagate Barracuda.
Om de processorafhankelijkheid te testen, heb ik 'm ook nog ff in de PII-400 van een kennis geduwd. Die machine heeft ongeveer dezelfde hardware als mijn comp, alleen heeft hij 128MB SDRAM, een Soundblaster AWE32 en geen DVD.
Dit hele zaakje draait onder Windows 98 (1998-versie), Powerdesk 5.11, videodriver versie 4.11 en als DVD-speler de Matrox DVD-player die bij de kaart geleverd wordt. Ik heb expres geen nieuwe drivers gedowned, ik wilde zien of het pakket gewoon naar behoren functioneert, zonder dat je eerst spullen van internet hoeft te halen. Ik heb natuurlijk wel de nieuwste Powerdesk ff neergehaald (versie 5.21) en gëinstalleerd, maar dat gaf niet veel verschil.
Het softwarepakket bij de kaart.
Het softwarepakket wat bij de kaart zit, bestaat uit:
- Acrobat Reader 3.01 (Behoeft geen introduktie)
- Micrografx Picture Publisher (Mooi grafisch progje, kun je leuke knoppen e.d. mee maken)
- PointCast Business Network 2.0 (Dit is een soort nieuwsbrowser, wel aardig, niet actueel; geeft nieuws van vorige dag...)
- Micrografx Simply 3D (Lijkt me duidelijk)
- Matrox System Utilities (Erg handig, is een must!!!)
- Matrox DVD Player (Goede player, duidelijke bediening)
- Expendable (Soort Shoot-em-up-spel, van bovenaf gezien)
- Matrox G400 Techdemo (Heavy!!! Vraagt veel van je systeem)
Verder heb ik de kaart met Unreal uitgeprobeerd in 1024x768. Framerates van Unreal heb ik helaas niet, maar het speelde vloeiend en zonder schokken, ook toen het druk werd en er veel gerekend moest worden. Ik heb een half uurtje zitten spelen, toen werd ik misselijk....Niet van het bloed overigens, het op en neer gaan van het beeld maakt me altijd misselijk, ook in spellen als Doom en dergelijke.
Expendable heeft veel details en legt erg veel beslag op je systeem, vanwege het nodige renderwerk (de ondergrond en omgeving wordt vantevoren al uitgerekend, maar tijdens het spel gebeurt er een hoop)
Hier een screenshot van een rustig moment in Expendable:
De installatie
Het inbouwen ging moeiteloos; kastje open, i740 eruit, G400 erin, kastje dicht, aanzetten en software installeren.
Dat laatste heb ik twee keer gedaan, op een bestaande (vervuilde) Win98 installatie en een verse Win98 installatie. De installatiesoftware tjekt of DirectX 6.1 geinstalleerd is, zo niet, geen punt, DirectX 6.1 wordt meegeleverd, en na een klik staat het erop.
De kaart werkte in één keer goed op de bestaande installatie, de drivers en de System Utilities deden hun werk en na 5 minuten instellen en een herstart zat ik weer in mijn oude vertrouwde 1024x786@75Hz met 32-bit kleur. Het is echter aan te raden om een schone installatie neer te zetten; toen ik de Techdemo in de "vervuilde" installatie wilde draaien, liep de computer vast. In de verse installatie draaide de Techdemo goed, maar toen ik de resolutie naar 800x600 wilde opschroeven, liep hij ook vast - dit zal waarschijnlijk aan de PII liggen.
Ik kon merken dat de kaart op de processor leunde, want met de PIII in een verse Windowsinstallatie ging het wel goed.
Benchmarks! De harde cijfers.
Voor de getallenjunks onder jullie; ik heb de G400max op mijn eigen computer getest met 3DMark 99 Max, dit zijn de resultaten:
Volgens de 3DMark site is dit een topscore, ik vind persoonlijk dat je het gewoon moet zien, in plaats van aan cijfers te hangen.
En wat afbeeldingen uit het benchmarkproggie: Klik voor de hele afbeelding, de getallen rechtsonder/linksboven geven de framerate op dat moment weer 
.
DualHead - leuke feature
Die DualHead funktie is een leuk ding. Je kunt de tweede uitgang op de kaart gebruiken als kloonscherm (wat er op scherm 1 gebeurt, gebeurt ook in scherm 2), als DVD-outlet naar je TV, als zoomscherm (selecteer een gedeelte op scherm 1, en dat stukje wordt uitvergroot, in fullscreen op scherm 2 vertoond) en als tweede monitor output voor de multiplemonitor-funktie van Win98/NT/2000, waardoor je van schermpje naar schermpje kunt slepen. Leuk is ook dat dat ook met een TV werkt; je hebt niet speciaal een tweede VGA-monitor nodig. Heb je dat allemaal niet nodig, dan zet je hem gewoon uit (maar daarvoor koop je zo'n ding niet...).
De TV-beelden zijn flikkervrij en letters zijn goed te zien. Je moet alleen wel rekening houden met je resolutie, die je overigens in Multiple Monitor per scherm in kunt stellen, alsook de kleuren en de refreshrate. Wil je in het ene scherm met 32bit kleur in 1024x786@75Hz werken, en in het andere scherm (VGA) 16bit kleur in 800x600@80Hz werken? Geen probleem, kan allemaal. Als de kaart in de gaten heeft dat het adapterkabeltje voor de TV eropzit, dan staat de refresh voor de TV vast op 50Hz, ik moet nog uitproberen of dat ook op een 100Hz-TV zo is. De rest is voor de TV wel gewoon instelbaar, sterker: alles is instelbaar via de kaart! Helderheid, contrast, kleur, kleurverzadiging, noem het maar op, het is in te stellen in de Advanced-settings. PAL en NTSC worden beide ondersteund, en is omschakelbaar.
DVD - ook leuk...
DVD's kijken is met deze kaart een genot: fullscreen zonder schokken op monitor 1 én 2, haarscherp gestoken beeld. De Matrox DVD Player is makkelijk te bedienen en kent veel mogelijkheden. Ik heb van Contact en Armageddon een paar screenshots gemaakt. Klik op het fragment om ze helemaal te zien:
Het mooie is, en dat mag ook wel voor dat geld, dat je geen DVD-kit hoeft te hebben. Een DVD-speler en de G400max volstaan. Het is wel handig om ervoor te zorgen dat de PC niet teveel lawaai maakt, plaats de PC als het ff kan ergens waar het lawaai van je fans onderdrukt wordt door het geluid van je installatie. Maar daar ga ik niet verder op in.
Het Oordeel...
De G400max is een mooie kaart, met veel mogelijkheden, vooral voor mensen die veel geluid editten of fotosoppen. Tooltjes in het ene, plaatje in het andere scherm en werken maar. Voor gamers met een computer met dikke spierballen is dit een goede kaart. Een PII-350 is wel het minimum als je in hoge resoluties wil spelen. Als je veel spellen speelt en je comp is qua processor/mobo aan een upgrade toe, dan zou ik een TNT2 nemen of op de GeForce wachten.
Ik verwacht dat deze kaart voor lange tijd een hoge economische waarde zal behouden, en dus lang meegaat. Het is op dit moment zo'n beetje de Rolls Royce onder de grafische kaarten en dat is vooral te merken aan de grafische kwaliteit die je krijgt. Hij is wat prijzig en mede dankzij z'n processorafhankelijkheid zal hij in high-end systemen pas echt goed tot zijn recht komen. Maar ik ben dik tevreden en zal er nog lang plezier van hebben.
