Glofiish M810 - verovert E-ten hiermee de pda-markt? - Review

Inleiding en specificaties

E-Ten doet een poging de pda-markt te veroveren met de Glofiish M810. De M810 zoekt de directe confrontatie met de HTC Tytn 2 en de Samsung i780 en de grote vraag is dan ook of hij zich met deze twee andere snelheidsduivels kan meten.

Behuizing
Lengte	10,9cm
Breedte	5,9cm
Dikte	1,7cm
Gewicht	179gram
Kleur	Paars
Hardware
Cpu	Samsung S3C 2442, 500MHz
Intern ram	64MB
Intern rom	256MB (128MB vrij)
Scherm
Resolutie	320 x 240 pixels
Beelddiagonaal	2,8\"
Invoer
Keyboard	Uitschuifbaar qwerty
Software
Besturingssysteem	Windows Mobile 6 Professional
Taal	Engels
Interfaces
Draadloze communicatie	bluetooth 2.0 + edr, wifi 802.11 b/g, gprs, edge, umts, hsdpa
Gsm	1900MHz, 1800MHz, 900MHz, 850MHz
Geheugenkaart	Microsd
Gps	Sirf Star 3
Extra's
Camera	2 megapixel
Extra Camera	vga (0.3 megapixel)
Accu
Type	Verwisselbare Li-Polymeer
Sterkte	1530 mAh
Standbytijd	260 uur
Spreektijd	6 uur

Uit de doos

De M810 is door E-ten ruim voorzien van de nodige accessoires. Zo zit er een mooie lederen houder bij die dankzij een beveiligingsclip stevig bevestigd kan worden aan een riem. Zodra je de houder uit zijn verpakking haalt komt je een walm van leer tegemoet waardoor je gelijk de indruk krijgt dat je hier met een kwaliteitsproduct te maken hebt. Verder zit er in de doos een mini-usb datakabel en een stereo-headset met mini-usb-connector. De headset oogt wel een beetje goedkoop en als je hem hebt aangesloten op de pda dan merk je gelijk dat het geluid niet optimaal is. Verder ontbreekt in de doos de lader niet en is er natuurlijk een extra stylus aanwezig. Om de set accessoires compleet te maken is er ook een strap aanwezig zodat je de pda aan de pols kunt dragen.

Opvallend is wel dat er erg weinig papierwerk wordt meegeleverd met de M810. Concurrenten zoals HTC en Samsung zijn meester in het leveren van uitgebreide handleidingen, die dan ook vaak uitgevoerd zijn in meerdere talen. E-ten heeft er echter voor gekozen om de M810 te voorzien van slechts een quick-startguide en een software-cd. Op deze cd is wel de uitgebreide versie van de gebruikershandleiding te vinden, maar veel mensen zullen deze waarschijnlijk niet gebruiken.

De doos van de Glofiish is klein en strak. Er zitten geen overbodige hoesjes en frutsels bij en het is allemaal lekker recht door zee. Opvallend is wel dat E-ten geen screenprotector heeft meegeleverd bij dit apparaat. Ook ontbreekt een geheugenkaart en navigatiesoftware. Wel is een voucher meegeleverd voor SPB Mobile Shell waarmee de eigenaar de software kan aanschaffen voor een gereduceerde prijs.

Bij de eerste blik op de E-Ten M810 maakt het toestel een goede indruk. Hij oogt strak en doordacht en ligt lekker in de hand. Je merkt gelijk dat de M810 er veel verzorgder uit ziet dan zijn voorganger, de M800, en dit voel je dan ook door in de stevigheid van het toestel. De M810 voelt robuust aan en is mooi afgewerkt. De achterkant van het toestel is opgebouwd uit een soort rubberachtig plastic waardoor je niet bang hoeft te zijn dat hij snel uit je handen zal glijden.

Software en hardware

De Software

De E-ten M810 loopt op Windows Mobile 6 Professional. Jammer genoeg heeft E-ten er niet voor gekozen om gelijk Windows Mobile 6.1 mee te leveren op dit apparaat. Wanneer je echter het apparaat voor de eerste keer aanzet wordt gelijk duidelijk dat het bedrijf veel software programma's heeft meegeleverd omdat de installatie van de Extended Rom relatief lang duurt. Om precies te zijn moeten er 32 programma's extra worden geïnstalleerd boven op Windows Mobile 6.

SPB Mobile Shell

E-ten heeft ervoor gekozen om het Today scherm op te vrolijken met SPB Mobile Shell. Hiermee kun je shortcuts maken naar veel gebruikte programma's, het weer bekijken en de meest gebelde contacten bij de hand houden. Mobile Shell is een voorloper van de inmiddels populaire HTC Home. Beiden hebben dezelfde functionaliteit, echter is SPB wat uitgebreider dan HTC Home. Jammer genoeg heeft E-ten toch niet helemaal de goede afspraken gemaakt met SPB en er daarom voor gekozen om een afgeslankte versie van Mobile Shell met de M810 te leveren. Zo zit er geen screensaver bij in de vorm van een grote klok en ook SPB Menu moet apart aangeschaft worden. E-ten heeft wel een voucher meegeleverd zodat je het huidige product kunt upgraden voor 15 dollar naar de volledige versie waarbij alles wat SPB Mobile Shell te bieden heeft wel is inbegrepen.

E-ten Software

Wat het meest opviel aan dit toestel is het aantal meegeleverde programma's van E-ten zelf. De meeste fabrikanten leveren zelf erg weinig software bij hun toestellen, zo zul je op de Samsung i780 bijna geen applicatie van Samsung zelf vinden. HTC staat er echter weer om bekend dat ze zelf wel veel software meeleveren zoals HTC Zip en HTC Home. E-ten had al wel de naam dat ze hun toestellen van wat software voorzagen, maar bij de M810 is het 128MB aan geheugen volgegooid met eigen applicaties.

Hetgeen E-ten aan software meelevert is eigenlijk te veel om op te noemen en dat gaan we dan ook niet doen. We geven alleen een greep uit het geheel om een indruk te geven. Om te beginnen is er de taskmanager van E-ten. Deze ziet er goed en functioneel uit en werkt perfect. Daarnaast is er ook de commanager die er goed uitziet en waarbij alle functies aanwezig zijn die je op deze pda zou kunnen verwachten. Zo heb je de telefoon- en radio-button en ook bluetooth, wifi en gpa mogen niet ontbreken in dit overzicht.

Overigens heeft E-ten ook een paar programma's toegevoegd om al je data veilig op te bergen mocht er onverhoopt iets met je pda gebeuren. Zo zit er een back-upmanager bij die je kunt instellen om dagelijks een backup van je pda te laten maken en deze weg te schrijven naar een geheugenkaart. Ook is de Application recoverer aanwezig waarmee je alle programma's die E-ten heeft meegeleverd kunt herstellen mocht je ze verwijderd hebben.

De Hardware

Specificaties

De Samsung-cpu die zijn werk doet op 500 MHz is niet bijster snel voor mijn gevoel. Het toestel voelt een beetje traag aan en heeft soms last van vastlopers. Zo duurt het opstarten erg lang en is het enkele seconden wachten totdat de pda de pagina met het instellingen-menu geladen heeft. Dit alles is waarschijnlijk te verklaren doordat de M810 maar 64MB ram-geheugen heeft meegekregen aangezien de processor in feite wel tot snellere in zijn klasse behoort. Bij het dagelijks gebruik deed deze pda mij het meeste denken aan de Qtek 9100. Ook qua look en feel heeft de M810 erg veel weg van de 9100 en naar mijn mening is hij niet merkbaar sneller dan de oude rot van HTC.

Communicatie

De M810 is gelukkig niet slecht bedeeld door E-ten als het gaat om het leggen van verbindingen met een netwerk of een telefoonmast. Wifi werkt prima en snel op deze pda en doet niet onder voor hsdpa of umts. Deze M810 is getest op het Vodafone-netwerk in Nederland en daarbij is gebruik gemaakt van het hsdpa-netwerk dat een theoretische maximumsnelheid heeft van 3,6Mbps down en 1,8Mbps up. Uiteraard is de snelheid afhankelijk van de afstand tot de mast en de drukte op het netwerk, maar de M810 wist een aardige prestatie neer te zetten. Zo bleek het in de randstad mogelijk een snelheid te halen van rond de 1,0Mbps down met uitschieters naar 1,6. Overigens was dit altijd van korte duur, maar duidelijk mag zijn dat de M810 niet vies is van hoge hsdpa-snelheden en dus klaar is voor het 3.5G geweld.

Scherm

Het 2,8"-scherm is dé standaard in de pda-klasse van de M810. Concurrenten zoals de HTC Tytn 2 en de LG KS20 hebben dezelfde afmeting. De kwaliteit van het scherm viel jammer genoeg een beetje tegen. Vooral in het felle licht, en dan voornamelijk buiten in het zonlicht, was het scherm niet of nauwelijks te lezen. Als er geen zon of licht op het scherm valt is het beeld prima zichtbaar, maar concurrenten zoals de Tytn 2 hebben een prettiger contrast dan de M810 in een normale situatie. Dit komt waarschijnlijk ook omdat de M810 een lichte achtergrond heeft meegekregen van E-ten en de HTC's veelal een donkere achtergrond hebben.

Jammer genoeg had E-ten geen screenprotector meegeleverd waardoor de pda was veroordeeld tot zijn lederen hoes. Overigens is het scherm niet gevoelig voor krassen of stoten. De pda is een dag lang in een broekzak geweest met een paar munten om te testen hoe hij het zou uithouden. Gelukkig bleef de pda onbeschadigd en zijn er geen krassen op het scherm of op de body aangetroffen na afloop.

Keyboard

Het toetsenbord van de M810 is erg mooi en vooral goed verlicht. In het donker springen alle toetsen er duidelijk uit en zijn ze goed leesbaar. Waarschijnlijk zal zelfs iemand met slechte ogen het toetsenbord duidelijk kunnen aflezen doordat het blauwe licht de omgeving vult met letters. Het slide-out mechanisme werkt ook prima en voelt solide aan. Je hoeft niet bang te zijn dat het snel zal afbreken en je kan de telefoon dan ook goed stevig beetpakken.

De toetsen van het toetsenbord zijn jammer genoeg verzonken in het keyboard zelf. Je moet een toets diep indrukken als je een letter tevoorschijn wilt toveren op je scherm. Doordat hier een dun laagje rubber overheen is gespannen voelt het allemaal wel goed aan, maar het blijft jammer dat je de toetsen ongewoon diep moet indrukken. Ook zijn sommige toetsen apart gepositioneerd, ze staan namelijk wel in qwerty-lay-out maar delen van de toetsen zijn iets naar links geschoven waardoor niet alle toetsten op de positie onder elkaar staan zoals op een normaal toetsenbord. Het is dan ook even wennen om met toetsenbord te typen.

Camera

De camera van de M810 is goed te noemen. Het apparaat kan maximaal in 1200 x 1600 fotograferen en voor een 2-megapixelcamera is de kwaliteit redelijk. Je kan jammer genoeg zelf niet veel instellen, maar de automatische stand voldoet prima. De M810 geeft bijvoorbeeld niet de mogelijkheid om ISO-waarden in te stellen, maar wel kun je de lichtinval aanpassen. De Tytn 2 doet het wel wat beter op dit vlak, maar die heeft dan ook een betere camera meegekregen. De vga-camera van de M810 is niet getest, maar deze zal alleen gebruikt worden om mee te beeldbellen.

GPS

Waarschijnlijk het grootste voordeel dat de M810 heeft tegenover zijn concurrenten is dat hij een Sirf star 3-chip in zich heeft. E-ten heeft wederom een breed scala een programma's geleverd om deze gps-chip te ondersteunen en het navigeren te vergemakkelijken. Zo kun je door middel van de GPS Viewer in één oogopslag zien met hoeveel satellieten de M810 in contact staat en op welke positie je je bevindt met de bijbehorende snelheid. Ook zit er een programma op, soms wel Agps genoemd al is dit niet de juiste term, die om de vijf dagen de locaties van de gps-satellieten binnenhaalt voor een snellere fix. Dit programma werkt erg goed en de fix is vanuit een koude start vaak binnen 30 seconden gemaakt.

Ook heeft E-ten een eigen programma gemaakt voor geotagging genaamd Location SMS. Hiermee kun je de coördinaten van je positie sms'en naar bijvoorbeeld een server zodat je later de route van je reis terug kunt zien. Een leuk voorbeeld hiervan staat op Poi66. Tomtom werkt ook prima op de M810. De interne gps-module wordt moeiteloos gevonden en maakt gretig gebruik van de Agps-data waardoor binnen enkele seconden een fix gemaakt kan worden. Opvallend is ook dat er een extra signaallichtje is bij de luidspreker van de E-ten die aangeeft dat de gps-module actief is. Het navigeren gaat verder prima en de posities kloppen goed met de werkelijke positie in een gebied. Uit al deze extra's blijkt toch wel dat E-ten het navigatiegedeelte sterk wil benadrukken en dat is dan ook goed gelukt.

De prestaties

Voor de prestatietest hebben we gebruikgemaakt van de bechmarktool SPB Benchmark. Deze tool is eigenlijk geschreven voor Windows Mobile 2003 en 5, maar veel tests werken ook op Windows Mobile 6. Het nadeel is wel dat WM5-toestellen beter zullen presteren doordat de benchmarkapplicatie beter overweg kan met het filesystem en programma's van dat besturingssysteem en threads kan aanroepen die in Windows Mobile 6 gewijzigd zijn. Op GoT loopt ook een topic over deze benchtool waarin ook de nodige resultaten staan.

We hebben de tests uitgevoerd met verschillende toestellen, te weten de E-ten M810, Samsung i780, HTC Tytn 2, E-Ten M800 en als laatst de LG KS20. Tijdens de test hebben we vooral de nadruk gelegd op de cpu-index, de graphics-index, filesystem-index en tot slot de overall performance van de apparaten.

Eerst kijken we naar de cpu-index van de apparaten. We wisten al dat de Samsung i780 goed zou gaan presteren tegenover de rest omdat hij een nieuw type Samsung-processor heeft die klokt op 624MHz. Zowaar blijkt dan ook dat de Samsung met overweldigende cijfers de cpu-test weet te winnen. Opvallend is dat de E-Ten M810 het er niet best vanaf brengt. Zo moet de pda de Tytn 2 voor laten gaan en zelfs zijn voorganger, de M800, presteert in deze test beter. Overigens is het verschil tussen de Tytn 2 en de M810 niet groot als we kijken naar de benchmarkresultaten en dit terwijl de M810 toch op papier 100MHz meer in zijn mars heeft dan de Tytn 2.

SPB Benchmark cpu-index
Samsung SGH-i780	2610,4
E-ten M800	1620
HTC Tytn 2	1555,2
E-ten M810	1502,8
LG KS20	1386,1

Hierna zijn we gaan kijken naar de graphics-index. Met de recente problemen van HTC in het achterhoofd, was de verwachting dat deze fabrikant hier niet of nauwelijks zou scoren. Het bleek echter dat het bij het HTC-model toch weer redelijk goed zat, terwijl E-ten wederom ver achterop loopt op zijn concurrenten. De Samsung is opnieuw de grote winnaar met 5212 punten en hij laat dan ook de HTC en de beide E-ten's ver achter zich. Opvallend is dat de M800 erg slecht scoort en slechts 300 punten haalt. Onduidelijk is nog waardoor dit gekomen is want alle pda's zijn met stock cpu en standaard-rom getest.

SPB Benchmark graphics-index
Samsung SGH-i780	5212,7
HTC Tytn 2	3791,1
E-ten M810	2825,2
LG KS20	1832
E-ten M800	301,3

Als laatste test is de filesystem-index gedaan. Deze test kijkt puur naar de snelheid waarmee het besturingssysteem zijn werk doet en volgens SPB is deze test niet afhankelijk van de geheugenkaart of de hoeveelheid geheugen op een pda. Wederom vinden we de E-ten in de middenmoot al weet hij het er deze keer wat beter van af te brengen dan de Tytn 2. Het moge duidelijk zijn dat wederom Samsung de grote winnaar is zodat de conclusie mag luiden dat dit model het beste presteert bij de benchmarks.

SPB Benchmark filesystem-index
Samsung SGH-i780	200,5
E-ten M800	166,3
E-ten M810	153,1
HTC Tytn 2	106
LG KS20	85,41

Uiteindelijk is er een algemeen indexcijfer gegenereerd voor de pda's waaruit moet blijken welke pda het er het beste vanaf heeft gebracht. De Samsung i780 heeft met vlag en wimpel gewonnen en laat de concurrenten aardig ver achter zich. Overall is het toch opvallend dat de M810 op een mooie tweede plaats terecht komt en vlak daarna zijn voorganger de M800. De HTC Tytn 2 en de KS20 van LG brengen het er volgens SPB het slechtst vanaf en blijven steken bij maximaal 270 punten. Persoonlijk moet ik zeggen dat ik de HTC Tytn 2 en de M810 even goed vind wat betreft gebruik en snelheid. Maar waarschijnlijk heeft de M810 genoeg voordeel van zijn iets snellere processor om deze benchmark te winnen van een van zijn grootste concurrenten.

SPB Benchmark index
Samsung SGH-i780	506,3
E-ten M810	371,6
E-ten M800	340
HTC Tytn 2	271,6
LG KS20	218,7

Conclusie

De E-ten Glofiish M810 is een prima toestel voor dagelijks gebruik. Het heeft alle specificaties in zich die je van een moderne pda mag verwachten en alles werkt naar behoren. De pda ligt lekker in de hand en voelt erg solide aan. Ook heeft hij een modern kleurtje van E-ten mee gekregen en zowel mannen als vrouwen zullen met het uiterlijk uit de voeten kunnen. Verder functioneert de interne gps-module prima en gaat het navigeren van een leien dakje. De belkwaliteit van het toestel is eveneens goed te nemen en alle stemmen komen mooi en helder over.

E-ten heeft ervoor gekozen om de M810 een lading eigengemaakte softwareprogramma's mee te geven waardoor de pda erg compleet afgeleverd wordt. Jammer genoeg zat er geen navigatieprogramma bij met kaartmateriaal, maar dit kan later alsnog beschikbaar worden gemaakt door middel van een navigatiepack. Het toestel heeft dus op het eerste gezicht genoeg aan boord om de concurrentie aan te gaan met de HTC Tytn 2 en de Samsung i780.

Aan de andere kant heeft het toestel toch wel last van een paar kuren. Zo is hij vaak erg traag in het gebruik, zelfs bij de meest basale handelingen zoals het wijzigen van de standaardinstellingen. Ook heeft het toestel soms moeite met het ontwaken uit de standby-stand waardoor een soft-reset noodzakelijk is. Mede door de lange opstarttijd, de soms langzame verwerking van gegevens en de trage weergave tijdens het invoeren van gegeven, wekt de pda soms lichtelijk irritaties op. Dit doet zich overigens zeker voor als je even snel een telefoontje wilt plegen. Dit is waarschijnlijk te wijten aan de hoeveelheid software die E-ten de M810 heeft meegegeven Ook de afwezigheid van een screenprotector en navigatiekaarten zijn minpuntjes, maar deze zijn beiden te overzien.

De E-ten Glofiish M810 is een prima apparaat voor dagelijks gebruik. Het toestel wordt erg compleet geleverd wat accessoires en software betreft. Het toestel straalt kwaliteit uit en die voel je dan ook als je hem in je handen hebt. Mede door zijn specificaties en het scherpe prijskaartje is dit zeker een goede concurrent van de HTC Tytn 2 en de Samsung i780. Wel moet er rekening mee gehouden worden dat hij soms wat traag over kan komen. Ook heeft het toestel een paar kleine bugs hier en daar, maar niets waar niet mee te. leven valt. Over de gehele linie bekeken is deze pda zeker een aanrader voor de doorsnee consument.

Pluspunten: M810 back

+ Strak en verfrissend uiterlijk
+ Erg compleet geleverd qua accessoires
+ Erg veel software meegeleverd
+ Erg goede en gevoelige gps-ontvanger
+ Prettig prijskaartje

Minpunten:

- Vaak traag in gebruik
- Heeft last van een paar bugs
- Slechts een 2-megapixelcamera
- Geen navigatiesoftware en screenprotector meegeleverd