Het was een duidelijke boodschap tijdens de Carbon Mobile-presentatie van de Carbon 1 MKII: plastic, glas en metaal zijn de hel en ouderwets. Koolstofvezel is de toekomst voor smartphones. De technologie staat nog in de kinderschoenen, maar over een jaar of tien zullen de meeste telefoons zijn gemaakt van dit materiaal. Duizenden vervlochten koolstofdraden moeten zorgen voor een behuizing die sterker is dan staal en lichter dan aluminium.
Gericht op duurzaamheid
Volgens Carbon Mobile is de motivatie om een smartphone van koolstofvezel te maken, deels gestoeld op duurzaamheid. Er is een laag volume aan materiaal nodig in verhouding tot glas, metaal of zelfs kunststof. Bovendien wordt zo'n zeventig procent van koolstofvezel gerecycled, waar dat bij kunststof slechts maximaal tien procent zou zijn, volgens de fabrikant. Er zou ook veel rekening zijn gehouden met de repareerbaarheid van de Carbon 1 MKII. Wanneer je het scherm er eenmaal vanaf hebt, zouden de componenten makkelijk los te maken en vervangen zijn. Mobile zegt verder met fairtrade-mijnen te werken en erop toe te zien dat de werkomstandigheden in China en Europa goed zijn.
De innovatieve materiaalkeuze gaat hand in hand met de gründlichkeit van de Duitse start-up, zo vertelde oprichter Firas Khalifeh in eigen persoon tijdens de perspresentatie en Q&A. Het is weer eens wat anders dan een gelikte show met een ingehuurde National Geographic-fotograaf die vertelt hoe goed de camera van een nieuwe smartphone wel niet is, of een Aziatische ceo die in gebrekkig Engels een script voorleest. De vernieuwing die de smartphone zelf brengt is echter interessanter, uiteraard.
Licht, dun en sterk
De Carbon 1 MKII - als 'mark twee' uit te spreken - heeft een behuizing die uit één stuk vervlochten koolstofvezels bestaat. Waarschijnlijk ken je dit carbon fiber wel van de Formule 1, racemotoren en de vliegtuigindustrie. Het materiaal is licht, maar enorm sterk. Hoewel we het niet hebben kunnen proberen, kan koolstofvezel in theorie beter tegen een val dan metaal - en zeker beter dan glas. Het is wel flexibeler dan die materialen en dat voel je als je het toestel probeert te buigen. Hij geeft mee, al zijn we niet bang dat we hem snel doormidden breken. Iets dat enigszins meegeeft, kan in principe ook iets beter tegen impact.
Een complicerende factor bij het gebruik van koolstofvezel voor een smartphonebehuizing is dat het net als metaal geen radiosignalen doorlaat. Dat heeft Carbon Mobile opgelost met een technologie die HyRECM heet. Daarbij wordt op bepaalde plekken de koolstofvezel gemengd met ander composietmateriaal, zodat de antennes hun werk kunnen doen. Vermoedelijk zijn dat de effen zwarte plekken onder en boven het deel met het voor koolstofvezel zo typerende ruitjespatroon.
Als je de Carbon 1 MKII vasthoudt, merk je hoe licht een telefoon van dit formaat aanvoelt die slechts 125 gram weegt. De grotere smartphones van metaal en glas schurken steeds vaker tegen de 200 gram aan. Toch mag je dit toestel daar eigenlijk niet mee vergelijken. Een bekend toestel dat vrij dicht in de buurt komt, maar nog steeds net iets kleiner is, is de Samsung Galaxy S21. De Pixel 5 heeft wel een vergelijkbare schermdiagonaal, hoewel het scherm van de Carbon 1 MKII iets breder is.
Toestel | Galaxy S21 | Carbon 1 MKII | Pixel 5 |
Afmetingen | 151,7 x 71,2 x 7,9 mm | 153,5 x 74,0 x 6,3 mm | 144,7 x 70,4 x 8,0 mm |
Gewicht | 171g | 125g | 151g |
Materiaal behuizing | Metaal en glas | Koolstofvezel | Kunststof |
Schermdiagonaal | 6,2" | 6,0" | 6,0" |
Schermverhouding | 20:9 | 18:9 | 19,5:9 |
Schermresolutie | 1080x2160 pixels | 1080x2400 pixels | 1080x2340 pixels |
Schermbescherming | Gorilla Glass Victus | Gorilla Glass Victus | Gorilla Glass 6 |
De Pixel 5 is een van de lichtste telefoons die we vorig jaar reviewden. De Carbon 1 MKII voelt echter nog een stuk lichter aan. Ook in de broekzak is het een verademing, na alle zware en grote telefoons die we afgelopen jaar met ons meetorsten, ondanks dat de broekzakken van de meeste kledingmerken zijn meegegroeid met de uitdijende smartphones. Je voelt deze telefoon van Carbon Mobile bijna niet zitten. Dat komt natuurlijk mede door de enorm dunne behuizing, en ook dat is een voordeel van koolstofvezel: het hoeft allemaal niet dik te zijn om stevig te zijn. Het materiaal voelt bovendien prettig aan en wordt net als kunststof niet heel warm of koud.
Wel kan het wat glad zijn als je droge handen hebt, al is dat bij glas hetzelfde verhaal. Een ander nadeel is dat het minder krasvast is dan de diverse varianten van Gorilla Glass die we vandaag de dag op smartphones tegenkomen. We konden met een sleutel makkelijk een licht krasje veroorzaken. Ook zullen sommigen het gewicht van de Carbon 1 MKII associëren met goedkoop en fragiel. Dat is geen echt nadeel, maar perceptie is nu eenmaal een factor. Het handgevoel doet toch een beetje denken aan de wat goedkopere, van kunststof gemaakte telefoons van een paar jaar terug. Dat idee had bij langer gebruik vermoedelijk kunnen verdwijnen als de rest van de telefoon wel luxe zou aanvoelen.
Helaas is dat laatste niet het geval. De trilmotor is erg zwak, Android draait niet altijd even soepel en de vingerafdrukscanner aan de zijkant van het toestel werkt vrij traag. Dat is erg jammer. Als Carbon Mobile zich iets meer had gefocust op deze elementen die de dagelijkse ervaring erg beïnvloeden, hoefde de telefoon niet aan te voelen als een veel goedkoper toestel. Gelukkig klinkt de luidspreker wel vrij goed en is het maximale volume zeer acceptabel. Het is echter wel een monoluidspreker, onderop het toestel.
Niet voor de specs
Voor een smartphone van 800 euro is de Carbon 1 MKII ook op andere punten slecht bedeeld. Als kleine smartphonemaker die onderdelen in beperkte aantallen afneemt, betaal je nu eenmaal meer en dat zie je terug in de winkelprijs. Ook is het ontwikkelen van de koolstofvezeltechnologie een enorme investering geweest voor het bedrijf. Carbon Mobile zegt overigens open te staan voor het licenseren van hun intellectuele eigendom aan andere smartphonefabrikanten. Bovendien zijn er al plannen voor een volgende eigen koolstofvezel smartphone, met betere specificaties. Die zal echter nog wel even op zich laten wachten.
Hoe matig zijn die specificaties dan? Allereerst heeft het toestel een Mediatek MT6779 Helio P90-soc. Dat is een net-niet-high-end soc, gemaakt op het 12nm FinFET-procedé van TSMC, die in 2019 in smartphones zat. De prestaties liggen net wat onder die van de vorig jaar populaire Snapdragon 765-soc, kun je kort door de bocht zeggen. Het toestel heeft geen 5G, geen tele-, macro-, of ultragroothoekcamera, geen verhoogde schermverversingssnelheid, geen bijgeleverde lader, geen draadloos laden en is voorzien van Lpddr4X-werkgeheugen en slechts UFS 2.1-opslaggeheugen.
Toch kan het zeker ook slechter, want het opslaggeheugen is 256GB groot, er is 8GB werkgeheugen, een nfc-chip, een oledscherm en een USB-C-poort in versie 3.1. Er is ook een waterdichtheidsgraad, namelijk IP65. Dat betekent dat het toestel stofdicht is en geen schade ondervindt als het onder een willekeurige hoek wordt bespoten met 12,5 liter water per minuut.
Op dit moment draait Android 10 op het toestel, al komt Android 11 er in april al aan als het goed is. Navigeren door Android gaat prima en het geheugenmanagement is niet al te agressief, maar als je door webpagina's, Gmail of de Google Discover-feed scrollt, zijn er veel framedrops. Het is bijna stock Android wat er op de Carbon 1 MKII draait. Wel heeft hij een eigen launcher. Volgens Carbon Mobile zijn updates daardoor erg eenvoudig en snel door te voeren en de fabrikant biedt maandelijkse beveiligingsupdates.
Simpele camera
De camera's van de Carbon 1 MKII zijn niet overvloedig in aantal. Voorop zit een 20MP-camera met een Samsung S5K3T2-sensor en een lensopening van f/2.2. Op de achterkant zitten twee camera's, waarvan er een bedoeld is om diepte te kunnen inschatten voor kunstmatige achtergrondonscherpte. Beide hebben dezelfde specificaties: een 16MP grote Samsung S5K3P9-sensor en een lensopening van f/2.0 met optische stabilisatie.
De foto's die de Carbon 1 MKII maakt, zijn uiteraard niet van het niveau dat je met een Galaxy S21 schiet. Je kunt van een start-up helaas niet verwachten dat zijn camerasoftware net zo goed is ontwikkeld als die van een fabrikant die deze al jaren optimaliseert. Ook is de sensor zelf niet de nieuwste en grootste. Als je de foto's vergelijkt met die van de Galaxy S21 valt vooral op dat de Carbon 1 MKII minder contrastrijke foto's maakt, met minder detail en meer ruis. Ook is de automatische witbalans niet heel accuraat. Toch kunnen we ons voorstellen dat de foto's van de camera achterop nog best acceptabel zijn, als je niet te kieskeurig bent. De frontcamera is helaas nog een stuk minder goed. Het dynamisch bereik is beperkt en de kleuren zijn verre van ideaal. Ook de portretmodus is niet om over naar huis te schrijven. De scheiding van voor- en achtergrond gaat vaak mis, zowel bij de frontcamera als bij de primaire camera achterop.
Testresultaten
Goed, je hebt met de Carbon 1 MKII niet de nieuwste en beste specs of de beste camera, maar er zit in elk geval wel een oledscherm in. Dat hebben we doorgemeten met onze SpectraCal C6-colorimeter en Calman 5-software.
Het scherm heeft geen krachtige helderheidsboost wanneer er fel licht op schijnt. Daardoor blijft de maximale helderheid achter bij die van de andere toestellen in dit rijtje. Toch kunnen we het scherm buiten meestal goed aflezen, zolang de zon er niet direct op schijnt. Dan wordt het namelijk wel heel lastig. De minimale helderheid is wat fel aan de ogen als je je in een volledig verduisterde ruimte bevindt. Op het gebied van kleurechtheid scoort de Carbon 1 MKII eveneens ondergemiddeld, al zullen veel mensen daar geen erg in hebben. Door beroepsdeformatie zien wij het echter wel, ook zonder referentie.
Dunne telefoons hebben lang niet altijd een grote accucapaciteit en we vermoeden daarnaast dat Carbon Mobile deze telefoon zo dun mogelijk wilde houden, om dat voordeel van koolstofvezel te benadrukken. Een accu van 3000mAh is bij een schermgrootte van 6" vrij karig. Dat zien we terug in de accuresultaten. Die zijn ondermaats, voor een telefoon uit 2021.
Conclusie
Niet geheel verrassend: we raden de gemiddelde consument geen Carbon 1 MKII aan. De specificaties zijn karig voor een telefoon van 800 euro, de accuduur is ondermaats en de camera is ook niet geweldig. De Carbon 1 MKII draait echter, net als bijvoorbeeld een Fairphone, niet slechts om specificaties, prestaties en het geld dat je daarvoor neerlegt. Volgens Carbon Mobile is het doel om enkele tienduizenden toestellen te verkopen. Dat is niet veel en deze eerste smartphone van koolstofvezel is dan ook vooral bedoeld als startpunt en voor nu alleen interessant voor de early adopter.
We laten de scorekaart dan ook weg, al krijgt hij van ons wel een verdiende Innovation Award. Er zijn nog veel stappen te zetten voordat meer smartphones een behuizing van koolstofvezel krijgen. Volgens Carbon Mobile is het productieproces per smartphonebehuizing al ingekort van drie uur naar een half uur. Dat moet nog veel verder naar beneden, willen grote smartphonefabrikanten echt geïnteresseerd raken in de optie om hun smartphones te voorzien van koolstofvezel. Toch is het mooi om te zien dat er nog steeds met enige regelmaat vernieuwing in de smartphonemarkt plaatsvindt. En als je duurzaamheid en een dunne en lichte smartphone belangrijk vindt, samen met het idee dat je op technologisch vlak voorop loopt, is de Carbon 1 MKII misschien nog niet eens zo'n hele gekke koop.