Hoeveel mensen willen echt een kleine smartphone? Als je in de Pricewatch sorteert op kleine telefoons van 2020 - maximaal 15x6,6cm bijvoorbeeld - dan kom je maar twee modellen tegen: de iPhone SE 2020 en iPhone 12 mini, niet toevallig van dezelfde fabrikant: Apple.
In de categorie van iets grotere telefoons is dan wel weer voldoende keuze met bijvoorbeeld de Google Pixel 4a en Samsung Galaxy S20, maar die telefoons zijn alweer een stuk groter. Een nieuw fenomeen is dat niet: telefoons zijn al jaren groter aan het worden en Sony's Compact-serie van kleine smartphones begon al in 2013.
Met de komst van de iPhone 12 mini rijst de vraag of ook deze stap van Apple navolging zal vinden. Kortom: gaan we nu meer smartphones zien met een echt kleine behuizing?
Cijfers
Een gemiddelde telefoon is afgelopen jaren steeds groter geworden. Dat blijkt uit cijfers in onze Pricewatch. Als we kijken naar hoe groot de gemiddelde telefoon is, dan komt daar elk jaar een stukje bij, vooral in de lengte.
In cijfers zie je dat ook: het gemiddelde gaat van 14,5x7cm in 2014 naar 16x7,5cm nu. Maar wat opvalt: echt klein waren telefoons in 2014 dus ook niet. De iPhone 12 mini is bijvoorbeeld 13,1x6,4cm, een stuk kleiner dan de 14,5x7cm van de Moto G 2nd Gen die in 2014 gemiddeld was.
Daarbij is dus een duidelijke trend te zien: telefoons worden een stuk langer en een klein beetje breder. Dat correspondeert met schermverhoudingen: waar telefoons in 2014 tot en met 2016 vrijwel allemaal een 16:9-scherm hadden, schommelt het nu tussen 19:9 en 21:9. Dat heeft ertoe geleid dat schermen veel groter lijken - diagonalen van 6,5" zijn nu heel normaal - terwijl schermen vooral langer zijn.
Wel is de breedte een beetje toegenomen, maar nog bredere telefoons houden minder goed vast en passen minder goed in broekzakken. Dat zullen een paar van de redenen zijn waarom telefoons vooral langer zijn geworden.
Een iPhone 12 mini is dus klein te noemen met 13,1x6,4cm. Hetzelfde geldt voor de Compact-telefoons van Sony van een paar jaar geleden. De laatste daarvan is de XZ2 Compact van 13,5x6,5cm. Omdat telefoons inmiddels langer zijn, hebben we 14x6,6cm als grens genomen voor een kleine telefoon.
Als je dat invult en kijkt hoeveel telefoonmodellen daaraan voldoen, dan worden dat er inderdaad steeds minder. In 2014 waren dat 30 procent van alle modellen, nu is dat minder dan 1 procent. Behalve de iPhone 12 mini voldoet alleen de iPhone SE 2020 aan dat formaat
Maar misschien is dat oneerlijk en dus hebben we een nog andere rekenmethode erbij gepakt. Hoeveel telefoons zijn er verschenen met maximaal driekwart van de oppervlakte - lengte maal breedte - van een gemiddelde telefoon van dat jaar?
De percentages liggen lager, maar het beeld is hetzelfde: veel telefoons hebben om en nabij dezelfde oppervlakte. Er is uiteraard te steggelen over waar je de grens van 'klein' zou moeten leggen, maar het beeld is dat het aantal kleine telefoons in absolute en relatieve zin afgelopen jaren tot vrijwel een nulpunt is gedaald.
Het waarom
Zou jij een telefoon kopen met een enkele camera, zonder 5G en met een accuduur van een halve dag? Als je vindt dat dit niet klinkt als een aantrekkelijk aanbod, dan zie je gelijk waarom vrijwel niemand een kleine telefoon meer in het assortiment heeft.
Want het aantal componenten dat fabrikanten in telefoons wil stoppen, is ernstig gegroeid. Meerdere camera's, waarvan sommige met grote sensors, een accu met hoge capaciteit en de antennes om 2G, 3G, 4G, 5G, wifi, bluetooth, NFC en GPS te ontvangen kosten allemaal ruimte.
Sony - het grote voorbeeld op Android-gebied dat compacte telefoons mogelijk zijn - zocht het in de dikte met zijn Compact-serie. De XZ2 Compact uit 2018 is daardoor relatief klein, maar met 12,1mm wel bijzonder dik; het gemiddelde in die tijd was rond 8,5mm. Daardoor kon er een 2870mAh-accu in.
De accucapaciteit is ook waar iPhones op inleveren. De iPhone SE 2020 heeft een 1821mAh-accu, de iPhone 12 mini doet het met een 2227mAh-accu en dat is ongeveer de helft van die van een gemiddelde smartphone anno nu. De behuizing daarvan is met 7,4mm dan wel weer dun.
Dat Apple daarmee weg kan komen, is mede te danken aan de zuinigheid van iOS: Apples telefoons persen een relatief lange accuduur uit hun kleine accu's. De iPhone SE scoort op onze accutesten ongeveer gemiddeld, misschien iets eronder.
Dat is ook wat topmensen van Xiaomi-dochtermerk Redmi hebben gezegd. Kleinere telefoons zijn mogelijk, maar dan lever je in op accuduur, zei Wang Cheng Tomas op Weibo al deze zomer. Andere fabrikanten laten on the record niets weten, maar het portfolio spreekt boekdelen: Samsung is gestopt met kleinere modellen als de A3-telefoons en de S10e kreeg ook geen opvolger. Xiaomi gaf kleinere modellen ook al geen opvolger en Sony stopte met zijn Compact-telefoons. Google is de enige die dit jaar de omgekeerde stap maakte: de Pixel 4 XL kreeg geen opvolger en de Pixel 4a en 5 behoren tot de kleinste telefoons die dit jaar zijn verschenen.
Dit zijn allemaal technische redenen, maar er zijn ook andere overwegingen. Het gebruik van telefoons draait steeds meer om video op bijvoorbeeld TikTok, YouTube of Netflix. Veel mensen willen dus een groter scherm om die reden. Een kleiner scherm is meer geschikt voor gebruikers die telefoons voornamelijk als communicatiemiddel gebruiken, voor bijvoorbeeld WhatsApp en e-mail.
Cijfers daarover zijn lastig te vinden, maar als het gaat over smartphones met kleine schermen kun je het volgende wél concluderen: als ze een groot en doorslaand succes waren geweest, dan hadden we nu wel meer kleine telefoons gezien. Fabrikanten als Samsung en Sony zouden nooit stoppen met kleine telefoons als er voldoende vraag naar was.
Buiten de mainstream zijn nog wel wat nichetelefoons verschenen met een kleine behuizing. Daaronder zijn bijvoorbeeld de Palm Phone van vorig jaar, al werkte die alleen bij de Amerikaanse provider Verizon Wireless als secundaire telefoon. Een ander initiatief is de Unihertz Jelly 2 van eerder dit jaar, een telefoon met 3"-scherm die te bestellen was via Kickstarter. De campagne is geslaagd en hij komt dus volgende maand naar backers toe. Dat zijn er 5323. Dat klinkt als heel wat, totdat je bedenkt dat er jaarlijks meer dan een miljard smartphones worden verkocht.
Tot slot
De release van de iPhone 12 mini zal in alle directiekamers van smartphonemakers met grote interesse worden gevolgd. Hoe reageren gebruikers? Wat is de accuduur? Vinden mensen dit formaat prima of is het inmiddels te klein? Het is als een grootschalige gebruikerstest voor de smartphonemarkt.
Als de iPhone 12 mini de winkels uit vliegt en tevreden gebruikers oplevert, dan ligt het voor de hand dat er ook Android-modellen met kleinere behuizingen zullen komen - al is het alleen maar om te proberen een graantje mee te pikken. Elk telefoon is een compromis, maar welke compromissen zijn het meest aanvaardbaar? Kan de accu kleiner? Kan er een camera weg? Kan er een functie uit? Hoe dik kunnen we hem maken?
Dat zijn allemaal vragen die kunnen gaan spelen. Maar met het verdwijnen van de XL-versies van de Google Pixel-telefoons en het verschijnen van de iPhone 12 mini is in elk geval duidelijk dat de compacte telefoon nog niet helemaal weg is. Het marktsegment bestaat nog, maar het is de vraag of dat de komende periode zal gaan groeien of dat het klein zal blijven.